Κάποτε στην αποικία…

Της Ζέζας Ζήκου

Η ευρωπαϊκή κρίση χρέους έχει αλλάξει εκ θεμελίων τον γεωπολιτικό χάρτη της Ευρώπης. Αντί για τη διαίρεση μεταξύ Δύσης και Ανατολής, που υπήρχε στον Ψυχρό Πόλεμο, η ήπειρος διαιρείται τώρα ανάμεσα στον Βορρά της ευάλωτης ευημερίας και στον Νότο του χάους. Η Ουάσιγκτον ανησυχεί σφόδρα. Αλλά το Βερολίνο δεν σηκώνει μύγα στο σπαθί του. Την περασμένη εβδομάδα, ο νέος Αμερικανός υπουργός Οικονομικών προκάλεσε δημόσια τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, υπογραμμίζοντας πως με την πολιτική της δημοσιονομικής πειθαρχίας και της λιτότητας στην Ευρωζώνη κινδυνεύει η παγκόσμια οικονομία. Η αμερικανική προειδοποίηση προκάλεσε την οργίλη αντίδραση του Γερμανού υπουργού, ο οποίος απάντησε πως δεν δέχεται συμβουλές για θέματα που άπτονται της οικονομικής πολιτικής. Ηταν η δεύτερη φορά που ένας Αμερικανός υπουργός προσπάθησε να πείσει τη γερμανική ηγεσία ότι απαραίτητη προϋπόθεση της ανάπτυξης είναι η αύξηση της καταναλωτικής ζήτησης και κατά συνέπεια ο περιορισμός της στυγερής λιτότητας.

Ο διάλογος αυτός –που έκανε τον γύρο του κόσμου– πρέπει να κάνει όσους ακόμη στην Ευρωζώνη και την Αθήνα αρνούνται να αντιληφθούν επίμονα ότι η γερμανική πολιτική ουδόλως ενδιαφέρεται για την ανάπτυξη. Δεν της καίγεται καρφί. Στο Βερολίνο, οι άνθρωποι κάθε άλλο παρά ανόητοι είναι: ξέρουν ότι με αυτά που επιβάλλουν, σκοτώνουν κάθε δυνατότητα ανάκαμψης στην Ελλάδα και στις λοιπές υπερχρεωμένες χώρες της Ευρωζώνης. Δεν τους απασχολεί όμως καθόλου κάτι τέτοιο.

Αλλά, οι Γερμανοί μπορούν να σταθούν μια στιγμή και να σκεφτούν τη δική τους ιστορία. Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, οι Σύμμαχοι θυμήθηκαν τις καταστροφικές συνέπειες των γερμανικών αποζημιώσεων μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ολόκληρο το δημόσιο χρέος των ναζί, που αντιστοιχούσε σε πάνω από το 600% του γερμανικού ΑΕΠ, παραγράφηκε. Το προϋπάρχον απλήρωτο χρέος από την περίοδο της Βαϊμάρης περιορίστηκε σε ένα κλάσμα του αρχικού ποσού. Και οι διεκδικήσεις παλαιών χρεών διαχωρίστηκαν αυστηρά από τα ταμεία για τη γερμανική ανοικοδόμηση. Η Γερμανία ασφαλώς ζούσε πολύ πάνω από τις δυνατότητές της τη ναζιστική περίοδο, ενώ λεηλάτησε και την υπόλοιπη Ευρώπη. Ομως, οι Αμερικανοί όχι μόνο συμφώνησαν να παραγράψουν παλαιά χρέη, αλλά έδωσαν στους Γερμανούς εκατομμύρια δολάρια με το σχέδιο Μάρσαλ.

Η ίδια η Γερμανική Ομοσπονδιακή Δημοκρατία μετά το 1989 δεν καταδίκασε την πρώην Ανατολική Γερμανία σε λιτότητα για να διορθώσει τη σαθρή κομμουνιστική οικονομία της. Αντιθέτως, ο καγκελάριος Χέλμουτ Κολ επέτρεψε στους Ανατολικογερμανούς να ανταλλάξουν τα σχεδόν άνευ αξίας ανατολικογερμανικά μάρκα με γερμανικά στην πληθωριστική ισοτιμία 1 προς 1 και στη συνέχεια διέθεσε το ισόποσο άνω του ενός τρισεκατομμυρίου ευρώ για την ανόρθωση της ανατολικής οικονομίας. Αν οι Σύμμαχοι και αργότερα η κυβέρνηση της ίδιας της Γερμανίας είχαν εφαρμόσει αυτό που κηρύσσουν τώρα οι Γερμανοί, η Γερμανία θα ήταν σήμερα πολύ φτωχότερη. Η Γερμανία κερδίζει λίγα και η Ευρώπη πρόκειται να χάσει πολλά καταδικάζοντας εμάς τους Ελληνες (και τους άλλους λαούς) στη φτώχεια ως τιμωρία για το αμαρτωλό παρελθόν μας. Η Μέρκελ οφείλει, λοιπόν, να μιμηθεί το πνεύμα του μακροοικονομικού ελέους των Συμμάχων μετά το 1945 και τη δυτικογερμανική γενναιοδωρία προς τους Ανατολικογερμανούς εξαδέλφους τους μετά το 1989.

Βέβαια, το Βερολίνο δεν έχει τίποτα τέτοιο στο μυαλό του. Η Μέρκελ μπορεί σήμερα να πανηγυρίζει βλέποντας τις δημοσκοπήσεις στη χώρα της. Αλλά γέμισε την Ελλάδα με Μνημόνια για να απαλείψει τον κίνδυνο για το ευρώ και, τώρα, βλέπει τη χώρα μας να βυθίζεται και να ερημοποιείται, κάτι που θα την καταστήσει σύντομα υλικό προς πλήρη αρπαγή. Οπως η πώληση της Εθνικής Τράπεζας και όσων κρατικών περιουσιακών στοιχείων έχουν ακόμη κάποια αξία. Αυτά συμβαίνουν σήμερα στην αποικία. Ομως, όσο και αν οι Γερμανοί πιστεύουν ότι τα κατάφεραν, ίσως το μέλλον τούς εκπλήξει. Δεν έχουν υπολογίσει ότι, κάποτε, στην αποικία, αλλά και σε άλλες χώρες που βλέπουν ότι έχουν την ίδια τύχη, μπορεί κάτι να αλλάξει. Και θα αλλάξει, γιατί όσο κι αν μπορούν να εκβιάσουν κυβερνήσεις, τους είναι αδύνατο να εκβιάσουν λαούς. Γιατί αυτό που συμβαίνει, δεν αφορά πια μόνον τον ελληνικό λαό, και στην Ευρώπη το γνωρίζουν πλέον όλο και περισσότεροι πολίτες της σε πολλές χώρες… Και όσο για τους διαφόρους που διακινούν το «επιχείρημα» πως ο λαός να μη μιλάει γιατί αυτός έχει την ευθύνη για όλα τα δεινά και, μάλιστα, υπερασπίζονται δήθεν την «ευρωπαϊκή Ελλάδα», τι να πει κανείς; Τίποτε άλλο, παρά το ότι, απλώς, δεν ξέρουν τι λένε και ότι ο Θεός να μας φυλάει απ’ τη φασίζουσα, τυφλή μισαλλοδοξία τους… Η τραγική κατάληξη της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης, την οποία οι δυνάμεις της Αντάντ μετά το 1918 επέβαλαν (μαζί με τους ταπεινωτικούς όρους των Συνθηκών των Βερσαλλιών) στην ηττημένη Γερμανία, δίδαξε στην ανθρωπότητα πολλά πράγματα. Κυρίως, όμως, δίδαξε ότι η κοινωνία βιώνει την έξωθεν επιβολή όρων ως ταπείνωση και ότι η κοινωνική δυσφορία μπορεί να οδηγήσει σε τραγωδία, όταν στην ταπείνωση προστίθεται και αναποτελεσματικότητα, που οδηγεί σε εξαθλίωση (π.χ. από τη Δημοκρατία της Βαϊμάρης στο οικονομικό κραχ του 1929).

Με το ιστορικό αυτό δίδαγμα, επομένως, άνετα μπορεί κανείς να κατανοήσει τη σημασία της οικονομικής τραγωδίας στην πατρίδα μας. Η βαθιά ύφεση και η εφιαλτική ανεργία σε συνδυασμό με την έπαρση, ίσως δε και την τιμωρητική διάθεση διαφόρων ανιστόρητων τεχνοκρατών ή πολιτικών παραγόντων, ευεξήγητα βιώνονται τα Μνημόνια ως τερατούργημα από την ελληνική κοινωνία.

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση