Ο επικίνδυνος μύθος των πετρελαίων του Αιγαίου

• Πώς θα συμπεριφερθούν και τι αντιστάσεις θα έχουν οι νεο-έλληνες πολίτες εάν η Τουρκία απαιτήσει στο μέλλον αυτονομία της Δυτικής Θράκης προκειμένουν να υπάρξει συνεκμετάλλευση πετρελαίου στο Αιγαίο;

Του Δρ. Κωνσταντίνου Γρίβα*
Μια άποψη η οποία τείνει να καταστεί κοινός τόπος στην ελληνική συνείδηση είναι αυτή που υποστηρίζει ότι το Αιγαίο «είναι γεμάτο πετρέλαιο». Βέβαια, όταν μιλάμε για τα «πετρέλαια του Αιγαίου», τις περισσότερες φορές αναφερόμαστε στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, όπου η Ελλάδα και η Κυπριακή Δημοκρατία μπορούν να εγείρουν αξιώσεις εκμετάλλευσης, με κριτήριο το δικαίωμα της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ).
Ωστόσο, αν και είναι ισχυρές οι ενδείξεις ότι στις περιοχές αυτές υπάρχουν αξιόλογα και εκμεταλλεύσιμα κοιτάσματα πετρελαίου, αυτό μένει να αποδειχθεί. Επίσης, οι έννοιες «αξιόλογα» και «εκμεταλλεύσιμα» κοιτάσματα έχουν πολλές βαθμίδες. Άλλο πράγμα, λοιπόν, είναι τα πραγματικά πετρέλαια της Ανατολικής Μεσογείου και άλλο η ανορθολογική εμμονή στα υποτιθέμενα κολοσσιαία κοιτάσματα των «πετρελαίων του Αιγαίου», τα οποία περιμένουν εναγωνίως να κάνουν την Ελλάδα ένα νέο Κουβέιτ και να μετατρέψουν τους Έλληνες σε εμίρηδες του 21ου αιώνα…
Αυτή η υπερβολή δημιουργεί ένα μύθο ο οποίος μπορεί να αποδειχθεί πολύ επικίνδυνος για την Ελλάδα στα χρόνια που έρχονται. Συγκεκριμένα, οι σταυροφόροι της «ελληνοτουρκικής φιλίας» εξοπλίζονται με το «λογικότατο» επιχείρημα ότι ο μόνος τρόπος για να εκμεταλλευτούμε τα κοιτάσματα αυτά και να γίνουμε όλοι πλούσιοι είναι να τα εκμεταλλευτούμε από κοινού με την Τουρκία, γιατί αλλιώς αυτή θα θέσει θέμα casus belli, όπως συνέβη με το ζήτημα των 12 ναυτικών μιλίων, και τελικά δεν θα τα εκμεταλλευτεί κανένας. Ακόμη καλύτερο θα ήταν να «λύσουμε οριστικά και διά παντός» τις διαφορές μας με την Τουρκία, να «τσιμεντώσουμε» την ειρήνη «μεταξύ των δύο λαών» και μετά όλα τα υπόλοιπα θα προκύψουν αυτομάτως. Τι κι αν, χάρη της ειρήνης και του πακτωλού των πετροδολαρίων που θα έρθει από αυτή, χρειαστεί να θυσιάσουμε κάποια ζωτικά μας συμφέροντα;
Αυτή, σε αδρές γραμμές, είναι η «αναντίρρητη» λογική όσων προωθούν την πάση θυσία εξομάλυνση των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Κι ας μην μπει κάποιος στον πειρασμό να υποστηρίξει ότι υπάρχει και η δυναμική λύση της πολεμικής αντιπαράθεσης με την Τουρκία, η νίκη έναντι των τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων και η εν συνεχεία επιβολή των ελληνικών συμφερόντων. Η επιλογή αυτή φυσικά και είναι υπαρκτή. Θεωρητικά. Στην πραγματικότητα, η συντριπτική πλειοψηφία του ελληνικού λαού, του πολιτικού συστήματος, ακόμη και η πλειοψηφία των στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων, φαίνεται πως έχει αποδεχθεί ανεπιφύλακτα την άποψη ότι ένας ελληνοτουρκικός πόλεμος θα ήταν, υπό οιεσδήποτε συνθήκες, ένα καταστρεπτικό ενδεχόμενο και κατά συνέπεια πρέπει να αποφευχθεί πάση θυσία. Σύμφωνα με την κυριαρχούσα άποψη, πόλεμος θα δικαιολογούταν μόνο σε περίπτωση άμεσης τουρκικής εισβολής στην ελληνική επικράτεια και σε καμία περίπτωση για την υπεράσπιση οικονομικών συμφερόντων, όσο μεγάλα κι αν ήταν αυτά. Άρα η επιλογή, σύμφωνα με την κρατούσα λογική, είναι απλή. Είτε υποχωρούμε στους Τούρκους, θυσιάζουμε κάποια ζωτικά μας συμφέροντα, συνεκμεταλλευόμαστε τα «τεράστια κοιτάσματα» και γινόμαστε όλοι πλούσιοι είτε επιμένουμε σε μια άγονη σκληρή γραμμή, τα κοιτάσματα μένουν ανεκμετάλλευτα και όλοι παραμένουμε φτωχοί. Και όταν λέμε υποχώρηση σε ζωτικά μας συμφέροντα δεν αναφερόμαστε μόνο σε θέματα όπως αυτό των χωρικών υδάτων ή του εναέριου χώρου. Τα πράγματα μπορεί να γίνουν πολύ χειρότερα.
Τι θα κάνουν, για παράδειγμα, οι Έλληνες πολίτες αν σε πέντε, δέκα ή δεκαπέντε χρόνια από τώρα τους πουν ότι για την «εξομάλυνση» των ελληνοτουρκικών σχέσεων, η οποία θα ανοίξει το δρόμο στην εκμετάλλευση του μυθώδους πετρελαϊκού πλούτου, θα πρέπει να δεχτούν την αυτονομία της Δυτικής Θράκης; Πολλώ δε μάλλον αν πολλοί από τους Έλληνες πολίτες του κοντινού μέλλοντος θα είναι «νέοι Έλληνες», οι οποίοι φυσικό και επόμενο θα είναι να μην έχουν τις «εμμονές» των σημερινών Ελλήνων αναφορικά με το «σχήμα» της Ελλάδας;…
* Ο Κωνσταντίνος Γρίβας είναι ειδικός σε θέματα Γεωπολιτικής Ανάλυσης και Πολεμικής Τεχνολογίας. Διδάσκει στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο.

Γεωτρήσεις στη Θάσο με... τουρκική αεροπορική επίβλεψη
Νέα απάντηση της Τουρκίας προκάλεσε ο συμβιβασμός που επήλθε ανάμεσα στην Ενεργειακή Αιγαίου και τα Ελληνικά Πετρέλαια για την εκμετάλλευση των πετρελαϊκών κοιτασμάτων ανατολικά και δυτικά τής Θάσου.Με το που αποφασίστηκε η συνέχιση των ερευνών και των γεωτρήσεων, μετά το πρόσφατο «πάγωμα» των ΕΛΠΕ, η Τουρκία αντέδρασε έντονα.
Αρχικά, την περασμένη εβδομάδα και στη συνέχεια τη Μεγάλη Τρίτη, η Τουρκία εξέδωσε σχέδιο στρατιωτικής άσκησης (ΝΟΤΑΜ) με το οποίο ζητά την εξαίρεση Λήμνου και Θάσου από κάθε σενάριο άσκησης ή στρατιωτικής εκπαίδευσης. Έτσι, επαναφέρει τη θέση περί αποστρατιωτικοποίησης των συγκεκριμένων νησιών. Με άλλη ΝΟΤΑΜ που εκδόθηκε κι αυτή τη Μεγάλη Τρίτη, η Τουρκία δηλώνει ότι δεσμεύει για ασκήσεις, από την 1η Απριλίου μέχρι τις 30 Ιουνίου, εκτεταμένη περιοχή η οποία περιλαμβάνει διεθνή ύδατα, διεθνή εναέριο χώρο εντός του FIR Αθηνών, μεταξύ Σαμοθράκης και Θάσου. Με άλλα λόγια, η Τουρκία κάνει σαφές ότι στρατιωτικά αεροσκάφη της θα πετούν επί τρεις μήνες πάνω από την περιοχή του Μπάμπουρα.
Η προκλητικότητα της Τουρκίας δεν ήταν κάτι το μη αναμενόμενο, άλλωστε δόθηκαν προειδοποιήσεις ήδη από τα τέλη του περασμένου Δεκέμβρη, όταν διαφαινόταν η επιτυχής γεώτρηση της Ενεργειακής Αιγαίου στο «πεδίο Ε», δηλαδή σε πηγάδι εκτός Πρίνου, για πρώτη φορά μετά από 14 χρόνια. Η επιτυχία αυτή άνοιγε το δρόμο στην εταιρία να αρχίσει τις ερευνητικές γεωτρήσεις του επενδυτικού της προγράμματος, όπως ακριβώς είχε σχεδιαστεί, έχοντας πλέον άδειες για την περιοχή δυτικά της Θάσου μέχρι τον Άθω, και σύμφωνα με πληροφορίες και για την περιοχή ανατολικά της Θάσου (Μπάμπουρας).
Άμεσα η Τουρκία ενέτεινε τις υπερπτήσεις, τις παραβιάσεις, και την είσοδο αεροσκαφών της σε περιοχές δεσμευμένες από τις ελληνικές ένοπλες δυνάμεις και συνέχισε με την αποστολή σκαφών επιφανείας πολύ κοντά στα ελληνικά μητροπολιτικά κέντρα. Κλιμάκωσαν μάλιστα τις προκλήσεις τους, ανακοινώνοντας ότι θα κάνουν ασκήσεις από τον Ιανουάριο μέχρι και τις 31 Μαρτίου σε μια περιοχή του Βόρειου Αιγαίου (Λήμνος-Ίμβρος-Σαμοθράκη-Θάσος-Άγιο Όρος) στο μεγαλύτερο τμήμα της οποίας είχε προγραμματιστεί να διεξαχθεί αντίστοιχη ελληνική αεροναυτική άσκηση.
Τα μηνύματα εστάλησαν με σαφήνεια το Δεκέμβρη, στέλνονται με ακόμη μεγαλύτερη σαφήνεια και τώρα, μέσα στις Άγιες Μέρες του Πάσχα, οπότε και η Τουρκία αποφασίζει να επιμείνει στη γραμμή της, διεκδικώντας και πάλι ακύρωση των σχεδίων της Ενεργειακής Αιγαίου. Η όλη υπόθεση άπτεται διπλωματικών χειρισμών και μόνο, και προς το παρόν η εταιρία τηρεί στάση αναμονής σε ό,τι αφορά την ενοικίαση εξοπλισμού για να προχωρήσει το πρόγραμμα γεωτρήσεων.

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση