Απειλή πολέμου ξανά πάνω από τα νερά του Νείλου

Ένας ακήρυχτος πόλεμος μαίνεται χρόνια τώρα για τα νερά του Νείλου. Το θέμα για το οποίο, στο παρελθόν έχουν παραλίγο φτάσει να συγκρουστούν τρεις μεγάλες αφρικανικές χώρες, επανέφερε στο προσκήνιο, μια δήλωση. Του υπουργού Άρδευσης της Αιγύπτου ότι έλαβε επίσημη ειδοποίηση από την Αιθιοπία πως έχει αρχίσει για δεύτερη χρονιά την πλήρωση του ταμιευτήρα υδάτων πίσω από το μεγάλο υδροηλεκτρικό της φράγμα, γνωστό ως το Μεγάλο Φράγμα της Αιθιοπίας (GERD).

Κοντά στα σύνορα με το Σουδάν, το φράγμα είναι ένα από τα μεγαλύτερα υδροηλεκτρικά έργα του κόσμου. Στόχος, η παροχή ηλεκτρικής ενέργειας στο 65% του πληθυσμού της Αιθιοπίας που στερείται ηλεκτρικού ρεύματος. Το έργο άρχισε το 2011 με την υποστήριξη του ΟΗΕ, της Παγκόσμιας Τράπεζας και άλλων χωρών.

Η Αίγυπτος και το Σουδάν ανησυχούν όμως ότι η Αιθιοπία, γεμίζοντας τη γιγαντιαία δεξαμενή πίσω από το φράγμα, θα μειώσει την παροχή νερού προς εκείνες από τη φυσική ροή του ποταμού.

Χαρτούμ και Κάιρο εξακολουθούν να θεωρούν δύο συμβάσεις από το 1929 και το 1959 τεχνικά δεσμευτικές, ενώ η Αιθιοπία, η οποία δεν ήταν συμβαλλόμενο μέρος στη συμφωνία, την θεωρεί ως ένα άνευ ουσίας έγγραφο της αποικιακής εποχής.

Οι Αιθίοπες υποστηρίζουν επίσης ότι είναι μέσα στα δικαιώματά τους να εκμεταλλευτούν τον ποταμό για την ιδιαίτερα αναγκαία στους ίδιους ηλεκτρική ενέργεια και επιμένουν ότι μπορούν να γεμίζουν τη δεξαμενή χωρίς να «πνίγουν» τη ροή των υδάτων προς τις υπόλοιπες χώρες.

Επιπρόσθετα, η μεν Αντίς Αμπέμπα θεωρεί το φράγμα απαραίτητο μέσο για την επίτευξη των φιλοδοξιών της (από το επίπεδο του εξηλεκτρισμού, μέχρι το επίπεδο της πώλησης ενέργειας σε άλλα αφρικανικά κράτη), το δε, Κάιρο απειλή για την αγροτική οικονομία.

«Ο Νείλος είναι ζήτημα ζωής και ύπαρξης για την Αίγυπτο», είπε στον ΟΗΕ και ο πρόεδρος Αμπντελ φατάχ ελ Σίσι, τον περασμένο Σεπτέμβριο. Παρ' ότι μικρότερος σε μήκος από τον Λευκό, ο Γαλάζιος είναι ο πιο γενναιόδωρος από τους δύο παραποτάμους του Νείλου, προσφέροντας τουλάχιστον το 80% των υδάτων που καταλήγουν στην Αίγυπτο. Αν μάλιστα λάβει κανείς υπόψη ότι ο πληθυσμός της αναμένεται να αυξηθεί από τα σημερινά 97 εκατομμύρια σε 128 εκατομμύρια, αντιλαμβάνεται κανείς γιατί το ζήτημα είναι τόσο σημαντικό για το Κάιρο.

Το ζήτημα προσπάθησε να επιλύσει, χωρίς επιτυχία ακόμα και ο πρώην Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ο οποίος είχε δηλώσει αναφερόμενος στην Αίγυπτο ότι «θα καταλήξουν να ανατινάξουν το φράγμα. Το είπα και το λέω δυνατά και καθαρά… Θα ανατινάξουν το φράγμα. Πρέπει να κάνουν κάτι». Τα τελευταία χρόνια το Κάιρο απειλεί όλο και πιο έντονα ότι θα επέμβει στρατιωτικά. Πρόσφατα, για μια ακόμα φορά, ο πρόεδρος Σίσι απευθύνθηκε στην αεροπορία και της ζήτησε να είναι σε ετοιμότητα.

Ωστόσο, αναλυτές εκτιμούν ότι μια πολεμική σύγκρουση δεν είναι πιθανή. Αυτό γιατί το Σουδάν αγωνίζεται να ανακάμψει από τρεις δεκαετίες απομόνωσης από την οποία βγήκε μετά το πραξικόπημα του 2019. Η Αίγυπτος έχει, όπως αναφέρθηκε, τεράστιο ζήτημα υπερπληθυσμού και φτώχειας, ενώ η Αιθιοπία έχει ανοικτό το μέτωπο στην βόρεια επαρχία Τιγκράι.

Πέραν αυτών υπάρχουν και οι διεθνείς παράγοντες που δεν επιθυμούν σε καμία περίπτωση μια σύγκρουση στην ευαίσθητη αυτή περιοχή, για τους δικούς της λόγους η καθεμία. Η μεν Ευρώπη γιατί θα υπάρξει ένα μεγάλο και ανεξέλεγκτο μεταναστευτικό κύμα. Η δε, Ουάσινγκτον γιατί θα διαταραχθούν οι γεωπολιτικές ισορροπίες με ανεξέλεγκτες συνέπειες.

Γιάννης Μαντζίκος
Liberal

Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση