Πώς το "τρίγωνο" Τουρκία - Ιράν - Κατάρ ενδυναμώνει και ενισχύεται από τη Χαμάς

Η Χαμάς και η Παλαιστινιακή Ισλαμική Τζιχάντ (PIJ) έριξαν πάνω από 4.000 ρουκέτες σε ισραηλινές πόλεις κατά τη διάρκεια του τελευταίου κρούσματος βίας μεταξύ Ισραήλ και Γάζας. Η ποσότητα των πυραύλων και των εκτοξευτών πυραύλων δείχνουν ότι οι Παλαιστίνιοι μαχητές μπόρεσαν να παρακάμψουν τον αποκλεισμό του Ισραήλ στη λωρίδα. Σύμφωνα με αξιωματούχους πληροφοριών της Λιβύης, που επικαλείται το National Interest, ριζοσπαστικές ομάδες μαχητών στη Λιβύη που χρηματοδοτούνται από το Ιράν, την Τουρκία και το Κατάρ -χρησιμοποιώντας τη σχετική ανομία της παρακείμενης χερσονήσου του Σινά- είναι υπεύθυνες για το λαθρεμπόριο όπλων στη Γάζα.

Η εμφύλια σύγκρουση στη Λιβύη έχει εξελιχθεί σε έναν πλήρη πόλεμο αντιπροσώπων τα τελευταία χρόνια, με πολλούς ξένους παράγοντες να συμμετέχουν για να επιτύχουν οικονομικά οφέλη ή να υποστηρίξουν ιδεολογικές πεποιθήσεις. Η Τουρκία και το Κατάρ, και οι δύο θεωρούσαν την Αίγυπτο υπό τον Πρόεδρο Αμπντέλ Φατάχ αλ-Σίσι μεταξύ των πιο μεγάλων στρατηγικών αντιπάλων τους, μπήκαν στη σύγκρουση για να στηρίξουν την Κυβέρνηση Εθνικής Συμφωνίας (GNA) με έδρα την Τρίπολη, με επικεφαλής τον τότε πρωθυπουργό Φαγέζ αλ-Σάρατζ. Τόσο η Άγκυρα όσο και η Ντόχα έχουν στείλει χιλιάδες μισθοφόρους από τη Συρία και τη Σομαλία στη Λιβύη, αλλάζοντας την ισορροπία του πολέμου στη χώρα ενάντια στο (νομίμως εκλεγμένο) κοινοβούλιο της Λιβύης, με έδρα το Τομπρούκ που πρόσκειται στον στρατηγό Χαλίφα Χαφτάρ. Μεταξύ των πολιτοφυλακών που στάλθηκαν για να πολεμήσουν στη Λιβύη είναι ριζοσπαστικές ισλαμιστικές ομάδες με δεσμούς με τη Χαμάς, μια χαρακτηρισμένη ως τρομοκρατική ομάδα από τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αξιωματούχοι της Λιβύης κατηγόρησαν την Τουρκία και το Κατάρ ότι εκμεταλλεύτηκαν τη σύγκρουση στη Λιβύη για χρήση ως πλατφόρμα χρηματοδότησης της τρομοκρατικής πλατφόρμας της Χαμάς στη Γάζα.

Το Ιράν, που χρησιμοποιεί εξαιρετικά τον πόλεμο δι' αντιπροσώπων σε ολόκληρη την περιοχή, έχει επίσης αναπτύξει πολιτοφυλακές στη Λιβύη για να υποστηρίξει τον σκοπό της Χαμάς στη Γάζα. Ο κρίκος που συνδέει την Τεχεράνη με το οπλοστάσιο της Γάζας είναι καλά τεκμηριωμένος, σύμφωνα με το National Interest. Τόσο οι ηγέτες της Χαμάς όσο και οι ηγέτες του PIJ καταγράφουν ότι τα όπλα που χρησιμοποιήθηκαν για να επιτεθούν στο Ισραήλ στον τελευταίο γύρο των μαχών παρέχονται από το Ιράν. Σε ένα μεταφρασμένο βίντεο που δημοσιεύτηκε από το Ινστιτούτο Ερευνών Μέσων Ανατολής της Μέσης Ανατολής (MEMRI), ένας αξιωματούχος της Χαμάς αποκάλυψε ότι τα όπλα της τρομοκρατικής ομάδας αγοράζονται με ιρανικά χρήματα, οι δραστηριότητές τους εποπτεύονται από Ιρανούς εμπειρογνώμονες και όλα τα όπλα τους έχουν τις ιρανικές υπογραφές. Ο ηγέτης της Χαμάς, Ισμαήλ Χανίγε ευχαρίστησε εντελώς το Ιράν για τα χρήματα και τα όπλα του.

Η τουρκική συμμετοχή στη συσσώρευση όπλων της Χαμάς επεκτείνεται πέρα από την προηγούμενη στρατιωτική χρήση στη Λιβύη. Τον Οκτώβριο του 2020, ένα περιφερειακό δικαστήριο των ΗΠΑ αποφάσισε ότι μια τράπεζα που εδρεύει στην Κωνσταντινούπολη, κοινοπραξία Τουρκίας-Κουβέιτ, παρείχε εν γνώσει της χρηματοοικονομικές υπηρεσίες σε πράκτορες της Χαμάς στη Γάζα. Τέσσερις μήνες αργότερα, το Ισραήλ κατέσχεσε πάνω από 120.000 δολάρια μαζί με εμπορευματοκιβώτια γεμάτα εμπορεύματα που στάλθηκαν σε πράκτορες της Χαμάς στη Γάζα από την Τουρκία. Η μακροχρόνια υποστήριξη της Άγκυρας στη Χαμάς συχνά επισκιάζεται στα μέσα ενημέρωσης από τη βοήθεια του Ιράν προς την ομάδα.

Η υποστήριξη της Τουρκίας προς ριζοσπαστικούς Παλαιστινίους απέκτησε μια ρηξικέλευθη και τρομακτικά απειλητική διάσταση σε αυτόν τον πρόσφατο γύρο μάχης. Η Τουρκία έχει ξοδέψει χρόνια και πολλά χρήματα για να χρηματοδοτήσει ηγέτες, οργανισμούς, ιδρύματα και αγορές γης, προκειμένου να αποδυναμώσει τον έλεγχο του Ισραήλ για την κατάσταση εντός του ίδιου του Ισραήλ, μεταξύ των Ισραηλινών Αράβων, και ιδίως, για γεγονότα στην Ιερουσαλήμ, την απελευθέρωση της οποίας ο Τούρκος πρόεδρος έχει χαρακτηρίσει "πρωταρχικό στόχο". Η πιο επικίνδυνη εξέλιξη στον πρόσφατο γύρο συγκρούσεων ήταν η ικανότητα της Χαμάς να εφαρμόσει τις προσπάθειες της Τουρκίας. Οι πύραυλοι ήταν δύσκολοι για το Ισραήλ, αλλά ήταν επίσης αναμενόμενοι. Αντίθετα, ήταν συγκλονιστικό για τους Ισραηλινούς να βλέπουν τη Χαμάς όχι μόνο να κάνει έκκληση με συναισθηματικό τρόπο, αλλά και να διοικεί λειτουργικά ορισμένους Ισραηλινούς-Άραβες, πόσο μάλλον Παλαιστίνιους, και μέσω αυτού, να υπαγορεύσει τον ρυθμό των γεγονότων στο Όρος του Ναού και να καταστρέψει τον έλεγχο του Ισραήλ και την ασφάλεια εντός των πόλεων με μικτούς πληθυσμούς και στους αυτοκινητόδρομους σε ολόκληρη τη χώρα. Το Ιράν δεν κατάφερε ποτέ να το επιτύχει μέσω των φατριών της Χαμάς. Αυτό ήταν τουρκικό επίτευγμα.

Το Κατάρ συμβάλλει επίσης στην τρομοκρατική επιχείρηση της Χαμάς. Εκτός από τη χρηματοδότηση της εκπαίδευσης μισθοφόρων, οι οποίοι αναπτύσσονται στη Λιβύη από το Ιράν και την Τουρκία, η Ντόχα είναι υπεύθυνη για τη διάδοση παραπληροφόρησης και επικίνδυνης προπαγάνδας στα ευρείας κυκλοφορίας κρατικά εγκεκριμένα βιβλία της. Παρά την επίσημη διπλωματική θέση του Κατάρ με το Ισραήλ και τις Ηνωμένες Πολιτείες, τα βιβλία του επιδοκιμάζουν τις επιθέσεις ρουκετών της Χαμάς με στόχο πολίτες και την εξάλειψη των Ισραηλινών από τον χάρτη. Η Ντόχα είναι επίσης η πηγή μεγάλης οικονομικής ενίσχυσης, την οποία η Τουρκία χρειάζεται για να χρηματοδοτήσει την παρέμβασή της.

Αυτοί οι ξένοι παράγοντες αποκλείστηκαν σε μεγάλο βαθμό από τον άξονα συνεργασίας που εγκαθιδρύθηκε στην περιοχή τους τελευταίους μήνες, συμπεριλαμβανομένου του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου και των Συμφωνιών του Αβραάμ. Για χρόνια, το Κατάρ απομονώθηκε από τους γείτονες του Κόλπου λόγω της αδιάκοπης υποστήριξής του προς το Ιράν και τη Μουσουλμανική Αδελφότητα. Αν και το Κατάρ έγινε δεκτό ξανά στο Συμβούλιο Συνεργασίας του Κόλπου στις αρχές του 2021, η περιφερειακή επιρροή στη Μέση Ανατολή έχει αλλάξει μετά την ανάληψη της προεδρίας των ΗΠΑ από τον Τζο Μπάιντεν. Η κυβέρνηση του Μπάιντεν έδωσε προτεραιότητα στην επαναβαθμονόμηση των σχέσεων με τη Σαουδική Αραβία και το Ιράν, απομακρύνοντας εαυτόν από την πρώτη και προσπαθώντας να καταλήξει σε μια πυρηνική συμφωνία με το δεύτερο. Το Κατάρ και η Τουρκία θα μπορούσαν νιώθουν μεν μια ικανοποίηση όμως θα πρέπει να λάβουν υπ' όψιν τους και τις φιλοδοξίες του Ιράν καθώς φαίνεται ότι η Τεχεράνη έχει επιτύχει σημαντικό προβάδισμα και επιρροή στην περιοχή.

Πέτρος Κράνιας
Capital

Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση