Ο Ερντογάν στις ΗΠΑ και το δίκτυο τουρκικών τζαμιών σε όλο τον κόσμο

Τώρα που η συνάντηση-παρωδία στον Λευκό Οίκο, με τον Αμερικανό πρόεδρο, Ντόναλντ Τραμπ, λίγοι παρατήρησαν ότι ο Τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ολοκλήρωσε την περασμένη εβδομάδα τη μονοήμερη εκδρομή του στις Ηνωμένες Πολιτείες, με μια επίσκεψη σε ένα τεράστιο τζαμί, που κατασκευάστηκε από την Τουρκία στο Μέριλαντ. Ωστόσο, η τελευταία στάση, ίσως και να ήταν πιο σημαντική από τη συνάντηση με τον Τραμπ, το βιντεάκι στους Γερουσιαστές, ή την επιστροφή του περίφημου γράμματος στον Αμερικανό πρόεδρο.

Η κυβέρνηση του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) του Ερντογάν, έχει δαπανήσει σχεδόν μισό δισεκατομμύριο δολάρια για να κατασκευάσει περισσότερα από 100 τζαμιά στο εξωτερικό τα τελευταία χρόνια, μεταξύ άλλων σε ΗΠΑ, Γερμανία, Βρετανία, Ρωσία, Γκάνα, Αλβανία, Φιλιππίνες και Κιργιζία. Η Διεύθυνση Θρησκευτικών Υποθέσεων της Τουρκίας, ή αλλιώς το διαβόητο Diyanet, επιβλέπει περισσότερα από 2.000 τεμένη εκτός των συνόρων της χώρας, συμπεριλαμβανομένων περίπου 900 (!) στη Γερμανία.

Δύο κορυφαία αμερικανικά περιοδικά, "The Atlantic" και "Foreign Affairs" και φυσικά το βρετανικό BBC έχουν περιγράψει την τουρκική επιχείρηση χτισίματος τζαμιών και ισλαμιστικής επέκτασης ως ένα "soft project" μέσω του οποίου η Τουρκία ελπίζει να επεκτείνει την επιρροή της και να διαδραματίσει ηγετικό ρόλο για τους μουσουλμάνους σε όλο τον κόσμο.

Ο Ερντογάν συχνά παίρνει το αεροπλάνο για να παραβρεθεί σε εγκαίνια τζαμιών, όπως στην Κολωνία και το Μπισκέκ το περασμένο έτος. "Το τζαμί και το συγκρότημα του θα συμβάλλουν στην ανανέωση της θρησκείας, της γλώσσας, της ιστορίας, του πολιτισμού και της συνομιλίας που υπήρχαν μεταξύ της Ανατολίας και της Κεντρικής Ασίας", δήλωσε στο Μπισκέκ, την πρωτεύουσσα της Κιργιζίας, τον Σεπτέμβριο του 2018.


Ο David L. Phillips, διευθυντής του Προγράμματος για την Οικοδόμηση της Ειρήνης και των Δικαιωμάτων του πανεπιστημίου Κολούμπια και πρώην σύμβουλος του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών, πιστεύει ότι τα τζαμιά που χρηματοδοτούνται από την Τουρκία, προπαγανδίζουν υπέρ του πολιτικού Ισλάμ και αποτελούν πηγή διαίρεσης και διαφωνίας εξ ού και πρέπει να απαγορευτούν.

"Δεν υπάρχει κανένας λόγος να έχουμε μια αρνητική άποψη για το Ισλάμ, είναι θρησκεία ειρήνης", δήλωσε. "Όταν χειραγωγείται από πολιτικούς όπως ο Ερντογάν, γίνεται θρησκεία του σπαθιού. Αυτά τα τζαμιά που χρηματοδοτεί η Τουρκία μέσω του υπουργείου των Θρησκευτικών Υποθέσεων δεν είναι πραγματικά τόποι λατρείας, είναι χώροι για ριζοσπαστισμό και κινητοποίηση".

Ο Phillips επισημαίνει ότι η κυβέρνηση της Τουρκίας επέτρεψε σε ξένους μαχητές να ταξιδέψουν μέσω της Τουρκίας, για να ενταχθούν στο Ισλαμικό Κράτος (ISIS) και ότι η υπηρεσία πληροφοριών της, έστειλε όπλα στους τζιχαντιστές. Υποστηρίζει επίσης ότι ο Ερντογάν προστάτευσε τον ηγέτη του ISIS, ΑΜπού Μπακρ αλ-Μπαγκντάντι, ο οποίος σκοτώθηκε στη Συρία, από ειδικές δυνάμεις των ΗΠΑ μόλις 5 χλμ. από τα τουρκικά σύνορα και ότι οι Σύροι αντάρτες που υποστηρίζονται από την Τουρκία (γνωστοί ως Ελεύθερος Συριακός Στρατός ή FSA), οι οποίοι έχουν κατηγορηθεί για αστυνομικές εκτελέσεις και επιθέσεις κυρίως σε πολίτες, είναι εξτρεμιστές.

"Απλά πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι η Τουρκία είναι κρατικός χορηγός τρομοκρατίας, ότι ο FSA και το ISIS είναι το ένα και το αυτό, είναι αδέλφια εξ αίματος", είπε.

Το τουρκικό Ισλάμ έχει θεωρηθεί εδώ και δεκαετίες πιο συγκρατημένο από τις αυστηρές ερμηνείες των Σαλαφιστών (ιδιαιτέρως ακραίοι, στα όρια του τζιχαντισμού, σουνίτες) που προωθούνται από χώρες όπως η Σαουδική Αραβία. Ωστόσο, υπό την κυριαρχία του ισλαμιστικού ΑΚΡ, πολλοί πιστεύουν ότι αυτό έχει αρχίσει να αλλάζει.

Ο Λόρεντζο Βιντίνο, επικεφαλής του Προγράμματος για τον Εξτρεμισμό, του Πανεπιστημίου της Τζορτζτάουν, δήλωσε ότι η Τουρκία είχε γίνει ο κορυφαίος υποστηρικτής της Μουσουλμανικής Αδελφότητας παγκοσμίως. Στις αρχές του μήνα, ένα βίντεο που κυκλοφόρησε από το Diyanet πυροδότησε κατακραυγή στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, για τον απαξιωτικό τρόπο που απεικόνιζε την καθημερινότητα και τον ρόλο των γυναικών.

"Αγαπητοί νέοι της Τουρκίας, παρακαλώ απλά να αγνοήσετε αυτό το εντελώς γελοίο και σεξιστικό βίντεο", ανέφερε η Τουρκάλα μυθιστοριογράφος Ελίφ Σαφάκ στο Twitter. "Δεν είστε εγχώριοι δούλοι. Αρκετά με αυτή την πατριαρχική ανοησία".

Η Σαφάκ και άλλοι συγγραφείς έχουν συλληφθεί τους τελευταίους μήνες σε μια κυβερνητική καταστολή ενάντια στη λογοτεχνία, καθώς οι συντηρητικές τουρκικές αρχές έχουν επιδιώξει να απαγορεύσουν τη δημοσίευση όσων θεωρούν εξαιρετικά επιθετικά, συμπεριλαμβανομένων σκηνών για παιδεραστία και αμφιφυλοφιλία.

Περίπου τα δύο τρίτα των 4.5 εκατομμυρίων μουσουλμάνων της Γερμανίας προέρχονται από την Τουρκία και η Τουρκική-Ισλαμική Ένωση για θρησκευτικές υποθέσεις (DİTİB), η μεγαλύτερη ισλαμική οργάνωση της Γερμανίας, ιδρύθηκε το 1984 ως υποκατάστημα του Diyanet.

Σήμερα επιβλέπει περίπου 900 τζαμιά στη Γερμανία, για τα οποία η τουρκική κυβέρνηση εκπαιδεύει και διορίζει ιμάμηδες. Οι ιμάμηδες του DİTİB κατηγορήθηκαν για κατασκοπία εκ μέρους της Τουρκίας, με αποτέλεσμα την προσωρινή αναστολή της ομοσπονδιακής χρηματοδότησης το 2017. Το Βερολίνο κατά το παρελθόν έτος εξέφρασε την επιθυμία να εξαλείψει ή να μειώσει σημαντικά την τουρκική επιρροή στις μουσουλμανικές κοινότητες και την περασμένη εβδομάδα έκανε δύο βήματα προς αυτό τον στόχο.

Ένα νέο πρόγραμμα θα χρηματοδοτήσει προσπάθειες σε 50 τζαμιά, για την αύξηση της τοπικής συνοχής και την ενίσχυση της ένταξης στις γερμανικές κοινότητες. Επιπλέον, το κράτος προσέφερε χρηματοδότηση για ένα εγχώριο εκπαιδευτικό πρόγραμμα για ιμάμηδες, με την άποψη ότι θα επεκταθεί τελικά και θα εξαλείψει την ανάγκη για ιμάμηδες που αποστέλλονται από την Τουρκία.

Ο πολιτικός αναλυτής Αλί Μπακίρ δήλωσε ότι η Γερμανία και άλλες χώρες είχαν κάθε δικαίωμα να ρυθμίσουν τα τζαμιά μέσα στα σύνορά τους. "Αλλά πρέπει να θέσουμε την ερώτηση, πώς θα μπορούσαν οι μουσουλμάνοι να αντιληφθούν μια τέτοια απόφαση;" ρώτησε, επισημαίνοντας θέματα κρατικής αξιοπιστίας.

"Δεδομένου ότι έχει αυξηθεί η ισλαμοφοβία, στις ριζοσπαστικές δεξιές ομάδες και τους νεοναζί, πιστεύω ότι πιθανότατα ένα μεγάλο μέρος των μουσουλμάνων δεν θα έβλεπε θετικά τέτοια βήματα", εξήγησε ο Μπακίρ. "Μπορούν να το δουν ως κίνηση αυτών των κρατών να ελέγξουν αυτά τα θεσμικά όργανα για να εξυπηρετήσουν την ατζέντα του κράτους" (σ.σ. κάτι που κάνει από την πλευρά της η Τουρκία από τη στιγμή που τα χτίζει, συνεπώς έγκειται στο ποια προπαγάνδα θα κερδίσει).

Ένας λόγος για τον οποίο οι ευρωπαϊκές χώρες μπορεί να ανησυχούν για την ξένη επιρροή στις εγχώριες μουσουλμανικές κοινότητες τους μπορεί να γίνει αντιληπτός στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπου οι μουσουλμάνοι ψηφοφόροι έχουν τη δυνατότητα να καθορίσουν την τύχη έως τις 31 εδρών στις επόμενες βουλευτικές εκλογές.

Ο Φίλιπς θεωρεί ότι οι χώρες που φιλοξενούν τούρκικα τεμένη πρέπει να δουν προσεκτικά τις δραστηριότητές τους, ποιος τα παρακολουθεί και τι επιδιώκουν να επιτύχουν.

"Εάν αποδειχθούν ότι είναι μαντράσα (μουσουλμανικά σχολεία, που χρηματοδοτούν οι Σαουδάραβες, τα οποία διδάσκουν Γουαχαμπισμό, ακραία μορφή Ισλάμ, στην οποία βασίστηκαν οι Ταλιμπάν), όπου η ριζοσπαστικοποίηση γίνεται ρουτίνα, τότε οι χώρες υποδοχής πρέπει να τα κλείσουν", ανέφερε. "Είναι μια προδοσία προς το Ισλάμ να μετατρέψει τα τζαμιά σε κέντρα ριζοσπαστικοποίησης".

Πέτρος Κράνιας
Capital


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση