Στόχος ο Πούτιν στον οικονομικό πόλεμο της Δύσης με τη Ρωσία

Του Μιχάλη Μένικου

«Εάν η Ουκρανία «χαθεί», αυτό θα μειώσει σημαντικά τις γεωπολιτικές επιλογές της Ρωσίας. Διατηρώντας την Ουκρανία, η Ρωσία μπορεί να βλέπει με βεβαιότητα προς την κατεύθυνση της ευρασιατικής αυτοκρατορίας. Χωρίς την Ουκρανία, όμως, με τον πληθυσμό των 52 εκατομμυρίων αδελφών Σλάβων η οποιαδήποτε απόπειρα της Μόσχας να ξαναδημιουργήσει την ευρασιατική αυτοκρατορία, μπορεί να εμπλέξει την Ρωσία σε μακράς διαρκείας συγκρούσεις με τους μη Σλάβους λαούς…».

Την εκτίμηση αυτή, που διατύπωσε πριν μερικά χρόνια, το 1997, ο πρώην σύμβουλος επί θεμάτων ασφαλείας του αμερικανού προέδρου Τζιμ Κάρτερ, Ζίμπγκνιεφ Μπρεζίνσκι, φαίνεται πως την ασπάζονται σήμερα, τόσο οι Ηνωμένες Πολιτείες όσο και οι Βρυξέλλες, που αποφάσισαν ύστερα από πέντε μήνες έντονων αντιπαραθέσεων με τη Ρωσία για την Ουκρανία, να μειώσουν τις γεωπολιτικές επιλογές της Ρωσίας, κηρύσσοντάς της έναν ανελέητο οικονομικό πόλεμο, με σκοπό να εξαναγκάσουν τον πρόεδρο Πούτιν να αλλάξει πολιτική έναντι της Ουκρανίας.

Στην ουσία, πρόκειται για την κορύφωση μίας γεωπολιτικής αναμέτρησης, μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας, που ξεκίνησε με την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης και συνεχίζεται μέχρι σήμερα.

Αφορμή η κατάρριψη του Μαλαισιανού Boeing

Αφορμή για την κήρυξη του οικονομικού πολέμου κατά της Ρωσίας υπήρξε η κατάρριψη του μαλαισιανού Boeing σε ουκρανικό έδαφος, αφού αποφασίσθηκε ότι «ηθικός συνεργός» της κατάρριψης ήταν ο ίδιος ο ρώσος πρόεδρος, χωρίς καν να αναμένεται κάποιο πόρισμα των εμπειρογνωμόνων. Η αφορμή αυτή ήταν επαρκής για να ενεργοποιήσουν, Αμερικανοί και Ευρωπαίοι, το βαρύ πυροβολικό της οικονομίας, τις οικονομικές κυρώσεις, που αποσκοπούν να αποκόψουν την Ρωσία από τις διεθνείς κεφαλαιαγορές, να της στερήσουν τη δυνατότητα να αποκτήσει τεχνολογικό εξοπλισμό που χρειάζεται για την εξόρυξη των υδρογονανθράκων, καθώς και νέες τεχνολογίες διττού χαρακτήρα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στη βιομηχανία και τον στρατιωτικό τομέα, όπως και την στρατιωτική συνεργασία. Εμφανίζονται μάλιστα πεπεισμένοι ότι η υιοθέτησή τους, θα οδηγήσει τον Πούτιν στην απομόνωση, θα προκαλέσουν δυσαρέσκεια στον ρωσικό λαό και στους ολιγάρχες, οι οποίοι ενδεχομένως να αναγκάσουν τον Πούτιν να αλλάξει πολιτική, ή ακόμα και να τον ανατρέψουν, καθώς θα αισθανθούν ότι κινδυνεύουν οι καταθέσεις δισεκατομμυρίων που έχουν στη Δύση.

Η απάντηση του ρώσου προέδρου

Η πρώτη απάντηση του Πούτιν στις δυτικές κυρώσεις ήρθε με την εντολή που έδωσε στη ρωσική κυβέρνηση να απαγορεύσει τις εισαγωγές προϊόντων (γαλακτοκομικά, κρέας, ψάρια) και οπωροκηπευτικών στις χώρες που ψήφισαν τις κυρώσεις ή τάχθηκαν υπέρ των κυρώσεων (Ευρωπαϊκή Ένωση, ΗΠΑ, Αυστραλία, Καναδάς, Ιαπωνία), προκαλώντας πανικό στους παραγωγούς και εξαγωγείς πολλών χωρών.

Παράλληλα, έδωσε εντολή να γίνουν εισαγωγές των αντίστοιχων προϊόντων από τις χώρες της Λατινικής Αμερικής, όπως και να αυξηθούν οι εισαγωγές οπωροκηπευτικών φρούτων και γαλακτοκομικών από την Τουρκία. Αξιοσημείωτο είναι, όπως έγραψε η ρωσική εφημερίδα «Κομερσάντ» την Πέμπτη, ότι από τον κατάλογο απουσιάζει η Ουκρανία, επειδή, όπως η ίδια εξηγεί, δεν είχε επιβάλει κυρώσεις, παρότι κανείς δεν αποκλείει ότι στο επόμενο διάστημα μπορεί και η ίδια να ενταχθεί στον κατάλογο αυτό.

Πάντως, ο πρωθυπουργός Μεντμέντεφ, υιοθετώντας την εντολή Πούτιν («οι κυρώσεις να είναι μελετημένες και προσεκτικές»), ανακοινώνοντάς τες είπε «παρότι είναι ένας δρόμος αδιέξοδος» προέβη σε αυτές μετά την επιβολή των δυτικών κυρώσεων, ενώ η εφημερίδα «Κομερσάντ» σε κύριο άρθρο της έγραψε ότι η ρωσική κυβέρνηση προέβη σε αυτές επειδή ανέμενε ότι η Δύση αργά ή γρήγορα θα επέβαλε περιορισμούς στις εξαγωγές δυτικών προϊόντων προς τη Ρωσία.

Ελέγχει τους ολιγάρχες

Η εκδοχή βέβαια της ανατροπής, χωρίς να συνιστά μέρος των κυρώσεων, βασίστηκε σε μία έκθεση των γερμανικών μυστικών υπηρεσιών (BND) που δημοσιεύθηκε στις 28 Ιουλίου στο περιοδικό Der Spiegel, η οποία διαπίστωνε ρήγματα στη ρωσική πολιτική ηγεσία, μεταξύ της ρωσικής οικονομικής ελίτ και του Πούτιν, δημιουργώντας την εντύπωση ότι υπάρχει και η δυνατότητα πραξικοπήματος, παρόμοιου με εκείνου που ανέτρεψε τον Νικήτα Χρουστσόφ, το 1964. Ωστόσο, την επόμενη ημέρα ο αρθρογράφος της ρωσικής υπηρεσίας της Deutche Welle, Ρομάν Γοντσαρένκο, στο άρθρο του με τίτλο «Πραξικόπημα κατά του Πούτιν δεν θα γίνει», απέκλειε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, υποστηρίζοντας ότι ο Πούτιν έχει αναπτύξει τα τελευταία δέκα χρόνια έναν τέτοιο μηχανισμό ελέγχου και των ίδιων των ολιγαρχών, έχοντας τοποθετήσει σε όλες τις θέσεις κλειδιά τους δικούς του ανθρώπους, που αν κάποιοι από αυτούς επιχειρούσαν να κινηθούν εναντίον του, θα κινδύνευε η ζωή τους!

Η εκδοχή αυτή φαίνεται επιπλέον μη ρεαλιστική τη στιγμή που η δημοτικότητα του Πούτιν υπερβαίνει σε ποσοστά το 80%! Θα ήταν επίσης αφέλεια να περιμένει κανείς και μία ανατροπή από τη φιλελεύθερη ρωσική αντιπολίτευση, την οποία ο αμερικανός σχολιαστής του Forbes, Mark Ardonis, στο άρθρο του με τίτλο “The US should not try to pick winners and losers in Russia’s political system”, χαρακτηρίζει ως «διαρκώς περιθωριακή και ολοκληρωτικά διασπασμένη από εσωτερικές διενέξεις», ενώ εκτιμά ότι «οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν μπορούν να μετασχηματίσουν το ρωσικό πολιτικό σύστημα».

Επηρεάζουν Ευρώπη και Ουκρανία!

Παρά την πεποίθηση ότι θα αναγκάσουν τον Πούτιν να αλλάξει πολιτική, Αμερικανοί και Ευρωπαίοι ηγέτες δεν είναι σε θέση να δουν πότε θα συμβεί αυτό, έστω και αν είναι διατεθειμένοι να περιμένουν. Προς το παρόν, πάντως, οι δυτικές κυρώσεις άρχισαν να πλήττουν την Ευρώπη, γεγονός που επεσήμαιναν οι Financial Times (1/8/2014), γράφοντας συγκεκριμένα:

«Οι μετοχές της εταιρείας Adidas, που κατέχει την δεύτερη θέση στον κόσμο στον τομέα παραγωγής ρούχων, έπεσαν κατά 15%, αφότου η διοίκηση της εταιρείας ανακοίνωσε την πιθανότητα να μειωθούν τα κέρδη της και να κλείσει τα καταστήματά της στη Ρωσία λόγω της αναμενόμενης μείωσης της αγοραστικής δύναμης. Η Volkswagen ανακοίνωσε μείωση των πωλήσεων στη Ρωσία στο πρώτο εξάμηνο κατά 8% σε σχέση με τον προηγούμενο χρόνο. Ο πρόεδρος της Siemens Τζο Κάιζερ, προειδοποίησε ότι η γεωπολιτική ένταση σε διάφορες περιοχές του κόσμου, συμπεριλαμβανομένης της Ουκρανίας, εγκυμονεί «σοβαρούς κινδύνους» για τους ρυθμούς ανόδου της ευρωπαϊκής οικονομίας. Η γαλλική εταιρεία Total ανακοίνωσε ότι παγώνει την αγορά πακέτου μετοχών της ρωσικής Novatek, που είναι η δεύτερη σε εξόρυξη εταιρεία φυσικού αερίου στη Ρωσία. Η βρετανική BP, που κατέχει το ένα πέμπτο των μετοχών της ρωσικής Rosneft ανακοίνωσε μείωση των κερδών της, ενώ οι βρετανοί τραπεζίτες στο Σίτι του Λονδίνου λένε ότι όσο η ουκρανική κρίση δεν επιλύεται δεν μπορεί καν να συζητηθεί το θέμα της ένταξης στο Χρηματιστήριο του Λονδίνου ρωσικών εταιρειών».

Σύμφωνα με τους Financial Times, οι γεωπολιτικοί κίνδυνοι και η αβεβαιότητα για το αύριο, έχουν προκαλέσει από το Μάρτιο μεγάλη πτώση μετοχών στις παγκόσμιες αγορές.

Οι βρετανικοί Times έγραφαν την ίδια ημέρα ότι η εταιρεία Shell αποφάσισε να σταματήσει το μεγαλεπήβολο πρόγραμμα των 10 δις. δολαρίων που αφορούσε την εξόρυξη σχιστολιθικού φυσικού αερίου στην Ουκρανία, αποτελώντας την μεγαλύτερη δυτική επένδυση που έγινε ποτέ στην Ουκρανία και θα οδηγούσε σε σημαντικό βαθμό στην απεξάρτησή της από το ρωσικό φυσικό αέριο.

Παράλληλα επεσήμαιναν, ότι η εταιρεία εξαιτίας των περιορισμών που έχει επιβάλλει η Ε.Ε. στις εξαγωγές εξοπλισμού για την εξόρυξη υδρογονανθράκων στη Ρωσία, η εταιρεία κινδυνεύει πλέον να χάσει ένα συμβόλαιο με τη Ρωσία για την εξόρυξη φυσικού αερίου στη Σιβηρία, ύψους 20 δις. δολαρίων!

Πλήττεται ο τουρισμός των Ευρωπαίων

Ο πόλεμος περιέχει και το στοιχείο της αντεπίθεσης. Προς το παρόν, τη γεύση μίας ήπιας αντεπίθεσης δοκίμασε, όταν η Ρωσία αποφάσισε να διακόψει τις εισαγωγές φρούτων και λαχανικών, αλλά και η Ουκρανία, όταν η Ρωσία αποφάσισε να σταματήσει τις εισαγωγές γαλακτοκομικών προϊόντων (αξίζει να σημειωθεί ότι το 80% των ουκρανικών τυριών εξάγονταν στην Ρωσία). Στο στόχαστρο των υγειονομικών υπηρεσιών της Ρωσίας μπήκαν τα Macdonald’s, ενώ η εταιρεία Wendy’s αποφάσισε, πριν υποστεί υγειονομικούς ελέγχους, να κλείσει τα καταστήματά της στη Ρωσία.

Η Ελλάδα, ως ευρωπαϊκή χώρα που ενέκρινε τις κυρώσεις, πήρε μία πρώτη γεύση της αντεπίθεσης αυτής, με την απαγόρευση εισαγωγής ροδάκινων στη Ρωσία εξαιτίας κάποιου παρασίτου που εντοπίσθηκε, όπως αναφέρει η επίσημη αιτιολογία.

Στον ρωσικό κατάλογο, σύμφωνα με πληροφορίες, υπάρχουν και άλλες χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, αλλά και ευρωπαϊκές, όπως το Βέλγιο, παρότι οι πληροφορίες αυτές συνιστούν εικασίες, όπως και οι πληροφορίες ότι θα πληγεί ο τουρισμός.

Βεβαίως, αν ληφθεί υπόψη ότι τις τελευταίες ημέρες χρεοκόπησαν τρεις ρωσικές τουριστικές εταιρείες και το γεγονός ότι ο εκπρόσωπος του Ρωσικού Οργανισμού Τουρισμού Όλεγκ Σαφόνοφ δεν απέκλεισε να ακολουθήσουν και άλλες χρεοκοπίες, συμβουλεύοντας μάλιστα τους ρώσους πολίτες ότι είναι πιο ασφαλές να κάνει κανείς διακοπές στη χώρα του, μπορεί κάποιος να φανταστεί το πλήγμα που μπορούν να υποστούν οι Ευρωπαίοι αν αρχίσει να μειώνεται δραστικά ο αριθμός των 25 εκατομμυρίων ρώσων τουριστών που επισκέπτονται κάθε χρόνο την Ευρώπη.

Εκτός όμως από τις εικασίες, το μόνο βέβαιο είναι ότι έχει αρχίσει ένας οικονομικός πόλεμος μακράς διάρκειας, με γεωπολιτικές συνέπειες, την έκβαση και τις συνέπειες του οποίου δεν είναι κανείς σε θέση να προβλέψει.

Πηγή εφημ. «Το Καρφί»

Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση