Διεύρυνση ΕΕ στα Βαλκάνια: Μύθος και πραγματικότητα

Του Γιώργου Παυλόπουλου

Η χθεσινή σύσταση της Κομισιόν προς τους ηγέτες των «28» ήταν σαφής: Σύμφωνα με τους επιτρόπους, Αλβανία και Βόρεια Μακεδονία έχουν κάνει επαρκή πρόοδο ώστε να δικαιούνται την έναρξη των διαπραγματεύσεων για την ένταξή τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ήταν ένα «γραμμάτιο», άλλωστε, που οι Βρυξέλλες χρωστούσαν στις κυβερνήσεις των δύο χωρών – στη μεν της Β. Μακεδονίας για την αλλαγή του συντάγματος και του ονόματος παρά τη βούληση της πλειοψηφίας του λαού και στη δε της Αλβανίας (ανάμεσα στα άλλα) επειδή συνέβαλε πείθοντας τους Αλβανούς που ζουν στην Β. Μακεδονία και τα κόμματά τους να πουν το καθοριστικό «ναι», στη βουλή και τις κάλπες.

Εφόσον η σύσταση γίνει δεκτή από το Συμβούλιο Κορυφής, που έχει και τον αποφασιστικό λόγο, οι δύο παραπάνω χώρες θα προστεθούν στη Σερβία και το Μαυροβούνιο, τα άλλα δύο βαλκανικά κράτη δηλαδή με τα οποία οι σχετικές συνομιλίες έχουν ήδη ξεκινήσει. Και έτσι, το κμοναδικό κράτος που θα μένει εκτός νυμφώνος από την περιοχή θα είναι το νεότερο, το Κόσοβο.

Το βέτο του Μακρόν

Η αλήθεια, βεβαίως, είναι ότι από τη σύσταση μέχρι την έναρξη των διαπραγματεύσεων και, πολύ περισσότερο, μέχρι την ώρα της απονομής του τίτλου του κράτους-μέλους, η απόσταση είναι πολύ μεγάλη. Ενίοτε και αδιάβατη, ειδικά όταν συμβαίνει ένα από τα παρακάτω δύο πράγματα – ή και τα δύο μαζί: Εάν κάποιοι από τους ισχυρούς της ΕΕ διαφωνούν με τη διεύρυνση και απειλούν να θέσουν βέτο και εάν η πραγματική κατάσταση στις υποψήφιες χώρες απέχει από τις διαπιστώσεις που κάνει το κονκλάβιο των γραφειοκρατών στις Βρυξέλλες.


Ε, λοιπόν, στη συγκεκριμένη περίπτωση – δηλαδή τη διεύρυνση της ΕΕ με τους πέντε Βαλκάνιους που δεν είναι ακόμη μέλη της – θα μπορούσε κανείς να πει ότι συμβαίνουν και τα δύο.

Όσον αφορά στο πρώτο, δηλαδή τις διαφορετικές απόψεις εντός των «28», είναι γνωστό ότι δύο τουλάχιστον χώρες, η Γαλλία και η Ολλανδία, έχουν διαμηνύσει σε όλους τους τόνους και προς όλες τις καταυθύνσεις, κυρίως δε προς το Βερολίνο, ότι διεύρυνση δεν πρόκειται να υπάρξει εάν πρώτα δεν αποφασιστεί προς τα πού θα κατευθυνθεί το ευρωπαϊκό «καράβι». Εάν, με άλλα λόγια, δεν δοθούν απαντήσεις στα θεμελιώδη ερωτήματα που αφορούν το μέλλον της «ενωμένης Ευρώπης», κάτι που θεωρούν πρωθύστερο οποιασδήποτε ένταξης νέων μελών.

Κλίμα πολέμου στο Κόσοβο

Όσον αφορά στο δεύτερο, είναι γεγονός ότι δεν ξέρει κανείς από πού να αρχίσει και πού να τελειώσει για να αποδείξει την κατάσταση που επικρατεί σε αρκετούς από τους υποψήφιους. Από την Αλβανία και την διαρκή κόντρα κυβέρνησης και αντιπολίτευσης, που έχει οδηγήσει τους βουλευτές της τελευταίας να απέχουν από τη βουλή και να κατηγορούν τον Έντι Ράμα ως αρχηγό εγκληματικής συμμορίας; Από το ότι η πλειοψηφία των πολιτών της Β. Μακεδονίας έχουν γυρίσει την πλάτη τόσο στην κυβέρνηση όσο και το πολιτικό σύστημα, όπως αποδεικνύει το ποσοστό συμμετοχής σε εκλογές και δημοψηφίσματα, που κυμαίνεται γύρω στο 40%; Ή στη διαρκή κόντρα ανάμεσα σε Βελιγράδι και Πρίστινα, που συχνά φτάνει στα όρια θερμού επεισοδίου;

Ειδικά στο τελευταίο μέτωπο, αξίζει να σταθούμε λίγο παραπάνω, με αφορμή και τις πρόσφατες εξελίξεις: Την επιδρομή των δυνάμεων ασφαλείας του Κοσόβου στις σερβικές περιοχές στο βόρειο τμήμα της χώρας και τη σύλληψη αρκετών ανθρώπων, ανάμεσά τους και ενός Ρώσου διπλωμάτη, ο οποίος κατηγορήθηκε για συνέργεια σε εγκληματική σπείρα με τη βοήθεια... διπλωματικού καμουφλάζ. Η κατάσταση, μάλιστα, που δημιουργήθηκε κινδύνευσε προσωρινά να ξεφύγει από κάθε έλεγχο, καθώς η Σερβία μετακίνησε στρατιωτικές μονάδες στα σύνορα – τελικά, όμως, φαίνεται πως εκτονώθηκε, έστω και προσωρινά, με μια από τις συνήθεις «άνωθεν» παρεμβάσεις.

Προς τη νέα τάξη...

Ορισμένοι, βεβαίως, θεωρούν ότι όλα αυτά δεν είναι παρά οι... πόνοι που συνοδεύουν την γέννα της νέας τάξης στα Βαλκάνια. Παραπέμπουν δε, ανάμεσα στα άλλα, στα όσα είπε την Δευτέρα ο κατά τα άλλα σκληρός πρόεδρος της Σερβίας, Αλεξάνταρ Βούτσιτς, καλώντας τους βουλευτές να αποδεχτούν επιτέλους το γεγονός ότι η χώρα τους ηττήθηκε και έχει χάσει τον έλεγχο του Κοσόβου και δεν πρόκειται να τον ανακτήσει. Τους κάλεσε δε να στηρίξουν τον συμβιβασμό που επιδιώκει με τον Κοσοβάρο συνάδελφό του, Χασίμ Θάτσι – ο οποίος περιλαμβάνει και περιορισμένη ανταλλαγή εδαφών και πληθυσμών – έτσι ώστε να ανοίξει ο δρόμος προς την ΕΕ και για τις δύο χώρες.

Για την ώρα, ωστόσο, πρέπει να παραδεχτούμε ότι το... μωρό δεν έχει ακόμη φανεί και κανείς δεν γνωρίζει εάν είναι ζωντανό ή νεκρό. Οι εντάσεις και αντιθέσεις είναι τέτοιες που κάποιες φορές προκαλούν εκνευρισμό ακόμη και στους ισχυρούς – κάνοντάς τους να θυμούνται τα λόγια του καγκελάριου Βίσμαρκ – τα Βαλκάνια δεν αξίζουν τα κόκκαλα ούτε ενός Πομερανού γρεναδιέρου.

Αυτό συνέβη και πριν ένα περίπου μήνα στο Βερολίνο, στη συνάντηση με τις χώρες των Βαλκανίων την οποία οργάνωσαν η Ανγκελα Μέρκελ και ο Εμανουέλ Μακρόν, σε μια προσπάθεια να ξεπεράσουν και τις δικές τους αντιθέσεις αναφορικά με τη διεύρυνση. Στη διάρκειά της, σύμφωνα με ρεπορτάζ του Politico, ο Γάλλος πρόεδρος λίγο έλειψε να... πιάσει από τον λαιμό τον Κοσοβάρο πρωθυπουργό (και πρώην πολέμαρχο του UCK), Ραμούζ Χαραντινάι. «Δεν είσαι σε θέση να ζητάς οτιδήποτε!», του είπε οργισμένος – και η όμορφη παρέα διαλύθηκε κάπου εκεί.

AP Photo/Hektor Pustina
Liberal


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση