Παράταση μιας άρρωστης ζωής

• Γράφει ο Γιάννης Τριάντης

Ένας υπουργός Οικονομικών, όταν τελείωσε το Eurogroup για την Ελλάδα, δήλωσε: «Ίσως ξεπεράσαμε την κρίση και να πραγματοποιούμε τώρα τη μετάβαση στην εξομάλυνση». Και ο «Economist», που φιλοξένησε τη δήλωση, σημείωσε σαρκαστικά: «Είναι η αισιοδοξία της απελπισίας: Ο ασθενής δεν πέθανε, άρα βελτιώνεται».

Με άλλα λόγια, παράταση μιας άρρωστης ζωής σε μαύρο φόντο. Με την αισιοδοξία να εκπορεύεται μονάχα από εκείνους που ελπίζουν βάσιμα –και το πέτυχαν με τη δανειακή σύμβαση– να εξασφαλίσουν τα χρήματα που δανείζουν στην Ελλάδα. Ακόμη και με κατάσχεση δημόσιας περιουσίας, αν χρειαστεί. Συμπέρασμα πρώτο, λοιπόν: Η αναδιάρθρωση του χρέους κατέστη δυνατή με αντίτιμο την υποθήκευση του ελληνικού μέλλοντος.

Συμπέρασμα δεύτερο: Το δεύτερο Μνημόνιο ομολογεί εξ αντικειμένου (με το μικρότερο επιτόκιο και κάποια επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής) πόσο ολέθριο ήταν το πρώτο Μνημόνιο. Με την εκδικητική εμμονή στο τοκογλυφικό επιτόκιο και τη μηδενική ανοχή στην ανάγκη χρονικής αποπληρωμής του χρέους. Επρόκειτο για «κατασκευαστικό λάθος», όπως επισήμαναν –ή ομολόγησαν– ουκ ολίγοι. Ένα λάθος, όμως, που επιβάρυνε καταλυτικά την πάσχουσα Ελλάδα: Αφενός προκάλεσε ένα τρομερό και πρωτοφανές οικονομικό σοκ στην κοινωνία, αφετέρου δεν έδωσε κανένα περιθώριο χρόνου ώστε να εφαρμοστούν ορισμένες σωστές απαιτήσεις του Μνημονίου, απαιτήσεις τις οποίες όφειλε αφ' εαυτής να είχε ικανοποιήσει προ πολλού η χώρα μας, χωρίς κανείς να το ζητήσει ή να το επιβάλει (εκσυγχρονισμός του κράτους, αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής κ.ά.).

Συμπέρασμα τρίτο: Η Ελλάδα –πάμπτωχη, εξαθλιωμένη κοινωνία, στο όριο της επιβίωσης– θα εργάζεται πρωτίστως για την αποπληρωμή του χρέους της. Και τα ψίχουλα που θα μένουν θα διατίθενται δίκην ελεημοσύνης στους Έλληνες, οι οποίοι θα βλέπουν τους δείκτες να βελτιώνονται, την ανάπτυξη να αποφέρει κολοσσιαία κέρδη στους επενδυτές, αλλά τη ζωή τους να παραμένει στο τέλμα. Και το χειρότερο: Το ότι θα έχουν ένα κομμάτι ψωμί θα λογίζεται από τη θηριώδη προπαγάνδα ως μέγιστο επίτευγμα για το οποίο θα πρέπει να χρωστάνε χάρη στους ποικιλώνυμους σωτήρες! Εννοείται ότι θα πρέπει να εγκαταλείψουν διά παντός την ιδέα για κάποια αναγέννηση στην οικονομία, βασισμένη στα (πιθανώς πλούσια) ενεργειακά κοιτάσματα που θα βρεθούν. Είναι τα πρώτα που θα σπεύσουν να υποθηκεύσουν και να κατάσχουν οι δανειστές, σε περίπτωση αδυναμίας της χώρας να αποπληρώνει το χρέος της.

Σε πρόσφατο σημείωμά της η αμερικανική «Wall Street Journal» έγραψε τα εξής: «Το πακέτο διάσωσης για την Ελλάδα, παρότι δεν θα επιβαρύνει τη διεθνή οικονομία, όπως είχε συμβεί με το πρώτο, θα τσακίσει την ελληνική οικονομία και θα υποβαθμίσει τη δημοκρατία στην ίδια της τη γενέτειρα. Τα τελευταία δύο χρόνια κύρια επιδίωξη δεν ήταν η σωτηρία της Ελλάδας, αλλά η απομόνωση της ''ελληνικής ασθένειας''...» Από την πλευρά του, ο Κένεθ Ρογκόφ, καθηγητής Οικονομικών του Χάρβαρντ, δήλωσε με αφορμή τις πρόσφατες εξελίξεις: «Δεν θέλω να γίνω Κασσάνδρα, αλλά η ιδέα ότι τα δύσκολα τελείωσαν είναι ψευδαίσθηση». Μιλούσε για την Ευρωζώνη ο Ρογκόφ. Αλλά για πόσες ψευδαισθήσεις θα μιλούσε αν αναφερόταν στην Ελλάδα, δεδομένου ότι λίγοι, ελάχιστοι, έχουν πειστεί ότι θα καταστεί δυνατόν να βγει από την ύφεση και να πετύχει τον στόχο που έχει τεθεί. Δηλαδή να μειωθεί το χρέος στο 120% του ΑΕΠ το 2020...

Διατείνονται ορισμένοι ότι η κατά γράμμα εφαρμογή του νέου Μνημονίου είναι ικανή να βγάλει τη χώρα από το αδιέξοδο και, κατά το προσφιλές στερεότυπο, «να πιάσουν τόπο οι αιματηρές θυσίες». Αυτό που δεν λένε είναι: Πώς θα καταστεί αυτό δυνατόν όταν εφαρμόζεται η ίδια καταστροφική συνταγή; Κάτι ψελλίζουν για δυνατότητα χρηματοδότησης της ανάπτυξης από τις τράπεζες, κάτι για το ΕΣΠΑ κ.λπ., αλλά ουδαμού γίνεται λόγος για το καίριον. Δηλαδή, για ένα συγκροτημένο και επεξεργασμένο σχέδιο ανάπτυξης με βάση τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της χώρας και όχι τα συμφέροντα και τους στόχους των (ξένων) επενδυτών. Όσοι ορέγονται κέρδη, βλέπουν ευκαιρίες σε τομείς και σε πεδία που τους βολεύουν. Αδιαφορούν πλήρως π.χ. για την ελληνική γεωργία και τη σύνδεσή της με τον τουρισμό (εξαιρετικά εγχώρια προϊόντα που θα αναβαθμίσουν την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών στον τουρισμό, ακόμη κι αν διατίθενται τα γεωργικά αυτά προϊόντα σε υψηλή τιμή).

Όμως το χειρότερο είναι άλλο: Ούτε και τώρα, στην ύστατη αυτή στιγμή, τα ελληνικά κόμματα δεν έχουν ασχοληθεί με την εκπόνηση ενός σοβαρού σχεδίου για την ανάπτυξη της χώρας. Γίνεται κουραστική η στήλη, αλλά δεν θα πάψει να επιμένει σ' αυτό: Όσα λέγονται για την ανάπτυξη από τους ηγέτες των κομμάτων εξουσίας, αλλά και από τον σημερινό πρωθυπουργό, συνιστούν κοινοτοπίες και αφόρητες γενικότητες. Στην καλύτερη περίπτωση αποκαλύπτουν βελτιωτικές προτάσεις σε επιμέρους ζητήματα διαχειριστικού χαρακτήρα και όχι ολοκληρωμένο ευφάνταστο σχέδιο και πραγματική εγρήγορση...

Κι όμως, η ανάπτυξη θα κλέψει την παράσταση των επικείμενων εκλογών. Όλοι θα ομνύουν στ' όνομά της. Προγράμματα, διακηρύξεις, δηλώσεις και δεσμεύσεις θα έχουν μόνιμο σημείο αναφοράς την ανάπτυξη. Θα γνωρίσει πιένες αυτή η λεξούλα. Για να αποδειχθεί μετεκλογικά, όπως τόσες φορές κατά το παρελθόν, ότι τα προεκλογικά έπεα δεν ήταν παρά ένα πανηγύρι κενολογίας, ένας πομφόλυξ.

Τα δείγματα είναι σαφή. Ηχηρές διακηρύξεις (για την οικονομία και την ανάπτυξη), αλλά με την έγνοια να είναι στραμμένη σ' αυτό που αποκαλείται «πολιτική κινητικότητα». Σ' αυτήν την προφανή μικροπολιτική αντίληψη, δηλαδή που εκλαμβάνει ως πολιτική δράση τις μετεγγραφές πολιτικών, τη ρητορεία, την ένταση της αντιπαράθεσης και εν γένει την παραπολιτική πτυχή της πολιτικής. Και όλα αυτά την ώρα που η χώρα παραπαίει και βλέπει με τρόμο να τελειώνουν τα ψωμιά της...

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση