Βαθύ παρασκήνιο στα ενεργειακά!

Τα ευρήματα της ExxonMobil στην κυπριακή ΑΟΖ, οι εξελίξεις με τον αγωγό EastMed και ο ρωσικός παράγοντας

Από τον Αλέξανδρο Τάρκα

Oι θετικότατες ενδείξεις για εκμεταλλεύσιμο κοίτασμα υδρογονανθράκων στο Οικόπεδο 10 της κυπριακής ΑΟΖ, που θα επιβεβαιωθούν -ως προς το τεχνικό και το οικονομικό σκέλος τους- σε 18 μήνες, επιτρέπουν δικαιολογημένη αισιοδοξία, αλλά είναι πρόωρο να θεωρείται ότι η Λευκωσία και η Αθήνα επέτυχαν ήδη αλλαγή ισορροπιών στη ΝΑ Μεσόγειο.

Σε αντίθεση με τους βιαστικούς πανηγυρισμούς, η αλήθεια είναι ότι η Ελλάδα και η Κύπρος επιτυγχάνουν, με αργό ρυθμό, βήματα προς τη σωστή κατεύθυνση. Με την πάροδο του χρόνου, ίσως αποδειχθούν καρποφόρα υπό τις προϋποθέσεις συνέχισης της ίδιας πολιτικής, συνδυασμού της με τις κινήσεις των μεγάλων δυνάμεων και αποφυγής μιας θερμής κρίσης με την Τουρκία.

Σε πολιτικό επίπεδο, τα ευρήματα της ExxonMobil στο Οικόπεδο 10 θα πρέπει να συσχετιστούν με τις εξελίξεις για τον αγωγό EastMed (κοιτάσματα ΝΑ Μεσογείου προς την Ευρώπη) που -μετά την αδράνεια των προηγούμενων ετών- εμφανίζει επίσης πρόοδο. Οπως βεβαιώνουν εγκυρότατες πηγές στις Βρυξέλλες, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προ ημερών ενημέρωσε, καταρχάς ανεπίσημα, την ελληνική κυβέρνηση ότι εγκρίνει το προσχέδιο της Διακυβερνητικής Συμφωνίας Ελλάδας - Κύπρου - Ισραήλ - Ιταλίας για τον EastMed. Εκτιμάται ότι, εντός των επόμενων λίγων ημερών, θα αποσταλεί και επιβεβαιωτική επίσημη επιστολή στην Αθήνα.

Η απόφαση της Κομισιόν επιτρέπει πια την υπογραφή της Διακυβερνητικής Συμφωνίας του EastMed σε σύντομο χρόνο. Ισως η πανηγυρική υπογραφή γίνει με την ευκαιρία της τριμερούς Συνόδου Κορυφής Ελλάδας- Κύπρου - Ισραήλ στην Ιερουσαλήμ μέχρι τα τέλη Μαρτίου, ενώ είναι άγνωστος ο ακριβής χρόνος συνυπογραφής από την Ιταλία λόγω εσωτερικών διαφωνιών, γενικά, για όλους τους αγωγούς.


Στη συνέχεια οι εμπλεκόμενες πλευρές θα πρέπει να υπογράψουν με την κοινοπραξία του EastMed τις (διαφορετικές για καθεμία) Συμφωνίες Φιλοξενούσας Χώρας για το νομικό και οικονομικό καθεστώς του αγωγού στο -κατά περίπτωση- θαλάσσιο ή χερσαίο τμήμα της επικράτειάς τους.
Η πρόσφατη εμπειρία του TAP δείχνει ότι ίσως απαιτηθεί ενάμισι έτος για κάθε Συμφωνία Φιλοξενούσας Χώρας και, επιπλέον, άγνωστος χρόνος για νέες αξιολογήσεις της Κομισιόν, αφού η παρούσα έγκριση δίδεται υπό την αίρεση εξέτασης των μελλοντικών νομικών κειμένων.

Παράλληλα, θα πρέπει να αξιολογηθούν ο χρόνος, ο τρόπος και η μορφή της στήριξης, κυρίως, των Ηνωμένων Πολιτειών προς τον EastMed. Οπως αποκάλυψε η «δημοκρατία» την περασμένη Πέμπτη, η Ουάσινγκτον ξεκαθάρισε -έπειτα από δύο μήνες εκκρεμότητας- ότι ο υπουργός Εξωτερικών Μ. Πομπέο δεν πρόκειται να έλθει στην Κρήτη για την Τριμερή (που είχε προγραμματιστεί για την περασμένη εβδομάδα), αλλά πιθανότατα θα παρακολουθήσει τη σχεδιαζόμενη, μέχρι τα τέλη Μαρτίου, σύνοδο στο Ισραήλ.

Παραμένει άγνωστο αν ο κ. Πομπέο θα έχει προσωπικές συναντήσεις με τον πρωθυπουργό Αλ. Τσίπρα, τον υπουργό Εξωτερικών Γ. Κατρούγκαλο και τον Κύπριο Πρόεδρο Ν. Αναστασιάδη. Ασφαλώς ο τυπικός ή ουσιαστικός χαρακτήρας των συναντήσεων και η σύντομη ή μακρά διάρκειά τους θα καταγραφούν και από την «αντίπαλη» Τουρκία και τις ενδιαφερόμενες εταιρίες (ενεργειακές, ασφαλιστικές, επενδυτικές κ.λπ.) ως δείγματα της μικρής ή μεγάλης αμερικανικής στήριξης προς τον EastMed. Σε κάθε περίπτωση, το μήνυμα που μετέδωσε προς την ελληνική κυβέρνηση άλλος Αμερικανός αξιωματούχος, που επισκέφθηκε τη χώρα με την ευκαιρία του Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών, ήταν ότι η Ουάσινγκτον θέλει να συζητήσει όλα τα θέματα ενέργειας, άμυνας και ασφάλειας στη ΝΑ Μεσόγειο, χωρίς την ανάληψη δεσμεύσεων (προφανώς λόγω της Τουρκίας) προς το παρόν.

Ταυτόχρονα, ως προς τα άλλα σημαντικά ενεργειακά ζητήματα που αφορούν την Αθήνα, δεν δικαιώνεται η αισιοδοξία της κυβέρνησης περί της πρόθεσης της Μόσχας (μετά την εκτόνωση της κρίσης των απελάσεων του περασμένου Ιουλίου) για ένταξη της Ελλάδας στον σχεδιασμό του αγωγού Turk Stream.

Η κυβερνητική εκδοχή, που λανθασμένα συμμερίστηκε και η Ν.Δ. την περασμένη εβδομάδα με τις διαρροές για τη συνάντηση του Κυρ. Μητσοτάκη με τον υπουργό Εξωτερικών Σ. Λαβρόφ, θεωρεί περίπου δεδομένη τη συνεργασία για τον Turk Stream.

Ωστόσο, όπως προκύπτει από όλες τις πρόσφατες επαφές Αθήνας - Μόσχας, η ρωσική πλευρά δίνει προτεραιότητα στις ιδιωτικοποιήσεις λιμένων (με έμφαση στην Αλεξανδρούπολη, όπου αναμένεται αντιπαράθεση με τις ΗΠΑ) και σιδηροδρόμων, καθώς και στην εμπορία υγροποιημένου φυσικού αερίου (άλλος τομέας σύγκρουσης με τις ΗΠΑ).

Αντίθετα, λόγω της δυσάρεστης εμπειρίας της Μόσχας με τον South Stream, τη ΔΕΠΑ και τη στάση της Κομισιόν, δεν υπάρχει δέσμευση ή καν υπόσχεση για τον Turk Stream με την εξαίρεση της πιθανότητας μελλοντικής διακλάδωσης προς Νότο από τον κύριο αγωγό που θα διέρχεται από άλλες βαλκανικές χώρες.

* Ο Αλέξανδρος Τάρκας είναι εκδότης του περιοδικού «Αμυνα & Διπλωματία» και σύμβουλος ξένων εταιριών μελέτης επιχειρηματικού ρίσκου για τη ΝΑ Ευρώπη
Δημοκρατία


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση