“Δημοκρατία”, το καλύτερο πολίτευμα που μπορεί να αγοράσει κανείς

Του John Feffer

Huffington Post

Ο John F. Kennedy αγόρασε την συμμετοχή του στην πολιτική. Ο πλούσιος πατέρας του, επέλεξε μια θέση γερουσιαστή στην Μασαχουσέτη, και πλήρωσε τον εκεί Ρεπουμπλικάνο υποψήφιο προκειμένου να μην συμμετάσχει στις εκλογές.

Στη συνέχεια, και επειδή δεν μπόρεσε να εξαγοράσει και τον υποψήφιο των Δημοκρατικών, έπεισε τον μεγιστάνα του τύπου William Randolph Hearst να μην βάζει φωτογραφίες ή προεκλογικές του διαφημίσεις σε κανένα από τα έντυπα μέσα που ήλεγχε. Μάλιστα, πλήρωσε και έναν άσημο θυρωρό ονόματι Joseph Russo, να βάλει υποψηφιότητα, προκειμένου να αποσπάσει ψήφους από κάποιον άλλο υποψήφιο των Δημοκρατικών με το ίδιο όνομα!

Τέλος, αναγνωρίζοντας την σπουδαιότητα των δημοσίων σχέσεων, η οικογένεια Kennedy διέθεσε $600.000 (τεράστιο ποσό για το 1946) για να κτισθεί ένα νοσοκομείο παίδων στην εκλογική περιφέρεια όπου έβαζε υποψηφιότητα ο JFK.

Το είδος αυτό της πολιτικής δεν ανήκει στο χρυσό παρελθόν, αλλά συνεχίζεται και σήμερα. Οι εκλογές του 2010 ήταν οι πιο ακριβές της ιστορίας των ΗΠΑ. Μια θέση στο κογκρέσο κόστιζε περίπου $1.4 εκατομμύρια, και μια θέση στη Γερουσία έως και $9.8 εκατ.

Το 2008, η προεκλογική εκστρατεία του Ομπάμα έσπασε κάθε ρεκόρ σε πολιτικές δωρεές, αφού συγκεντρώθηκαν περίπου $750 εκατομμύρια. Και όπως όλα δείχνουν, αυτό το ρεκόρ θα καταρριφθεί το 2012.

Πολλοί υποψήφιοι βασίζονται στους πλούσιους γονείς τους. Αν δεν γεννηθούν πλούσιοι, σύντομα γίνονται. Τα μισά μέλη του αμερικανικού κογκρέσου είναι εκατομμυριούχοι. Ο πλούτος και το εισόδημα του μέσου Αμερικανού έπεσε κατά 8% μεταξύ 2004-2008, αλλά όσον αφορά στα μέλη του κογκρέσου, αυξήθηκε κατά 15%. Έχουμε το καλύτερο κογκρέσο που μπορεί να αγοράσει κανείς.

Το χρήμα κυριαρχεί στην αμερικανική πολιτική σκηνή. Όλα έχουν μια τιμή. Και βέβαια, όλα αυτά δεν τα θεωρούμε ως διαφθορά. Τον όρο αυτό τον κρατάμε για περιπτώσεις πολιτικών που πιάνονται να πουλάνε εξυπηρετήσεις, ή να δωροδοκούνται. Αυτού του είδους τα περιστατικά αποτελούν εξαιρέσεις, ή τουλάχιστον έτσι θέλουμε να πιστεύουμε. Αν είναι όμως απλά εξαιρέσεις, αυτό οφείλεται στο ότι οι νόμοι που ψηφίζουμε επιτρέπουν στους πλούσιους να λειτουργούν όπως θέλουν το δημοκρατικό μας πολίτευμα.

Η διαφθορά, λέμε, υπάρχει μόνο στα άλλα κράτη. Ειδικά σε αυτά που η Διεθνής Διαφάνεια κατατάσσει κάτω από τις ΗΠΑ, που βρίσκονται στο νούμερο 24. Ένα από αυτά τα κράτη, είναι η Ρωσία, που ισοβαθμεί με την Νιγηρία στην 143^η θέση του πίνακα διαφθοράς.

Πρόσφατα οι Ρώσοι ψήφισαν για την βουλή τους (Δούμα). Το κυβερνών κόμμα της «Ενωμένης Ρωσίας» κέρδισε τις εκλογές, αλλά έχασε κάποια ποσοστά από αυτά που απολάμβανε. Παρά τα χαμηλά ποσοστά που πήρε, κάποιοι εμμένουν ότι σημειώθηκε και εκλογική νοθεία. Η οργάνωση επιτήρησης των ρωσικών εκλογών Golos μιλάει για 5.300 καταγραμμένες καταγγελίες για καλπονοθεία, ενώ υπάρχουν και πολλά βίντεο ιδιωτών που δείχνουν ανθρώπους να ρίχνουν παράνομα ψηφοδέλτια μέσα στις κάλπες. Πρόκειται για εικόνες που αποδεικνύουν την νοθεία.

Για αυτό και αυτή τη φορά, οι Ρώσοι δεν περιορίστηκαν στην γκρίνια, αλλά βγήκαν στους δρόμους για να διαμαρτυρηθούν, και μάλιστα σε συνθήκες παγωνιάς.

Οι διαμαρτυρίες τους είχαν ως αντικείμενο την εκλογική απάτη. Αλλά υπάρχουν και βαθύτερα παράπονα σχετικά με τον ρόλο του χρήματος στα ρωσικά πολιτικά πράγματα. Το κυβερνών κόμμα συναγελάζεται εδώ και χρόνια με τις πιο μεγάλες και πιο κερδοφόρες επιχειρήσεις της χώρας στον τομέα ειδικά της ενέργειας.

Όπως έγραψε πριν από μερικά χρόνια στην Washington Quarterly, o Dmitri Trenin, « με πρόεδρο τον Πούτιν, το ρωσικό κράτος έγινε κάτι σαν Ρωσία ΑΕ, με τους κορυφαίους κρατικούς αξιωματούχους να συμμετέχουν στα διοικητικά συμβούλια διάφορων κρατικών εταιριών, και να συμμετέχουν ενεργά στην κερδοφορία τους».

Το πιο κραυγαλέο παράδειγμα είναι αυτό της εταιρίας Gazprom, του μεγαλύτερου παραγωγού φυσικού αερίου στον πλανήτη. Πρόκειται για κράτος εν κράτει, που λειτουργεί ακόμη και πόλεις κατά μήκος του αγωγού της προς την Σιβηρία. Διαθέτει τηλεοπτικό σταθμό, 26 πολιτιστικά κέντρα, κλπ. Όταν ο Medvedev ήταν αναπληρωτής πρωθυπουργός, ήταν παράλληλα και ο πρόεδρος του ΔΣ της Gazprom, θέση που άφησε μόλις έγινε πρόεδρος της χώρας. Όσον αφορά στην εντιμότητα της εταιρίας, η Διεθνής Διαφάνεια την αξιολογεί με τον χειρότερο βαθμό!

Η μεγάλη εξάρτηση της Ρωσίας από τις εξαγωγές ενέργειας, και το όλο και αυξανόμενο χάσμα μεταξύ πλουσίων και φτωχών, αποδεικνύουν ότι , χάρη στην Gazprom, η χώρα πάσχει από την λεγόμενη «κατάρα των φυσικών πόρων».

Αντί η ρωσική ηγεσία να εκμεταλλευτεί τα έσοδα από τις εξαγωγές ενέργειας ώστε να βελτιώσει το επίπεδο ζωής των πολιτών, τα χρησιμοποιεί για να στηριχτεί στην εξουσία και να τα έχει καλά με τους πλούσιους. Η διαφθορά επικάθεται επί της χώρας, σαν τοξικό νέφος. Η Ρωσία έχει μετατραπεί σε μια Νιγηρία… με πυρηνικά!

Όπως γράφτηκε στο The New Yorker, «η Ρωσία του Πούτιν δεν είναι δημοκρατία… ισχύει η εξουσία για την εξουσία, και η συγκέντρωση του απέραντου πλούτου στα χέρια κάποιων ομάδων και φίλων του Κρεμλίνου, που κυριαρχούν. Ελάχιστοι είναι οι ζάπλουτοι της Ρωσίας που απέκτησαν τα πλούτη τους, και που μπορούν να τα διατηρήσουν, χωρίς στενές διασυνδέσεις με το καθεστώς…».

Η κατάρρευση της ΕΣΣΔ δημιούργησε μια χρυσή εποχή μεγιστάνων, και πολιτικών υποστηρικτών τους. Μια τέτοια εποχή θα μπορούσε να είχε εξελιχθεί αλλιώς, αν υπήρχε επίβλεψη από πλευράς της κοινωνίας και κάποιων οργανώσεων. Θα μπορούσε να εξελιχθεί σε μια διαφθορά του στυλ της αμερικανικής πολιτικής σκηνής. Όταν όμως ανέβηκε στην εξουσία ο Πούτιν (2000), συσσώρευσε όλη την πολιτική δύναμη στα χέρια του, και τιμώρησε όσους μεγιστάνες διαφωνούσαν. Η αμερικανική διαφθορά νομιμοποιείται από τις αγορές, ενώ η αντίστοιχη ρωσική από το κράτος!

Οι αντιδράσεις που βλέπουμε σήμερα στη Ρωσία αποτελούν ένα μείγμα μεταξύ των κινημάτων tea party και Occupy Wall Street. Οι αναρχικοί συντάσσονται με τους εθνικιστές. Οι ελευθεριστές με τους σταλινικούς. Και υπάρχει μεγάλη οργή εναντίον της μικρής ομάδας των πολιτικών και των μεγιστάνων, που κερδίζει χρήματα από τις ιδιωτικοποιήσεις, αλλά και από τις κρατικοποιήσεις!

Το πώς θα εξελιχθεί αυτή η σύγκρουση μεταξύ του Πούτιν και του ρωσικού λαού, δεν μπορεί να προβλεφθεί. Θα υπάρξει όμως στροφή προς τον εθνικισμό, που αποτελεί την μεγαλύτερη ενοποιητική δύναμη στη χώρα. Μια πρόσφατη δημοσκόπηση έδειξε πως το 59% των Ρώσων υποστηρίζουν το σύνθημα «Η Ρωσία στους Ρώσους». Και όπως περιγράφει ο διάσημος Ρώσος μπλόγκερ και πολέμιος του Πούτιν Alexei Navalny, «έχουμε έναν πολύ μεγάλο αριθμό ξένων στη χώρα μας, η συμπεριφορά των οποίων, όπως και οι πολιτισμικές τους αξίες, δεν συμβαδίζουν με αυτές των γηγενών…».

Το 2011, εκατομμύρια άνθρωποι γέμισαν τους δρόμους των πόλεων σε ολόκληρο τον κόσμο για να διαμαρτυρηθούν ενάντια στην δύναμη του χρήματος, στην διαφθορά του Μουμπάρακ και του Μπεν Αλί, στις δυσμενείς επιπτώσεις των πρακτικών της Wall Street και των τραπεζών, αλλά και της πολιτικής ελίτ της Μόσχας.

Είναι πραγματικά απαράδεκτο όταν οι πλούσιοι και ισχυροί καταφέρνουν να αλλοιώσουν τα εκλογικά αποτελέσματα, είτε αυτοί είναι ο JFK το 1946, είτε ο Πούτιν το 2011.

Η δημοκρατία δεν πρέπει να καταντήσει μια ακόμη μέθοδος, μέσω της οποίας οι πλούσιοι παραμένουν πλούσιοι. Τόσο στην Αμερική όσο και στην Ρωσία, η δημοκρατία πρέπει να λειτουργεί υπέρ του λαού, και ειδικά όλων εκείνων οι οποίοι δεν έχουν καμιά βοήθεια ούτε από το κράτος, ούτε από τις αγορές.

Απόδοση: S.A.

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση