Τι εξηγεί το επικίνδυνο παίγνιο στον Περσικό Κόλπο

Του Κώστα Ράπτη

"Οι άνθρωποι αυτοί θέλουν να μας εξωθήσουν σε πόλεμο... είναι αηδιαστικό”. Αυτό φέρεται, σύμφωνα με ρεπορτάζ της Wall Street Journal, να εκμυστηρεύτηκε ο Ντόναλντ Τραμπ σε συνεργάτη του τις ώρες που κρινόταν το αν οι ΗΠΑ θα απαντήσουν με βομβαρδισμούς στην κατάρριψη αμερικανικού μη επανδρωμένου κατασκοπευτικού αεροσκάφους πάνω από τα Στενά του Χορμούζ.

"Δεν έχουμε ανάγκη από άλλους πολέμους” πρόσθεσε, σύμφωνα με το ίδιο ρεπορτάζ, ο ένοικος του Λευκού Οίκου, ο οποίος φέρεται να στηρίχθηκε στις σκοτεινές εκτιμήσεις του αρχηγού του γενικού επιτελείου, στρατηγού Τζόζεφ Ντάνφορντ, για να αποκρούσει τις εισηγήσεις όλων των άλλων αξιωματούχων εθνικής ασφαλείας υπέρ της ανάληψης στρατιωτικής δράσης.

Ωστόσο, ο Τραμπ που εξελέγη με την υπόσχεση να κάνει "ξανά μεγάλη την Αμερική” δεν είναι πασιφιστής. Αντιθέτως, έφερε στη διεθνή σκηνή ένα περισσότερο συγκρουσιακό κλίμα. Μόνο που το αγαπημένο του όπλο είναι οι κυρώσεις και οι δασμοί – όχι οι βαλλιστικοί πύραυλοι.

Ο ένας από τους δύο πυλώνες της αμερικανικής ηγεμονίας, η στρατιωτική ισχύς, έχει συναντήσει τα αντικειμενικά όριά του, ήδη από την εποχή των πολέμων στο Αφγανιστάν και το Ιράκ. Το εικονογραφούν αυτοί οι επιφυλάξεις του Ντάνφορντ, αλλά και η επιθυμία του Τραμπ να μην διαταράξει την προσπάθεια επανεκλογής του με πολεμικές περιπέτειες ελάχιστα αρεστές στο αμερικανικό κοινό.


Ο δεύτερος πυλώνας, ωστόσο, ήτοι η πρωτοκαθεδρία του δολαρίου στέκει προς το παρόν σταθερός – και υποχρεώνει λ.χ. τους Κινέζους και τους Ινδούς να συμμορφώνονται στον περιορισμό των εισαγωγών ιρανικού πετρελαίου και τους Ευρωπαίους να κρατούν ανενεργό το ειδικό όχημα πληρωμών INSTEX που συγκρότησαν για την συνέχιση των συναλλαγών τους με την Ισλαμική Δημοκρατία.

Με αυτή την έννοια, ο πόλεμος ΗΠΑ-Ιράν ήδη μαίνεται – και ας μην έχουν μιλήσει τα αμερικανικά όπλα. Εξ ου και κατά φαινομενικά παράδοξο τρόπο, είναι η Τεχεράνη αυτή που μοιάζει να εξωθεί τα πράγματα στην θερμή σύγκρουση. Η επιτακτική ανάγκη απόδρασής της από μία συνθήκη οικονομικού στραγγαλισμού επιβάλλει μια τακτική επανατοποθέτησης της αντιπαράθεσης στο στρατιωτικό επίπεδο – με την υποσημείωση ότι το "μέτωπο” δεν θα μείνει οριοθετημένο, αλλά θα εμπλέξει όλους τους περιφερειακούς συμμάχους του Ιράν, από την Χεζμπολλάχ του Λιβάνου και τους σιίτες πολιτοφύλακες του Ιράκ, μέχρι τους Χούθι της Υεμένης και τις φιλοϊρανικές δυνάμεις στο Αφγανιστάν.

Πρόκειται για την τακτική του, απρόβλεπτου στις αντιδράσεις του, "τρελού” (madman), όπως αυτή έγινε γνωστή την εποχή του Νίξον – και τώρα, από ειρωνεία της ιστορίας, χρησιμοποιείται από αντιπάλους των ΗΠΑ.

Για τον ίδιο λόγο, ο Τραμπ πλειοδοτεί στο δικό του πεδίο, ανακοινώνοντας την Δευτέρα την επιβολή και νέων κυρώσεων εναντίον του Ιράν, συμπεριλαμβάνοντας στους στόχους του συμβολικά και τον ανώτατο ηγέτης της Ισλαμικής Δημοκρατίας, αγιατολλάχ Αλί Χαμενεϊ.

Η αντίδραση του ιρανικού υπουργείου Εξωτερικών ήταν η διαπίστωση ότι οι κυρώσεις αυτές "κλείνουν οριστικά την πόρτα στη διπλωματία” - ώστε να μην μείνει η εντύπωση ότι η Τεχεράνη σκοπεύει να συρθεί από τόσο δυσμενή θέση στη διαπραγμάτευση που προτείνει ο Αμερικανός πρόεδρος.

Όμως η Ουάσιγκτον δεν έχει λόγους να βιάζεται. Αντιθέτως, θέλει να δοθεί όλος ο χρόνος στις κυρώσεις ώστε αυτές να αποδυναμώσουν το ιρανικό καθεστώς, ενώ και η εκνευριστική αναμονή σε διαρκή πολεμική ετοιμότητα εκτιμάται ότι θα φθείρει το αξιόμαχο των ενόπλων δυνάμεων της Ισλαμικής Δημοκρατίας. Η ιρανική πλευρά ενθαρρύνεται έτσι να προβεί σε περισσότερες εμπρηστικές πρωτοβουλίες ώστε να μην παγιωθεί η παρούσα ασταθής ισορροπία.

Άλλωστε, ο Λευκός Οίκος δηλώνει ότι δεν έχει λόγους να ανησυχεί για την αναστάτωση στη διεθνή αγορά πετρελαίου. Όπως υπενθύμισε μέσω Twitter ο Ντόναλντ Τραμπ, η χώρα του έχει επιτύχει την ενεργειακή απεξάρτησή της: είναι δυνάμεις σαν την Κίνα και την Ιαπωνία που στηρίζονται για την τροφοδοσία τους στον Περσικό Κόλπο.

Την ίδια ώρα, η σύνοδος στη Μανάμα του Μπαχρέιν, όπου θα παρουσιασθεί το οικονομικό σκέλος του "σχεδίου Τραμπ” για το παλαιστινιακό ζήτημα (ακριβέστερα: για τον ενταφιασμό του στο όνομα της "ευημερίας”) εξηγεί γιατί στην παρούσα συγκυρία είναι απαραίτητο για τις ΗΠΑ και τους περιφερειακούς συμμάχους του να κρατούν υπό πολιορκία το Ιράν, ως ηγέτη του αυτοαποκαλούμενου "άξονα της αντίστασης”.

Capital


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση