Το παρασκήνιο στο θέατρο του Βερολίνου

Από τη μία ο στρατάρχης Χαλίφα Χαφτάρ και από την άλλη ο «προσποιητά προσβεβλημένος» πρωθυπουργός Φαγέζ αλ Σαράζ. Κλεισμένοι στα δωμάτιά τους, να περιμένουν τη Μέρκελ. Που αναζητούσε ειρήνευση ανάμεσα σε δύο αντιπάλους που δεν πρέπει -και δεν μπορούν- να αντικρίσουν καν ο ένας τον άλλον...

Η σκηνή είναι χαρακτηριστική. Στο κεντρικό σαλόνι της καγκελαρίας έχουν ήδη αρχίσει να συγκεντρώνονται και να ανταλλάσσουν απόψεις οι παγκόσμιοι ηγέτες και οι συνοδοί τους με την ελπίδα να καταλήξουν σε μια συμφωνία για το μέλλον της Λιβύης. Απουσιάζουν, ωστόσο, οι δύο κύριοι πρωταγωνιστές του δράματος που εκτυλίσσεται στη βορειοαφρικανική χώρα, οι δύο άσπονδοι εχθροί: ο πρωθυπουργός Σαράζ και ο στρατάρχης Χαφτάρ. Είναι κλεισμένοι στα δωμάτιά τους. Τρώνε και πίνουν καφέ και μιλούν στο τηλέφωνο και μοιράζουν εντολές. Επικοινωνούν με τους εκπροσώπους τους μέσω ενός ασύρματου συστήματος επικοινωνίας, λαμβάνοντας πληροφορίες για τις θέσεις και τις απόψεις της Ανγκελα Μέρκελ και του Μάικ Πομπέο, του Εμανουέλ Μακρόν και του Αντόνιο Γκουτέρες, του Βλαντίμιρ Πούτιν και του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Εδώ και καιρό οι δύο αντιμαχόμενοι ηγέτες της Λιβύης περιφέρονται ανά τον κόσμο ωσάν να είναι ο ένας η σκιά του άλλου, όπως αναφέρει χαρακτηριστικά o Τομάζο Τσιρίακο, απεσταλμένος της La Repubblica στο Βερολίνο. Οπου πηγαίνει ο ένας, ακολουθεί και ο άλλος. Αλλά το σημαντικό είναι να μην συναντηθούν ποτέ μεταξύ τους, να μην ανταλλάξουν ούτε κουβέντα ούτε χειραψία. Διαπραγματεύονται δια αντιπροσώπων επί μήνες αλλά συνεχίζουν να αποφεύγουν ο ένας τον άλλον, όπως ο διάβολος το λιβάνι. Και το αποτέλεσμα είναι ενίοτε κωμικοτραγικό. Ο 76χρονος Χαλίφα Χαφτάρ προσγειώθηκε στην πρωτεύουσα της Γερμανίας το βράδυ του Σαββάτου. Ο 59χρονος πρωθυπουργός της κυβέρνησης της Τρίπολης Φαγέζ αλ Σαράζ άλλαξε το πρόγραμμά του, επιλέγοντας να ταξιδέψει την τελευταία στιγμή.


Τελικά πάτησε το πόδι του στο Βερολίνο το πρωί της Κυριακής, «προσποιητά προσβεβλημένος», σύμφωνα με τον ιταλό δημοσιογράφο, λίγες ώρες πριν από την έναρξη της κρίσιμης Συνόδου. Και το θέατρο συνεχίστηκε με αμφότερους τους ηγέτες να επαναλαμβάνουν πως «δεν μπορούμε να βρεθούμε στην ίδια αίθουσα». Η καγκελαρία είναι αχανής, οπότε η Ανγκελα Μέρκελ τους παραχώρησε δύο δωμάτια τα οποία βρίσκονται σε απόσταση ασφαλείας το ένα από το άλλο. Οι εργασίες της συνόδου ξεκινούν και στην αίθουσα όπου συνομιλούν για το μέλλον της Λιβύης οι ισχυροί του κόσμου, παρευρίσκονται και οι αγγελιαφόροι των δύο αντιπροσωπειών, επιφορτισμένοι με το δύσκολο καθήκον να μπαινοβγαίνουν στην αίθουσα δίχως να ενοχλούν, ούτως ώστε να μεταφέρουν στους προϊσταμένους τους όλα όσα δεν μπορούν να τους πουν μέσω των μικροφώνων που φορούν.

Το μεγαλύτερο πρόβλημα παρουσιάστηκε, ωστόσο, μετά την έγκριση του τελικού κειμένου στο οποίο κατέληξαν οι συμμετέχοντες στη Σύνοδο. Η γερμανίδα καγκελάριος ήλπιζε έως την τελευταία στιγμή πως θα κατάφερνε το ακατόρθωτο, να πείσει τον Σαράζ και τον Χαφτάρ να προσέλθουν, έστω και χωριστά, στο κεντρικό σαλόνι της καγκελαρίας, ώστε να υπογράψουν την τελική δήλωση. Αμφότεροι, ωστόσο, αρνήθηκαν, με τον στρατάρχη να καταφέρνει να εκνευρίσει ακόμα και την οικοδέσποινα της Συνόδου.

Γιατί την Κυριακή έως τις πέντε το απόγευμα τα τηλέφωνα στα δωμάτια των δύο λίβυων ηγετών δεν σταμάτησαν να χτυπάνε. Η Ανγκελα Μέρκελ έφυγε και η ίδια αρκετές φορές από την αίθουσα της Συνόδου, ούτως ώστε να ενημερώσει – ξεχωριστά, φυσικά, αλλά άγνωστο με ποια σειρά, ποιον πρώτο και ποιον δεύτερο– τον πρωθυπουργό και τον στρατάρχη της Λιβύης για την εξέλιξη των συνομιλιών. Την τελευταία φορά, ωστόσο, που χτύπησε το τηλέφωνο στο δωμάτιο του Χαφτάρ, εκείνος δεν απάντησε.

Η γερμανίδα καγκελάριος ήθελε να ακούσει την τελευταία του κουβέντα για την τελική κοινή δήλωση, εκείνος, ωστόσο, την αγνόησε και ήταν αυτή, σύμφωνα με το ρεπορτάζ της Corriere della Sera, η μοναδική στιγμή κατά τη διάρκεια της χθεσινής ημέρας που η ατάραχη  Ανγκελα έδειξε να ενοχλείται. «Περιμένουμε ακόμα δέκα λεπτά. Εάν ο Χαφτάρ δεν απαντήσει, κλείνουμε με το κείμενο που συμφωνήσαμε», δήλωσε, απευθυνόμενη προς τους συνεργάτες της. Τελικά ο Χαφτάρ απάντησε και έτσι κάπως ολοκληρώθηκε η Σύνοδος του Βερολίνου για τη Λιβύη. «Τώρα τον λόγο έχουν οι ηγέτες των δύο μετώπων της χώρας», ο στρατάρχης και ο πρωθυπουργός, σχολίασε με νόημα από την πλευρά του ο πρόεδρος του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου Νταβίντ Σασόλι.

Αλλά η αντίδραση των δύο ισχυρών ανδρών της Λιβύης ήταν αναμενόμενη. Το ίδιο συνέβη και στη Μόσχα πριν από μερικές ημέρες, το ίδιο συνέβη και στη Ρώμη στις αρχές του μήνα, όπου ο ιταλός πρωθυπουργός Τζουζέπε Κόντε διέπραξε το «βαρύ λάθος», σύμφωνα με την Repubblica, να προσκαλέσει τον Φαγέζ αλ Σαράζ στο Παλάτσο Κίτζι, την έδρα της ιταλικής κυβέρνησης και κατοικία του ιταλού πρωθυπουργού, αφότου είχε ήδη υποδεχτεί εκεί τον Χαλίφα Χαφτάρ. Πάλι την τελευταία στιγμή ο πρωθυπουργός της κυβέρνησης της Τρίπολης ακύρωσε την επίσκεψή του στην ιταλική πρωτεύουσα, μην κρύβοντας την έντονη δυσφορία του.

Το πρόβλημα δεν είναι ότι μόλις αντικρίσει ο ένας τον άλλον, οι δύο ηγέτες της Λιβύης θα αλληλοσκοτωθούν. Το πρόβλημα έγκειται στο ότι οι ισορροπίες στο εσωτερικό της πατρίδας τους είναι εξαιρετικά εύθραυστες. Και πρόκειται για ένα πρόβλημα που απασχολεί κυρίως τον Φαγέζ αλ Σαράζ. Γιατί οι πολιτοφυλακές που τον στηρίζουν και τον προστατεύουν και ενίοτε τον χειραγωγούν, του ξεκαθάρισαν πως μπορεί να ταξιδεύει ανά τον κόσμο και να διαπραγματεύεται δίχως κανέναν περιορισμό. Αρκεί να μην βρεθεί ούτε στιγμή στο ίδιο δωμάτιο με τον Χαφτάρ, να μην του δώσει το χέρι, ούτε καν να γυρίσει να τον κοιτάξει.

Protagon


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση