Quo vadis domine;

Εάν στη συνέχεια μας ρωτούσε κανείς που βαδίζει η Ελλάδα, θα «μεταφέραμε» την ερώτηση στην πολιτική ηγεσία μας, με τα ίδια εκείνα λόγια που είπε ο Απόστολος Πέτρος, όταν τον συνάντησε ο Χριστός στο δρόμο, λέγοντας του: «Που βαδίζεις, άνθρωπε;» Όπως γνωρίζουμε, η απάντηση ήταν: «Βαδίζω προς τη Ρώμη, για να με σταυρώσουν ξανά» (υποθέτουμε ότι, ανάλογη θα ήταν και η απάντηση ενός υπεύθυνου πρωθυπουργού, ο οποίος γνωρίζει, όσο κανένας άλλος ίσως, τη δεινή θέση, στην οποία έχει περιέλθει η χώρα του - μετά από τα αλλεπάλληλα, τρομακτικά «λάθη» και «παραλείψεις» όλων των τελευταίων κυβερνήσεων της, συμπεριλαμβανομένης της παρούσας).

Κυριολεκτώντας η, υποκειμενική φυσικά, «θέση» μας, θα ήταν πως οδηγούμαστε με βεβαιότητα στην «ελεγχόμενη χρεοκοπία», αφού δεν φαίνεται καμία απολύτως δυνατότητα ανεξάρτητης «επιβίωσης» της Οικονομίας μας – τουλάχιστον όχι μετά το 2013, εάν εξαιρέσουμε τα θαύματα, την τύχη και τους εξωτερικούς παράγοντες (γεωπολιτικές ανακατατάξεις, ξένα συμφέροντα κλπ).

Επειδή δεν είναι σωστό να μην τεκμηριώνουμε τις απαντήσεις μας, παραθέτουμε ακόμη μία φορά τον Πίνακα ΙΙΙ, από τον οποίο πολύ εύκολα συμπεραίνει κανείς τόσο το μέγεθος του προβλήματος, όσο και τη βεβαιότητα μας.

ΠΙΝΑΚΑΣ ΙΙΙ: Λήξη Ομολόγων, με ημερομηνία καταγραφής 29.04.2010, σε δις €

Έτος	Συνολικά
2010	15,80
2011	31,30
2012	31,70
2013	24,90
2014	31,60
2015	21,10
2016	15,10
2017	22,10
2018	9,80
2019	24,70
2020	5,30
Σύνολο	233,40

Πηγή: Bloomberg (υπάρχουν ακόμη περισσότερα, στα μετά το 2020 έτη)

Πίνακας: Β. Βιλιάρδος

Σύμφωνα με τον Πίνακα ΙΙΙ, η χώρα μας θα χρειασθεί, απλά για την εξυπηρέτηση του υφιστάμενου δανεισμού της έως το 2013, το ποσόν των 103,7 δις €. Στο ποσόν αυτό, θα προστεθούν οι τόκοι και τα μέχρι τότε ελλείμματα των προϋπολογισμών της, τα οποία υπολογίζουμε αισιόδοξα (με ετήσιο μέσον όρο το 6% επί ΑΕΠ 240 δις € για τέσσερα έτη), στα 14,4 δις € Χ 4 = 57,6 δις €. Συνολικά λοιπόν θα απαιτηθούν, στην καλύτερη των περιπτώσεων, 161,3 δις € δάνεια, από τα οποία έχουν εξασφαλισθεί μόνο τα 110 δις €.

Προφανώς, τα 110 δις € δόθηκαν επειδή αποφασίσθηκε η «απομάκρυνση» της Ελλάδας από το διεθνές πιστωτικό σύστημα, λόγω των τεράστιων κινδύνων που προβλεπόταν για ολόκληρο τον πλανήτη – μεταξύ άλλων, σαν αποτέλεσμα των επιθέσεων των κερδοσκόπων εναντίον της, τις οποίες ουσιαστικά προκάλεσε η ανεύθυνη (αν όχι σκόπιμη) στάση της Γερμανίας, αλλά και η «έμμονη ιδέα» της κυβέρνησης μας να αναζητάει παντού δανεικά, αντί να ασχοληθεί με τη λήψη ουσιαστικών «μέτρων» στο εσωτερικό της, ευρισκόμενη στο μάτι του κυκλώνα.

Περαιτέρω, είναι κατά την άποψη μας δεδομένη η μη επίτευξη των στόχων της κυβέρνησης μας - πολύ περισσότερο, επειδή διαφαίνεται ότι ευρίσκεται σε εξέλιξη το ιδιάζων φαινόμενο του στασιμοπληθωρισμού, το οποίο ενδεχομένως θα οδηγήσει σε μία κρίση του κλάδου των ακινήτων.

Η συγκεκριμένη αυτή κρίση, «πυροδοτεί» αμέσως μετά μία μεγάλη τραπεζική (δίδυμες κρίσεις), από την οποία είναι σχεδόν αδύνατον να ξεφύγει μία χώρα, εάν δεν αντιδράσει σωστά και έγκαιρα (ευρίσκεται ήδη σε εξέλιξη). Πόσο μάλλον όταν, ένας από τους σημαντικότερους πυλώνες της Οικονομίας της είναι ο τουρισμός, ο οποίος έχει ακολουθήσει αντίστοιχα πτωτική πορεία - ενισχυόμενη ταυτόχρονα από την παγκόσμια κρίση.

Με δεδομένο τώρα ότι, το «ΔΝΤ-πρόγραμμα» δεν αγγίζει σχεδόν καθόλου τις βασικές «πηγές» των προβλημάτων της Ελλάδας (Ισοζύγιο Εξωτερικών Συναλλαγών, Ανταγωνιστικότητα, Ανάπτυξη κλπ), η οποία παραμένει κράτος-μέλος της Ευρωζώνης, χωρίς πλέον κανενός είδους πλεονεκτήματα (ο δανεισμός της με χαμηλά επιτόκια ήταν, κατά την άποψη μας, το μοναδικό «πλεονέκτημα», ενώ έχει πάψει πλέον να υφίσταται), ο στόχος δεν είναι άλλος, από την προστασία των πιστωτών της χώρας μας, σε συνδυασμό με την εξουδετέρωση του εκρηκτικού μηχανισμού, ο οποίος ευρίσκεται εντός της - απειλώντας τη σταθερότητα όχι μόνο της Ευρωζώνης (€), αλλά ολόκληρου του χρηματοπιστωτικού συστήματος (για να μην θεωρηθεί ότι «συνηγορούμε» στην έξοδο της χώρας μας από την Ευρωζώνη, τονίζουμε ότι δεν είναι η πλέον σωστή κίνηση - αφενός μεν γιατί πιστεύουμε στην ευρωπαϊκή ιδέα, αφετέρου δε επειδή είναι μάλλον αδύνατον να επιβιώσει σήμερα μία μικρή χώρα, με δικό της νόμισμα, εάν τυχόν γίνει στόχος των διεθνών κερδοσκόπων).

Η διαδικασία αυτή, την οποία έχει αναλάβει να φέρει εις πέρας το ΔΝΤ, έχοντας την απαραίτητη εμπειρία, οδηγεί φυσικά στην ολοκληρωτική απώλεια της εθνικής μας κυριαρχίας, καθώς επίσης στην εξαθλίωση των Πολιτών της χώρας μας – όπως ακριβώς έχει συμβεί σε πολλά άλλα κράτη στο παρελθόν. Ανεξάρτητα από αυτό, τα μεγέθη της Ελλάδας (Πίνακας ΙV) θα διαμορφωθούν ως εξής, με τη μεγαλύτερη δυνατή αισιοδοξία (με ύφεση -3% του ΑΕΠ κατά μέσον όρο, για τα έτη 2010 και 2011):

ΠΙΝΑΚΑΣ ΙV: Προβλέψεις - ΑΕΠ, Έλλειμμα, Δημόσιο χρέος της Ελλάδας, ποσά σε δις €

Μεγέθη	2009*	2010	2011
Πραγματικό ΑΕΠ*	237,50	230,37	223,46
Έλλειμμα	-32,30	-18,43	-11,17
Έλλειμμα / % ΑΕΠ	-13,60	-8,00	-5,00
Δημόσιο Χρέος**	298,00	315,84	327,01
Δημόσιο Χρέος / % ΑΕΠ	125,47	137,10	146,34

* Όχι ονομαστικό, αυξημένο πληθωριστικά ή «τεχνητά» (αναμόρφωση κατά 20% που συζητείται)

** Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΣΥΕ, για τις 31.12.2009

Πίνακας: Β. Βιλιάρδος

Με βάση τον Πίνακα IV, το δημόσιο χρέος της Ελλάδας θα είναι το ελάχιστο 147% επί του ΑΕΠ της το 2011 - οπότε θα είναι μάλλον αδύνατον να δανεισθεί από τις αγορές το ποσόν των 60 περίπου δις € που υπολείπονται, εάν υποθέσουμε ότι λαμβάνει ολόκληρο το πακέτο των 110 δις €.

Εκτός αυτού, η μελλοντική ύφεση θα είναι κατά πολύ μεγαλύτερη, αφού η παρούσα «συγκράτηση» της οφείλεται κυρίως στο ότι οι Έλληνες, οι οποίοι στο δεύτερο εξάμηνο του 2010 θα λάβουν σημαντικά χαμηλότερες αμοιβές, κατανάλωναν ήδη από το πρώτο εξάμηνο με τη βοήθεια των αποταμιεύσεων τους – γεγονός που αποδεικνύεται από τις «εκροές» των καταθέσεων στις εμπορικές τράπεζες. Στα τέλη του 2009 οι συνολικές καταθέσεις ήταν 238 δις €, ενώ τον Ιούνιο του 2010 περιορίσθηκαν στα 216,5 δις € - «καταναλώθηκαν δηλαδή 21,5 δις € ή το 9% των αποταμιεύσεων, τις οποίες επί πλέον «στερήθηκαν» οι ελληνικές τράπεζες (με εξαιρετικά δυσμενή επακόλουθα για το μέλλον τους, όπως φαίνεται ήδη από τις «κινήσεις» της Εθνικής Τράπεζας).

ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΤΗΣ ΥΠΕΡΧΡΕΩΣΗΣ

Συνεχίζοντας, επειδή δεν υπάρχουν άλυτα προβλήματα, θεωρούμε σκόπιμο να απαντήσουμε σε μία ακόμη υποθετική ερώτηση, σχετικά με το εάν υφίστανται ρεαλιστικές δυνατότητες εξόδου μας από την παγίδα του χρέους. Στα πλαίσια αυτά, επαναλαμβάνουμε μέρος από ένα προηγούμενο κείμενο μας:

Έχουμε την άποψη ότι, ο πλέον «εύκολος» εχθρός μας, στην αντιμετώπιση του, είναι η υπερχρέωση του δημοσίου τομέα μας. Αρκεί να μετατρέψουμε άμεσα ένα μεγάλο μέρος του εξωτερικού χρέους σε εσωτερικό, εκδίδοντας εθνικά ομόλογα στη θέση αυτών που κάθε φορά λήγουν - εφαρμόζοντας παράλληλα μόνοι μας κάποιες από τις μεθόδους του ΔΝΤ (άμεσο περιορισμό των δημοσίων δαπανών, μηδενισμό των ελλειμμάτων, εσωτερική υποτίμηση), για να επιλύσουμε διαχρονικά το πρόβλημα.

Φυσικά θα προκληθούν δυσκολίες στον τραπεζικό κλάδο, οι οποίες είναι πολύ πιθανόν να έχουν σοβαρά επακόλουθα για την ΕΚΤ - στην οποία οι Ελληνικές τράπεζες οφείλουν περίπου 95 δις €, σύμφωνα με την τράπεζα διεθνών διακανονισμών. Όμως, κάθε πόλεμος (εάν αποφασίσουμε να πολεμήσουμε, μη αποδεχόμενοι τη συνθηκολόγηση της κυβέρνησης μας, πριν ακόμη πλησιάσει ο εχθρός στα σύνορα) συνοδεύεται από απώλειες, ενώ για την σχετικά «εύρυθμη» λειτουργία της Οικονομίας μας, θα έφταναν μία ή δύο κρατικές τράπεζες,

Ταυτόχρονα βέβαια, αφού θα διακινδυνεύουμε «έντιμα» τα δικά μας χρήματα, τοποθετώντας τα σε ομόλογα του κράτους, θα εντείνουμε αναγκαστικά τον έλεγχο των κυβερνήσεων μας, έτσι ώστε να καταπολεμήσουμε δραστικά όλες τις σπατάλες του δημοσίου (ειδικά στον τομέα των δημοσίων έργων και του εξοπλισμού), με αποτέλεσμα να μετατραπεί το ελλειμματικό ισοζύγιο σε πλεονασματικό – οι ζημίες δηλαδή σε κέρδη, τα οποία θα αποπληρώνουν σιγά-σιγά το δανεισμό.

Έτσι θα σταματήσουμε την αναδιανομή τω εισοδημάτων μας προς όφελος των ξένων πιστωτών μας ή των διαφθορέων, οι οποίοι «εργάσθηκαν» φιλότιμα, με στόχο την υπερχρέωση μας, ενώ θα ενισχύσουμε την εσωτερική κατανάλωση, κατά το ποσόν των τόκων των ομολόγων. Άλλωστε φαίνεται καθαρά ότι έχουμε (ακόμη) τη δυνατότητα να το επιτύχουμε, εάν εκμεταλλευθούμε σωστά,

(α) την τεράστια περιουσία του δημοσίου (300 δις € ακίνητα, συν 35 δις € επιχειρήσεις), πριν λεηλατηθεί από το ΔΝΤ και τους «εταίρους» μας, από τους δανειστές μας δηλαδή, καθώς επίσης

(β) τα πλεονεκτήματα του ιδιωτικού τομέα μας ο οποίος, όπως φαίνεται από τον Πίνακα V που ακολουθεί, είναι συγκριτικά κατά πολύ υγιέστερος από αρκετά άλλα κράτη.

ΠΙΝΑΚΑΣ V: Συνολικό χρέος, δημόσιο και ιδιωτικό

Χώρα	Συνολικό Χρέος*	Δημόσιο Χρέος**	Ιδιωτικό Χρέος
Ελλάδα	252%	128,90	123,1%
Γερμανία	285%	76,70	208,3%
Ιταλία	315%	116,70	198,3%
Γαλλία	323%	82,50	240,5%
Πορτογαλία	323%	84,60	238,4%
Μ. Βρετανία	466%	80,00	386,0%

Πηγή: Συνδυασμός στοιχείων από Κομισιόν, McKinsey Global Institute και μελέτη της Deutsche Bank, σύμφωνα με την οποία το ιδιωτικό χρέος της Ελλάδας είναι 123% του ΑΕΠ, ενώ της Πορτογαλίας 239%

Πίνακας: Β. Βιλιάρδος

* Δημόσιο και ιδιωτικό, εσωτερικό και εξωτερικό

** Πρόβλεψη 2010

Άλλωστε, εάν δεν το κάνουμε και αφεθούμε στα χέρια των άλλων, όχι μόνο θα επιδεινωθούν «ανεπιστρεπτί» τα μεγέθη της χώρας μας, αλλά και η ιδιωτική μας περιουσία (ακίνητα, οικόπεδα κλπ), η οποία θα απολέσει τουλάχιστον το 50% της αξίας της, μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα – μία τεράστια προσπάθεια, για την επίτευξη της οποίας φυσικά χρειαζόμαστε τη βοήθεια της ΕΕ, καθώς επίσης την διεύρυνση του εξαγωγικού και λοιπού μας «ορίζοντα» σε άλλες περιοχές (Αραβία, Κίνα, Ρωσία κλπ).

ΥΠΕΡΧΡΕΩΣΗ ΚΑΙ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ

Όπως φαίνεται πλέον καθαρά, η (σκιώδης) κυβέρνηση έχει επιλέξει τους συνεχείς φόρους, σε συνδυασμό με φοροεισπρακτικές «διώξεις», για την εξυπηρέτηση του χρέους μας – προφανώς όχι για την σχετική «διατήρηση» του βιοτικού επιπέδου μας, για την ανταγωνιστικότητα και για την πρόοδο της χώρας μας. Στα πλαίσια αυτά, «ενημερωνόμαστε» από τα ΜΜΕ ότι, υπάρχει πρόοδος στην είσπραξη του ΦΠΑ (άνω του 50% για τα νησιά), καθώς επίσης στην πάταξη της φοροδιαφυγής. Είναι όμως σωστά αυτά που ακούμε ή μήπως εξυπηρετούν, όπως και πολλά άλλα, συγκεκριμένες σκοπιμότητες;

Κατ’ αρχήν, τόσο οι αυξημένες εισπράξεις του ΦΠΑ, όσο και η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής (συμφωνούμε απόλυτα με την αναγκαιότητα και των δύο μέτρων, τουλάχιστον για να πάψει ο αθέμιτος ανταγωνισμός), αφορούν στο μεγαλύτερο ποσοστό τους τις χαμηλότερες εισοδηματικές τάξεις - οι οποίες θα υποχρεωθούν σε κάποιο βαθμό να αντισταθμίσουν την απώλεια των (παράνομων) εσόδων τους, μειώνοντας την κατανάλωση τους (με εύλογα επακόλουθα για την ανάπτυξη).

Αντίθετα, οι υψηλότερες εισοδηματικές τάξεις, κυρίως δε οι εισηγμένες εταιρείες και οι πολυεθνικές, παρουσίασαν σχεδόν μηδενικά κέρδη, ήδη στη χρήση του 2009, με αποτέλεσμα να μην αποδοθεί ο συνήθης φόρος εισοδήματος στα κρατικά ταμεία. Εκτός του ότι λοιπόν ο φόρος αυτός, ο οποίος δεν εισέρευσε στα δημόσια ταμεία, είναι μάλλον υψηλότερος από τον πρώτο, η «εξοικονόμηση» του (με τον «έννομο» φυσικά τρόπο της φοροαποφυγής), δεν θα επηρεάσει θετικά την κατανάλωση - αφού οι εύπορες κοινωνικές ομάδες δεν πρόκειται να καταναλώσουν περισσότερα από αυτά που ήδη κατανάλωναν.

Επομένως, τα αποτελέσματα της «επί πλέον» φορολογίας, τόσο για τα έσοδα του κράτους, όσο και για την κατανάλωση, θα είναι αρνητικά – οπότε «νομοτελειακά» θα επακολουθήσουν νέα μέτρα και καινούργια, «αναθεωρημένα μνημόνια».

Ίσως εδώ οφείλουμε να επισημάνουμε πως η φορολογία οφείλει να είναι ανταποδοτική, ενώ απαιτείται φορολογική συνείδηση και όχι αστυνομικά μέτρα «καταστολής». Η «συλλογική» φορολογική συνείδηση όμως προϋποθέτει φορολογική δικαιοσύνη, η οποία εξασφαλίζεται μόνο από ένα πραγματικό Κράτος Δικαίου. Διαφορετικά, ακόμη και αν δεν γίνεται σκόπιμα από την πολιτική εξουσία, ούτε φόροι συγκεντρώνονται (σε μακροπρόθεσμη βάση), ούτε στο σωστό μέρος πηγαίνουν.

Πηγή

Το κείμενο αποτελεί απόσπασμα του εξαιρετικού άρθρου του Β. Βιλιάρδου "Ο μηδενισμός του χρέους"

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση