Σκόπια: Η Δικαιοσύνη κατοικεί αλλού...

• Τα εγκλήματα των Σκοπιανών, ο Τουρκικός εναγκαλισμός του κρατιδίου και η Δικαιοσύνη που περιμένει...

Έζησε επί τρεις μήνες το «νταχάου» των σκοπιανών φυλακών, από λάθος, αναίτια και χωρίς κατηγορία. Βασανίστηκε βάναυσα, εξευτελίστηκε ως «βρωμοέλληνας σκουλήκι που πρέπει να πεθάνει», έζησε ως αυτόπτης μάρτυς τα φρικτά βασανιστήρια και τις δολοφονίες των Μουσουλμάνων συγκρατουμένων του, δεν του επέτρεψαν να μιλήσει ελληνικά με τον πατέρα του, όταν αυτός τον επισκέφθηκε, δεν του επέτρεψαν να επικοινωνήσει με το ελληνικό Προξενείο, βίωσε την ολοκληρωτική καταστρατήγηση κάθε έννοιας διεθνούς δικαίου.
Αυτός ο άνθρωπος είναι ο Γιάννης Ζευγάς, ο οποίος σήμερα ζει στη Χρυσούπολη Καβάλας και εκπροσωπεί διεθνώς, με συμβολαιογραφικό πληρεξούσιο, τους συγκρατούμενούς του που επέζησαν και τις οικογένειες όσων δολοφονήθηκαν από τον σκοπιανό στρατό και την σκοπιανή αστυνομία, κατά το διάστημα που και ο ίδιος βρισκόταν στις σκοπιανές φυλακές: από τα τέλη του Ιουνίου 2001 μέχρι τις αρχές Οκτωβρίου του ίδιου χρόνου.
Ο ίδιος μού λέει: «πέρασαν τόσα χρόνια, τόσοι θάνατοι μένουν αδικαίωτοι και οι δολοφόνοι μένουν ακόμη ατιμώρητοι». Πέρα από την καθαρά ανθρώπινη διάσταση, οι μαρτυρίες και τα στοιχεία του μπορούν άνετα να χρησιμοποιηθούν από την ελληνική διπλωματία, για να αφαιρέσουν κάθε ευρωπαϊκή προοπτική από το κρατίδιο των Σκοπίων, αφού καταδεικνύουν ένα κρατίδιο, όπου «το γκουαντανάμο ωχριά μπροστά στις σκοπιανές φυλακές», και όπου «γίνονται φρικτά εγκλήματα εις βάρος του απλού λαού, από κρατικούς λειτουργούς, καθιστώντας ανύπαρκτα τα ανθρώπινα δικαιώματα», σύμφωνα με τα δικά του λόγια.

Η ΣΥΛΛΗΨΗ ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΖΕΥΓΑ
Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή: στις 23 Ιουνίου ο Γιάνης Ζευγάς πέρασε τα σύνορα Ελλάδας-Βουλγαρίας και της FYROM, με σκοπό να διεκπεραιώσει τις διαδικασίες, που θα επέτρεπαν σε παιδιά της ομογένειας στα Σκόπια, να περάσουν 20 μέρες σε κατασκήνωση που βρίσκεται στα Άβδηρα της Ξάνθης.
Όταν από τα Σκόπια έφθασε στα σύνορα με την Βουλγαρία, συνελήφθη μέσα στο λεωφορείο με το οποίο μεταφερόταν, από αξιωματικό του σκοπιανού στρατού, τον οδήγησαν στο αστυνομικό τμήμα του τελωνείου και του έδειξαν, μέσα από έναν υπολογιστή, ότι καταζητείται από την ιντερπόλ για οικονομικά εγκλήματα στις Βρυξέλες.
Τότε, τούς εξήγησε ότι πριν από 8 χρόνια, τού είχαν κλέψει το διαβατήριο στην Βουλγαρία, πως το είχε δηλώσει στις Αρχές και πως είχε εκδώσει νέο από την Νομαρχία Καβάλας. Τους έδειξε μάλιστα και τον αριθμό διαβατηρίου, που ήταν διαφορετικός.
Οι στρατιώτες που τον συνέλαβαν εκνευρίστηκαν ακούγοντάς τον, και τον οδήγησαν στις συνοριακές φυλακές ΕΡ ΝΤΕΒΕ ΜΠΑΪΡ, όπου τον άφησαν όλο το βράδυ με τα χέρια δεμένα ψηλά στα κάγκελα του κελιού του.
Το επόμενο μεσημέρι, μια κλούβα τον μετέφερε στην φυλακή της Κρίβα Πολάνκα, όπου βρίσκονταν πολλά άτομα που κατηγορούντα για συμμετοχή στον UCK. Τον έβαλαν σε ένα κελί, όπου κρέμασαν το ένα χέρι του από μια χειροπέδα ψηλά στο κάγκελο του κελιού του, ώστε να μην μπορεί ούτε να καθίσει ούτε να ξαπλώσει για να κοιμηθεί.
Εκεί έφερναν συνέχεια μπροστά του άλλους κρατούμενους αιμόφυρτους, χτυπώντας τους στα νεφρά, στην μέση και πολλές φορές στο κεφάλι. Οι περισσότεροι λιποθυμούσαν και μετά τους κατέβρεχαν με κρύο νερό, για να δουν ποιοι ήταν ζωντανοί και ποιοι όχι. Μετά, κατέβρεχαν και το κεφάλι του Ζευγά, έτσι, για να γελάσουν…
Μετά, τον μετέφεραν στην φυλακή του Κουμάνοβο. Πριν τον εισάγουν μέσα, και ενώ φορούσε χειροπέδες, του κρέμασαν στον λαιμό έναν σάκο που ζύγιζε 20 κιλά και τον υποχρέωσαν να περπατήσει έτσι 200 μέτρα, ενώ η «συνοδεία» του φώναζε στον κόσμο που είχε μαζευτεί: «αυτός είναι βρωμιάρης Έλληνας». Στο μεταξύ, ο δεσμοφύλακας τον χτυπούσε δυνατά με το κλομπ στα νεφρά, προκαλώντας του αφόρητους πόνους – αυτό τού δημιούργησε σοβαρό πρόβλημα υγείας μέχρι και σήμερα!
Όταν έφθασε στην φυλακή, ένας βαθμοφόρος τού είπε: «Εσύ είσαι Έλληνας. Δεν θα βγεις ζωντανός από εδώ», και τον έφτυσε στο πρόσωπο. Ένας άλλος υψηλόβαθμος αξιωματικός τον ρώτησε από πού είναι, και ο Ζευγάς απάντησε, «από την Καβάλα της Ελλάδας». Τότε ο αξιωματικός εξοργισμένος τού φώναξε: «Ξέρεις ότι η Καβάλα ανήκει στο κράτος μας, την Μακεδονία!».
Μετά τον οδήγησαν σε ένα κελί απομόνωσης, γεμάτο ακαθαρσίες, χωρίς νερό. Λόγω της κούρασης κοιμήθηκε αμέσως. Ξύπνησε όμως μετά από λίγες ώρες, από δυνατά χτυπήματα στα νεφρά. Από τότε, κατουρούσε αίμα, ενώ οι δεσμοφύλακες βλέποντάς το, του έλεγαν: «βλέπουμε, στην Ελλάδα κατουράτε κρασί».
Αυτές ήταν οι πρώτες μέρες κράτησής του, ενώ οι υπόλοιποι μήνες, στις φυλακές των Σκοπίων, πέρασαν μέσα σε μεγαλύτερη βαρβαρότητα, που ενισχυόταν από την θέα των άλλων συγκρατουμένων του, οι οποίοι βρίσκονταν σε καταστάσεις τέτοιας αθλιότητας, που δεν μπορεί να περιγραφεί με λόγια, όπως μου είπε ο ίδιος ο Ζευγάς.
Μεταξύ αυτών ήταν και υπέργηροι άνθρωποι, αλλά και παιδιά και έφηβοι – όλοι κατηγορούμενοι για συμμετοχή σε τρομοκρατικές πράξεις, πράγμα εντελώς παράλογο, λόγω του πολύ προχωρημένου ή του πολύ νεαρού της ηλικίας τους.
Ιδιαίτερα «χαρακτηριστικός» είναι ο τρόπος που έπαιρναν οι Αρχές των Σκοπίων τα δακτυλικά αποτυπώματα των χτυπημένων κρατουμένων, πριν από την μεταγωγή τους στις φυλακές των Σκοπίων. Ο Ζευγάς υπήρξε αυτόπτης μάρτυς: «τους έβαζαν να σκύψουν κάτω από ένα τραπέζι, τους έκρυβαν τα πρόσωπα με την μπλούζα τους για να μην βλέπουν, τους έβαζαν τα χέρια πάνω σε μπαρούτι και μετά έπαιρναν αποτυπώματα. Από το μπαρούτι στα χέρια τους φαινόταν ότι χρησιμοποιούσαν όπλο, και έτσι τους προφυλάκιζαν αμέσως». Και συμπληρώνει: «αυτό είναι το κράτος που θέλει να μπει στην Ευρωπαϊκή Ένωση!».

Η ΣΦΑΓΗ ΤΟΥ ΛΟΥΜΠΟΤΕΝ
Το Λούμποτεν είναι ένα μικρό χωριό, 16 χιλιόμετρα ανατολικά των Σκοπίων, το οποίο έγινε το «εξιλαστήριο θύμα», ή αλλιώς, ο «κυματοθραύστης» της οργής των Σκοπιανών, διότι δεν μπορούσαν να πιάσουν τους αντάρτες του UCK. Έτσι, περικύκλωσαν το μικρό αυτό χωριό και χτυπούσαν τον άμαχο πληθυσμό αλύπητα… Αυτού του χωριού οι κάτοικοι εξουσιοδότησαν τον Ζευγά να τους εκπροσωπεί παντού, δημοσιοποιώντας την αλήθεια τους, διεκδικώντας στα διεθνή δικαστήρια την τιμωρία των δολοφόνων.
Η μεγάλη επίθεση στο χωριό έγινε στις 12 Αυγούστου 2001, όταν ο Ζευγάς βρισκόταν σε ένα πολύ μικρό κελί, στις φυλακές των Σκοπίων. Από τα ξημερώματα άκουγε τα καλάζνικωφ που δεν σταματούσαν, ενώ το μεσημέρι πληροφορήθηκε από έναν αλβανόφωνο κρατούμενο την επίθεση.
Τότε έμαθε και για τους νεκρούς, ανάμεσά τους και ένα 6χρονο παιδί, ο Ερτζάν Αλιού, (ήταν τόσο παραμορφωμένο που η μητέρα του το αναγνώρισε από τα ρούχα του!) και ένας πατέρας τεσσάρων παιδιών, ο Γιαμί Γιουσούφ, που είχε βγει από το σπίτι του για να τους πάει φαγητό και τον σκότωσαν μπροστά στα μάτια των παιδιών του, τα οποία ήταν 2,4,6 και 8 χρόνων αντίστοιχα.
Προς το βράδυ, οι Σκοπιανοί δεσμοφύλακες έφερναν μέσα στο κελί του Ζευγά, και σε όλη την υπόλοιπη πτέρυγα, αιμόφυρτους και σε άθλια κατάσταση μετά από βασανιστήρια, τους κατοίκους του Λούμποτεν που είχαν συλλάβει. Μεταξύ αυτών ένας πολύ ηλικιωμένος άνθρωπος (που φαινόταν να είχε τρελλαθεί από τα βασανιστήρια – πέθανε από σοκ μετά από λίγες ημέρες) και ένα 13χρονο αγόρι, τα αδέρφια του οποίου τα είχαν σκοτώσει όλα, την προηγούμενη νύχτα.
«Η πτέρυγα ήταν χειρότερη από κολαστήριο», μου λέει ο Ζευγάς. «Όλη την ώρα άκουγες κραυγές πόνου από τα βασανιστήρια, ενώ όταν νύχτωνε ακουγόταν φωνές από την μια άκρη της πτέρυγας στην άλλη, από ανθρώπους που φωνάζανε ονόματα συγγενών, ψάχνοντας κάποιον δικό τους ζωντανό εκεί. Πατέρας έψαχνε το παιδί του, παιδί τον πατέρα του, τον αδερφό του… Τον υπόλοιπο καιρό, ο ένας περιποιούταν τις πληγές του άλλου», λέει και ξαναζεί τις εικόνες.
Όλοι οι κρατούμενοι αγαπούσαν, σέβονταν και εμπιστεύονταν τον Ζευγά, επειδή συμμετείχε πολύ δραστήρια και ενεργά στο δίκτυο αλληλοβοήθειας που οργανώθηκε στις φυλακές μεταξύ των κρατουμένων – ήταν ο Έλληνας, που πάνω του ξεσπούσε το μένος των Σκοπιανών, όπως ξεσπούσε και πάνω τους.
«Ένα σωρό παιδιά έμειναν ορφανά, άστεγα, πεινασμένα, σπίτια κάηκαν, άνθρωποι σκοτώθηκαν ή βασανίστηκαν μέχρι θανάτου μπροστά στα μάτια των αγαπημένων τους, άλλοι ακρωτηριάστηκαν… Στο μεταξύ ο ΟΑΣΕ και η Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων συναντούν μεγάλη αντίσταση από τον σκοπιανό στρατό και φεύγουν, ενώ ο UCK δεν αντιδρά σε τίποτε, αδιαφορώντας για το μέγεθος της φρίκης που σκόρπισε ο σκοπιανός στρατός, αφού τα βασικά στελέχη του UCK είχαν γίνει βουλευτές και πρόεδροι κομμάτων της αντιπολίτευσης στα Σκόπια».
Ως εκ τούτου, όταν τον Δεκέμβριο του 2001 επιστρέφουν στο χωριό τους όσοι επέζησαν από τα βασανιστήρια των φυλακών και προσπαθούν να βρουν το δίκιο τους, να καταλογιστούν ευθύνες κλπ, κανένας δεν υπάρχει να τους στηρίξει, «όλα τα ‘‘πρωτοπαλλίκαρα’’ που μιλούσαν πριν για τα ανθρώπινα δικαιώματα ήταν εξαφανισμένα, αφού ήταν πια βολεμένα», μου λέει ο Ζευγάς αγανακτισμένος.

ΤΟ ΘΕΑΤΡΟ ΤΗΣ ΧΑΓΗΣ
«Στη Διεθνή Κοινότητα δεν συνέβη τίποτε κύριε Ζευγά»; ρωτάω, περιμένοντας μια εύλογη –ή τουλάχιστον, λογική– συνέχεια.
«Πώς! Έγινε το 2008 αυτεπάγγελτα, δίκη από το Δικαστήριο της Χάγης»… Σταματάει να μιλάει, τον κοιτάζω απορημένη, τον προτρέπω να συνεχίσει.
«Για τα μάτια του κόσμου! Το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης δεν κάλεσε ούτε την ηγεσία των Σκοπίων, που έπρεπε να προφυλακιστεί αμέσως –όπως έγινε αντίστοιχα με τους Σέρβους– ούτε κατηγόρησε τα Σκόπια για εγκλήματα πολέμου. Οι δυο μόνον κατηγορούμενοι ήταν, ο πρώην Υπουργός Εσωτερικών Λιούμπο Μποσκόφσκι και το πρωτοπαλλίκαρό του Τρασουλόσκυ. Αποτέλεσμα; Ο Μποσκόφσκι αθωώθηκε λόγω αμφιβολιών (!) και ο Τρασουλόσκυ καταδικάστηκε σε 12 χρόνια φυλάκισης».
Έτσι, εγκαταλελειμμένοι και απογοητευμένοι από τους Μουσουλμάνους βουλευτές τους και τους Μουφτήδες τους, που τίποτε δεν πάλεψαν, οι Μουσουλμάνοι του Λούμποτεν, σεβόμενοι και εμπιστευόμενοι τον Έλληνα συγκρατούμενό τους, στις 27-5-2008 υπέγραψαν πληρεξούσιο στον Ζευγά, έναν Έλληνα Χριστιανό Ορθόδοξο, να τους εκπροσωπήσει στα Διεθνή Δικαστήρια, αλλά και να γνωστοποιήσει το θέμα τους σε όλα τα Μ.Μ.Ε. Ζητούν επίσης επανάληψη της δίκης από το Δικαστήριο της Χάγης, ώστε να καταδικαστούν όλοι οι υπαίτιοι για εγκλήματα πολέμου.
Εύλογα, θα αναρωτηθείτε, σε ποιο σημείο βρίσκεται η όλη διαδικασία. Η απάντηση του Ζευγά ήταν αφοπλιστική: «Ούτε καν αρχίσαμε. Καθυστερούμε λόγω έλλειψης χρημάτων. Η προσφυγή στα διεθνή δικαστήρια κοστίζει…». Τα ποσά δε για τα οποία μιλάμε είναι της τάξεως των 2.000 – 3.000 ευρώ. Και αναρωτιόμαστε, πού είναι όλοι αυτοί που μιλούν για την «Μακεδονία μας», στα μπαλκόνια, στις ημερίδες, στα πάνελ, στη Βουλή και όπου αλλού. Είναι τόσο δύσκολο να συγκεντρωθεί αυτό το ποσό, ώστε να δρομολογηθούν οι εξελίξεις, σε μια υπόθεση που μας αφορά άμεσα και πολύ βαθειά;

ΤΙ ΛΕΕΙ Η ΤΟΥΡΚΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΤΟΥΡΚΙΚΟ ΠΡΟΞΕΝΕΙΟ ΚΟΜΟΤΗΝΗΣ;
Τη στιγμή που οι βασανισθέντες και οι οικογένειες των δολοφονημένων Μουσουλμάνων των Σκοπίων ζητούν να εκπροσωπηθούν διεθνώς από έναν Έλληνα Χριστιανό Ορθόδοξο, η Τουρκία, διά στόματος Νταβούτογλου, λέει στους Σκοπιανούς: «Είστε Καρδιά της Μακεδονίας», ενώ συνεχίζει, προς τους δολοφόνους άμαχων Μουσουλμάνων: «Θα είμαστε πάντα στην πλευρά των Σκοπίων, διότι η επιτυχία τους είναι και δική μας επίσης».
Αναρωτιόμαστε, πώς είναι δυνατόν, και στο όνομα ποιων γεωπολιτικών παιχνιδιών, η Τουρκία που θέλει να λογίζεται ως προστάτιδα δύναμη των απανταχού Μουσουλμάνων, αφήνει έκθετη τη σφαγή τόσων αμάχων Μουσουλμάνων, στηρίζοντας μάλιστα τους δολοφόνους τους;
Το ίδιο ερώτημα –και πολλά ακόμη– θέτει ο Γιάννης Ζευγάς στον Αχμέτ Μετέ, ψευδομουφτή (σ.σ. όχι διορισμένο σύμφωνα με τους νόμους του κράτους και τη Συνθήκη της Λωζάνης) της Ξάνθης, με διάβημα διαμαρτυρίας που του επέδωσε πριν από λίγες ημέρες, διαμαρτυρόμενος για τον εναγκαλισμό της Τουρκίας με το κρατίδιο των Σκοπίων αλλά και για τις διακηρύξεις του Μετέ και των υπολοίπων ανθρώπων του τουρκικού προξενείου Κομοτηνής, για τα δικαιώματα των μειονοτήτων της Θράκης που τάχα καταπατούνται.
«Τα δικαιώματα των ομοθρήσκων τους των Σκοπίων δεν θα τα υποστηρίξουν; Αυτός είναι ο φαρισαϊσμός τους, αυτό το μέλλον περιμένει και τους Μουσουλμάνους της Θράκης, που ακούνε τα μεγάλα λόγια τους. Κάποιος πρέπει να τους το δείξει, να τους προστατεύσει από την πλάνη αυτήν», μου λέει ο Ζευγάς.
Παρακάτω, παραθέτω κάποια αποσπάσματα από το διάβημα διαμαρτυρίας του Ζευγά προς τον Μετέ, τα οποία είναι περισσότερο εύλογα από οποιοδήποτε άλλο σχόλιο:
«Η Τουρκία γνωρίζει πολύ καλά ότι για να ενταχθεί μια χώρα στην Ε.Ε. πρέπει να εφαρμόζει τη νομοθεσία περί σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Τότε γιατί η Τουρκία παραβλέπει τη μεγαλύτερη σφαγή Μουσουλμάνω από τους Σκοπιανούς, που δεν δίστασαν να σκοτώσουν ακόμη και ένα εξάχρονο παιδί, τον Ερτζαν Αλιού, έγκλημα για το οποίο στο δικαστήριο της Χάγης δεν καταδικάστηκε κανείς;
»Το γνωρίζουν αυτό οι Μουσουλμάνοι της Θράκης;
»Τα εκατοντάδες άτομα που εκπροσωπώ είναι Μουσουλμάνοι ου βασανίστηκαν στις φυλακές των Σκοπιανών και οικογένειες που μέλη τους δολοφόνησαν με άγριο τρόπο οι Σκοπιανοί.
» … Γιατί η Τουρκία σιωπά γι’ αυτά τα εγκλήματα; … την ίδια ώρα που μιλά στη Θράκη για ανθρώπινα δικαιώματα; Δεν γνωρίζει η Τουρκία και σεις κύριε Μετέ ότι με την πολιτική της Τουρκίας που προωθεί την ένταξη των Σκοπίων στην Ε.Ε. αναγνωρίζετε πως οι Σκοπιανοί σέβονται τα ανθρώπινα δικαιώματα; … Αυτό σημαίνει πως δεν υπάρξει ποτέ τιμωρία για τους βασανιστές.
» … Κύριε Μετέ, εσείς ο ίδιος είπατε στα Πομακοχώρια ότι ‘‘εδώ δεν είναι Ε.Ε. διότι τα παιδιά μας μεγαλώνουν ορφανά, και οι γέροντες δεν έχουν γηροκομεία’’. Θα ήθελα πολύ να πάτε στους αδερφούς Πομάκους και να τους ξηγήσετε γιατί στα Σκόπια παιδιά Μουσουλμάνω έμεινα ορφανά και πετάχτηκαν στο περιθώριο, πεινασμένα, φοβισμένα, αφρόντιστα. Να τους εξηγήσετε στο όνομα ποιου πολιτικού συμφέροντος και γενικότερου καλού δεν επιδιώκει η Τουρκία την καταδίκη των δραστών …»
Και συνεχίζει:
« Το βασικό όμως που πρέπει να τους πείτε, είναι ότι η τουρκία που επάξια εκπροσωπείτε στην Θράκη είναι η μοναδική μουσουλμανική χώρα που θέλει να ενταχθεί στην Ε.Ε. επιμένοντας ότι τα Σκόπια πληρούν όλα τα κριτήρια ένταξης στην Ε.Ε. Μια τέτοια Ευρωπαϊκή Ένωση ονειρεύεστε και για τους αδερφο΄πυς Πομάκους στην Θράκη κύριε Μετέ; …
» … Το ίδιο θα γίνει και με τους Πομάκους της Θράκης; Θα χρησιμοποιηθούν ως πιόνια για να πετύχει η Τουρκία τους στόχους της, πείθοντάς τους ότι θα έχουν δίχτυ ασφαλείας, το οποίο θα τραβηχτεί για μια φορά, όταν επιτευχθούν ή αλλάξουν οι στόχοι;»
Αυτά τα ερωτήματα έμειναν αναπάντητα. Ίσως είμαστε αφελείς να περιμένουμε απαντήσεις. Ίσως οι εξελίξεις οι ίδιες και τα επερχόμενα γεγονότα να «προλάβουν» τις απαντήσεις…

Μαρία Σταματιάδου

Σημείωση: Το παρόν κείμενο δημοσιεύτηκε στο περιοδικό "Επίκαιρα" τ. 47.

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση