Τι αλλάζει στην πολιτική σκηνή της Τουρκίας μετά τις δημοτικές εκλογές

Του Κώστα Ράπτη

Κανόνια ή βούτυρο; Στις τουρκικές δημοτικές εκλογές αντιπαρατέθηκαν δύο διαφορετικά αφηγήματα: αυτό της υπό τον Ερντογάν "Λαϊκής Συμμαχίας" του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) με το Κόμμα Εθνικιστικής Δράσης (MHP) του Ντεβλέτ Μπαχτσελί, η οποία επικέντρωνε στην "εθνική επιβίωση" έναντι των έξωθεν ή έσωθεν απειλών, και αυτό της "Εθνικής Συμμαχίας" του Λαϊκού Ρεπουμπλικανικού Κόμματος (CHP) του Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου με το "Καλό Κόμμα” της Μεράλ Άκσενερ, που αναδείκνυε την οικονομική κρίση.

Οι νίκες των υποψήφιων της αντιπολίτευσης στην Άγκυρα και (σύμφωνα με τις τελευταίες ενδείξεις) στην Κωνσταντινούπολη, αλλά και την Αττάλεια και τα Άδανα, ενθαρρύνουν την αντιπολίτευση, που αύξησε τα ποσοστά της κατά περίπου 5%, χωρίς να αποσταθεροποιούν την κυβέρνηση. Εξ ού και στις δύο ομιλίες του την βραδιά των εκλογών ο Τούρκος πρόεδρος παραδέχθηκε με τον τρόπο του ότι "το μήνυμα ελήφθη”, παραδεχόμενος αδυναμίες από πλευράς του κυβερνητικού επιτελείου, υπενθυμίζοντας στο κομματικό του ακροατήριο τις αλλεπάλληλες εκλογικές του νίκες των τελευταίων δύο δεκαετιών και προσπερνώντας χωρίς ονομαστική αναφορά τις πόλεις στις οποίες επικράτησαν οι αντίπαλοι.

Η σκωπτική του αποστροφή "να δούμε τώρα πώς θα διοικήσουν”, προοιωνίζεται περιπέτειες που δεν θα αφήσουν την αντιπολίτευση να χαρεί τις νίκες της. Τα 80.000 άκυρα ψηφοδέλτια στην Άγκυρα και τα 200.000 στην Κωνσταντινούπολη στρώνουν το έδαφος για αμφισβητήσεις στο εκλογοδικείο, ενώ ο νεοκλεγείς δήμαρχος της πρωτεύουσας Μανσούρ Γιαβάς αντιμετωπίζει κατηγορίες για πλαστογραφία και απάτη κατά την δικηγορική του σταδιοδρομία τις οποίες ανέσυρε ο φιλοκυβερνητικός Τύπος.


Εκπλήσσοντας πολλούς, ο Ερντογάν ευχαρίστησε και τους "Κούρδους αδελφούς”. Στην πραγματικότητα, το κουρδικό στοιχείο αποτελεί τον αφανή πρωταγωνιστή των δημοτικών εκλογών, καθώς η επιλογή του διωκόμενου Κόμματος Δημοκρατίας των Λαών (HDP) να υπερασπιστεί μόνο τα προπύργιά του στα νοτιοανατολικά, στηρίζοντας σιωπηρά στην υπόλοιπη χώρα τους υποψήφιους του CHP, υπήρξε καταλυτική για τη διαμόρφωση του αποτελέσματος.

Όπως επιβάλλει η λογική του προεδρικού συστήματος, στην Τουρκία αναδύεται, μέσω της εμφάνισης των εκλογικών συμμαχιών, ένας νέος διπολισμός – την ίδια ώρα που αναδεικνύονται οι αντιφάσεις της διαδρομής του ΑΚΡ.

Η κυριαρχία του κυβερνώντος κόμματος από το 2002 και εξής βασίστηκε στην τριπλή επαγγελία του εκδημοκρατισμού, της ευημερίας και της επίλυσης του Κουρδικού ζητήματος (με την ισλαμική ταυτότητα να αμβλύνει τις εθνοτικές διαφορές). Όμως πλέον το ΑΚΡ μοιάζει με αναίρεση του εαυτού του: όχι μόνο γιατί έχει εγκαθιδρύσει έναν νέο αυταρχισμό και δεν δύναται να εγγυηθεί την οικονομική ανάπτυξη, αλλά και γιατί έχει καταστεί δέσμιο της ρητορικής των εθνικιστών συμμάχων του.

Στο απέναντι στρατόπεδο, ο Κιλιτσντάρογλου καταφέρνει να αποκρούσει την εσωκομματική αμφισβήτηση, καθώς επιβραβεύτηκε η επιλογή του να στηρίξει υποψηφίους με αυτοδιοικητικό παρελθόν και πρόσβαση στην κεντροδεξιά ψήφο. Ωστόσο έχει μπροστά του τεσσεράμιση χρόνια μέχρι το επόμενο ραντεβού με τις κάλπες.

Είναι ανοικτό ερώτημα το αν και πώς μπορεί η αντιπολίτευση να αξιοποιήσει αυτό το χρονικό διάστημα, κατά τη διάρκεια του οποίου τα χέρια του Ερντογάν θα είναι λυμένα. Και είναι ακόμη μεγαλύτερο ερώτημα το αν ο Τούρκος πρόεδρος διατηρεί την δυνατότητα να "επανευφερίσκει” το στίγμα του, την ώρα που κεμαλιστές και Κούρδοι μόλις έκαναν ένα μικρό βήμα να υπερβούν τις παραδοσιακές τους διαιρέσεις.

Capital


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση