Πολλές οι προκλήσεις για τον Ερντογάν στο εσωτερικό: «Χοντραίνει» η κόντρα με τους Κεμαλιστές

Προεκλογική κινητικότητα στο χώρο των εθνικιστών. Τριγμοί στις τάξεις του κυβερνώντος AKP αλλά και στο τουρκικό στράτευμα. Φήμες για επικείμενη έξοδο του Α/ΓΕΕΘΑ, αλλά και κρατικά υποκινούμενοι φόβοι για… νέο πραξικόπημα που απαγορεύουν τους συμβιβασμούς στο Κυπριακό

Γράφει ο Γιώργος Σκαφίδας

Καλοκαίρι κλυδωνισμών δείχνει να διανύει η Τουρκία, με το θερμόμετρο της πολιτικής αντιπαράθεσης να χτυπάει κόκκινο στο εσωτερικό, το κλίμα στις σχέσεις με την Ουάσιγκτον να παραμένει βαρύ, και τους ανταγωνισμούς στην ευρύτερη τουρκική γειτονιά να κλιμακώνονται… ενώ η δημοτικότητα του Ερντογάν πέφτει κάτω από το 50%.

Ένα χρόνο μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα του Ιουλίου του 2016, ο Τούρκος πρόεδρος βρίσκεται αντιμέτωπος με ένα εξαιρετικά ρευστό τοπίο εντός και εκτός των συνόρων. Θεωρητικά, η κατάσταση θα έπρεπε να θεωρείται ελεγχόμενη τουλάχιστον στο εσωτερικό, καθώς ο Ερντογάν φέρεται να έχει επιτύχει όσα επιδίωκε: την επικράτηση του «ναι» στο δημοψήφισμα του Απριλίου για τη μετάβαση σε ένα σύστημα υπερπροεδρικό, την επίσημη επιστροφή του στο τιμόνι του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP), τη δίωξη δεκάδων χιλιάδων πολιτικών του αντιπάλων κ.α.. Στην πράξη ωστόσο, ο 63χρονος ηγέτης καλείται πλέον να θερίσει τις θύελλες που ο ίδιος έσπειρε. 

Η αντιπαράθεσή του με την κεμαλική αντιπολίτευση του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP) δείχνει να ξεφεύγει πια εκτός ορίων. Για πρώτη φορά έπειτα από 15 χρόνια παραμονής του AKP στην εξουσία, ένας βουλευτής των Κεμαλιστών οδηγήθηκε προ ημερών στη φυλακή. Ο λόγος για τον 61χρονο (πρώην δημοσιογράφο και διευθυντή της εφημερίδας Hurriyet) Ενίς Μπερμπέρογλου που καταδικάστηκε από δικαστήριο της Κων/πολης σε φυλάκιση 25 ετών κατηγορούμενος για διαρροή κρατικών μυστικών στον Τύπο και υποστήριξη τρομοκρατών. Η επίμαχη διαρροή είχε οδηγήσει στην γνωστή αποκάλυψη της Cumhuriyet για τα φορτηγά των τουρκικών μυστικών υπηρεσιών που μετέφεραν κρυφά (τον Ιανουάριο του 2014) στρατιωτικό υλικό με προορισμό τους τζιχαντιστές στη Συρία.  

Αντιδρώντας στην απόφαση της τουρκικής δικαιοσύνης, ο ηγέτης της κεμαλικής αντιπολίτευσης Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου ξεκίνησε πορεία για τη δικαιοσύνη. Στόχος του: να καλύψει μέσα σε περίπου 23 ημέρες μια απόσταση 450 χλμ., περπατώντας από την Άγκυρα έως τις φυλακές Μάλτεπε της Κων/πολης όπου κρατείται ο Μπερμπέρογλου. 

Είναι η πρώτη φορά στα χρονικά που η τουρκική αξιωματική αντιπολίτευση πρωταγωνιστεί σε ένα τέτοιου είδους ακτιβισμό στη γείτονα. Ο εν λόγω ακτιβισμός συνοδεύεται μάλιστα και από έναν πόλεμο δηλώσεων, με τον Κιλιτσντάρογλου να αποκηρύσσει το πραξικόπημα της 15^ης Ιουλίου του 2016 ως «ελεγχόμενο» από τον ίδιο τον Ερντογάν, και τον Τούρκο πρόεδρο να απειλεί τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης με ένδικα αντίποινα.  «Μην εκπλαγείτε εάν ξαφνικά η δικαιοσύνη σας χτυπήσει την πόρτα», σημείωσε χαρακτηριστικά ο 63χρονος Τούρκος ηγέτης, καταγγέλλοντας την πορεία του Κιλιτσντάρογλου ως «παράνομη». Σε παρόμοιο πνεύμα, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Νουρετίν Τζανικλί κατηγόρησε τον ηγέτη της κεμαλικής αντιπολίτευσης ότι «υποστηρίζει τους γκιουλενιστές». Προχωρώντας ακόμη παραπέρα, κομματικά μέλη του AKP από τη Σμύρνη (με προεξάρχοντα έναν… μουτζαχεντίν ονόματι Εμρουλά Καβούζ) ανέβασαν βίντεο στο διαδίκτυο στο οποίο απειλούν ακόμη και να δολοφονήσουν τον Κιλιτσντάρογλου «εάν τους διατάξει ο αρχηγός» Ερντογάν. 

«Κάνουμε πορεία για τη δικαιοσύνη, όχι ενάντια στη δικαιοσύνη», δηλώνει από την πλευρά του ο 68χρονος ηγέτης του CHP. Ο Κιλιτσντάρογλου έχει πλέον την ευκαιρία να αποτινάξει το «υπερβολικά ήπιο» προφίλ που του χρεώνουν ως αδυναμία οι εσωκομματικοί επικριτές του και να εμφανιστεί πιο δυναμικός ενάντια στον Ερντογάν, σε μια προσπάθεια να κεφαλαιοποιήσει πολιτικά το 48,6% που ψήφισε «όχι» στο δημοψήφισμα της 16^ης Απριλίου. 

Κεμαλιστές και φιλοκούρδοι (HDP) σπεύδουν, επίσης, να ασκήσουν έντονη κριτική στον Ερντογάν για τους χειρισμούς στις σχέσεις με τους «έξω», αποκηρύσσοντας ως εσφαλμένη και «προβληματική» την επιλογή του να πάρει τόσο ανοιχτά θέση στο πλευρό του Κατάρ. 

Ρήγματα έχουν, ωστόσο, κάνει την εμφάνισή τους και στις σχέσεις του Ερντογάν με τους εθνικιστές (MHP) του Ντεβλέτ Μπαχτελί που είχαν προσέλθει στο δημοψήφισμα του Απριλίου ως… ερντογανικοί μεν αλλά διχασμένοι. 

Από τις τάξεις των εθνικιστών προέρχεται και η Μεράλ Αξενέρ, πάλαι ποτέ υπουργός Εσωτερικών της Τουρκίας, η οποία πλέον ετοιμάζεται να ιδρύσει δικό της νέο κόμμα. Πολλοί εκτιμούν, μάλιστα, ότι η 60χρονη Αξενέρ, που αναδείχθηκε στο προσκήνιο κάνοντας εκστρατεία υπέρ του «όχι» στο δημοψήφισμα του Απριλίου, θα μπορούσε να αποτελέσει και τη μεγαλύτερη πρόκληση για τον Ερντογάν σε πολιτικό επίπεδο, συσπειρώνοντας γύρω της εθνικιστές, ισλαμιστές κ.α.. 

Τριγμοί υπάρχουν, ωστόσο, και στις τάξεις του ιδίου κυβερνώντος ισλαμοσυντηρητικού AKP καθώς και στις τάξεις των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων. 

Ο Μπουλέντ Αρίντς, πάλαι ποτέ αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και μέλος της ιδρυτικής ομάδας του AKP, βγήκε ενδεικτικά και υπερασπίστηκε τον βουλευτή του CHP Ενίς Μπερμπέρογλου ενάντια στην απόφαση της τουρκικής δικαιοσύνης να του επιβάλει ποινή κάθειρξης 25 ετών.

Οι φήμες που κυκλοφορούσαν για ανασχηματισμό μέσα στο Μάιο τελικώς δεν επαληθεύτηκαν. Ο Τούρκος πρωθυπουργός Μπιναλί Γιλντιρίμ επανέφερε ωστόσο τη σχετική φημολογία προ ημερών, κατά την επιστροφή του από την Ελλάδα, όταν δήλωσε ότι οι ανασχηματισμοί γίνονται «ξαφνικά». Κάποιοι εκτιμούν ότι ειδικά στην παρούσα φάση, ο ανασχηματισμός καθυστερεί υπό το φόβο μήπως στιγματιστούν ως «γκιουλενιστές» όσοι οδηγηθούν εκτός κυβέρνησης. Καταγγελίες για «γκιουλενιστές» υπάρχουν, άλλωστε, και στις τάξεις του AKP. 

Το περιβάλλον του Αρίντς έχει κατηγορηθεί για σχέσεις με τον Γκιουλέν, όπως και το περιβάλλον του προσκείμενου στο AKP δημάρχου της Κων/πολης Καντίρ Τοπμπάς. Τόσο ο γαμπρός του Αρίντς όσο και ο γαμπρός του Τοπμπάς οδηγήθηκαν μάλιστα το περασμένο διάστημα στη φυλακή, ο πρώτος για να αφεθεί ελεύθερος έπειτα από λίγες ημέρες και ο δεύτερος για να αποφυλακιστεί προτού τελικώς να συλληφθεί εκ νέου έπειτα από αντιδράσεις της αντιπολίτευσης. 

Αλλά και στο τουρκικό στράτευμα, η καρέκλα του Αρχηγού ΓΕΕΘΑ Χουλούσι Ακάρ δείχνει πλέον να τρίζει επικίνδυνα. Το ανώτατο στρατιωτικό συμβούλιο που αναμένεται να πραγματοποιηθεί στην Τουρκία την πρώτη εβδομάδα του Αυγούστου (με προεδρεύοντα, πλέον, τον ίδιο τον Ερντογάν) είναι πιθανό να δείξει στον Ακάρ την έξοδο. Ήδη, άλλωστε, κυκλοφορούν και ονόματα υποψηφίων διαδόχων για την ηγεσία του τουρκικού ΓΕΕΘΑ (του Γιασάρ Γκιουλέρ, του Ουμίτ Ντουντάρ, του Μετίν Τεμέλ). 

Παράλληλα, το ισλαμοσυντηρητικό τουρκικό καθεστώς εξακολουθεί να παίζει το χαρτί του επαπειλούμενου πραξικοπήματος για να μεθοδεύσει την εξυπηρέτηση σκοπιμοτήτων εντός αλλά και εκτός των συνόρων. Κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στην Αθήνα, ο Τούρκος πρωθυπουργός Μπιναλί Γιλντιρίμ δήλωσε (σύμφωνα με πληροφορίες) στον Αλέξη Τσίπρα ότι δεν μπορεί να συναινέσει σε μια λύση του Κυπριακού επειδή φοβάται αντιδράσεις στο τουρκικό στράτευμα και πιθανό νέο πραξικόπημα.  

Σε μια παράλληλη εξέλιξη, ο Τούρκος υπουργός Άμυνας Φικρί Ισίκ δήλωσε προ ημερών ότι το πρόσφατο περιστατικό με τη μαζική δηλητηρίαση Τούρκων στρατιωτών μπορεί να οφείλεται και σε… σαμποτάζ.  Κι όλα αυτά, στον απόηχο της φημολογούμενης κίνησης των Τούρκων να αφήσουν (σύμφωνα με πληροφορίες) χωρίς καύσιμα αεροσκάφη και άρματα μάχης την ημέρα του δημοψηφίσματος τον περασμένο Απρίλιο… υπό το φόβο νέας απόπειρας πραξικοπήματος. 

Πηγή ΜIgnatiou


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση