Το παρασκήνιο της τουρκικής αντίδρασης για την «αποστρατικοποίηση»...

Του Νίκου Μελέτη

Η χθεσινή οξύτατη ανακοίνωση του τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών που επαναφέρει την γνωστή διεκδίκηση για αφοπλισμό των νησιών του Αιγαίου δεν ήρθε ως κεραυνός εν αιθρία, καθώς η Τουρκία αναζητά διαρκώς αφορμές για να «φρεσκάρει» όλο το πλαίσιο των διεκδικήσεων της εις βάρος της χώρας μας.

Το θέμα της αποστρατιωτικοποίησης των ελληνικών νησιών τίθεται διαρκώς από την Τουρκία έχει απαντηθεί από την Ελλάδα ,με το επιχείρημα βεβαίως της νόμιμης άμυνας απέναντι σε μια χώρα που ευθέως την απειλεί, και διατηρεί το casus belli , έχει αναπτυγμένη στην Μικρά Ασία την 4η Στρατιά και συνεχίζει να αμφισβητεί την ελληνική κυριαρχία με την θεωρία των «γκρίζων ζωνών».

Όμως η απαίτηση αυτή της Τουρκίας έχει επιπτώσεις και στο ΝΑΤΟ όπου η επανένταξη της Ελλάδας στο στρατιωτικό σκέλος της Συμμαχίας μετά την αποχώρηση της το 1974 συνοδεύτηκε δυστυχώς με το γνωστό ως «δόγμα Λουνς» και αργότερα με τα «Aegean Islands Policy Guidance» που με το επιχείρημα της μη ανάμιξης του ΝΑΤΟ σε διμερείς διαφορές των Συμμάχων, «γκριζάρισε» τα Ελληνικά νησιά σε νατοϊκό πλαίσιο, καθώς αποκλείονταν με παρέμβαση της Τουρκίας από τους νατοϊκούς σχεδιασμούς όσα νησιά θεωρούσε η Άγκυρα ότι υπάγονται στο υποχρεωτικό καθεστώς της αποστρατιωτικοποίησης.

Από τότε η Ελλάδα συστηματικά επιδιώκει την κατάργηση και τουλάχιστον την αποδυνάμωση των ρυθμίσεων αυτών, με την συμπερίληψη νησιών όπως η Λήμνος και ο Αη Στράτης στον σχεδιασμό νατοϊκών ασκήσεων, ενώ δεν είναι λίγες οι φορές που νατοϊκές ασκήσεις έχουν ματαιωθεί επειδή η Τουρκία επέμεινε να αποκλείει από τον σχεδιασμό τους ελληνικά νησιά.

Η Νατοϊκή επιχείρηση για τον έλεγχο στο Αιγαίο των μεταναστευτικών ροών, επιτεύχθηκε με πίεση των Συμμάχων, όπου η Τουρκία επεδίωξε να περιορισθεί στο βόρειο Αιγαίο και να εξαιρέσει περιοχές που θεωρεί ότι είναι αμφισβητούμενες (όπως τα Ίμια και το Αγαθονήσι) ενώ είχε επιτύχει, όπως υποστηρίζει, να εγκριθεί η επιχείρηση αυτή με την αποδοχή της μη εμπλοκής στις εσωτερικές πολιτικές των συμμάχων.


Η Ελλάδα επιδίωξε και αυτό ήταν και αναγκαίο λόγω της ιδιαιτερότητας της επιχείρησης ,ώστε νατοϊκά πλοία που συμμετείχαν στην επιχείρηση να ελλιμενίζονται  και σε λιμάνια ελληνικών νησιών για πρώτη φορά ,καθώς μέχρι τώρα η Τουρκία εμπόδιζε τέτοιες κινήσεις θεωρώντας ότι έρχονται σε αντίθεση με την υποχρέωση αποστρατιωτικοποίησης τους.

Η χθεσινή δήλωση του τουρκικού ΥΠΕΞ ήρθε ως αντίδραση στην δήλωση του Έλληνα Υπουργού Άμυνας Ευάγγελου Αποστολάκη σε ερώτηση που έχει καταθέσει στην Βουλή ο βουλευτής Δ. Καμμένος.

Με αφορμή την παρενόχληση του ελικοπτέρου που μετέφερε τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα στο Αγαθονήσι ο Κ.Δ. Καμμένος μεταξύ άλλων στην ερώτηση του που ζητούσε μάλιστα και την κατάθεση εγγράφων ανέφερε:

«…Η Τουρκία δεν αφήνει πλέον καμία αμφιβολία ότι εφαρμόζει επισήμως στην πράξη το «ειδικό καθεστώς αποστρατιωτικοποίησης των νήσων του Αν. Αιγαίου το οποίο έχει «χτίσει» με αρωγό και σύμμαχο το ΝΑΤΟ από το 1980 μέχρι σήμερα με την βουβή ανοχή  και αποδοχή όλων των ελληνικών κυβερνήσεων...»

Η απάντηση του υπουργού Εξωτερικών Γ. Κατρούγκαλου όπως κατατέθηκε στην Βουλή ήταν εξαιρετικά προσεκτική  ενώ ο ΥΠΕΞ αρνήθηκε να προβεί σε κατάθεση εγγράφων και διαβαθμισμένων επιχειρησιακών οδηγιών της Συμμαχίας επικαλούμενος την δυνατότητα που προσφέρει ο κανονισμός της Βουλής σχετικά με έγγραφα «που αφορούν διπλωματικό ή στρατιωτικό ή σχετικό με την ασφάλεια του Κράτους μυστικό»..
Στην απάντηση του ο κ. Κατρούγκαλος αναφέρει χαρακτηριστικά:

«...Είναι γνωστή η τακτική της Τουρκίας να καταχράται των ενδο-νατοϊκών μηχανισμών προκειμένου να προωθεί θέσεις της εις βάρος της ελληνικής πλευράς. Στις προσπάθειές της αυτές δεν παραλείπει ενέργειες που αποσκοπούν να θίξουν κυριαρχικά μας δικαιώματα και να μειώσουν την γεωστρατηγική σημασία της χώρας μας στο ΝΑΤΟ.
Το φαινόμενο αυτό είναι δεν είναι νέο. Οποτεδήποτε εφαρμόζονται από στρατιωτικούς διοικητές του ΝΑΤΟ επιχειρησιακές οδηγίες αποκλεισμού της χρήσης του Αιγαίου για ασκήσεις και άλλες δραστηριότητες κατά περίοδο ειρήνης, τα Υπουργεία Εξωτερικών και Άμυνας προβαίνουν με συντονισμένες ενέργειές τους σε άμεσες και πιεστικές παραστάσεις διαμαρτυρίας στο ανώτατο πολιτικό και στρατιωτικό επίπεδο της Ατλαντικής Συμμαχίας, καθώς και διμερώς σε ορισμένα από τα μέλη της. Πλέον χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η έγερση του θέματος από τον ίδιο τον κ. Πρωθυπουργό προς τον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ, κατά την επίσκεψη του τελευταίου στην Αθήνα, τον Σεπτέμβριο του παρελθόντος έτους…».

Αντιθέτως ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας επέλεξε στην απάντηση του να προβάλει δημοσίως ως επιτυχία ότι με την νατοϊκή επιχείρηση στο Αιγαίο για το μεταναστευτικό επετεύχθη η ανατροπή των ισχυρισμών της Τουρκίας περί αποστρατιωτικοποίησης των νησιών και αποκλεισμό τους από νατοϊκούς σχεδιασμούς, μια και ορισμένα σκάφη ελλιμενίζονται σε συγκεκριμένα ελληνικά νησιά.

Μια περιττή δημοσιά παραδοχή η οποία απλώς προκάλεσε την αντίδραση της Τουρκίας και φέρνει σε  δύσκολη θέση τους νατοϊκούς επιτελείς καθώς θα δυσκολευθούν πλέον να επιτρέψουν τον ελλιμενισμό των νατοϊκών σκαφών στα ελληνικά νησιά. Ακόμη κι αν έστω και εμμέσως επιτυγχάνονταν η ντε φάκτο σταδιακή αποδυνάμωση στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ εφαρμογή του «δόγματος Λουνς»,η ανάδειξη του ζητήματος αυτού ακυρώνει την όλη προσπάθεια.

Η απάντηση του κ. Αποστολάκη στην ερώτηση του βουλευτή ανέφερε εκτός των άλλων:

«…Κατ΄ αρχάς δεν υφίστανται συμμαχικές διαταγές οι οποίες να θέτουν σε αμφισβήτηση την εθνική κυριαρχία επί του συνόλου της επικράτειας.  Η επιχειρησιακή σχεδίαση της Συμμαχίας ΔΕΝ εξαιρεί κανένα τμήμα της ελληνικής επικράτειας. Το NATO με την ανάπτυξη της SNMG-2 στο Αιγαίο το 2016 και τις περιπολίες Νατοϊκών πλοίων εντός των χωρικών υδάτων νήσων του Αν. Αιγαίου, κατήργησε έμπρακτα κάθε ανυπόστατο ισχυρισμό της γείτονος περί αποστρατιωτικοποίησης αυτών αλλά και την «κατευθυντήρια οδηγία» του SHAPE του 2006.….
Αναφορικά με την Οδηγία «Aegean Islands Policy Guidance», αυτή δεν αποτελεί «διαταγή» του ΝΑΤΟ, αλλά «κατευθυντήρια οδηγία» για την οποία υπήρξε άμεση αντίδραση σε υψηλότατο επίπεδο (κ. Α/ΓΕΕΘΑ), με αποστολή επιστολής, με την οποία γνωστοποιούνταν ότι τα διαλαμβανόμενα σε αυτή για την χώρα μας είναι «nonexistent», ζητώντας την άμεση απόσυρσή της. Έκτοτε, παραμένει ως αμετάκλητη εθνική θέση το «non-existent» της υφιστάμενης «κατευθυντήριας οδηγίας» και σε αριθμό συναντήσεων υψηλότατου επιπέδου (ΥΕΘΑ, Α/ΓΕΕΘΑ) της χώρας μας με αντίστοιχους της Συμμαχίας και χωρών μελών αυτής, παγίως τίθεται η απαίτηση απόσυρσής της».

Σε απάντηση αυτής της παρέμβασης ήρθε η δήλωση του εκπροσώπου του τουρκικού ΥΠΕΞ Χαμί Ακσόι που κατηγόρησε την Ελλάδα ότι

«επιχειρεί να εκμεταλλευθεί τους διεθνείς οργανισμούς, μεταξύ τους και το ΝΑΤΟ, και να τους τραβήξει μέσα σε αυτά τα προβλήματα με σκοπό να δείξει ότι τα εθνικά επιχειρήματά της, που αφορούν τα προβλήματα στο Αιγαίο, τα οποία συζητούνται στην πραγματικότητα σε διμερές επίπεδο μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδος, είναι δίκαια».

Αφού επαναλαμβάνει την τουρκική επιχειρηματολογία με την επίκληση των Συνθηκών της Λοζάνης και των Παρισίων  και επισημαίνει ότι όταν ξεκίνησε η νατοϊκή επιχείρηση στο Αιγαίο οι εταίροι συμφώνησαν ότι η

«δραστηριότητα του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο θα πραγματοποιείται με έναν τρόπο που δεν θα βλάπτει τις εθνικές πολιτικές κανενός συμμάχου του ΝΑΤΟ» 

υποστηρίζει (κάτι που εφόσον ισχύει, είχε κρατηθεί μυστικό από την ελληνική κοινή γνώμη) ότι είχε συμφωνηθεί επίσης ότι

«τα πολεμικά πλοία που δραστηριοποιούνται στην περιοχή, στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο, δεν θα συναλλάσσονται, περιλαμβανομένου και του ανεφοδιασμού και των επισκέψεων στα λιμάνια,  με τα νησιά που έχουν καθεστώς αποστρατικοποίησης. Επίσης αυτά τα πλοία μπορούν να δραστηριοποιούνται στις θαλάσσιες περιοχές για τις οποίες μόνο τόσο η Τουρκία όσο και η Ελλάδα δίνουν  άδεια εισόδου».

Και με την ευκαιρία το τουρκικό ΥΠΕΞ καλεί την Ελλάδα να 

«εγκαταλείψει τις προσπάθειες δημιουργίας de facto κατάστασης, που αγνοούν το διεθνές δίκαιο, τις ιστορικές αλήθειες και τα νόμιμα δικαιώματα και τα συμφέροντα της Τουρκίας».

Ο χειρισμός εκ μέρους του Υπουργείου Άμυνας τελικά δεν ηταν ο ενδεδειγμένος καθώς οι δημόσιες θριαμβολογίες, οδήγησαν στην τουρκική αντίδραση και στην ανάδειξη του θέματος πλέον και σε Νατοϊκό επίπεδο, ενώ εκ των πραγμάτων τίθεται και το ερώτημα του τι ακριβώς είχε συμφωνήσει η κυβέρνηση το 2016 και με ποιους όρους , στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ όταν ενέκρινε την Νατοϊκή επιχείρηση για την επιτήρηση των μεταναστευτικών ροών στο Αιγαίο.

Liberal



Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση