Επίθεση "διαλλακτικότητας" από το Ιράν

Του Κώστα Ράπτη

Είναι παράδοξο, με βάση την ασυμμετρία των εμπλεκόμενων δυνάμεων, αλλά το Ιράν επιδίδεται το τελευταίο διάστημα σε μία προσπάθεια να "πολιορκήσει τους πολιορκητές” του. Εξ ου και οι τόνοι στην κρίση των στενών του Χορμούζ έχουν αλλάξει την τελευταία εβδομάδα χαρακτηριστικά.

Μέχρι πρότινος, το μήνυμα της Ισλαμικής Δημοκρατίας ήταν αφενός ότι δεν θα διστάσει να γενικεύσει τη σύγκρουση και αφετέρου ότι δεν έχει τίποτε να διαπραγματευτεί με την κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ. Όμως πλέον η Τεχεράνη εξαπολύει "επίθεση διαλλακτικότητας”.

Ο στόχος είναι να διασπαστεί το μέτωπο των περιφερειακών αντιπάλων του Ιράν, να διασπαστεί το μέτωπο της Δύσης και να διασπαστεί το εσωτερικό πολιτικό μέτωπο των ΗΠΑ.

Ήδη με τρόπο διακριτικό, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα αλλάζουν γραμμή πλεύσης, αξιολογώντας στα σοβαρά την προειδοποίηση του Ιράν ότι κάθε στρατιωτικό πλήγμα εναντίον του, ακόμη και οριοθετημένο, θα απαντηθεί χωρίς αναστολές με στοχοποίηση όχι μόνο των αμερικανικών δυνάμεων αλλά και των χωρών που τις φιλοξενούν. Την ίδια στιγμή η σταδιακή απεμπλοκή των εμιρατιανών δυνάμεων από τον πόλεμο της Υεμένης, λόγω και διαφωνιών με τη Σαυδική Αραβία, βοηθά στην εκτόνωση των εντάσεων με την Τεχεράνη.

Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η πρόταση της Βρετανίας, μετά την ακινητοποίηση του δεξαμενόπλοιου Steno Impero από τους Ιρανούς Φρουρούς της Επανάστασης, να συγκροτηθεί μια διεθνής ναυτική δύναμη για την εξασφάλιση της ελευθεροπλοΐας στην είσοδο του Περσικού Κόλπου δεν βρίσκει ιδιαίτερη ανταπόκριση στους Ευρωπαίους εταίρους του Λονδίνου – καθώς τα ρίσκα είναι προφανή και οι διαθέσιμες δυνάμεις λιγοστές.


Η αρχικώς αφηρημένα θετική αντίδραση του σχετικοποιήθηκε στη συνέχεια, με τη μεν Γερμανία να αποκλείει το ενδεχόμενο δικής της συμμετοχής, λόγω ισχυρών διαφωνιών των συγκυβερνώντων Σοσιαλδημοκρατών, την δε Γαλλία να επιμένει να προσφέρει στην Ισλαμική Δημοκρατία διαύλους επικοινωνίας με στόχο την εκτόνωση της έντασης.

Είναι χαρακτηριστικό (αν και υποβαθμίστηκε από τα αγγλόφωνα μέσα ενημέρωσης) ότι χθες Τρίτη ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, που έχει ήδη αποστείλει τον διπλωματικό του σύμβουλο Εμανουέλ Μπον στην Τεχεράνη, δέχθηκε στην Μπρεγκανσόν, όπου παραθερίζει, τον Ιρανό ομόλογό του Χασάν Ροχανί, ο οποίος τόνισε ότι η χώρα του είναι έτοιμη να συνομιλήσει με την αμερικανική πλευρά οποτεδήποτε και οπουδήποτε, αρκεί να αρθούν οι κυρώσεις που επέβαλε ο Τραμπ και να επανέλθουν οι ΗΠΑ στο πλαίσιο της διεθνούς συμφωνίας του 2015 για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα.

Όλες οι ενέργειες της Ισλαμικής Δημοκρατίας το προηγούμενο διάστημα αποβλέπουν στην άσκηση πίεσης προς τους συνυπογράψαντες την συμφωνία του 2015, ιδίως τους Ευρωπαίους, να την υπερασπισθούν, ενεργώντας για την άρση ή παράκαμψη των αμερικανικών κυρώσεων στις εξαγωγές ιρανικού πετρελαίου, Και μολονότι αυτό δεν έχει επιτευχθεί η Τεχεράνη εξακολουθεί να σχολιάζει θετικά τις προσπάθειές τους, όπως συνέβη και με την νέα συνάντηση των συνυπογραψάντων (πλην ΗΠΑ) στη Βιέννη, η οποία χαρακτηρίσθηκε "παραγωγική”.

Το δε ορατό μέσο άσκησης πίεσης από ιρανικής πλευράς, δηλ. η σταδιακή ανά δίμηνο αποδέσμευση από διαφορετική κάθε φορά πρόβλεψη της συμφωνίας του 2015, τονίζεται από τους Ιρανούς ιθύνοντες ότι αποτελεί εξέλιξη "αντιστρεπτή”.

Η δε ετοιμότητα του ιρανικού κοινοβουλίου να ενσωματώσει στο εσωτερικό δίκαιο το πρόσθετο πρωτόκολλο αυστηρών επιθεωρήσεων του πυρηνικού του προγράμματος, προβάλλεται ως πιθανό αντάλλαγμα για την επάνοδο των ΗΠΑ στο πλαίσιο της συμφωνίας του 2015.

Διόλου τυχαία και ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Στίβεν Μνούτσιν μόλις εξαίρεσε από τις αμερικανικές κυρώσεις τις χώρες που συνυπέγραψαν τη συμφωνία του 2015 σε ό,τι αφορά την συνεργασία με το Ιράν στην ειρηνική χρήση της πυρηνικής ενέργειας (εξαγωγή αποθεμάτων εμπλουτισμένου ουρανίου κ.ο.κ.)

Την ίδια στιγμή, με την ανάληψη των καθηκόντων της κυβέρνησης Τζόνσον στη Βρετανία, γίνεται σαφές ότι η προτεινόμενη κοινή ναυτική δύναμη δεν θα είναι διακριτή από την αντίστοιχη που προτείνει η Ουάσιγκτον. Βρετανία και ΗΠΑ συνομιλούν σήμερα στο Μπαχρέιν για το ζήτημα αυτό μαζί με όποιους συμμάχους προθυμοποιηθούν. Από την άλλη πλευρά, ιρανικά μέσα ενημέρωσης διοχετεύουν την πληροφορία ότι εξετάζεται η διενέργεια κοινών ναυτικών ασκήσεων Ιράν και Ρωσίας στον Περσικό Κόλπο το επόμενο έτος.

Στο τρίτο μέτωπο, αυτό της εσωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ, το κύριο βάρος έχει επωμισθεί ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών Μοχάμαντ Τζαβάντ Ζαρίφ, καλός γνώστης της αγγλικής γλώσσας και της αμερικανικής πραγματικότητας. Πρόκειται για τον άνθρωπο ο οποίος έχει πλάσει τον όρο "Team B”, κατονομάζοντας ως εμπνευστές της αντι-ιρανικής γραμμής τους Τζον Μπόλτον (σύμβουλο εθνικής ασφαλείας του Λευκού Οίκου), Μοχάμαντ Μπιν Σαλμάν (διάδοχο του σαουδαραβικού θρόνου), Μοχάμαντ μπιν Ζάγεντ (διάδοχο των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων) και Μπίμπι Νετανιάχου (πρωθυπουργό του Ισραήλ). Πρόκειται για το επικοινωνιακό τέχνασμα που επιτρέπει στον Ζαρίφ να ενοχοποιεί για την ακολουθούμενη πολιτική ηγέτες ξένων προς τις ΗΠΑ (και, υπονοείται, προς τα συμφέροντά τους) κρατών ή πρωτεργάτες της ιρακινής περιπέτειας, χωρίς ιδιαίτερη δημοφιλία, όπως ο Μπόλτον. Μάλιστα ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών διαλέγεται μέσω Twitter και με τον Ντόναλντ Τραμπ.

Οι εμφανίσεις του Ζαρίφ σε αμερικανικά μέσα ενημέρωσης υποχρέωσαν τον Αμερικανό ομόλογό του Μάικλ Πομπέο να δηλώσει πρόθυμος ακόμη και να μεταβεί στην Τεχεράνη για να απευθυνθεί στον ιρανικό λαό. Ο Πομπέο, άλλοτε εμπνευστής των "12 όρων" προς την Τεχεράνη, που αφορούν μια ευρύτατη γκάμα θεμάτων, κυρίως γύρω από την περιφερειακή συμπεριφορά της, δηλώνει τώρα θιασώτης του διαλόγου "δίχως προϋποθέσεις”. Προφανώς τις προϋποθέσεις θέτει στη φάση αυτή η ιρανική πλευρά και αφορούν τον τερματισμό του οικονομικού πολέμου εις βάρος της, προκειμένου να μη φτάσουν να μιλούν τα όπλα.

Capital


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση