Πολ Μέισον : Ο πλανήτης ένα παιχνίδι Risk για την κυριαρχία

Πέντε ισχυρές «αυτοκρατορίες» σε όλον τον κόσμο επιδίδονται σε έναν οικονομικό πόλεμο στον οποίο δύσκολα θα υπάρξουν νικητές, υποστηρίζει ο δημοσιογράφος και συγγραφέας και συγκρίνει την παγκόσμια πολιτικό με το γνωστό παιχνίδι

«Ο Πούτιν εκφωνεί μια ομιλία και το ρούβλι πέφτει. Ο επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας εκφωνεί μια ομιλία και οι κεφαλαιαγορές κινούνται καθοδικά. Ο OPEC συναντάται στη Βιέννη και η τιμή του πετρελαίου κατρακυλάει. Ο πρωθυπουργός της Ιαπωνίας προκηρύσσει πρόωρες εκλογές και η κάθοδος του γεν έναντι του δολαρίου επιταχύνεται. Ολα αυτά συνέβησαν τις τελευταίες έξι εβδομάδες, ενός ήδη δύσκολου έτους» υποστηρίζει σε άρθρο του στη βρετανική εφημερίδα «The Guardian» o έγκριτος δημοσιογράφος και συγγραφέας Πολ Μέισον, συγκρίνοντας την παγκόσμια πολιτική με το γνωστό παιχνίδι στρατηγικής Risk.

Και εξηγεί: «Ξαφνικά ξεσπούν πολλαπλές συγκρούσεις στις διεθνείς αγορές, συγκρούσεις που οι κανόνες του παγκόσμιου παιχνιδιού δεν έχουν θεσπιστεί για να μπορούν να τις διαχειριστούν. Η πρώτη σύγκρουση αφορά ένα ξεκάθαρο παιχνίδι της πολιτικής "beggar-thy-neighbour" (σ.σ.: η εξαγωγή της κρίσης στον γείτονά σου) μεταξύ της Κίνας και της Ιαπωνίας. Από το 2012 η Ιαπωνία τυπώνει χρήμα με σκοπό να δώσει ώθηση στην οικονομία της. Με την ανάπτυξη στάσιμη για τρίτη φορά το τελευταίο τρίμηνο του 2014, ο πρωθυπουργός Σίνζο Αμπε τύπωσε κι άλλο. Η Κίνα θεωρεί ότι αυτό είναι αθέμιτος ανταγωνισμός και με τη δική της ανάπτυξη να επιβραδύνεται απάντησε τον περασμένο Νοέμβριο με μια μείωση-έκπληξη των επιτοκίων. Αυτό πολλοί πιστεύουν ότι είναι η αρχή ενός κλασικού νομισματικού πολέμου, όπως εκείνου της δεκαετίας του 1930, στον οποίο αντίπαλοι οικονομικοί γίγαντες επιδίδονται σε ένα χωρίς νόημα παιχνίδι υποτίμησης του νομίσματός τους - ενισχύοντας τις εξαγωγές αλλά πλήττοντας την αγοραστική δύναμη των λαών τους - σε μιαν αμοιβαία φθορά. Πλήττοντας τη δυνατότητα εξαγωγών του άλλου, στέλνουν την περιοχή προς την αποπαγκοσμιοποίηση».

Το «παιχνίδι του δειλού» με το πετρέλαιο

Η δεύτερη σύγκρουση, σύμφωνα με το άρθρο, είναι το «game of chicken» (σ.σ.: το «παιχνίδι του δειλού», ποιος θα δειλιάσει πρώτος) για την τιμή του πετρελαίου μεταξύ της Αμερικής, της Ρωσίας και του OPEC. Η ζήτηση για πετρέλαιο μειώνεται επειδή η ανάπτυξη στις αναδυόμενες αγορές - Κίνα, Βραζιλία και άλλες - επιβραδύνεται. Ωστόσο η διάθεση αυξάνεται - κατά 11 εκατ. βαρέλια, στα 92 εκατ. βαρέλια την ημέρα, από τότε που ξεκίνησε η οικονομική κρίση. Η Αμερική έχει γίνει ο μεγαλύτερος παραγωγός πετρελαίου στον κόσμο εξαιτίας του  σχιστολιθικού πετρελαίου και αερίου και του πετρελαίου βαθιά στη θάλασσα. Από τον Ιούλιο του 2014 η τιμή του βαρελιού στο πετρέλαιο τύπου Brent έχει πέσει από τα 115 δολάρια στα 68 - και έπειτα από τη συνάντηση του OPEC τον Νοέμβριο κάποιοι αναλυτές υποστηρίζουν ότι θα φτάσει ως και τα 40 δολάρια.

Η Σαουδική Αραβία και άλλες μοναρχίες του Κόλπου έπαιξαν μεγάλο ρόλο στη διατήρηση της υψηλής παραγωγής και της χαμηλής τιμής και κανένας δεν αμφιβάλλει ότι οι λόγοι ήταν πολιτικοί, καθώς επηρεάζει άμεσα τη Ρωσία, τη Βενεζουέλα και το Ιράν. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα ο Βλαντίμιρ Πούτιν να παραδεχθεί ενώπιον του ρωσικού λαού ότι ο συνδυασμός των δυτικών κυρώσεων και της στρατηγικής για το πετρέλαιο από τη Σαουδική Αραβία θα ρίξει τη Ρωσία σε ύφεση τον επόμενο χρόνο.

«Σε αυτό το σημείο οι οικονομολόγοι προσφεύγουν στη Θεωρία Παιγνίων, προειδοποιώντας τις χώρες που φιλονικούν ότι σε ένα παιχνίδι όπου όλοι προσπαθούν να περιορίσουν κάτι - είτε πρόκειται για τιμές είτε για νομίσματα - όλοι χάνουν. Ας το θέσουμε με όρους παιχνιδιού - όχι με την απόλυτη γλώσσα της θεωρίας αλλά με εκείνη των δημοφιλών παιχνιδιών κατασκευής αυτοκρατοριών» γράφει ο Μέισον.

Πέντε αυτοκρατορίες: Ιαπωνία, Κίνα, Ρ...., Ευρώπη, Αμερική

Η «Αυτοκρατορία Α» είναι μια πλούσια, στάσιμη και γηρασμένη χώρα, που πληρώνει υψηλά κοινωνικά επιδόματα αλλά το χρέος της αγγίζει το 250% του ΑΕΠ της. Αυτή είναι η Ιαπωνία.
Η «Αυτοκρατορία Β» είναι μια σχετικά φτωχή και επίσης γηρασμένη χώρα, που κυβερνάται από δικτατορία και έχει επιτύχει υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης αλλά τώρα έχουν επιβραδυνθεί. Αυτή είναι η Κίνα.
Η «Αυτοκρατορία Γ» κυβερνάται από έναν τρελό. Εισέβαλε σε γειτονική χώρα δύο φορές μέσα σε δύο μήνες, τα πολεμικά της αεροσκάφη ενοχλούν έναν ιστορικό εχθρό - και προκάλεσε κατάσταση πανικού στην ανώτερη μεσαία τάξη, καθώς το νόμισμά της βυθίζεται. «Δεν χρειάζεται να ονοματίσω αυτή τη χώρα, αλλά αν είχατε την ατυχία να τη συναντήσετε στο παιχνίδι, σίγουρα σας έχει προκαλέσει ανησυχία» εξηγεί ο Μέισον.

Για να συνεχίσει με τις υπόλοιπες αυτοκρατορίες: «Τώρα ας δούμε την "Αυτοκρατορία Δ". Αν παίζατε με αυτή την πλευρά σε ένα παιχνίδι πριν από 800 χρόνια, ονομαζόταν Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία και θα ανησυχούσατε για τον μόνιμο κατακερματισμό της. Τις εθνικές και θρησκευτικές συγκρούσεις της - και την ευθραυστότητα των κυβερνητικών συστημάτων της. Αυτή είναι η Ευρώπη και είναι ο μοναδικός από όλους τους παίκτες που δεν υποστηρίζει τον εαυτό του τυπώνοντας χρήμα. 
Τέλος, υπάρχει και η "Αυτοκρατορία Ε". Εχοντας γυρίσει τον κόσμο σε αναζήτηση πετρελαίου, τώρα είναι αυτάρκης. Εχει ένα παραλυμένο κυβερνητικό σύστημα και μια κατακερματισμένη κοινωνία αλλά τίποτε που δεν μπορούν να το κατευνάσουν οι τηλεοράσεις plasma μαζί με την καταστολή μερικών τέιζερ. Αυτή είναι η Αμερική».

Οσο το παιχνίδι είναι συνεργατικό, οι τέσσερις από τους πέντε παίκτες μπορούν να επιδιώξουν τα συμφέροντά τους από κοινού και να επωφεληθούν όλοι. Η Ιαπωνία να απολαμβάνει την ευτυχή στασιμότητά της.

Η Κίνα την μπρουταλιστική ανάπτυξή της. Η ΕΕ τη μεταπήδησή της από κρίση σε κρίση. Η Αμερική να συνεχίζει να πυροβολεί τους πολίτες της και να χτυπάει με μη επανδρωμένα αεροσκάφη τους εχθρούς της. Μόνο η Ρωσία θα είχε πρόβλημα. Ωστόσο, όταν το περιβάλλον είναι ανταγωνιστικό και οι παίκτες ανταγωνίζονται για τους συρρικνούμενους πόρους και τη συρρικνούμενη ανάπτυξη, η ιδανική στρατηγική για όλους είναι η επιδίωξη καθαρά εγωιστικών στόχων. Και αυτή η κατ' όνομα «ιδανική» στρατηγική είναι που εξηγεί όλο το 2014, καταλήγει ο βρετανός δημοσιογράφος.

Πηγή

Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου
 

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση