Ο Ερντογάν στο Βερολίνο και η δύσκολη «ζαριά» στις γερμανοτουρκικές σχέσεις

Του Νίκου Μελέτη

Σε νέα δύσκολη δοκιμασία βάζει την κυβέρνηση Μέρκελ η παρουσία στο τέλος της εβδομάδας στη Γερμανία του Τούρκου προέδρου Ταγίπ Ερντογάν στην πρώτη επίσκεψη του στην χώρα μετά από τέσσερα χρόνια, περίοδος στην οποία κυριάρχησαν οι εντάσεις και η πολεμική ρητορική μεταξύ των δυο πλευρών.

Δεν έχουν περάσει παρά μερικοί μήνες από τότε που το Βερολίνο απαγόρευσε ανοικτές συγκεντρώσεις και ομιλίες στελεχών του κ. Ερντογάν σε Τούρκους ψηφοφόρους στη Γερμανία, και όταν ο Τούρκος ηγέτης υπενθύμιζε στο Βερολίνο την κληρονομιά των Ναζί..

Ο Ταγίπ Ερντογάν όμως την επόμενη Παρασκευή θα γίνει δεκτός με όλες τις τιμές στο Βερολίνο, θα έχει συναντήσεις με την κ. Μέρκελ και τον Φ. Σταϊνμάιερ, θα συναντηθεί με μέλη της τουρκικής κοινότητας και το πιο σημαντικό, τη δεύτερη ημέρα της επίσκεψης του θα εγκαινιάσει στην Κολωνία το μεγαλύτερο, εκτός Τουρκίας τζαμί της Ευρώπης. Ένα τζαμί που διαχειρίζεται η πιο σημαντική (τούρκο) ισλαμική οργάνωση στην Γερμανία, η DITIB.

Η προσπάθεια του Τ. Ερντογάν και της Α. Μέρκελ να αποκαταστήσουν τις σχέσεις των δυο χωρών ούτε τα ίδια κίνητρα έχει, ούτε είναι εύκολη υπόθεση. Δεν είναι τυχαίο ότι λίγο πριν φθάσει στην Γερμανία ο Ερντογάν η γερμανική Μυστική Υπηρεσία BfV διέταξε έρευνα εις βάρος της DITIB μιας τουρκοϊσλαμικής οργάνωσης η οποία συνδέεται ευθέως με την Diyanet την Διεύθυνση Θρησκευτικών Υποθέσεων της Τουρκίας...


Η κρίση στις σχέσεις του Τ. Ερντογάν με τον Ντ. Τράμπ και η ανάγκη να αποδείξει ότι δεν είναι απομονωμένος από την διεθνή κοινότητα φέρνει πιο κοντά τον Τούρκο ηγέτη στο Βερολίνο και στην Α. Μέρκελ. Η σχέση αυτή δεν είναι «αγνός έρωτας» φυσικά.

Οι συνολικά 7.500 γερμανικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην Τουρκία, οι εμπορικές συναλλαγές μεταξύ των δυο χωρών που το 2017 έφθασαν τα 37,6 δισεκατομμύρια ευρώ, το γεγονός ότι στην Γερμανία ζουν περισσότεροι από 3 εκατομμύρια Γερμανοί πολίτες τουρκικής καταγωγής και Τούρκοι μετανάστες είναι αρκετά κίνητρα για την γερμανική κυβέρνηση, ώστε να κλείσει τα αυτιά στην σκληρή κριτική που δέχεται και να καλέσει τον Τούρκο ηγέτη στο Βερολίνο.

Η κίνηση στήριξης του Τούρκου ηγέτη την στιγμή που η τουρκική οικονομία κλυδωνίζεται, αποκαλύπτει και την αγωνία για τη μεγάλη έκθεση ευρωπαϊκών και κυρίως γερμανικών τραπεζών στα τουρκικά ομόλογα. Είναι όμως και το προσφυγικό, καθώς η Α. Μέρκελ στήριξε σε μεγάλο βαθμό την πολιτική της στην Συμφωνία της Ε.Ε. με την Τουρκία και ο κίνδυνος εκτροχιασμού των σχέσεων με την Άγκυρα και του συνεπακόλουθου παγώματος της Συμφωνίας, προκαλεί φόβο στο Βερολίνο, που ήδη ο κυβερνητικός συνασπισμός συρρικνώνεται δίνοντας έδαφος στην ξενοφοβική ακροδεξιά.

Το Βερολίνο επίσης, παρά τις πολύ δύσκολες στιγμές που πέρασαν οι σχέσεις με την Τουρκία κυρίως λόγω των σοβαρών παραβιάσεων των μειονοτικών δικαιωμάτων, σε ότι αφορά στους κούρδους, αλλά και των ατομικών ελευθεριών, κυρίως μετά την απόπειρα του πραξικοπήματος, ποτέ δεν εγκατέλειψε την Τουρκία, την οποία θεωρεί ως στρατηγικό εταίρο και σύμμαχο.

Όμως η αντίδραση στην πρόσκληση και παρουσία του Ερντογάν στην Γερμανία διαχέεται σε όλο το φάσμα των πολιτικών δυνάμεων της Γερμανίας, των οργανώσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των Δημοσιογραφικών Ενώσεων. Ο γνωστός Γερμανός δημοσιογράφος τουρκικής καταγωγής που είχε φυλακισθεί στην Τουρκία προκαλώντας κύμα διαμαρτυριών στην Γερμανία και στην Ευρώπη Ντενίζ Γιουσέλ έκανε λόγο για «προδοσία».

Η Αριστερά αντιτίθεται στην επίσκεψη Ερντογάν λόγω των παραβιάσεων των δημοκρατικών ελευθεριών και της φυλάκισης δημοσιογράφων και των πολιτικών αντιπάλων του, ενώ η άκρα δεξιά επειδή θεωρεί ότι ο Τούρκος ηγέτης αντιπροσωπεύει το Ισλάμ που επιχειρεί να εισχωρήσει στην καρδιά της Ευρώπης και χειραγωγεί τις πολυπληθείς τουρκικές κοινότητες στην Γερμανία, που κάθε άλλο παρά έχουν ενσωματωθεί στην γερμανική κοινωνία...

Για τον Ερντογάν όμως εξίσου σημαντική στιγμή, εκτός των συναντήσεων στο Βερολίνο, είναι η επίσκεψη του στην Κολωνία το Σάββατο για τα εγκαίνια του τζαμιού αλλά και για συνάντηση του με το τουρκικό στοιχείο της περιοχής.

Το μεγάλο αυτό τζαμί έχει κτισθεί στην γειτονιά Ehrenfeld στην οποία κατοικεί κυρίως η τουρκική κοινότητα και η τελετή εγκαινίων του από τον Ερντογάν ένα χρόνο μετά την πρώτη προσευχή στο τζαμί, θα εξελιχθεί όπως όλα δείχνουν σε μεγάλη ανοικτή συγκέντρωση η οποία θα δοκιμάσει τις δυνατότητες της γερμανικής αστυνομίας και τις αντοχές του γερμανικού πολιτικού συστήματος.

Η DITIB, η Τουρκική Ισλαμική Ένωση για θρησκευτικές Υποθέσεις λειτουργεί περίπου 900 τζαμιά στην Γερμανία και συνδέεται ευθέως και με την τουρκική κυβέρνηση.

Πέρυσι οι γερμανικές αρχές κινήθηκαν εναντίον 16 ιμάμηδων της DITIB καθώς υπήρχαν καταγγελίες και στοιχεία για δίκτυο που είχε στηθεί από τις τουρκικές μυστικές υπηρεσίες για την παρακολούθηση ακόμη και Γερμανών πολιτών τουρκικής καταγωγής που είχαν σχέση με το κίνημα Φετουλάχ Γκιουλέν.

Τον Αύγουστο η γερμανική κυβέρνηση αποφάσισε να διακόψει την χρηματοδότηση της DITIB και για την τρέχουσα περίοδο και για το 2019. Από το 2012 το γερμανικό Υπουργείο Εσωτερικών έχει χρηματοδοτήσει την DITIB με 6 δισεκατομμύρια ευρώ.

Η Γερμανική Ομοσπονδιακή Μυστική Υπηρεσία BfV όπως αποκάλυψαν η δημοσιά ραδιοτηλεόραση NDR και η Süddeutsche Zeitung έθεσε την DITIB υπό επίσημο έλεγχο και παρακολούθηση.

Λίγες ημέρες πριν την άφιξη του Τ. Ερντογάν στην Γερμανία που θα τιμήσει την DITIB, η BfV έχει αποστείλει φάκελο στα 16 γερμανικά κρατίδια από τα οποία ζητά να συλλέξουν στοιχεία για τις δραστηριότητες της DITIB ώστε να διαπιστωθεί εάν και για ποιες από αυτές απαιτείται ιδιαίτερη έρευνα και παρακολούθηση.

Η κατάσταση με τις δραστηριότητες της DITIB θα επανεξετασθούν τον Νοέμβριο σε συνάντηση των επικεφαλής της BfV και των Υπηρεσιών Ασφάλειας των κρατιδίων.

Οι κινήσεις αυτές βεβαίως δεν είναι άσχετες με την προσπάθεια του γερμανικού κράτους να έχει πλήρη εικόνα και έλεγχο στα τζαμιά που λειτουργούν στην χώρα ώστε να αποτραπεί ο κίνδυνος ελέγχου τους από ξένες δυνάμεις είτε μετατροπής τους σε φυτώρια φονταμενταλιστικών κινημάτων.

Liberal


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση