Ο Παπανδρέου εξαναγκάστηκε να παραιτηθεί και να συνάψει συμφωνία εν μέσω κρίσης

• Του Patrick Martin για το WSWS

Ο Πρωθυπουργός της Ελλάδας, Γιώργος Παπανδρέου, συμφώνησε να παραιτηθεί την περασμένη Κυριακή και να αντικατασταθεί από μια κυβέρνηση "εθνικής ενότητας", η οποία θα έχει εντολή από τους τραπεζίτες και τους ισχυρούς ηγέτες της ΕΕ να επιβάλει ακόμα πιο δραστικά μέτρα λιτότητας στους Έλληνες εργαζόμενους.

Ο Παπανδρέου συγκάλεσε την τελευταία συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου του ως ηγέτης του ΠΑΣΟΚ, πριν προσέλθει σε μια μακρά συνάντηση με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Κάρολο Παπούλια, και τον Αντώνη Σαμαρά, αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης και ηγέτη του δεξιού κόμματος της Νέας Δημοκρατίας.

Οι συνομιλίες αναγκαστικά θα έπρεπε κανονικά να ολοκληρωθούν το αργότερο τη Δευτέρα για δύο λόγους:
1) Το άνοιγμα των χρηματοπιστωτικών αγορών στην Ευρώπη, που έχουν πληγεί από μαζικά sell-offs στην αγορά των CDS την περασμένη εβδομάδα λόγω της κρίσης στην Ελλάδα, και
2) τη συνάντηση των υπουργών Οικονομικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις Βρυξέλλες. Ο Έλληνας εκπρόσωπος στην εν λόγω σύσκεψη και υπουργός Οικονομικών, Ευάγγελος Βενιζέλος, αναμενόταν να επιβεβαιώσει τον σχηματισμό της νέας κυβέρνησης, η οποία θα δεσμευθεί να τηρήσει τους όρους της συμφωνίας της 26ης Οκτωβρίου μεταξύ Ελλάδας και ΕΕ, που αφορά στην αναδιάρθρωση του χρέους της Ελλάδας.

Σύμφωνα με δημοσιεύματα του αθηναϊκού τύπου, πέρα από την απομάκρυνση του Παπανδρέου, την οποία ζήτησε ο Σαμαράς ως αντάλλαγμα για τη στήριξη του κόμματός του, δεν υπήρξε άλλη συμφωνία ως προς τη σύνθεση της νέας κυβέρνησης και το ποιός θα είναι ο νέος ηγέτης. Οι συνομιλίες θα συνεχιστούν, πάλι υπό τον Πρόεδρο Παπούλια.

Το ΠΑΣΟΚ διατηρεί οριακή πλειοψηφία στο Κοινοβούλιο, όπως έδειξε η διαδικασία της ψήφου εμπιστοσύνης, από την οποία ο Παπανδρέου βγήκε νικητής με 153 θετικές ψήφους έναντι 145 αρνητικών τις πρώτες πρωινές ώρες του Σαββάτου. Ο επόμενος πρωθυπουργός δεν αποκλείεται να είναι ένας άλλος ηγέτης του ΠΑΣΟΚ (το πιθανότερο ο Βενιζέλος), ή ένα "μη κομματικό" πρόσωπο σε ρόλο επιστάτη, όπως ο Λουκάς Παπαδήμος, ο πρώην αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, η οποία τυχαίνει να είναι και ο μεγαλύτερος δανειστής της Ελλάδας.

Η Νέα Δημοκρατία έχει εγκαταλείψει τη αντιπολιτευτική στάση της προς τις πολιτικές λιτότητας του ΠΑΣΟΚ, οι οποίες απέβλεπαν αποκλειστικά στην υπονόμευση και τελική ανατροπή της κυβέρνησης Παπανδρέου. Άλλωστε, το συντηρητικό αυτό κόμμα διατηρεί στενούς δεσμούς με ομοϊδεάτες, όπως είναι οι Χριστιανοδημοκράτες της Ανγκέλα Μέρκελ στη Γερμανία και το γαλλικό UMP του Νικολά Σαρκοζί, για να αναφέρουμε δύο από τους υπέρμαχους της επιβολής άγριων περικοπών του προϋπολογισμού στην Ελλάδα.

Ως μέρος της συμφωνίας με το ΠΑΣΟΚ, η Νέα Δημοκρατία έχει τώρα συναινέσει στην επικύρωση των όρων της συμφωνίας που προβλέπει νέα δέσμη μέτρων λιτότητας, τα οποία θα επιβληθούν μόλις διευκρινιστούν οι τελικές τεχνικές λεπτομέρειες, με καταληκτική ημερομηνία τις 15 Δεκεμβρίου, ημερομηνία κατά την οποία σύμφωνα με την Ελληνική Κυβέρνηση δεν θα υπάρχουν άλλα ποσά για να καταβάλει το κράτος σε δικαιούχους, όπως οι μισθοί των δημοσίων υπαλλήλων, οι συντάξεις και οι τόκοι των κρατικών ομολόγων.

Ο Παπανδρέου είναι φέτος το τρίτο κατά σειρά θύμα της κρίσης της Ευρωζώνης και όλα δείχνουν ότι μάλλον δεν θα είναι το τελευταίο.

Τον Φεβρουάριο του 2011, ο πράσινος συνασπισμός του Fianna Fail στην Ιρλανδία υπέστη σαρωτική ήττα στις βουλευτικές εκλογές, οπότε την κυβέρνηση ανέλαβε ο συνασπισμός του δεξιού κόμματος Fine Gael με το Εργατικό Κόμμα.

Τον Ιούνιο, το κυβερνών Σοσιαλιστικό Κόμμα στην Πορτογαλία ηττήθηκε στις εκλογές από τη δεξιά πτέρυγα των Σοσιαλδημοκρατών.

Στην Ισπανία, το κυβερνών Σοσιαλδημοκρατικό PSOE αναμένεται να υποστεί μεγάλες απώλειες στις βουλευτικές εκλογές της 20ης Νοεμβρίου, ενώ ο Πρωθυπουργός Χοσέ Λουίς Θαπατέρο παραιτήθηκε από την ηγετική θέση του κόμματος πολύ πριν από την ψηφοφορία, ανακοινώνοντας ότι δεν θα επιδιώξει επανεκλογή.

Τέλος, στην Ιταλία, η κυβέρνηση του Πρωθυπουργού Σίλβιο Μπερλουσκόνι αντιμετωπίζει μια άλλη ψήφο εμπιστοσύνης στο κοινοβούλιο την Τρίτη, σχετικά με νομοσχέδιο για τον προϋπολογισμό, και αναμένεται να καταψηφιστεί.

Εάν η κυβέρνηση Μπερλουσκόνι πέσει, γεγονός που θα επιταχύνει τις πρόωρες εκλογές, θα έχουμε γίνει μάρτυρες σε μια ανατροπή και των πέντε κυβερνήσεων των λεγόμενων "PIIGS" (Πορτογαλίας, Ιρλανδίας, Ιταλίας, Ελλάδας και Ισπανίας), για τις οποίες είχαν γίνει προβλέψεις στις αρχές του τρέχοντος έτους ότι θα ήταν οι πιο πιθανές υποψήφιες για οικονομική κρίση και πτώχευση.

Ο Μπερλουσκόνι αναγκάστηκε να αποδεχθεί την υπαγωγή της ιταλικής οικονομίας σε εποπτεία από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, στα πλαίσια εντατικών συνομιλιών στη Σύνοδο της G20 στις Κάννες, στις 3 και 4 Νοεμβρίου. Η προσπάθεια αυτή να αποτραπεί η άμεση κατάρρευση της εμπιστοσύνης στις ευρωπαϊκές χρηματοπιστωτικές αγορές ίσως τελικά να την επισπεύσει, δεδομένου ότι οποιαδήποτε σοβαρή επιθεώρηση των οικονομικών της Ιταλίας από παράγοντες του εξωτερικού είναι πιθανό να οδηγήσει στη διαπίστωση ότι η οικονομική κρίση είναι πολύ βαθύτερη από ό,τι παραδέχονται οι Ιταλοί σήμερα.


Στην Ελλάδα, η πολιτική κρίση έχει λάβει τη μορφή μιας ντε φάκτο ανάληψης της διακυβέρνησης από την ΕΕ και τους απεσταλμένους της. Ο επίτροπος της ΕΕ για οικονομικές και νομισματικές υποθέσεις, Όλι Ρεν, δήλωσε ευθέως στο Ρόιτερς ότι οι ευρωπαϊκές δυνάμεις υποστήριξαν την αλλαγή κυβέρνησης στην Αθήνα. "Έχουμε κάνει έκκληση για κυβέρνηση εθνικής ενότητας και εξακολουθούμε να πιστεύουμε ότι είναι ο πιο πειστικός τρόπος να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη και η τήρηση των δεσμεύσεων", δήλωσε.

Ο Ρεν δεν παρέλειψε να προθέσει ότι η πρόταση που ανακοινώθηκε την περασμένη Δευτέρα από τον Παπανδρέου για δημοψήφισμα στην Ελλάδα, το οποίο θα αφορούσε στα μέτρα λιτότητας που υπαγορεύονται από την ΕΕ και το ΔΝΤ, ισοδυναμεί με "παραβίαση της εμπιστοσύνης από μέρους της Ελλάδας", η οποία "θα την οδηγούσε έξω από τη ζώνη του ευρώ". "Δεν το επιθυμούμε αυτό", τόνισε ο Ρεν, "αλλά θα πρέπει να είμαστε έτοιμοι για κάθε ενδεχόμενο σενάριο, συμπεριλαμβανομένου και αυτού του τελευταίου, αν θέλουμε να διαφυλαχθεί η χρηματοπιστωτική σταθερότητα και το κοινό νόμισμα".

Η αιφνιδιαστική πρόταση Παπανδρέου για δημοψήφισμα ήταν ουσιαστικά μια μπλόφα, που σκοπό είχε να προκαλέσει την αντίδραση αφ' ενός της Νέας Δημοκρατίας και αφ' ετέρου των συνδικάτων και των ψευτοαριστερών συμμάχων τους και να τους αναγκάσει να δείξουν τις πραγματικές προθέσεις τους, δηλαδή την συναίνεσή τους στα μέτρα λιτότητας, για τα οποία η μεγάλη μάζα του ελληνικού λαού νιώθει αποστροφή και αποδοκιμάζει έντονα. Αφού κλήθηκε στη Γαλλία από τον Σαρκοζί και τη Μέρκελ, την παραμονή της συνόδου κορυφής της ομάδας G20, και απειλήθηκε με απέλαση από την Ευρωζώνη και διακοπή του δανεισμού, ο Παπανδρέου ανακάλεσε την πρόταση για δημοψήφισμα, αλλά όχι προτού βεβαιωθεί ότι η Νέα Δημοκρατία θα συναινούσε τελικά σε μια στήριξη του προγράμματος λιτότητας της ΕΕ και του ΔΝΤ.

Σύμφωνα με κάποια δημοσιεύματα του ευρωπαϊκού τύπου, ο Βενιζέλος έχει την υποστήριξη των μεγάλων δυνάμεων της ΕΕ, και κυρίως της Γερμανίας, λόγω του ρόλου που έπαιξε στην ακύρωση του δημοψηφίσματος που ανακοίνωσε ο Παπανδρέου. Μετά τη συνάντηση του Παπανδρέου με Μέρκελ και Σαρκοζί, ο Βενιζέλος τάχθηκε δημοσίως κατά του δημοψηφίσματος και επαινέθηκε ευρέως στα ευρωπαϊκά μέσα ενημέρωσης για αυτή τη θέση του.

Χρόνια τώρα ο Βενιζέλος είναι ο κατ' εξοχήν εσωκομματικός αντίπαλος του Παπανδρέου. Η αντιπαράθεσή τους χρονολογείται από τον ανταγωνισμό τους για την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ το 2007, ενώ το κόμμα βρισκόταν στην αντιπολίτευση. Ο Βενιζέλος είχε αναλάβει το υπουργείο Άμυνας προτού ο Παπανδρέου τον διορίσει υπουργό Οικονομικών το περασμένο καλοκαίρι, με μια κίνηση που αποσκοπούσε στο να εξασφαλίσει την υποστήριξη όλων των φατριών του ΠΑΣΟΚ, έτσι ώστε να δεχθούν τους όρους του νέου πακέτου λιτότητας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Αυτή η σύνδεση του Βενιζέλου με την ηγεσία των ενόπλων δυνάμεων εγείρει πολλά ερωτήματα, μετά την αιφνίδια καθαίρεση από τον Παπανδρέου του συνόλου των αρχηγών των ενόπλων δυνάμεων την περασμένη εβδομάδα, την ίδια στιγμή που δημοσιοποίησε την πρότασή του για δημοψήφισμα. Ο Παπανδρέου αντικατέστησε τους αρχηγούς των ΕΔ, οι οποίοι είχαν στο σύνολό τους διοριστεί από την προηγούμενη κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, αλλά είχαν συνεργαστεί με τον Βενιζέλο όσο εκείνος ήταν υπουργός Άμυνας.

Η "εκκαθάριση" των κορυφαίων των ΕΔ εν μέσω μιας ευρείας κλίμακας κυβερνητικής κρίσης ήταν ενδεχομένως μια προληπτική κίνηση που αποσκοπούσε στο να αποτρέψει αντιδράσεις εκ μέρους των στρατιωτικών. Έτσι την χαρακτήρισαν πολλά ευρωπαϊκά μέσα ενημέρωσης, ενώ αντίθετα ο αμερικανικός τύπος κράτησε "σιωπή ιχθύος" όσον αφορά το ζήτημα αυτό. Αυτό και μόνο δείχνει ότι η αμερικανική κυβέρνηση παίζει έναν σημαντικό και σε μεγάλο βαθμό παρασκηνιακό ρόλο στα τεκταινόμενα στην Ελλάδα, ρόλο τον οποίο τα αμερικανικά μέσα ενημέρωσης, που ελέγχονται από γνωστά εταιρικά συμφέροντα, συγκαλύπτουν.

Όποιο και αν είναι το αποτέλεσμα των πολιτικών χειρισμών της Αθήνας, οι Έλληνες εργαζόμενοι έχουν πληρώσει ήδη ένα τεράστιο τίμημα για αυτές. Σύμφωνα με έκθεση από την Inter Press Service (IPS), τα μέτρα που ήδη υλοποιούνται έχουν γεννήσει μια τάξη "νέων φτωχών", ιδιαίτερα στην Αθήνα, όπου ευρεία στρώματα του πληθυσμού, τα οποία κάποτε ήταν συνηθισμένα στο να έχουν κανονική απασχόληση και ικανοποιητικό βιοτικό επίπεδο, έχουν τώρα βυθιστεί απότομα στη φτώχεια.

Η έκθεση αυτή, που δημοσιεύθηκε την 1η Νοεμβρίου, αναφέρει την εμφάνιση του φαινομένου των αστέγων σε μαζική κλίμακα στην ελληνική πρωτεύουσα, καθώς και την εξάπλωση των έκτακτων κλινικών βοηθείας και των σταθμών σίτισης, που είναι μεν γνωστές στις εμπόλεμες ζώνες των χωρών του Τρίτου Κόσμου, αλλά δεν έχουν εμφανιστεί στην Ευρώπη εδώ και αρκετές δεκαετίες.

Έτσι, στην Αθήνα έχει δημιουργηθεί ειδική ιατρική μονάδα από τους Γιατρούς του Κόσμου, και μια κλινική με εθελοντές γιατρούς στο Πέραμα, μια εργατική συνοικία όπου κάποτε κυριαρχούσαν οι ναυτεργάτες και οι λιμενεργάτες, οι περισσότεροι από τους οποίους έχουν σήμερα απολυθεί.

Σύμφωνα με τον Νικήτα Κανάκη, των Γιατρών του Κόσμου, από τα 40 παιδιά που εξέτασαν οι παιδίατροι της μονάδας στο Πέραμα, τα 23 ήταν υποσιτισμένα. "Μέχρι και πριν από λίγα χρόνια, πιστεύαμε ότι η χώρα αυτή είχε αφήσει πίσω της κοινωνικά φαινόμενα όπως η έντονη έλλειψη τροφής στον πληθυσμό. Σήμερα κάνουμε εκκλήσεις για προμήθειες τροφών ώστε να μπορέσουμε να παράσχουμε, εκτός από φάρμακα, επίσης ξηρές τροφές και ρουχισμό, σε όσους το έχουν ανάγκη.

Επίσης, το Κέντρο Αστέγων της Αθήνας μας πληροφόρησε για μια αύξηση 30% από τις αρχές του 2011 στον αριθμό των πολιτών που αναζητούν σίτιση. Ήδη, μόνο στην περιοχή της Αθήνας, η Εκκλησία της Ελλάδος και κάποιοι φιλανθρωπικοί οργανισμοί διανέμουν 12.000 περίπου γεύματα την ημέρα σε πεινασμένους.

Τέλος, σύμφωνα με αρκετά δημοσιεύματα, έχει σημειωθεί αύξηση της χρήσης ναρκωτικών και των κρουσμάτων σεξουαλικά μεταδιδόμενων νόσων, όπως και άλλων κοινωνικών προβλημάτων, τα οποία είναι αναγνωρίσιμα ως άμεσες συνέπειες της φτώχειας και της μαζικής ανεργίας. Είναι ενδεικτικό ότι το ποσοστό των αυτοκτονιών στην Ελλάδα έχει αυξηθεί κατά 40%, σύμφωνα με τον ίδιο τον υπουργό Υγείας.

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση