Μήνυμα ανακωχής από Αγκυρα προς ΗΠΑ

Τουρκικό δικαστήριο διέταξε χθες την απελευθέρωση του Αμερικανού πάστορα Αντριου Μπράνσον από τον κατ’ οίκον περιορισμό, μία ενέργεια που βάζει τέλος στην 24μηνη φυλάκισή του, του επιτρέπει να γυρίσει στην πατρίδα του και συνιστά μήνυμα ανακωχής στη διένεξη μεταξύ Τουρκίας και ΗΠΑ. Ο Μπράνσον καταδικάστηκε σε τρία χρόνια, ένα μήνα και 15 μέρες, αλλά ο δικαστής ήρε όλους τους περιορισμούς, συμπεριλαμβανομένης της απαγόρευσης εξόδου από τη χώρα, εξαιτίας της καλής συμπεριφοράς του κρατουμένου και με δεδομένο ότι εξέτισε μεγάλο μέρος της ποινής.

Η αμερικανική κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ ασκούσε επί μακρόν πιέσεις για την απελευθέρωση του Μπράνσον, του ευαγγελιστή πάστορα στη μικρή Εκκλησία της Ανάστασης στη Σμύρνη. Η παρατεταμένη κράτησή του είχε οξύνει τις εντάσεις στις σχέσεις Ουάσιγκτον - Αγκυρας, με τον πρόεδρο Τραμπ και τον αντιπρόεδρο Μάικ Πενς να παρεμβαίνουν προσωπικά στην υπόθεση, τις ΗΠΑ να επιβάλουν οικονομικές κυρώσεις και μέλη του Κογκρέσου να ταξιδεύουν στην Τουρκία για να παραστούν στη δίκη.

Την ίδια στιγμή, η Τουρκία δοκιμάζεται από μια σοβαρή οικονομική κρίση και αγωνίζεται να μειώσει πρόστιμο του αμερικανικού υπουργείου Οικονομικών εις βάρος της τουρκικής τράπεζας Halkbank εξαιτίας του ρόλου της στην παραβίαση των αμερικανικών κυρώσεων κατά του Ιράν.


Η απελευθέρωση του Μπράνσον συνέπεσε με την εξαφάνιση του Σαουδάραβα δημοσιογράφου και αντιφρονούντα, Τζαμάλ Κασόγκι, μέσα στο σαουδαραβικό προξενείο της Κωνσταντινούπολης. Η υπόθεση είναι πιθανό να ώθησε την Αγκυρα να επιδιώξει τη γεφύρωση των σχέσεων με την Ουάσιγκτον. Οι ΗΠΑ κατηγορούσαν την Τουρκία ότι κρατούσε τον Μπράνσον μαζί με 20 Τουρκοαμερικανούς και τρεις Τούρκους υπαλλήλους του αμερικανικού προξενείου στην Τουρκία, λέγοντας ότι δεν υπάρχουν αξιόπιστα στοιχεία εις βάρος τους και πως οι κρατούμενοι είναι διαπραγματευτικά χαρτιά για την επίλυση των διαφορών της με τις ΗΠΑ.

Ειδικότερα η Τουρκία ζητεί την έκδοση του ισλαμιστή ιεροκήρυκα Φετουλάχ Γκιουλέν, που ζει αυτοεξόριστος στην Πενσιλβάνια και τον οποίο η Αγκυρα θεωρεί εγκέφαλο της αποτυχημένης απόπειρας πραξικοπήματος το καλοκαίρι του 2016. Eπιπλέον, ο Τούρκος πρόεδρος επιδιώκει τη μείωση του προστίμου εις βάρος της Halkbank.

Αξιωματούχος της, ο Μεχμέτ Χακάν Ατίλα, καταδικάστηκε σε 32 μήνες τον Μάιο από δικαστήριο του Μανχάταν για τον ρόλο του στην υπόθεση. Οι δύο χώρες βρέθηκαν κοντά σε συμφωνία τον Ιούλιο για απελευθέρωση του Μπράνσον και του Ατίλα, αλλά ο Ερντογάν υπαναχώρησε την τελευταία στιγμή επειδή δεν εξασφάλισε εγγυήσεις ότι δεν θα υπάρξουν περαιτέρω διώξεις εις βάρος της χώρας του για παραβιάσεις κυρώσεων.

Τουρκικό δικαστήριο αποφάσισε να παραμείνει κρατούμενος ο Μπράνσον, αν και στη συνέχεια μεταφέρθηκε σε κατ’ οίκον περιορισμό, όπου ζει από τον Αύγουστο με τη σύζυγό του Νορίν, σε διαμέρισμα στην παλιά πόλη της Σμύρνης. Εκτοτε τουρκικά δικαστήρια είχαν απορρίψει τις εφέσεις του, με τις οποίες ζητούσε την αποφυλάκισή του, επικαλούμενος προβλήματα υγείας.

Η Ουάσιγκτον αντέδρασε, επιβάλλοντας κυρώσεις εναντίον των Τούρκων υπουργών Εσωτερικών και Δικαιοσύνης, ενώ μέρες αργότερα ο Τραμπ ανακοίνωσε ότι διπλασιάζει τους δασμούς στις εισαγωγές χάλυβα και αλουμινίου από την Τουρκία, ακριβώς τη στιγμή που είχε αρχίσει να κατρακυλά η λίρα έναντι του δολαρίου. Τον περασμένο Αύγουστο εξάλλου το αμερικανικό Κογκρέσο ψήφισε νομοσχέδιο με το οποίο μπλόκαρε την παράδοση 100 αεροσκαφών τύπου F-35 στην Τουρκία λόγω της συμφωνίας της Αγκυρας με τη Μόσχα να προμηθευτεί πυραύλους S-400.

CARLOTTA GALL / THE NEW YORK TIMES
Καθημερινή


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση