Το «κρας τεστ» των Ελληνοτουρκικών και η ειλικρίνεια των προθέσεων της Τουρκίας

Τα επόμενα βήματα, τις συνομιλίες σήμερα στην Αθήνα και την ενδεχόμενη συνάντηση Μητσοτάκη - Ερντογάν, αναμένει η Αθήνα προκειμένου να κριθεί η ειλικρίνεια των δηλώσεων της τουρκικής ηγεσίας ότι επιθυμεί αποκατάσταση των διμερών σχέσεων και προώθηση «θετικής ατζέντας» στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.

Ο Μ.Τσαβούσογλου με την επίσκεψη του στην Θράκη έδωσε φυσικά το στίγμα της τουρκικής πολιτικής και επισφράγισε την τουρκική επιλογή να μπει ψηλά στην ατζέντα το μειονοτικό στην Θράκη, αλλά φαίνεται ότι κράτησε χαμηλούς τόνους μη θέλοντας να τορπιλίσει από πριν την συνάντησή του με τον Κυρ. Μητσοτάκη και τον Ν.Δένδια.

Εξάλλου είχε διαμηνυθεί στην τουρκική πλευρά ότι πιθανός εκτροχιασμός της «ιδιωτικής επίσκεψης» θα τύγχανε άμεσης και ανάλογης απάντησης.

Ο Μ.Τσαβούσογλου με προσεκτικές κινήσεις φρόντισε μέσα σε λίγες ώρες της παραμονής του στην Θράκη να «φρεσκάρει» το πλαίσιο των τουρκικών θέσεων για το μειονοτικό: αναφέρθηκε σε «τουρκική μειονότητα», προβάλλοντας το θέμα της ταυτότητας, επισκέφθηκε το μειονοτικό Λύκειο Τζελάλ Μπαγιάρ για να προβάλει το εκπαιδευτικό και επίσης στο τουρκικό Προξενείο, συναντήθηκε και με τους δυο αποκαλουμένους μουφτήδες Αχμέτ Μέτε και Ιμπραήμ Σερίφ για να τονίσει και την απαίτηση εκλογής μουφτήδων και αναγνώριση των ψευδομουφτήδων.

Και δεν παρέλειψε να επισκεφθεί και τον τάφο του Σαδίκ καθώς όλα τα εγχειρήματα αυτού του είδους χρειάζονται τους … «ήρωες» τους.

Αρνητική εντύπωση προκαλεί πάντως ότι στο γεύμα στα Θάμνα εκτός των μελών της αποστολής του και της τουρκικής διπλωματικής αποστολής στην Αθήνα και στην Κομοτηνή, παραβρέθηκαν, μαζί με τους ψευδομουφτήδες και την πρόεδρο του μειονοτικού κόμματος ΚΙΕΦ, μειονοτικοί αυτοδιοίκητοί παράγοντες και τρεις βουλευτές του ελληνικού Κοινοβουλίου, οι κ.κ. Ιλχάν Αχμέτ και Μπουρχάν Μπαράν από το ΚΙΝΑΛ και ο Ζεϊμπέκ Χουσεΐν από τον ΣΥΡΙΖΑ, στέλνοντας με την παρουσία τους εντελώς λανθασμένα μηνύματα κυρίως στους μουσουλμάνους πολίτες ,που δεν θέλουν να βρίσκονται υπό την κηδεμονία του τουρκικού Προξενείου και του τουρκικού παρακράτους.

Ο εκπρόσωπος του ΥΠΕΞ, Αλέξανδρος Παπαϊωάννου, μόλις ολοκληρώθηκε η περιοδεία Τσαβούσογλου στην Θράκη με δήλωσή του επισήμανε ότι η «Τουρκία διαστρεβλώνει συνεχώς την πραγματικότητα», υπενθυμίζοντας ότι «η Συνθήκη της Λοζάνης αναφέρεται ξεκάθαρα σε Μουσουλμανική μειονότητα στην Θράκη».

Και τελικά έστειλε το μήνυμα ότι η βελτίωση των σχέσεων των δύο χωρών περνά μέσα από το σεβασμό των θεμελιωδών κανόνων του Διεθνούς Δικαίου και της Συνθήκης της Λοζάνης…

Η Τουρκία θέλει τις επόμενες τέσσερις εβδομάδες να μην φορτώσει και με άλλα προβλήματα την ήδη βαριά ατζέντα της, καθώς μεσολαβούν δύο κρίσιμα ραντεβού: του Τ. Ερντογάν με τον νέο Αμερικανό πρόεδρο Τ. Μπάϊντεν στις 14 Ιουνίου, αλλά και η Σύνοδος Κορυφής της ΕΕ στις 22 Ιουνίου.

Μια νέα ένταση με την Ελλάδα, μάλλον θα δυσκόλευε τους ήδη δυσχερείς χειρισμούς της τουρκικής κυβέρνησης, που βλέπει την πίεση από την Ουάσιγκτον να μην μειώνεται. Αλλά και στην ΕΕ παρά τη στήριξη των Γερμανών και ορισμένων ανατολικοευρωπαϊκών χωρών υπάρχει σοβαρότατος προβληματισμός για το εάν θα πρέπει να προχωρήσει και με ποιους όρους η ευρωτουρκική σχέση.

Το ερώτημα φυσικά είναι εάν αυτή η περίοδος χαμηλής έντασης με την Τουρκία θα συνεχισθεί και το επόμενο διάστημα, προσφέροντας έτσι την ευκαιρία για μια νέα προσπάθεια συζήτησης και αντιμετώπισης των ελληνοτουρκικών προβλημάτων, ή εάν όταν η Άγκυρα θεωρήσει ότι κλείνει το μέτωπο με τις ΗΠΑ και εξασφαλίζει τα όποια ανταλλάγματα μπορέσει από την ΕΕ, επιχειρήσει και πάλι να επιστρέψει στην πολιτική των προκλήσεων και των εντάσεων .

Οι ΗΠΑ έστειλαν αυστηρό μήνυμα, καθώς η υφυπουργός εξωτερικών Γ. Σέρμαν που επισκέφθηκε την Άγκυρα για την προετοιμασία της συνάντησης Ερντογάν - Μπάϊντεν επέδωσε ουσιαστικά τελεσίγραφο για το θέμα των S400 και επίσης ήταν εξαιρετικά επικριτική στο θέμα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θρησκευτικών ελευθεριών.

Η Αμερικανίδα αξιωματούχος δεν δίστασε να φωτογραφηθεί με μάσκα η οποία είχε αποτυπωμένο σύνθημα για τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης για τα δικαιώματα των γυναικών, από την οποία αποχώρησε η Τουρκία με εντολή Ερντογάν, ενώ η ίδια μετέβη και στην Κωσταντινούπολη όπου επισκέφθηκε την έδρα του Οικουμενικού Πατριαρχείου και συναντήθηκε με τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο.

Όσο για την ΕΕ οι αντιδράσεις για το θέμα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων αλλά κυρίως για την επιθετική ρητορική που επιστρατεύει ο Ερντογάν εναντίον ευρωπαίων ηγετών κατηγορώντας τους για ισλαμομοφοβία και καταπίεση των μουσουλμάνων, δημιουργούν ακόμη περισσότερα προβλήματα σε μια προβληματική σχέση, από την οποία όμως η Τουρκία με χαρτί το μεταναστευτικό επιχειρείς να αποσπάσεις μια σειρά ανταλλαγμάτων.

Σε διμερές επίπεδο η «θετική ατζέντα» που αφορά συνεργασία σε θέματα χαμηλής πολιτικής, στην οικονομία, στο εμπόριο, στον τουρισμό, μπορεί να προχωρήσει αλλά και με βάση την εμπειρία του παρελθόντος δεν είναι αρκετή για να σηματοδοτήσει την ανατροπή και την αλλαγή πορείας των ελληνοτουρκικών.

Τις προηγούμενες ημέρες έγινε προσπάθεια να δημιουργηθεί στοιχειωδώς ένα υπόβαθρο για την επίσκεψη, με τη συνάντηση (μέσω τηλεδιάσκεψης) για τα ΜΟΕ, με τη συνάντηση δυο αντιπροσωπειών για την τεχνική αποτύπωση της οριογραμμής του Έβρου του 1926, και με την συνάντηση του ΥΦΥΠΕΞ για τις οικονομικές σχέσεις Κ.Φραγκογιάννη με τον ομόλογο του Σ.Ονάλ, στην Καβάλα.

Όμως ο επόμενος γύρος των διερευνητικών δεν έγινε δυνατόν να συγκληθεί πριν από την επίσκεψη Τσαβούσογλου και είναι μάλλον δύσκολο να γίνει ο επόμενος γύρος πριν από την ενδεχόμενη συνάντηση Μητσοτάκη - Ερντογάν. Μια διαδικασία στην οποία έχει διαπιστωθεί πολύ μεγάλη απόσταση μεταξύ των δυο πλευρών καθιστώντας εξαιρετικά δύσκολη την επόμενη συνάντηση .

Το φόρτωμα της ατζέντας με μειονοτικό ζήτημα την Θράκη, απαιτήσεις για αποστρατικοποίηση των νησιών ή ακόμη και για «γκρίζες ζώνες», η απαίτηση παράδοσης όσων φυγάδων από την Τουρκία χαρακτηρίζονται Γκιουλενιστές (ενώ ούτε η Ε.Ε. ούτε και οι ΗΠΑ θεωρούν τρομοκρατική την οργάνωση του Φ.Γκιουλεν), η προσπάθεια ενοχοποίησης της Ελλάδας για το μεταναστευτικό, είναι προφανές ότι εξαφανίζουν τις προσδοκίες για επιτυχή κατάληξη μιας νέας διαδικασίας επαναπροσέγγισης και εξομάλυνσης των σχέσεων.

Νίκος Μελέτης
Liberal

Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση