Ο απρόβλεπτος γείτονας

Η Τουρκία έχει αντιληφθεί ότι η πόρτα της Ευρώπης έχει κλείσει για τα καλά γι’ αυτήν. Η πολιτική συγκυρία στην Ε.Ε. δεν αφήνει κανένα περιθώριο για ψευδαισθήσεις και έχει επισπεύσει τη «στιγμή της αλήθειας», που πολλοί περίμεναν. Ούτε βέβαια ο τρόπος με τον οποίο πολιτεύεται εσωτερικά ο Ταγίπ Ερντογάν διευκολύνει την κατάσταση. Η Ελλάδα είχε την ευφυΐα πριν από πολλά χρόνια να «κρυφτεί», ακολουθώντας μια έξυπνη πολιτική που υποστήριζε την ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας, γνωρίζοντας καλά ότι Γαλλία και Γερμανία δεν θα άφηναν ποτέ να γίνει πλήρες μέλος του ευρωπαϊκού κλαμπ. Η πόρτα έχει, όμως, κλείσει τώρα και αυτό δεν κρύβεται, πλέον.

Ο κ. Ερντογάν πιέζεται από πολλές πλευρές. Η ηγεσία του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου δεν κρύβει τη μεγάλη της ανησυχία για την τουρκική οικονομία. Πολλοί θεωρούν ότι ο Τούρκος ηγέτης επέσπευσε τις εκλογές για να προλάβει τις εξελίξεις στην οικονομία και να αποφύγει να του «σκάσει στα χέρια».

Οι σχέσεις Τουρκίας - ΗΠΑ είναι και αυτές περίπλοκες. Ο ίδιος ο Τραμπ μοιάζει να συμπαθεί και να εμπιστεύεται τον Τούρκο ηγέτη. Δεν συμβαίνει όμως το ίδιο στο Κογκρέσο και σε ένα κομμάτι του αμερικανικού βαθέος κράτους. Η πρωτοβουλία για την επιβολή εμπάργκο στην πώληση των F-35 και η σύνδεσή του με την αγορά των ρωσικών S-400 δείχνουν ότι οι πιέσεις θα κλιμακωθούν για αλλαγή της αμερικανικής πολιτικής έναντι της Τουρκίας. Ο Λευκός Οίκος και το Πεντάγωνο αντιστέκονται – αν και ο εναλλακτικός αμυντικός σχεδιασμός φαίνεται ότι έχει αρχίσει, κάτι που γνωρίζει η Αγκυρα.

Μέσα σε αυτό το θολό περιβάλλον, η Ελλάδα πρέπει να αναζητήσει συμμαχίες και νέους μοχλούς πίεσης. Ο ευρωπαϊκός δεν υπάρχει, πλέον, εκτός αν συμφωνηθεί κάποια στιγμή ένα νέο ευρωτουρκικό πακέτο, με τη μορφή μιας ειδικής συμφωνίας. Τότε θα είναι ίσως μία ευκαιρία για να επιτευχθεί ένα νέο modus vivendi με την Άγκυρα. Μέχρι τότε δεν έχουμε κάποιον ισχυρό μοχλό για να αξιοποιήσουμε στην υπόθεση των δύο Ελλήνων στρατιωτικών ή στην αντιμετώπιση της τουρκικής επιθετικότητας. Η ελπίδα είναι πως ο κ. Ερντογάν θα νιώσει την πίεση της οικονομίας και των διεθνών αγορών και δεν θα θελήσει να καταστεί πιο απρόβλεπτος, φοβούμενος τις συνέπειες. Η πρόσφατη εμπειρία δείχνει όμως ότι όταν νιώθει πως πιέζεται, εντός και εκτός Τουρκίας, τραβάει το σχοινί και φτάνει –σχεδόν– στα άκρα. Γι’ αυτό χρειάζεται συνετή αποφασιστικότητα και υπομονή, διότι μπλέξαμε με έναν δύσκολο και αυξανόμενα περιπετειώδη γείτονα.

Αλέξης Παπαχελάς
Καθημερινή


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση