Οργή για τους σωτήρες – η Γερμανία και η Ευρωκρίση

Σε αυτό το άρθρο του Spiegel αποτυπώνεται η γερμανική οπτική για τον χειρισμό της κυπριακής κρίσης και τα αποτελέσματά του στην εικόνα της Γερμανίας στην Ευρώπη. Το νηφάλιο περιοδικό μοιάζει να θεωρεί ότι η Γερμανία, η ανάμειξη της οποίας στην κρίση συνίσταται στο να διασώζει ξανά και πάλι τους αποτυχημένους πτωχεύοντες, είναι μοιραίο –ως η πιο ισχυρή οικονομία της Ευρώπης- να αντιμετωπίζεται με εχθρότητα από όσους αδυνατούν να αντιληφθούν πως το μόνο της μέλημα είναι η σωτηρία των κρατών, η σταθερότητα της Ευρωζώνης, το καλό της Ευρώπης… Σημειώνουμε ότι το Spiegel κλίνει σαφώς προς το SPD και θεωρείται αντιπολιτευόμενο μέσο – για όσους θεωρούν ότι οι υποψήφιοι στις γερμανικές εκλογές προσφέρουν διαφορετικές εναλλακτικές για τον χειρισμό της Ευρωκρίσης.

Σωτήρης Μητραλέξης

 Η Κύπρος διασώθηκε, η Γερμανία επιβλήθηκε – αλλά με ποιό τίμημα; Σε πολλά κράτη της Ευρώπης μεγαλώνει η οργή για τους Επιτρόπους της Λιτότητας από το Βερολίνο. Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση δεν μπορεί να κάνει και πολλά ενάντια στην εικόνα του Μπαμπούλα με την οποία ταυτίζεται η Γερμανία…

Οι μαύροι κύκλοι κάτω από τα μάτια είναι τεράστιοι, η φωνή βραχνή. Η εξάντληση είναι φανερή στον Wolfgang Schäuble, όταν εξήγησε τη Δευτέρα στο ομοσπονδιακό υπουργείο οικονομικών το καινούριο σχέδιο διάσωσης για την Κύπρο. Το τέλος της δραματικής νύχτας διαπραγματεύσεων στις Βρυξέλλες ήρθε μόλις μερικές ώρες νωρίτερα, και ένας δημοσιογράφος θέλει να ξέρει αν αυτή είναι μια «απόλυτη γερμανική νίκη», ‘a total german victory’ όπως σημείωσε και ένας ανταποκριτής.

Μια απόλυτη γερμανική νίκη – ο υπουργός οικονομικών μισοκλείνει ακατανόητα τα μάτια. Μιλάει για έμπιστη συνεργασία αμοιβαίου σεβασμού. Ο Κύπριος ομόλογός του Μιχάλης Σαρρής τον ευχαρίστησε στο τέλος, τονίζει ο Schäuble. «Η Ευρώπη είναι αλληλέγγυα, θα παραμένει αλληλέγγυα».

Όλοι ευτυχισμένοι και ευχαριστημένοι λοιπόν, η Κύπρος σώθηκε, η Ευρώπη παραμένει κραταιή; Ο Schäuble γνωρίζει προσωπικά ότι αυτή είναι η μισή αλήθεια. Πράγματι ο αγώνας επιβίωσης για το νησί-κράτος άφησε στην Ευρωζώνη βαθιές πληγές.

Το τίμημα της διάσωσης είναι υψηλό: Η Γερμανία στέκεται πάλι εκεί σαν το μπαμπούλα. Έτσι ήταν στην Ιρλανδία, στην Πορτογαλία, την Ισπανία και την Ελλάδα, και έτσι είναι τώρα στην Κύπρο. Ο πολιορκούμενος λαός είναι οργισμένος με την καγκελάριο Angela Merkel και τον επικεφαλής διαπραγματεύσεων Schäuble, υφίσταται μίσος γι’ αυτούς, επειδή, δήθεν παρακινούμενοι από τευτονικές φαντασιώσεις παντοδυναμίας, θα επέβαλαν την λιτότητά τους σε όλη την Ευρώπη – χωρίς να λάβουν υπόψιν τις απώλειες. Ο Βρετανός ιστορικός Brendan Simms μίλησε πρόσφατα στην εβδομαδιαία εφημερίδα «New Statesman» για ένα κύμα «γερμανοφοβίας» στην Ευρώπη.

«Προκαταλήψεις εδώ και καιρό ξεπερασμένες»

 Προς τα έξω η Merkel και ο Schäuble υπομένουν τον αντιγερμανικό τόνο. Ωστόσο τα συναισθήματα δυσαρέσκειας δεν αφήνουν εντελώς αδιάφορη την ομοσπονδιακή κυβέρνηση. Ο υπουργός εξωτερικών Guido Westerwelle (FDP) εκφράζει τη λύπη του στο SPIEGEL, ότι οι κυπριακές διαπραγματεύσεις συνοδεύονταν «από κάποιους υψηλούς και διαπεραστικούς, ενίοτε άδικους και επιζήμιους τόνους». Ξεκαθαρίζει: «Εμείς οι Ευρωπαίοι δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι βρισκόμαστε όλοι στην ίδια βάρκα και μόνο ενωμένοι μπορούμε να ξεπεράσουμε την κρίση χρέους. Όλοι όσοι φέρουν ευθύνη στην Ευρώπη και για την Ευρώπη, οφείλουν για αυτό το λόγο να φέρονται με σεβασμό και δίκαια ο ένας στον άλλο και σίγουρα να μην ξαναζωντανεύουν μακράν ξεπερασμένες αντιλήψεις».

Ο Westerwelle δεν εννοεί με αυτό μόνο κάποιους, που κάνουν σαματά εναντίον της Γερμανίας και προχωρούν πάντα σε ναζιστικές συγκρίσεις ενεργοποιώντας παλιά αντανακλαστικά. Όπως οι διαδηλωτές, που σηκώνουν πλακάτ στους δρόμους στης Λευκωσίας, στα οποία η Angela Merkel δυσφημείται ως Ναζί. Ή ο Ισπανός καθηγητής οικονομικών, που παρομοιάζει την καγκελάριο με τον Αδόλφο Χίτλερ στην εφημερίδα «El País». Το άρθρο αυτό έχει αφαιρεθεί έκτοτε από την ιστοσελίδα της εφημερίδας.

Όχι, και η ίδια η Γερμανία φέρει συγκεκριμένη ευθύνη. Επειδή η κορυφογραμμή για μια αρμονική συνύπαρξη είναι στενή, ειδικά όταν πρόκειται για μικρές χώρες. Αυτό έπρεπε να το μάθει ο υπουργός οικονομικών Schäuble κατά τη διάρκεια της κυπριακής οικονομικής κρίσης. Όταν επέκρινε δημόσια το «επιχειρηματικό μοντέλο» της Κύπρου – εννοώντας το φουσκωμένο τραπεζικό τομέα -, ο υπουργός εξωτερικών του Λουξεμβούργου Jean Asselborn σήκωσε προτρεπτικά το δάχτυλο. Το Βερολίνο, τόνισε, θα έπρεπε να προσέχει, να μην πληγώνει τα άλλα κράτη. Άλλωστε κανένας δεν κατήγγειλε τη Γερμανία εξαιτίας της υπεραναλογίας βιομηχανιών αυτοκινήτων ή διεθνούς εμπορίου όπλων.

Ο Schäuble αισθάνεται ότι δεν τον εικονίζουν σωστά

Ο Asselborn ξέρει το παιχνίδι, είναι καιρό στο κουρμπέτι. Αντίθετα ο υπουργός οικονομικών της Μάλτας Edward Scicluna είναι νέος στην υπηρεσία – και η πρώτη συνάντησή του με το γερμανό υπουργό εξωτερικών του άφησε μια μόνιμη εντύπωση. Τη νύχτα των διαπραγματεύσεων για το πρώτο πακέτο διάσωσης για την Κύπρο ο Scicluna κάθισε δίπλα στο Schäuble, απέναντί τους ο Κύπριος Σαρρής. Στην «Times of Malta» ο Scicluna έγραψε πως ο Σαρρής μετά από σχεδόν δεκάωρη επεξεργασία δέχτηκε, σωματικά και πνευματικά εξαντλημένος και με «το πιστόλι στον κρόταφο», τους όρους του Schäuble.

Αυτή δεν είναι μια όμορφη εικόνα για τις διαδικασίες διαπραγματεύσεων των Γερμανών. Ο Schäuble πρόσθεσε τη Δευτέρα μόνο ότι αισθάνεται πως «κάποιες φορές τον περιγράφουν σαν τρελλό». Αλλά και ο 70χρονος υποθέτει μάλλον, ότι κάποια πράγματα θα μπορούσαν να έχουν εξελιχθεί καλύτερα σε αυτό το δράμα. Στην εντύπωση ότι η Γερμανία πρότεινε να να συνεισφέρουν τον οβολό τους και οι μικροί αποταμιευτές έπρεπε το Βερολίνο να αντιτεθεί όχι μόνο γρηγορώτερα, αλλά και πιο δραστικά. Δεν έπρεπε να επιτραπεί ένα αποτέλεσμα με τόσο θανατηφόρες συνέπειες στο πεδίο της επικοινωνίας.

Αν άλλαξε κάτι στην εικόνα των Γερμανών στην Κύπρο; Θα μπορούσαν και να είναι καλύτερα τα πράγματα απ’ ό,τι συνέβη αυτό το σαββατοκύριακο. Αν η φήμη της μπορεί να βελτιωθεί; Μάλλον όχι. Στην επιφάνεια μπορεί πάντα να αλλάξει κάτι, όμως ως η πλέον ισχυρή οικονομία της Ευρώπης η Γερμανία δεν μπορεί παρά να παραμένει στο προσκήνιο όταν πρόκειται για την επανασταθεροποίηση της Οικονομικής Ένωσης. Και επειδή αυτό δεν μπορεί να επιτευχθεί χωρίς επίπονες μεταρρυθμίσεις, η Merkel και ο Schäuble θα βρίσκονται πάντα στο στόχαστρο, ως αυτοί, εξαιτίας των οποίων ο κόσμος υποφέρει από αυτές τις μεταρρυθμίσεις.

Αυτό που μένει στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση είναι η ελπίδα ότι το σχέδιο διάσωσης της Κύπρου θα καρποφορήσει και ότι γρήγορα πάλι θα ηρεμήσει η κατάσταση στην Ευρωζώνη. Μέχρι να χρειαστεί να σωθεί ο επόμενος υποψήφιος προς πτώχευση. Τότε οι Γερμανοί σίγουρα θα αποτελέσουν πάλι αντικείμενο κριτικής.

SPIEGEL – Severin Weiland & Philipp Wittrock

Απόδοση: Μ.Τ.-Σ.Μ.

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση