Αγιά Σοφιά: Βεβήλωση υπό το βλέμμα των εικόνων

Του Θοδωρή Γιάνναρου

Η Τουρκία, ένα ημιμεταλλαγμένο υβριδικό καθεστώς, που παρουσιάζει μείγματα χαρακτηριστικών -μίας δημοκρατίας και ενός απολυταρχικού καθεστώτος-, κατάφερε τελικά να τραβήξει τα βλέμματα του κόσμου πάνω της και να αποδείξει, πως και μόνο η ύπαρξή της είναι τοξική για τους γύρω της και όχι μόνο και ίσως η στιγμή έχει φθάσει που πρέπει να σμικρυνθεί, ώστε να μην υπάρξει διασπορά της τοξικότητός της -κάτι ανάλογο δηλαδή με τον ιατρικό χειρισμό των κακοήθων όγκων, που ακτινοβολούνται στην αρχή για να σμικρύνουν, ώστε να αφαιρεθούν στη συνέχεια χειρουργικά, χωρίς να προλάβουν να μολύνουν γειτνιάζοντες ή απομακρυσμένους ιστούς και όργανα!

Ενώ τα γνωστά ως ήπια απολυταρχικά καθεστώτα ανά τον κόσμο διαθέτουν κάποια φιλελεύθερα χαρακτηριστικά στο πολίτευμά τους, τα καθαρά απολυταρχικά καθεστώτα είναι αυστηρά περιοριστικά σε σχέση με τις προαναφερθείσες πολιτικοκοινωνικές διαστάσεις. Η Τουρκία, από πλευράς της, έχοντας ελάχιστα χαρακτηριστικά εκλογικού καθεστώτος, βρίσκεται στην ενδιάμεση σφαίρα, δηλαδή, κατατάσσεται στην "κλίμακα του απολυταρχισμού” ως ένα "μέτριο” προς το "απόλυτο” απολυταρχικό καθεστώς.

Ποια άραγε είναι η διαφορά της Τουρκίας του Ερντογάν συγκρινόμενη με την Ουγκάντα του Ίντι Αμίν Νταντά, τη Βόρεια Κορέα του Κιμ Γιονγκ Ουν, ή την Καμπότζη των Ερυθρών Χμερ; Στην ουσία καμία! Σε αυτά τα καθεστώτα όποιοι τολμήσουν να εκφράσουν άποψη που δεν συνάδει με τη γραμμή των συγκεκριμένων καθεστώτων, αρπάζεται, βασανίζονται, φυλακίζονται και είτε χάνουν τη ζωή τους, είτε δεν τους ξαναβλέπει κανείς ξανά!

Η ενέργεια του Ερντογάν να μολύνει την Αγία Σοφιά σημαίνει ότι η Τουρκία επιστρέφει άρδην στο βίαιο και απάνθρωπο οθωμανικό της παρελθόν και ότι μετατρέπεται σε μία φανατική και ριζοσπαστικοποιημένη ισλαμική δημοκρατία, απομακρύνόμενη από την Ευρωπαϊκή Ένωση, την οποία μέχρι χθες ικέτευε να τη δεχθεί στους κόλπους της, παρότι πρόκειται για μια ασιατική χώρα μακριά από τα ευρωπαϊκά πρότυπα!


Δεν χρειάζεται βέβαια και ιδιαίτερα περίπλοκη σκέψη για να αναγνωρίσει ο οποιοσδήποτε παρατηρητής, τα κίνητρα αυτής της απόφασης-ντροπής του δικτάτορα Ερντογάν, που τον τοποθετεί από πλευράς βαρύτητας δίπλα στο "Ισλαμικό Κράτος”, την περίοδο που κατέστρεφε με μίσος την αρχαία Παλμύρα στην Κεντρική Συρία, δεδομένου μάλιστα, ότι και ο ίδιος πριν από περίπου ένα χρόνο διατυμπάνιζε πως η Αγία Σοφία θα παραμείνει ως έχει - μουσείο.

Δεν είναι λίγοι εκείνοι που σήμερα, εντός Τουρκίας, μιλούν για αποπροσανατολισμό από τα πραγματικά προβλήματα της χώρας, που είναι η κοινωνική και η οικονομική εξαθλίωση, συν την ανομοιογένεια του τουρκικού πληθυσμού και την έντονη κρίση ταυτότητας που τον διακατέχει! Πολύ εύκολα γίνεται κατανοητό ότι για την επιβίωση Ερντογάν υπήρχε αναγκαιότητα μιας τέτοιας απόφασης -μεγαλειώδους κατά τον ίδιο-, η οποία ναι μεν διασκέδασε τη δυστυχία του αμόρφωτου αυτού λαού, αλλά δεν έλυσε τα προβλήματα, που υπάρχουν και που θα συνεχίσουν να υπάρχουν με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τη μελλοντική "υπαρξη” αυτού του κράτους μωσαϊκού - της αυτοαποκαλούμενης τουρκικής κοινωνίας.

Πολύ σύντομα οι γείτονές μας θα συνειδητοποιήσουν με τρόμο, πως η προσπάθειά τους αυτή είναι καταδικασμένη να αποτύχει και θα αποτύχει -καταδικασμένη διότι σε όλον τον πλανήτη και στην ίδια την τουρκική κοινωνία, ο θρύλος της Αγία Σοφίας εκφράζει μια μυθική σχεδόν ιστορική ταυτότητα και μια ιστορική πραγματικότητα που κανείς, όσο και να πασχίζει, αδυνατεί να την αλλοιώσει. Η "Ayasofya” όπως την αποκαλούν οι Τούρκοι – χωρίς να συνειδητοποιούν τι ακριβώς συμβολίζει ακόμη και στο άκουσμά της, λέει την αλήθεια... γιατί δημιουργήθηκε, από ποιους δημιουργήθηκε και σε ποιους πραγματικά ανήκει. Όσο και να κρύβουν τα ιερά ψηφιδωτά, γνωρίζουν -ακόμα και οι πλέον φανατικοί την μετατροπής της σε τζαμί, πως ακόμα και πίσω από τις κουρτίνες, στέκονται αγέρωχες παρακολουθώντας τον ξεφτιλισμό της χώρας που προσπάθησε να βεβηλώσει το Θρύλο που αντιπροσωπεύουν!

Τελικά οι ψηφιδωτός εικόνες της Αγία Σοφιάς, που κοσμούν την δική μας Αγία Σοφία και ο εμβληματικός της τρούλος της, θα συνεχίσουν να δεσπόζουν επιβλητικά στο Βόσκορο, με τον ίδιο ιερό χαρακτήρα που έχουν καθιερωθεί στις συνειδήσεις των πολιτών και συνολικά στις συνειδήσεις της ανθρωπότητας!

Θύμα αυτής της τραγικής απόφασης μίσους του Ερντογάν δεν θα είναι το ίδιο το μνημείο. Θύμα είναι οι Τούρκοι πολίτες που μένουν προσηλωμένοι στην ιδέα μιας κοσμικής Τουρκίας, περήφανης για τις παραδόσεις και τον όποιο πολιτισμό της, αλλά δεκτικής στην ανταλλαγή απόψεων και στον εποικοδομητικό διάλογο με άλλους πολιτισμούς και κουλτούρες. Για τον Ερντογάν, ο εκσυγχρονισμός του Ατατούρκ δεν ήταν παρά ένα ιστορικό ατόπημα. Το Ισλάμ και η αποθέωση του οθωμανικού μεγαλείου ολοένα και περισσότερο καθίστανται δομικοί πυλώνες της σημερινής Τουρκίας, που υφίσταται μια κρίσιμη ποιοτική μετάλλαξη.

Σε θρησκευτικό επίπεδο για πρώτη φορά η Τουρκία διεκδικεί τα πρωτεία του ισλαμικού κόσμου -τον ρόλο δηλαδή του προστάτη των μουσουλμάνων σε παγκόσμιο επίπεδο, αλλά και την παρακαταθήκη με την οποία θέλει να συνδεθεί ο ίδιος ο Ερντογάν Δεν είναι τυχαίο άλλωστε, πως η απόφαση για την Αγιά Σοφιά υποστηρίχθηκε σθεναρά και απροκάλυπτα από πλήθος ακραίων ισλαμικών κινημάτων σε Αφρική, Ασία κ.α.

Δεν είναι επίσης τυχαίο γεγονός, πως εδώ και καιρό, τα ΜΜΕ που ελέγχονται ή που πρόσκεινται στο κόμμα Ερντογάν έχουν ξεκινήσει μια πολυμετωπική επίθεση σε διάφορα μήκη και πλάτη, για το θέμα της δήθεν καταπίεσης των ισλαμικών κοινοτήτων σε όλο τον κόσμο, πράγμα που προσφέρει... θρεπτική τροφή προς εσωτερική κατανάλωση.

Είναι καιρός πια, η UNESCO και άλλοι αντίστοιχοι διεθνείς οργανισμοί που με ανησυχία και για πρώτη φορά στην ιστορία παρακολουθούν ως απλοί θεατές, ένα κράτος-μέλος τους να αλλάζει βίαια και με το έτσι θέλω τον χαρακτήρα ενός αναγνωρισμένου μνημείου παγκόσμιας κληρονομιάς όπως η Αγιά Σοφιά, να αναλάβουν δράση!

Capital


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση