Η Ανατολική Μεσόγειος φλέγεται

Επικίνδυνα παιχνίδια του Ερντογάν στην Μεσόγειο

Έτοιμη για την ανάφλεξη μιας γενικής κρίσης στην Ανατολική Μεσόγειο ακόμα και για την περίοδο πριν από τις αρχές του φθινοπώρου είναι η Αθήνα, καθώς το τελευταίο χρονικό διάστημα σημειώνονται ενδείξεις ότι ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν επιθυμεί να επιταχύνει έτι περαιτέρω τις εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή. Πιθανή επίσπευση της τουρκικής κινητοποίησης θα είχε ως στόχο είτε την πρόληψη μιας συμφωνίας οριοθέτησης αποκλειστικής οικονομικής ζώνης (ΑΟΖ) ανάμεσα σε Ελλάδα και Αίγυπτο, είτε την επιτάχυνση των εξελίξεων, πριν από τις αμερικανικές εκλογές και ενώ οι Ευρωπαίοι βρίσκονται σε θερινούς ρυθμούς.

Με βάση το αίτημα της τουρκικής εταιρείας πετρελαίων (ΤΡΑΟ) της 30ής Μαΐου για έρευνες στα νέα οικόπεδα που έχουν προσδιοριστεί στο τουρκολιβυκό μνημόνιο, από τη Ρόδο έως την Ανατολική Κρήτη, οι άδειες μπορεί να τεθούν σε ισχύ από τα τέλη Αυγούστου, ενδεχομένως και τις αρχές Σεπτεμβρίου. Δεν θα πρέπει, ωστόσο, να λησμονείται ότι οι άδειες που έχουν εκδοθεί για την περιοχή που βρίσκεται εγγύτερα στο Καστελλόριζο είναι ενεργές ήδη από το 2012. Υπενθυμίζεται ότι οι έως τώρα κινήσεις της Αθήνας έχουν γίνει με βάση αυτό το άτυπο τελεσίγραφο των 90-100 ημερών από το αίτημα της ΤΡΑΟ προς την αρμόδια διεύθυνση του υπουργείου Ενέργειας.

Αυτό το γεγονός οδηγεί την Αθήνα στο συμπέρασμα ότι και οι Τούρκοι δεν έχουν ακόμη αποφασίσει για το σημείο το οποίο θα επιλέξουν. Σε κάθε περίπτωση, τα μέσα που διαθέτουν για αυτό τον σκοπό βρίσκονται στην πλειονότητά τους σε λιμάνια της νότιας Τουρκίας. Από τα πλωτά γεωτρύπανα της Τουρκίας, το «Γιαβούζ» μετακινήθηκε ελαφρώς νοτιότερα στην κυπριακή ΑΟΖ και θα παραμείνει εκεί ώς τις 18 Αυγούστου. Το «Φατίχ» βρίσκεται στη Μαύρη Θάλασσα, ενώ το τρίτο πλωτό γεωτρύπανο που προμηθεύτηκε πρόσφατα η Αγκυρα και έχει ονομαστεί «Κανουνί», βρίσκεται απέναντι από την Κύπρο, στο Τασουτσού, μαζί με το ερευνητικό «Μπαρμπαρός», χωρίς αποστολή.


Το έτερο μεγάλο ερευνητικό, το «Ορούτς Ρέις», παραμένει στην Αττάλεια, επίσης χωρίς να έχει αναλάβει κάποια αποστολή.

Τις τελευταίες εβδομάδες η Αθήνα έχει παρατηρήσει μια ναυτική κινητικότητα, κυρίως όμως ανατολικώς της Ρόδου, κάτι που οδηγεί το Πολεμικό Ναυτικό (Π.Ν.) να διεξάγει τις δικές του ασκήσεις στο Μυρτώο Πέλαγος και δυτικά των Κυθήρων. Αυτά τα απομεινάρια των παλαιών μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ) δεν είναι, βέβαια, αρκετά για να καθησυχάσουν την Αθήνα.

Η ανησυχία εντείνεται από το γεγονός ότι η Αγκυρα φαίνεται να ακολουθεί επιλογές πόλωσης σε όλα τα μέτωπα στην Ανατολική Μεσόγειο. Στη Λιβύη φαίνεται ότι η Αίγυπτος είναι αποφασισμένη να εισβάλει σε περίπτωση που οι δυνάμεις οι οποίες υποστηρίζονται από την Τουρκία επιχειρήσουν να καταλάβουν τη Σύρτη ή να χτυπήσουν την αλ Τζούφρα. Αν αυτή η ανταλλαγή απειλών μετατραπεί σε θερμότερη από την υφιστάμενη, σύγκρουση, μένει να φανεί.

Στη θάλασσα, πάντως, η Τουρκία εμφανίζεται να ελέγχει πλήρως την κατάσταση έξω από τη Λιβύη, όπου βρίσκονται συνολικά επτά πολεμικά πλοία, ενώ οι πτήσεις από την Κωνσταντινούπολη και άλλες τοποθεσίες προς τα αεροδρόμια που ελέγχει η κυβέρνηση της Τρίπολης συνεχίζονται κανονικά. Η ναυτική παρουσία της Τουρκίας στα ανοιχτά της Λιβύης λειτουργεί και ως αδιάψευστος μάρτυρας της ουσιαστικής αποτυχίας της επιχείρησης «Ειρήνη» της Ε.Ε. για την επιτήρηση του εμπάργκο όπλων στη χώρα.

Η Αγκυρα, πάντως, δεν φείδεται απειλών και πέρα από την Ανατολική Μεσόγειο, έναντι ακόμα και της Αρμενίας, λόγω των πρόσφατων αψιμαχιών με το Αζερμπαϊτζάν στην, εσχάτως όχι και τόσο «παγωμένη», σύγκρουση του Ναγκόρνο Καραμπάχ.

Οπως... αποκάλυψε ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας Μεβλούτ Τσαβούσογλου, το Βερολίνο επιχειρεί να προλάβει μια πιθανή κλιμάκωση, κάτι που φάνηκε και από τη συνάντηση των διπλωματικών συμβούλων και συνεργατών των τριών ηγετών. Η επίσκεψη του Χάικο Μάας στην Αθήνα την Τρίτη έχει ακριβώς ως στόχο τη συζήτηση για τα ελληνοτουρκικά, μάλιστα με «φρέσκες» κατευθύνσεις μετά τις συζητήσεις των ηγετών το προηγούμενο διήμερο.

Το Παρίσι

Αναλόγως εντατικές είναι και οι συζητήσεις ανάμεσα σε Αθήνα και Παρίσι, καθώς οι δύο πλευρές διαπραγματεύονται εδώ και καιρό για ένα σύμφωνο αμοιβαίας συνδρομής, το οποίο, ωστόσο, έχει προεκτάσεις και στα εξοπλιστικά. Αν οι Γάλλοι δρομολογήσουν σεισμικές έρευνες σε κάποιο από τα οικόπεδα που βρίσκονται στα δυτικά-νοτιοδυτικά της Κρήτης ή και ανατολικότερα και μάλιστα μέσα στις επόμενες 30 ημέρες, αυτό αποτελεί προς το παρόν ένα σενάριο. Και τούτο διότι για να οριοθετηθεί οικόπεδο στην Ανατολική Κρήτη, θα πρέπει να έχει προηγηθεί συμφωνία οριοθέτησης ΑΟΖ ανάμεσα σε Ελλάδα και Αίγυπτο. Οπως επισήμανε η «Κ» ήδη από την προηγούμενη Κυριακή, οι επαφές ανάμεσα σε Κάιρο και Αθήνα για το θέμα είναι πυκνές και διαρκείς.

Ο μεγάλος άγνωστος της εξίσωσης είναι η στάση της Ουάσιγκτον. Στην Αθήνα διερωτώνται για την ακριβή έκταση που έχει η συνεννόηση του κ. Ερντογάν με τον Ντόναλντ Τραμπ στην παρούσα φάση και αν η τελευταία επικοινωνία τους ήταν όντως αυτή που διαφημίζεται με κάθε τρόπο από την Αγκυρα. Σε κάθε περίπτωση, σε διπλωματικό και ανώτατο στρατιωτικό επίπεδο Αθήνα και Ουάσιγκτον βρίσκονται σε ανοιχτή γραμμή, παρά τις αντικειμενικές δυσκολίες της περιόδου.

Από την Αθήνα επιθυμούν την παρουσία ναυτικών μονάδων από τις ΗΠΑ και τη Γαλλία το επόμενο χρονικό διάστημα, ωστόσο δεν υπολογίζουν με βάση αυτό το δεδομένο. Ηδη ο αρχηγός ΓΕΕΘΑ Κωνσταντίνος Φλώρος πραγματοποίησε μια ταχεία επίσκεψη στο Ισραήλ όπου και συναντήθηκε με τον Ισραηλινό ομόλογό του Αβίβ Κοχάβι.

Η δύσκολη εξίσωση των εξοπλισμών

Στο σκέλος των αναγκαίων δαπανών για τη διατήρηση της αξιοπιστίας των υφιστάμενων οπλικών συστημάτων και την απόκτηση νέων, η δημοσιονομική συγκυρία είναι ιδιαίτερα αρνητική. Ο στόλος έχει τη μεγαλύτερη ανάγκη ενίσχυσης, αλλά και αναβάθμισης συστημάτων του. Αθήνα και Παρίσι έχουν εμπλακεί σε πολύμηνη και δύσκολη διαπραγμάτευση για τη ναυπήγηση δύο φρεγατών τύπου Belh@rra, ενώ τους τελευταίους μήνες έχουν εισέλθει δυναμικά στη διεκδίκηση προγραμμάτων του Π.Ν. οι ΗΠΑ, αλλά και σε δεύτερο χρόνο, οι Ισραηλινοί, μάλιστα έχοντας πλέον πρόσβαση και σε ναυπηγικές μονάδες (Ελευσίνα και Σύρο). Ανεξαρτήτως των τελικών αποφάσεων, είναι απολύτως σαφές ότι η κυβέρνηση υπολογίζει ως κυριότερο παράγοντα τους περιορισμούς του κρατικού προϋπολογισμού. Ως εκ τούτου, η πλέον κρίσιμη παράμετρος είναι ένας συνδυασμός χρηματοδότησης και ταχύτητας παραλαβής. Σε κάθε περίπτωση, όποια επιλογή και αν γίνει, το Π.Ν. εξασφαλίζει πρόσβαση σε αεράμυνα περιοχής και βλήματα τελευταίας τεχνολογίας.

Βασίλης Νέδος
Καθημερινή


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση