Πόσο σοβαρές είναι οι εξελίξεις στην Τυνησία και γιατί έχει σημασία

Του Hamza Meddeb 

Τι συνέβη

Στις 25 Ιουλίου, μετά από μια ημέρα διαδηλώσεων σε όλη την Τυνησία ως αντίδραση στις κοινωνικό-οικονομικές δυσκολίες και την κακή διαχείριση της κρίσης του κορονοϊού, ο πρόεδρος Qais Said ανέστειλε το κοινοβούλιο, απέλυσε τον πρωθυπουργό και κήρυξε τον εαυτό του γενικό εισαγγελέα της χώρας. Ανακοίνωσε επίσης ότι θα διορίσει νέο πρωθυπουργό ο οποίος θα είναι υπεύθυνος για το σχηματισμό υπoυργικού συμβουλίου.

Ο Said επικαλέστηκε το άρθρο 80 του συντάγματος, το οποίο δίνει στον πρόεδρο έκτακτα προνόμια για την αντιμετώπιση τυχόν "επικείμενου κινδύνου” για την εθνική ασφάλεια. Εκμεταλλεύτηκε την απουσία του συνταγματικού δικαστηρίου που θα μπορούσε να έχει περιόρισε την ευρεία ερμηνεία του άρθρου. Οι σχολιαστές περιέγραψαν την κίνηση του ως συνταγματικό πραξικόπημα. Το τρέχον συνταγματικό κενό επιτρέπει στον Said να συσσωρεύσει έκτακτες, προεδρικές, εκτελεστικές και δικαστικές εξουσίες.

Το ισλαμικό κόμμα Ennahda και οι σύμμαχοι του προσπάθησαν να αντιταχθούν στις αποφάσεις του προέδρου ενεργοποιώντας εκ νέου το κοινοβούλιο. Ωστόσο, οι βουλευτές του κόμματος, υπό τον πρόεδρο Rashed Ghannouchi, δεν τους επετράπη να εισέλθουν στο κτήριο, το οποίο φυλάσσεται από τον στρατό. Στις 26 Ιουλίου, ο πρωθυπουργός Hichem Mechichi εξέδωσε ανακοινωθέν με το οποίο ανακοίνωσε την αποδοχή της απόφασης του προέδρου και ότι είναι έτοιμος να παραδώσει την εξουσία. Τα μέτρα του Said δημιούργησαν διαιρέσεις μεταξύ της πολιτικής τάξης. Πολλά προοδευτικά κόμματα τάχθηκαν εναντίον, ενώ άλλα ήταν πιο υποστηρικτικά. Χωρίς να αμφισβητεί τη νομιμότητα του, το γενικό εργατικό σωματείο της Τυνησίας (UGTT), κάλεσε τον πρόεδρο να επιστρέψει σε ένα συνταγματικό και δημοκρατικό πλαίσιο. 

Γιατί είναι σημαντικό;

Η απόφαση του Said ήρθε μετά από μήνες διαμάχης εξουσίας που συμπεριλάμβανε τον πρόεδρο, τον πρωθυπουργό και τον πρόεδρο της βουλής. Η διαφωνία για έναν μίνι ανασχηματισμό της κυβέρνησης που ανακοινώθηκε από τον Mechichi και αντιτάχθηκε από τον πρόεδρο, είχε ως αποτέλεσμα ένα συνταγματικό αδιέξοδο, από τον περασμένο Ιανουάριο.

Η κίνηση του Said ήρθε επίσης στο πλαίσιο μιας βαθύτερης οικονομικής κκερίσης που επιδεινώθηκε από την πανδημία του κορονοϊού. Οι διαμάχες εξουσίες και η απουσία συντονισμού μεταξύ των κυβερνητικών τμημάτων, οδήγησαν στην καταστροφική διαχείριση του ιού και σε αποτυχίες στην εκστρατεία εμβολιασμού. Το κύμα μολύνσεων εξαιτίας της μετάλλαξης Δέλτα, προκάλεσε κατά μέσο όρο 1000 θανάτους την εβδομάδα. Βίντεο με νοσοκομεία με φτωχό εξοπλισμό και υπερβολικό ιατρικό προσωπικό, προκάλεσαν οργή σε έναν πληθυσμό που θεωρεί την πολιτική τάξη της Τυνησίας διεφθαρμένη, εγωκεντρική και κοντόφθαλμη. Μέχρι τις 26 Ιουλίου, σημειώθηκαν 18.600 θάνατοι από τον ιό, οδηγώντας στην επέμβαση του said. Ο πρόεδρος θεωρεί τον εαυτό του ως τον διαιτητή του συντάγματος και προστάτη της εθνικής ασφάλειας. Από ην εκλογή του το 2019, έχει επίσης κινηθεί εναντίον της διαφθοράς και του νεποτισμού, συμβάλλοντας στην απονομιμοποίηση της πολιτικής τάξης.

Ποιες είναι οι επιπτώσεις για το μέλλον;

Ο Said αναμένεται να διορίσει νέος πρωθυπουργός ο οποίος θα έχει το ΄έργο να σχηματίσει κυβέρνηση τεχνοκρατών για να αντιμετωπίσει τις έκτακτες ανάγκες της χώρας στην οικονομία και στην υγεία. Η δεύτερη προτεραιότητα του θα είναι να διαμορφώσει έναν οδικό χάρτη που μπορεί να προσελκύσει στήριξη από τη διεθνή κοινότητα και από το εσωτερικό. Ο Said επίσης ανακοίνωσε την πρόθεσή του να μεταρρυθμίσει το σύνταγμα και να εισάγει ένα νέο προεδρικό σύστημα. Στόχος θα είναι να δοθεί τέλος στη σύγχυση περί προνομίων και να καθοριστούν σαφώς οι εξουσίες του προέδρου, του πρωθυπουργού και του κοινοβουλίου. Το σχέδιο του μπορεί να περιλαμβάνει δημοψήφισμα για ένα νέο πολιτικό σύστημα, μεταρρύθμιση του εκλογικού νόμου και διεξαγωγή πρόωρων εκλογών.

Η πρόκληση του Said θα είναι να εξασφαλίσει τη νομιμότητα για τον οδικό χάρτη. Αυτό θα συνεπάγεται τη συγκέντρωση στήριξης από την πολιτική τάξη και τους εθνικούς οργανισμούς -κυρίως από την τετράδα του UGTT, τη συνομοσπονδία βιομηχανίας, εμπορίου και χειροτεχνίας, την ένωση δικηγόρων και την τυνησιακή ένωση για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Χωρίς πολιτικούς συμβιβασμούς κια χωρίς να ενσωματώσει τις κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις στις προσπάθειές του, ο Said ρισκάρει να οδηγήσει την Τυνησία σε μια φάση παρατεταμένης πολιτικής αστάθειας.

Η συνταγματική κρίση έρχεται καθώς η Τυνησία συζητά νέο μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα με το ΔΝΤ. Η σημασία του να υπάρχει ένα σαφές και με ευρεία στήριξη σχέδιο δράσης, είναι κλειδί για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης της διεθνούς κοινότητα και των διεθνών χρηματοοικονομικών οργανισμών, ιδιαίτερα δεδομένου του φορτίου χρέους της Τυνησίας και των σημαντικών επιπέδων χρηματοδότησης που απαιτεί η χώρα. Η Τυνησία πρέπει να απομακρυνθεί γρήγορα από αυτή την περίοδο αβεβαιότητας, να αποκαταστήσει το δημοκρατικό της σύστημα και να αντιμετωπίσει τις οικονομικές προκλήσεις.

Capital

Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση