"Πόλεμος μνημείων" της Τουρκίας και στην Ιερουσαλήμ

Του Κώστα Ράπτη

Πώς θα είναι δυνατόν για την Τουρκία να υπερασπισθεί το καθεστώς των μουσουλμανικών προσκυνημάτων σε μέρη όπως η Ιερουσαλήμ, αν έχει προχωρήσει σε αυθαίρετες αλλαγές στην Αγία Σοφία της Κωνσταντινούπολης;

Η αντίφαση έρχεται ανάγλυφα στην επιφάνεια, καθώς τις ημέρες ακριβώς που το διεθνές ενδιαφέρον συγκέντρωνε η νομική "μάχη” στο τουρκικό Συμβούλιο της Επικρατείας για την ενδεχόμενη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί, μια άλλη "μάχη” μεταξύ της Τουρκίας και του Ισραήλ εκτυλισσόταν στους δρόμους της ιερής πόλης των τριών μονοθεϊστικών θρησκειών.

Στις 24 Ιουνίου Ισραηλινοί αστυνομικοί και στελέχη του Δήμου Ιερουσαλήμ αποκαθήλωσαν αναμνηστική πλάκα, φέρουσα τη σημαία της Τουρκίας, η οποία είχε αναρτηθεί από την Τουρκική Υπηρεσία Συνεργασίας και Συντονισμού (TİKA), μνημονεύοντας τη συνδρομή της στην αποκατάσταση του μουσουλμανικού κοιμητηρίου Γιουσουφίε, η οποία ολοκληρώθηκε το 2015.

Το Γιουσουφίε, το οποίο συνδέεται με το Waqf, δηλ. το καθίδρυμα διαχείρισης των μουσουλμανικών ιερών τόπων της Ιερουσαλήμ, βρίσκεται πλάι στα τείχη της Παλιάς Πόλης και έχει ηλικία πολλών αιώνων. Οι ισραηλινές αρχές υποστηρίζουν ότι αν και είχε επιτραπεί η αποκατάστασή του με τη συνδρομή της TİKA, δεν είχε δοθεί άδεια για την τοποθέτηση αναμνηστικής πλάκας.

Μιλώντας στο Al-Monitor το γραφείο τύπου της τουρκικής υπηρεσίας, ανέφερε ότι η TİKA πάντοτε λειτουργεί με την άδεια και τη συνεργασία των χωρών στις οποίες δραστηριοποιείται και ότι η παράνομη απομάκρυνση της αναμνηστικής πλάκας δείχνει το πόσο άβολα αισθάνονται ορισμένοι με τις προσπάθειες της Τουρκίας υπέρ της ειρήνης και της ευημερίας της περιοχής.


"Θα συνεχίσουμε” πρόσθεσε το γραφείο τύπου "να καταβάλλουμε προσπάθειες για την προστασία των ιστορικών μνημείων της Ιερουσαλήμ χάριν των επερχόμενων γενεών, προσθέτοντας αξία στην περιοχή. Όσοι επιχειρούν να διαβάλουν τις δραστηριότητες των τουρκικών θεσμών στην Παλαιστίνη θα αποτύχουν”. Προανήγγειλε μάλιστα την ανάληψη σχετικών νομικών και διπλωματικών πρωτοβουλιών από το υπουργείο Εξωτερικών της Τουρκίας.

Ωστόσο, η εντεινόμενη παρουσία της Τουρκίας στην Ιερουσαλήμ εκνευρίζει ολοένα και περισσότερο το Ισραήλ, δεδομένων των κακών διμερών σχέσεων από το 2009 και εξής. Η TİKA έχει διοχετεύσει εκατομμύρια δολάρια σε προγράμματα αρωγής και φιλανθρωπίας, ενώ διαρκώς μεγαλύτεροι αριθμοί Τούρκων προσκυνητών μεταβαίνουν στο τέμενος Al-Aqsa (στο Όρος του Ναού) αφότου το Diyanet, ήτοι η πανίσχυρη Διεύθυνση Θρησκευτικών Υποθέσεων της τουρκικής προεδρίας, το ενέταξε στα προσκυνηματικά του προγράμματα.

Η υποψία της ισραηλινής πλευράς είναι ότι μέσω αντίστοιχων κινήσεων η Τουρκία προωθεί την ιδεολογία της Μουσουλμανικής Αδελφότητας και του νεο-οθωμανισμού στον παλαιστινιακό πληθυσμό της κατεχόμενης από το 1967 και προσαρτημένης στο εβραϊκό κράτος Ανατολικής Ιερουσαλήμ. Άλλωστε, μέχρι τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο η Παλαιστίνη αποτελούσε οθωμανική επαρχία.

Η ταμπλόιντ εφημερίδα Israel Hayom του βασιλιά των καζίνο Sheldon Adelson, η οποία στηρίζει τον ισραηλινό πρωθυπουργό Βενιαμίν Νετανιάχου επικαλέστηκε σε δημοσίευμά της στις 22 Ιουνίου έρευνα πρώην συμβούλου του Δήμου Ιερουσαλήμ, σύμφωνα με την οποία η Τουρκία είναι η μη-αραβική χώρα που πρωταγωνιστεί αυτή τη στιγμή σε δράσεις της κοινωνίας των πολιτών στο ανατολικό τμήμα της πόλης, χρηματοδοτώντας περίπου το 10% εξ αυτών.

Η ίδια εφημερίδα αποκάλυψε την 1η Ιουνίου ότι από τον Δεκέμβριο το Ισραήλ διεξάγει, με αμερικανική ενθάρρυνση, διαπραγματεύσεις με τη Σαουδική Αραβία, ώστε αυτή να αποκτήσει ρόλο στο συμβούλιο του Waqf, το οποίο αποτελεί ίδρυμα ιορδανικού δικαίου, ακριβώς για να ανασχεθεί η τουρκική επιρροή.

Σε απάντηση, η πρεσβεία της Τουρκίας στο Αμάν εξέδωσε στις 4 Ιουνίου ανακοίνωση με την οποία, απορρίπτοντας εμμέσως τη σαουδαραβική ανάμιξη, εκφράζει την υποστήριξη και την εμπιστοσύνη της στην Ιορδανία, σε ό,τι αφορά τη διαχείριση των ιερών τόπων της Ιερουσαλήμ.

Ήδη από τον περασμένο Οκτώβριο, πάντα στην Israel Hayom, είχε δημοσιευθεί ρεπορτάζ ότι το ισραηλινό υπουργείο Εξωτερικών σχεδιάζει να ανακαλέσει τις άδειες παραμονής δασκάλων της τουρκικής γλώσσας και να παρεμποδίσει την αποκατάσταση οικιών στην Παλιά Πόλη με κονδύλια από την Τουρκία.

Ο παλαιστινιακός πληθυσμός της Ιερουσαλήμ, πάντως, καλωσορίζει την τουρκική ανάμιξη, καθώς την θεωρεί στήριγμα απέναντι στις προσπάθειες του Ισραήλ να εμπεδώσει την προσάρτηση της ιερής πόλης. Όπως δήλωσε στο Al-Monitor ο Νάσερ Χαντάμι, πρόεδρος της Επιτροπής κατά της Ιουδαιοποίησης, "οι τουρκικές δραστηριότητες συντελούν στη διατήρηση της ισλαμικής φυσιογνωμίας και κουλτούρας της Ιερουσαλήμ και ενισχύουν την αποφασιστικότητα των [Παλαιστινίων] κατοίκων της. Αυτό ενοχλεί το Ισραήλ που επιθυμεί να αλλάξει την ιστορία και τα χαρακτηριστικά της πόλης”.

Capital


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση