Ο Ερντογάν αντιμέτωπος με την "μέθοδο ΕΕ"

Του Κώστα Ράπτη

Η διάθεση να μείνουν οι δίαυλοι ανοικτοί ήταν δεδομένη – και επιβεβαιώθηκε στη συνάντηση του Ταγίπ Ερντογάν με τους επικεφαλής της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ. Όμως και η διάθεση των ιθυνόντων της Ε.Ε. για παραχωρήσεις προς τον Τούρκο πρόεδρο είχε αντικειμενικά όρια, δεδομένης και της ανάγκης να συμφωνήσουν 27 κράτη μέλη με αποκλίνουσες προτεραιότητες.

Ουσιαστική εικόνα του τι μέλλει γενέσθαι δεν πρόκειται να προκύψει πριν από την τακτική Σύνοδο Κορυφής όπου, σύμφωνα με πληροφορίες, το "τουρκικό ζήτημα" θα συμπεριληφθεί στην ατζέντα.

Εξ ου και ο ισχυρός άνδρας της Άγκυρας υποχρεώνεται να συμφιλιωθεί με την "κοινοτική μέθοδο" των σχοινοτενών διαπραγματεύσεων και της παραπομπής του θέματος σε ομάδες εργασίας εμπειρογνωμόνων.

Το να συρθεί η τουρκική πλευρά σε μια τέτοια διαδικασία πιθανότατα σημαίνει ότι τα σημάδια εκτόνωσης της έντασης στα ελληνοτουρκικά σύνορα που προέκυψαν, σε ένδειξη καλής θέλησης, το 24ωρο πριν από τη συνάντηση των Βρυξελλών, θα έχουν συνέχεια. Η "αμοιβαιότητα" ήταν η λέξη-κλειδί στις δηλώσεις της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.


Ως ζητούμενο και από τις δύο πλευρές προβάλλει η διαφύλαξη και επικαιροποίηση της ευρωτουρκικής Κοινής Δήλωσης του 2016 για το προσφυγικό. Προς το παρόν, όμως, διαφέρουν οι ερμηνείες ακόμη και ως προς το τι εκκρεμεί από την προηγούμενη συμφωνία.

Το χρηματοδοτικό ζήτημα είναι το σχετικώς ευκολότερο, αν και η συζήτηση συμπίπτει με την ανελαστικότητα που προκαλούν οι δύσκολες διαπραγματεύσεις στο εσωτερικό της Ε.Ε. για τον πολυετή κοινοτικό προϋπολογισμό, καθώς και οι έκτακτες ανάγκες από την επιδημία του κοροναϊού.

Δυσκολότερα είναι τα πράγματα σε ό,τι αφορά την χαλάρωση των απαιτήσεων θεώρησης για τους Τούρκους πολίτες που ταξιδεύουν στην Ε.Ε., καθώς και την επικαιροποίηση της Τελωνειακής Ένωσης, αφού επ' αυτών έχουν τεθεί συγκεκριμένα προαπαιτούμενα που δεν έχουν εκπληρωθεί από τουρκικής πλευράς. Και αν λ.χ. η άρνηση της Τουρκίας να ανοίξει τα λιμάνια της στα πλοία της Κυπριακής Δημοκρατίας αποτελούσε ήδη ένα αγκάθι, οι τουρκικές ερευνητικές δραστηριότητες στην ανατολική Μεσόγειο επιβαρύνουν περαιτέρω το κλίμα, ενώ η στάση των Ανατολικοευρωπαίων, στην οποία η Άνγκελα Μέρκελ είναι πολύ ευαίσθητη, δεν θα είναι απαραίτητα διευκολυντική.

Ασαφές παραμένει το τι επιδιώκει ο Ερντογάν σε ό,τι αφορά την "μεγάλη εικόνα" της συριακής κρίσης και το πώς φαντάζεται την εμπλοκή των Ευρωπαίων στην επιδίωξή του να διατηρήσει το αποτύπωμα της Τουρκίας στη βόρεια Συρία μέσω και της "αποκατάστασης" των προσφύγων.

Η εκεχειρία που επιτεύχθηκε στην Ίντλιμπ κατά την συνάντηση του Τούρκου προέδρου με τον Βλαντίμιρ Πούτιν είναι εύθραυστη και οι σχεδιασμοί για την επόμενη μέρα ασφαλώς έχουν αρχίσει να ξεδιπλώνονται. Άλλωστε ο Ταγίπ Ερντογάν συνειδητοποίησε πικρά το τίμημα του να διαπραγματεύεται ενώπιος ενωπίω με τον ισχυρό άνδρα του Κρεμλίνου, όπως συνέβη μετά την απόρριψη από ρωσικής πλευράς της πρότασης για τετραμερή συνάντηση με τη συμμετοχή των Εμανουέλ Μακρόν και Άνγκελα Μέρκελ.

Γαλλία και Γερμανία έχουν ασφαλώς κάθε συμφέρον να επωφεληθούν της κατάστασης για να έχουν μεγαλύτερο λόγο στα συριακά πράγματα. Όμως, όπως έδειξε η συνάντηση της Μόσχας, τη συμμετοχή στη διαπραγμάτευση μπορεί να την εξασφαλίσει μόνο όποιος έχει και ρόλο επί του εδάφους, ενώ, από την άλλη, οι στόχοι του Βερολίνου και του Παρισιού αποκλίνουν σε ό,τι αφορά τις τουρκικές επιδιώξεις, με τις οποίες η γαλλική πολιτική συγκρούεται τόσο στην ανατολική Μεσόγειο όσο και στη Λιβύη.

Σε κάθε περίπτωση, οι ευρωπαϊκές δυνάμεις υφίστανται μία πίεση που εν πολλοίς οι ίδιες προκαλούν στον εαυτό τους: διότι είναι η απορθυμία τους να αναγνωρίσουν το "τέλος του παιχνιδιού" στη Συρία, καθώς και η νεοψυχροπολεμική ένταση με τη Ρωσία, που προφέρουν στον Ερντογάν τον χώρο να κινείται.

Capital


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση