Κίνδυνος ύφεσης στην Τουρκία – Εκλογικός συναγερμός για Ερντογάν

Του Κωνσταντίνου Μαριόλη

Με μία κίνηση, την αποφυλάκιση του Αμερικανού πάστορα, Άντριου Μπράνσον, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κατάφερε να δώσει πολύ μεγαλύτερη ώθηση στην τουρκική λίρα απ’ ότι όλα τα οικονομικά μέτρα που εφαρμόστηκαν μέσα στο 2018. Η σημαντική αποκλιμάκωση των πιέσεων προς το τουρκικό νόμισμα έδωσε το… δικαίωμα στον υπουργό Οικονομικών, Μπεράτ Αλμπαϊράκ, να δηλώσει ότι η Τουρκία ξεπέρασε τη νομισματική κρίση και νίκησε τις αγορές.

Όμως τα βάσανα για την τουρκική οικονομία δεν τελειώνουν εδώ, αφού η πολύμηνη πτώση της λίρας - υποχώρησε σχεδόν 25% μόνο τον περασμένο Αύγουστο και 40% μέσα στο έτος – είχε ως αποτέλεσμα να αναρριχηθεί ο πληθωρισμός στο 25% χωρίς να είναι βέβαιο ότι θα ανακοπεί η ανοδική του πορεία. Την ίδια ώρα, κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει το ενδεχόμενο νέων αναταράξεων στους επόμενους μήνες, όσο πλησιάζουν οι περιφερειακές και δημοτικές εκλογές του Μαρτίου.

Και αυτό γιατί η οικονομία - η οποία «φλερτάρει» με την ύφεση - θα παίξει μεγάλο ρόλο στην ψυχολογία των ψηφοφόρων. Οι εκτιμήσεις για την οικονομική ανάπτυξη είναι κάτι παραπάνω από ζοφερές. Από το εκκωφαντικό 7,4% το 2017, το τουρκικό ΑΕΠ βρίσκεται σήμερα σε φάση συρρίκνωσης, ενώ στην πραγματική οικονομία τα προβλήματα γίνονται ολοένα πιο αισθητά και η καταναλωτική εμπιστοσύνη καταρρέει. Οι λογαριασμοί του ρεύματος έχουν αυξηθεί σε ένα χρόνο άνω του 50%, οι επιχειρήσεις βλέπουν τη ζήτηση να υποχωρεί και οι μεγαλύτερες αγορές της Κωνσταντινούπολης κλονίζονται από την επιφυλακτικότητα των νοικοκυριών.


Ο Ερντογάν έχει ιδιαίτερη ευαισθησία στις δημοτικές και περιφερειακές εκλογές και γνωρίζει πολύ καλά τη σημασία τους. Άλλωστε, τα εντυπωσιακά αποτελέσματα στις δημοτικές εκλογές στη δεκαετία του ’90 ήταν που έφεραν το AKP στην εξουσία. Ο Τούρκος πρόεδρος ξεκίνησε τη μεγάλη του πορεία από δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης, όπου εξελέγη το 1994, και σήμερα καλείται να αποδείξει ότι συνεχίζει να έχει τον κόσμο με το μέρος του. Η μεγάλη μάχη θα δοθεί στα μεγάλα αστικά κέντρα, κυρίως στην Άγκυρα και την Κωνσταντινούπολη, όμως κάθε μια από τις 81 περιφέρειες που εκλέγουν περιφερειακά συμβούλια έχει τη δική της σημασία.

Στην πραγματικότητα, ο αντίπαλος του Ερντογάν είναι ο ίδιος του ο εαυτός. Αν οι δραματικές επιπτώσεις από την πτώση της λίρας και την εκτίναξη του πληθωρισμού τον ωθήσουν να δώσει παροχές ενόψει των εκλογών, υπάρχει μεγάλος κίνδυνος άμεσης ανάφλεξης της οικονομίας. Ο… μισητός εχθρός του σουλτάνου, οίκος Moody’ s, έχει προειδοποιήσει ότι στην περίπτωση που εφαρμοστούν μέτρα οικονομικής ενίσχυσης πρόωρα, η Τουρκία κινδυνεύει με νέα πτώση της λίρας και νέα έκρηξη του πληθωρισμού.

Οι επενδυτές, από την πλευρά τους, δεν συμμερίζονται την ευφορία του γαμπρού του Ερντογάν. Τα ξένα επενδυτικά κεφάλαια είναι απολύτως κρίσιμα για την τουρκική οικονομία.

Και επειδή τώρα τελευταία ο Ερντογάν δείχνει να συντάσσεται εκ νέου με τον Βλάντιμιρ Πούτιν, καλό θα ήταν θα θυμόμαστε ότι στις ΗΠΑ εκκρεμεί η υπόθεση της Halkbank, της τουρκικής κρατικής τράπεζας που κατηγορείται ότι βοηθούσε το Ιράν να παρακάμψει τις κυρώσεις. Τον περασμένο Ιανουάριο, δικαστήριο της Ν. Υόρκης καταδίκασε υψηλόβαθμό αξιωματούχο της τράπεζας και οι έρευνες συνεχίζονται. Οι αμερικανικές Αρχές αναμένεται να επιβάλουν πρόστιμο στην Halkbank με το ύψος του να θεωρείται κρίσιμο για την τουρκική οικονομία, αφού θα μπορούσε να ανέλθει σε αρκετά δισεκατομμύρια δολάρια, απειλώντας την χρηματοπιστωτική σταθερότητα στην Τουρκία.

Προφανώς, η υπόθεση της Halkbank έχει εξελιχθεί σε πολιτικό ζήτημα με την Ουάσινγκτον να έχει και πάλι το πάνω χέρι και να μπορεί να πυροδοτήσει μία νέα περίοδο σοβαρών αναταράξεων στις αγορές. Μόνο που αυτή τη φορά η λίρα βρίσκεται ήδη κοντά σε ιστορικά χαμηλά που συνιστούν επίπεδα κρίσης και ο πληθωρισμός είναι ήδη στα ύψη. Συνεπώς, το παραμικρό αμερικανικό «χτύπημα» θα έχει πολύ πιο σοβαρό αντίκτυπο για την τουρκική οικονομία.

Μπορεί, λοιπόν, ο Ερντογάν να απέτρεψε – με την αποφυλάκιση Μπράνσον - να ξεσπάσει μια γενικευμένη κρίση στην Τουρκία, ωστόσο οι σχέσεις με τις ΗΠΑ παραμένουν τεταμένες και τα ανοιχτά μέτωπα σε ότι αφορά το αίτημα της Τουρκίας για έκδοση του Φετουλάχ Γκιουλέν και την αμερικανική εισαγγελική έρευνα για την Halkbank, αποτελούν σημαντικές εστίες κινδύνου.

Στο μεταξύ, τα στοιχεία Οκτωβρίου για την τουρκική οικονομία έδειξαν «κατάρρευση» στη μεταποίηση και την καταναλωτική εμπιστοσύνη, ενισχύοντας τους φόβους μίας ύφεσης που μπορεί να αποδειχθεί καταστροφική, καθώς εκτός από τις δεδομένες αρνητικές επιπτώσεις στην τουρκική αγορά θα «ερεθίσει» τον απρόβλεπτο σουλτάνο.

Liberal


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση