Ο επικίνδυνος τυχοδιωκτισμός των ΗΠΑ

Β. ΜΑΡΚΕΖΙΝΗΣ

Η κυβέρνηση Μπους οδεύει προς τον θάνατον. Πολλοί, περιλαμβανομένων των Αμερικανών, χαίρουν για το εγγίζον τέλος της και ουδείς θα θρηνήσει για αυτήν. Ομως οι πανηγυρισμοί είναι πρόωροι. Οι σοβαροί άνθρωποι πρέπει και να ανησυχούν και να είναι σε επιφυλακή. Επειδή υπάρχει η πιθανότητα - που οι υπάρχουσες ενδείξεις ενισχύουν - η μεσσιανική και δογματική φιλοσοφία της κυβέρνησης Μπους, φορτωμένη με την απογοήτευση από τις πολυάριθμες αποτυχίες της τόσο στο εσωτερικό όσο και στον εξωτερικό τομέα, να την ωθήσουν όχι απλώς σε παράλογες ιδέες αλλά σε καθαρές τρέλες.
Το πόσο επιφανειακοί είναι κατά καιρούς οι σοφοί της Ουάσιγκτον φαίνεται από το ότι βοήθησαν τη Γεωργία να τα βάλει με τον πανίσχυρο και εντυπωσιακό Βλαντίμιρ Πούτιν. Από την ενέργειά τους αυτή φαίνεται επίσης και το πόσο οι Αμερικανοί και ο κ. Σαακασβίλι είναι ανίκανοι να αντιληφθούν τη σημασία της συγκυρίας, το τάιμινγκ, στη διεθνή πολιτική. Στηρίχθηκαν πολύ στο ότι ο κόσμος (και ο κ. Πούτιν) θα ήταν πολύ απασχολημένος με τους Ολυμπιακούς Αγώνες και θα τους δινόταν έτσι η ευκαιρία να δράσουν εν κρυπτώ. Αποτέλεσμα; Λάθος στο «τάιμινγκ», αλλά και λάθος στο να αναλύσουν σωστά την τρομερή προσωπικότητα του αντιπάλου τους.
Κάτι τέτοια λάθη πληρώνονται ακριβά. Η Γεωργία έχει μεταβληθεί σε ερείπια. Η θέση της Ρωσίας στον Καύκασο έγινε όσο ποτέ ισχυρή. Η δράση της Αμερικής αφήνει την Ευρώπη διηρημένη, ενώ η αναμενόμενη «αδράνεια» υπέρ της Γεωργίας την αποκαλύπτει ως αναξιόπιστο σύμμαχο σε πολλές μικρές χώρες της περιοχής, όπως και των Βαλκανίων. Μόνο η «νέα» Ευρώπη [σημ.: οι χώρες του άλλοτε σοβιετικού συνασπισμού] νομίζει ότι με το να υποδέχεται περισσότερα αμερικανικά «σιδερικά» ενισχύει περισσότερο την ασφάλειά της. Μια τέτοια ιδέα καλό είναι να αντιπαραβληθεί με την έξυπνη - πονηρή, θα έλεγαν μερικοί - ανατοποθέτηση της Τουρκίας, η οποία δήλωσε πρόσφατα και για πρώτη φορά δημοσίως ότι οι ημέρες της αποκλειστικής αμερικανικής ηγεμονίας τελείωσαν. Πρόκειται για άποψη την οποία διετύπωσα πριν από ενάμιση χρόνο στην Εθνική Τράπεζα υποστηρίζοντας ότι «ο αμερικανικός ήλιος ανέτειλε και δύει χωρίς μεσημβρία».
Η Ιστορία διδάσκει ότι μερικές αυτοκρατορίες καταρρέουν με καλόκεφη ευθυμία. Η Αυστριακή απεβίωσε υπό τους ήχους του βαλς και της επινόησης της ψυχανάλυσης. Ο χαρακτήρας της παρούσης αμερικανικής ηγεσίας δείχνει ότι η απογοήτευσή της είναι πιθανόν να την οδηγήσει στο να επιχειρήσει κάτι σε άλλη περιοχή, όπου θα μπορούσε να κάνει μια τελευταία προσπάθεια να σφίξει τους (υπερτεντωμένους) στρατιωτικούς μυς της και να αφήσει τον υπόλοιπο κόσμο μετά να μαζέψει τα συντρίμμια.
Ετσι, η δήθεν «έξυπνη» συγκυρία της οσετιακής περιπέτειας μας κάνει να υποθέσουμε ότι ίσως οι Αμερικανοί επιχειρήσουν να βρουν κάποια ανάλογη ευκαιρία να πιάσουν τον κόσμο στον ύπνο και να κάνουν κάτι τρελό στο Ιράν. Το γεγονός ότι πολλοί αμερικανοί στρατηγοί έχουν κάνει σοφές προειδοποιήσεις εναντίον ενός νέου θεάτρου σύγκρουσης είναι πιθανόν να αγνοηθεί από πολιτικούς του τύπου του κ. Τσένι. Αλλωστε δεν ήταν ο κ. Ράμσφελντ, ο με τα ίδια μυαλά φιλαράκος του, ο οποίος αγνόησε τους στρατηγούς και αποφάσισε πώς και με ποιες δυνάμεις οι Αμερικανοί θα εισέβαλαν στο Ιράκ; Και μήπως δεν ήταν εκείνος και οι «προπαγανδιστές» του που έπεισαν εαυτούς και τα δορυφορικά τους κράτη ότι ο εισβολέας αμερικανικός στρατός θα γινόταν δεκτός με λάβαρα και ζητωκραυγές από τους Ιρακινούς; Φυσικά, οι πιθανότητες για ένα τέτοιο χάπενινγκ ήταν τόσο πραγματικές όσο και η ύπαρξη όπλων μαζικής καταστροφής. Αλλά γι' αυτό τα κράτη δημιουργούν «υπηρεσίες πληροφοριών» για να παραπληροφορούν τον λαό τους...
Μήπως η περίπτωση του Αφγανιστάν είναι καλύτερη; Στην πραγματικότητα όλοι τώρα δέχονται ότι πρόκειται για τον υπ' αριθμόν ένα πονοκέφαλο της Δύσης. Υπ' αριθμόν ένα υπό την προϋπόθεση ότι οι Αμερικανοί δεν θα καταφέρουν κάτι χειρότερο αποσταθεροποιώντας το Πακιστάν - πράγμα που ήδη κάνουν αρκετά καλά -, όπως έκαναν πριν από 30 χρόνια με το Ιράν υπό το πρόσχημα της έγνοιας τους για τη δημοκρατία, αλλά και προσφέροντας στην Ινδία πυρηνικά καύσιμα αυξάνοντας άλλες τοπικές εντάσεις. Με δυο λόγια και εδώ, όπως και στη Γεωργία, οι Αμερικανοί στέλνουν διφορούμενα μηνύματα.
Εν συντομία, το μπλέξιμο και το αδιέξοδο στην Ανατολή πάει να γίνει χειρότερο. Η Πολωνία ωστόσο προσφέρει τώρα στην Αμερική δεύτερη θρυαλλίδα για ανάφλεξη. Η ρωσική ανακοίνωση ότι ενδέχεται να αντιδράσει στα αμερικανικά σχέδια βιαίως - ακόμη και με πυρηνικά μέσα - είναι ενδεικτικό τού πόσο οι Αμερικανοί εξακολουθούν να παίζουν με την ασφάλειά μας. Διότι μόνο αφελείς μπορούν να πεισθούν ότι οι προτεινόμενες εκεί εγκαταστάσεις πράγματι έχουν σκοπό να προστατεύσουν την Ευρώπη από τους... ιρανικούς πυραύλους.
Υπάρχει λοιπόν καμιά ακτίδα ελπίδας; Μόνο μία, μικρή. Αν το τμήμα της Ευρώπης το οποίο δεν έχει υποκύψει πλήρως στη μαγεία του αμερικανικού τρόπου σκέψης βάλει κάποιο φρένο στον τυχοδιωκτισμό τού κάποτε άξιου θαυμασμού συμμάχου του. Αν οι Ευρωπαίοι δεν μπορέσουν να το κάνουν αυτό, είτε λόγω εκβιασμού είτε λόγω του πατροπαράδοτου δεσμού τους με τις ιδέες οι οποίες ήταν κάποτε το «είναι» της Αμερικής, θα πρέπει να το κάνουν για το ίδιο τους το συμφέρον. Για το εμπόριό τους, για την ενέργεια, για τις οικονομίες τους, για να μην αναφέρω τις ζωές που θα κινδυνεύσουν αν ακολουθήσουν τυφλά την πορεία προς την αιώνια λήθη της θνήσκουσας κυβέρνησης Μπους.

Ο κ. Βασίλης Μαρκεζίνης είναι νομικός, βασιλικός νομικός σύμβουλος επί τιμή της Βασιλίσσης της Βρετανίας, φέρει τον τίτλο του σερ, είναι εταίρος της Βρετανικής Ακαδημίας και αντεπιστέλλον μέλος των Ακαδημιών Αθηνών, Παρισίων, Ρώμης (Lincei), Βελγίου και Ολλανδίας.

Το ΒΗΜΑ

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση