Ιρλανδία, η μυστική συμφωνία

• Η χώρα φαίνεται πως κατάφερε να επιτύχει τη μονεταριστική χρηματοδότηση του δημοσίου χρέους της, ενάντια στους κανόνες που ισχύουν στην Ευρωζώνη, με τη βοήθεια της Γερμανίας και με την ανοχή της ΕΚΤ - μία μεγάλη ευκαιρία για την Κύπρο

"Η κατάσταση σε όλη τη Δύση είναι κάτι παραπάνω από κρίσιμη – με το βιοτικό επίπεδο όλου του υπόλοιπου πλανήτη να είναι άρρηκτα συνδεδεμένο μαζί της. Δυστυχώς, τέτοιου είδους παγκόσμια αδιέξοδα αντιμετωπίζονται συνήθως με δύο τρόπους: είτε με μία ευρεία διαγραφή χρεών τύπου «σεισάχθειας», είτε με πόλεμο – όπου φυσικά εμείς ελπίζουμε να μην επιλεχθεί τελικά ο πόλεμος".   

Γράφει ο Βασίλης Βιλιάρδος

Ενώ οι ανησυχίες στην Ευρώπη κλιμακώνονται, με την Ισπανία να κλονίζεται από το σκάνδαλο του κυβερνητικού κόμματος, με τις εκλογές στην Ιταλία να απειλούν το κοινό νόμισμα, με την Πορτογαλία να βυθίζεται στην ανεργία, με την Αυστρία να ανακοινώνει πακέτο διάσωσης των τραπεζών της ύψους 20 δις €, με την Κύπρο να ευρίσκεται στο κέντρο ενός γεωπολιτικού πόκερ, με την Ελλάδα στα όρια του χάους και με τη Γαλλία να αποτελεί το επόμενο υποψήφιο θύμα των αγορών (τόσο οι τράπεζες, όσο και οι επιχειρήσεις της ανακοινώνουν τεράστιες ζημίες), η Ιρλανδία φαίνεται πως κατάφερε έναν τεράστιο, πρωτοφανή για τα ευρωπαϊκά δεδομένα άθλο - να επιτύχει τη μονεταριστική χρηματοδότηση του δημοσίου χρέους της, ενάντια στους κανόνες που ισχύουν στην Ευρωζώνη, με τη μυστική βοήθεια της Γερμανίας και με την ανοχή της ΕΚΤ.    

Ειδικότερα η ιρλανδική κυβέρνηση, μετά το ξέσπασμα της κρίσης (άρθρο μας), αποφάσισε να διαθέσει για τη διάσωση των τραπεζών της το ποσόν των 64 δις € - εκ των οποίων τα μισά περίπου δόθηκαν στην Anglo Irish Bank, καθώς επίσης σε μία άλλη υπερχρεωμένη τράπεζα. Η ιρλανδική κεντρική τράπεζα τώρα (πηγή: Faz) βοήθησε στη χρηματοδότηση του πακέτου, με τη βοήθεια του μηχανισμού παροχής βραχυπρόθεσμης ρευστότητας της ΕΚΤ - μέσω του οποίου δρομολογήθηκε η ενίσχυση των «συστημικών» τραπεζών για ένα περιορισμένο χρονικό διάστημα, έτσι ώστε να αποφευχθεί η κατάρρευση του υπερχρεωμένου χρηματοπιστωτικού συστήματος της Ευρώπης.       

Ουσιαστικά, επιτράπηκε η χρησιμοποίηση του βραχυπρόθεσμου μηχανισμού χρηματοδότησης της ΕΚΤ (ELA), επειδή η κυβέρνηση της Ιρλανδίας υποσχέθηκε να πληρώσει το ποσόν της διάσωσης μεσοπρόθεσμα - ενώ έγιναν μυστικά ακόμη μεγαλύτερες παραχωρήσεις, χωρίς τις οποίες θα ήταν αδύνατη η διάσωση της Anglo Irish.   

Περαιτέρω, όταν η Ιρλανδία διαπίστωσε ότι σε άλλες χώρες, όπως για παράδειγμα στην Ελλάδα, αποφασίσθηκε η διαγραφή χρέους, η επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής των δανείων και ο περιορισμός των επιτοκίων, η κυβέρνηση της ζήτησε μία ανάλογη αντιμετώπιση - αφού διαφορετικά η χώρα ήταν προφανώς αδύνατον να ανταπεξέλθει με την εξυπηρέτηση των χρεών της.

Κάτι τέτοιο όμως ήθελαν να αποφύγουν οι ηγέτες της Ευρωζώνης - κυρίως δε η Γερμανία, η οποία επιθυμούσε να διατηρήσει το μύθο της επιτυχημένης διαχείρισης της κρίσης εκ μέρους της Ιρλανδίας, έτσι ώστε να είναι το «παράδειγμα προς μίμηση» όλων των υπολοίπων (στην περίπτωση της Ελλάδας έκανε ακριβώς το αντίθετο: αποφάσισε δυστυχώς να την τιμωρήσει αυστηρά, με στόχο να γίνει το «παράδειγμα προς αποφυγή» όλων των υπολοίπων).

Ίσως οφείλουμε να σημειώσουμε εδώ πως, παρά το ότι η Ιρλανδία αντιμετωπίζει μία τόσο μεγάλη τραπεζική κρίση, όσο καμία άλλη χώρα στον πλανήτη (με εξαίρεση ίσως την Ισλανδία το 2008), παράλληλα με μία τεράστια κρίση στον τομέα των ακινήτων, η ανεκτικότητα των πολιτών της στην ανάληψη των χρεών των τραπεζών, καθώς επίσης στην αποδοχή συνεχώς νέων μέτρων, λειτούργησε θετικά - με αποτέλεσμα να «επιλεχθεί» από τη Γερμανία, με στόχο να τεκμηριωθεί η δήθεν επιτυχία της πολιτικής λιτότητας, την οποία προσπαθούσε να επιβάλλει σε όλα τα άλλα κράτη. 

Περαιτέρω ο υπουργός οικονομικών της Γερμανίας, στα πλαίσια των προσπαθειών του να συντηρήσει το μύθο της ιρλανδικής επιτυχίας (επομένως να αποφύγει το «διασυρμό» της χώρας, ο οποίος θα συνόδευε τυχόν αίτημα της για διαγραφή χρέους, μείωση των επιτοκίων κλπ.), έφερε σε επαφή μεταξύ τους τον ιρλανδό συνάδελφο του, με τον πρώην κρατικό γραμματέα της Γερμανίας και μέλος πλέον του ΔΣ της ΕΚΤ, με τον κ. Asmussen - κατά τη διάρκεια της σύσκεψης των υπουργών οικονομικών στην Κύπρο.  

Εντελώς ξαφνικά λοιπόν, αμέσως μετά τη συνάντηση στην Κύπρο και παρά το ότι είχαν προηγηθεί συζητήσεις μεταξύ της Ιρλανδίας και της ΕΚΤ επί 1,5 περίπου έτη χωρίς αποτέλεσμα, χωρίς δηλαδή να συμφωνήσει η ΕΚΤ με τις παραχωρήσεις που ζητούσε η ιρλανδική κυβέρνηση, η συμφωνία προφανώς επετεύχθη - αφού, αμέσως μετά, το κοινοβούλιο της Ιρλανδίας αποφάσισε να κηρύξει τη χρεοκοπία του σχήματος, το οποίο είχε αναλάβει την Anglo Irish Bank.

Την ίδια στιγμή, η κεντρική τράπεζα της Ιρλανδίας ανέλαβε το δάνειο, το οποίο είχε υπογράψει η κυβέρνηση με την ΕΚΤ, ανταλλάσσοντας το με μακροπρόθεσμα ομόλογα - μία ενέργεια που αύξησε τον όγκο των ανεξόφλητων ομολόγων της χώρας κατά 25%, στα 115 δις €. Τα νέα αυτά ομόλογα «σηματοδοτούν» μία επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής κατά 25 χρόνια - με την πρώτη δόση να μετατίθεται στο 2038!

Φυσικά η κυβέρνηση της Ιρλανδίας ικανοποιήθηκε σε μεγάλο βαθμό - πόσο μάλλον αφού δεν είναι πλέον υποχρεωμένη να εκδώσει ομόλογα της τάξης των 20 δις €, τα οποία είχε προγραμματίσει για την πληρωμή του πακέτου διάσωσης των τραπεζών της.

Παράλληλα, η επιτυχία της αυτή θα βοηθήσει σε μεγάλο βαθμό το στόχο περιορισμού του ελλείμματος του προϋπολογισμού της χώρας στο 2,4% μετά από τρία έτη - ενώ η υπόγεια συμφωνία της με την ΕΚΤ δεν φαίνεται να έχει γίνει αντιληπτή από κανέναν, λόγω της πολυπλοκότητας της.

Εν τούτοις, όλοι όσοι γνωρίζουν τις λεπτομέρειες της συμφωνίας, αναρωτιούνται εάν τυχόν χρησιμοποιηθεί στο μέλλον και από άλλες χώρες - εάν δηλαδή θα επιτρέπεται η συμμετοχή των κεντρικών τραπεζών στη διάσωση των εκάστοτε χρεοκοπημένων τραπεζών, όταν κάτι τέτοιο είναι αδύνατον να αποφασιστεί επίσημα από τους υπουργούς οικονομικών της Ευρωζώνης. Στην περίπτωση αυτή, θα «εγκαινιαζόταν» πλέον η μονεταριστική χρηματοδότηση των χρεών - αλλάζοντας έτσι εντελώς το τοπίο στην Ευρώπη.

Τέλος, όσον αφορά τα «μικρά γράμματα» της συμφωνίας, αυτό που προξενεί την απορία πολλών είναι το γιατί υπάρχει υποχρέωση πώλησης των νέων ομολόγων που θα εκδώσει η Ιρλανδία σε ιδιώτες επενδυτές - κάτι που οφείλει ασφαλώς να ερευνηθεί.    

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Δεν μπορεί κανείς να μην θεωρήσει ανόητη την πρόσφατη απόφαση της Κομισιόν, για τον  περιορισμό του ESM στα 80 δις €, όσον αφορά τη διάσωση τραπεζών, όταν μόνο και μόνο οι επισφάλειες των ευρωπαϊκών τραπεζών σήμερα ξεπερνούν τα 900 δις € - ενώ η Ισπανία έχει λάβει ήδη έμμεσα 40 δις € (άρθρο μας)

Ανεξάρτητα από την απόφαση αυτή, το θέμα της Ιρλανδίας είναι εξαιρετικά σημαντικό για την Κύπρο - η οποία, κατά την άποψη μας, οφείλει να διαχωρίσει τις τράπεζες της σε «Good Banks» και «Bad Banks», κατά το παράδειγμα της Ισλανδίας, μεταφέροντας τις καταθέσεις των πολιτών της στις πρώτες και ρευστοποιώντας τις δεύτερες.

Εάν δεν το κάνει και επιχειρήσει να κοινωνικοποιήσει τις ζημίες, όπως η Ισπανία ή άλλες χώρες, τότε η Κύπρος θα υποφέρει τα πάνδεινα - ενώ η συμφωνία της ΕΚΤ με την Ιρλανδία θα μπορούσε και θα έπρεπε να χρησιμοποιηθεί άμεσα στην περίπτωση της Κύπρου.

Ολοκληρώνοντας, όσον αφορά τη συμφωνία της ΕΚΤ με την Ιρλανδία, πρόκειται ουσιαστικά για πάγωμα χρεών - όπως είχαμε αναλύσει στο άρθρο μας «Η αποφυγή του χάους». Παράλληλα, η μεσολάβηση της ΕΚΤ είναι επίσης σωστή - όπως είχαμε αναφέρει στην ανάλυση «ΕΚΤ, η λύση των λύσεων».

Όσον αφορά δε την Κύπρο, εάν επιλέξει ταυτόχρονα την τιτλοποίηση των ενεργειακών αποθεμάτων της, δεν θα υπάρξει κανένας λόγος να καταφύγει στα νύχια της Τρόικας και να μεταλλαχθεί σε άβουλο προτεκτοράτο της Γερμανίας - όπως δυστυχώς η Ελλάδα (άρθρο μας). 

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση