Το αμαρτωλό τρίγωνο Ρωσίας, Τουρκίας και Οικρανίας

Η μάχη που θα δούμε στη Μαύρη Θάλασσα

Η Τουρκία δεν έχει με καμία άλλη χώρα στην γειτονιά της πιο στενές σχέσεις απ’ ό,τι με την Ουκρανία. Γιατί η προσάρτηση της Κριμαίας από την Ρωσία έχει από το 2014 και μετά καταστήσει στενούς στρατηγικούς εταίρους τις δύο χώρες στην Μαύρη Θάλασσα.

Έκτοτε, οι αμυντικές βιομηχανίες τους λειτουργούν συμπληρωματικά. Αυτήν τη περίοδο συνεργάζονται σε περισσότερα από τριάντα εξοπλιστικά και αεροπορικά προγράμματα.

Το γεγονός ότι οι διμερείς σχέσεις έχουν αναπτυχθεί τόσο δυναμικά οφείλεται και στο ότι ο Τούρκος Πρόεδρος Recep Tayyip Erdogan τις έχει αναγάγει σε κορυφαία προτεραιότητα.

Από τον Οκτώβριο του 2018 έχει συναντηθεί δέκα φορές με τον Πρόεδρο της Ουκρανίας, θέση που κατέχει από τον Μάιο του 2019 ο Volodymyr Selenskyj.

Τίτλος του κειμενου της Frankfurter Allgemeine Zeitung: «Μάχη για την Μαύρη Θάλασσα»
Υπότιτλος: «Οι αμυντικές βιομηχανίες της Τουρκίας και της Ουκρανίας συνεργάζονται στενά μεταξύ τους»

Η ανάλυση στην Frankfurter Allgemeine Zeitung του συντάκτη για θέματα Μέσης Ανατολής και Ισλάμ, Rainer Hermann, αναφέρει, μεταξύ άλλων:

Είναι αλήθεια ότι η τουρκική αμυντική βιομηχανία έχει σημειώσει σημαντικές προόδους τα τελευταία χρόνια. Όμως, η κατασκευή κινητήρων παραμένει η Αχίλλειος πτέρνα της. Στο σημείο αυτό την λύση παρέχει η Ουκρανία, όπου κατασκευάζονταν κατά κύριο λόγο όλοι οι τύποι κινητήρων στα χρόνια της Σοβιετικής Ένωσης. Το Ανώτατο Στρατηγικό Συμβούλιο, το οποίο ιδρύθηκε το 2011 για να προωθήσει τις διμερείς σχέσεις, κατέστη σημαντικό μόνο μετά τον πόλεμο στην Ανατολική Ουκρανία και την προσάρτηση της Κριμαίας, καθώς η Άγκυρα καταδικάζει την κατοχή της Κριμαίας και επιμένει στην εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας.

Δεδομένου ότι η στρατιωτική ισορροπία στη Μαύρη Θάλασσα έχει μετατοπιστεί υπέρ της Ρωσίας, η Τουρκία αισθάνεται ότι και η ίδια απειλείται από τη ρωσική δράση. Τα στρατιωτικά συστήματα που έχει τοποθετήσει η Ρωσία στην Κριμαία έχουν εμβέλεια σε ολόκληρη τη Μαύρη Θάλασσα και η Άγκυρα πλέον φοβάται ότι θα μπορούσε να μεταβληθεί σε «ρωσική θάλασσα». Με τις στενές της σχέσεις με την Ουκρανία, η Τουρκία επιχειρεί να αντισταθμίσει την κατάσταση, ενώ η Ουκρανία ελπίζει ότι με την Τουρκία στο πλευρό της θα ενισχύσει την επικίνδυνη θέση της. 

«Εάν οι δύο γείτονες φροντίσουν για την ασφάλεια της Μαύρης Θάλασσας έναντι της Ρωσίας, αυτό θα είναι προς το συμφέρον και των Ηνωμένων Πολιτειών», δηλώνει ο Zafer Mese από την φιλοκυβερνητική δεξαμενή σκέψης Seta.

Από την άλλη πλευρά, και για την Ρωσία θα υπάρξουν πλεονεκτήματα, εάν η Αμερική μειώσει την παρουσία της στη Μαύρη Θάλασσα ως αποτέλεσμα της συνεργασίας Τουρκίας-Ουκρανίας.
Εκτός από τη στρατηγική πτυχή η Άγκυρα, η οποία αντιλαμβάνεται εαυτήν ως προστάτιδα δύναμη των τουρκικών μειονοτήτων, θεωρεί σημαντική την υπεράσπιση των Τατάρων της Κριμαίας, οι οποίοι παραδοσιακά είναι επικριτικοί έναντι της Ρωσίας. Μόνον το 10% των 3 εκ. Τατάρων της Κριμαίας ζει ακόμα στην περιοχή. Η πλειοψηφία τους ζει πλέον στην Τουρκία.

Τον Οκτώβριο του 2020, οι Υπουργοί Άμυνας και Εξωτερικών των δύο χωρών συμφώνησαν την παράδοση τεσσάρων τουρκικών κορβετών στην Ουκρανία και τη δημιουργία κοινοπραξίας των εταιριών Baykar και Ukrspetsexport. Η κοινοπραξία θα παράγει στην Ουκρανία το τουρκικό μαχητικό αεροσκάφος Bayraktar TB2, το οποίο θα χρησιμοποιείται σε βάρος των φιλορωσικών αυτονομιστικών δυνάμεων στην Ανατολική Ουκρανία.

Η Τουρκία είχε ήδη από το 2018 πουλήσει έξι αεροσκάφη TB2 στην Ουκρανία. Τον περασμένο χρόνο, τα drones διαδραμάτισαν αποφασιστικό ρόλο στις ένοπλες συγκρούσεις στον Καύκασο και την Λιβύη. Αυτήν την περίοδο η Baykar αναπτύσσει το νέο μαχητικό αεροσκάφος Akinci, το οποίο θα κινείται με ουκρανικό κινητήρα. Σε αντάλλαγμα η Ουκρανία, η οποία δεν διαθέτει σημαντικά ναυπηγεία, έχει παραγγείλει από την Τουρκία κορβέτες τύπου Milgem που διαθέτουν χαρακτηριστικά Stealth. Η παραγωγή τους θα μεταφερθεί σιγά-σιγά στην Ουκρανία.

Συνεργαζόμενη με την Ουκρανία, η Τουρκία επιδιώκει να εξαλείψει το σημαντικότερο αδύνατο σημείο της αμυντικής της βιομηχανίας και να κατασκευάζει από κοινού κινητήρες κάθε είδους -για drones και πλοία, πυραύλους, αεροπλάνα και άρματα μάχης. Σύμφωνα με τα δημοσιεύματα του Τύπου της χώρας, ο κινητήρας για τον πρόσφατα αναπτυγμένο πύραυλο «Κρουζ» Gezgin της μεγαλύτερης τουρκικής εταιρείας όπλων, της Aselsan, προέρχεται από την ουκρανική εταιρία κατασκευής κινητήρων Ivchenko. Η Aselsan αγοράζει επιπλέον μια σειρά από μικρότερα εξοπλιστικά προϊόντα από την Ουκρανία και πωλεί προϊόντα της εκεί.

Οι δύο χώρες συνεργάζονται και στην ανάπτυξη ενός κινητήρα για το κυριότερο τουρκικό άρμα μάχης Altay. Το πρωτότυπο του Altay παρουσιάστηκε το 2012. Ωστόσο, η ανάπτυξή του έχει καθυστερήσει, καθώς η γερμανική εταιρία κατασκευής κινητήρων MTU δεν είναι πλέον διαθέσιμη ως προμηθεύτρια λόγω των περιορισμών στις εξαγωγές που τέθηκαν σε ισχύ μετά την απόπειρα πραξικοπήματος το 2016, ενώ και η Rheinmetall δεν παρέχει πλέον τον εξοπλισμό του άρματος μάχης που αντιστοιχεί σε αυτόν του Leopard 2. Οι υπάρχοντες ουκρανικοί κινητήρες δεν ενδείκνυνται για το Altay.

Η Τουρκία έχει συνάψει συμφωνία αγοράς του ουκρανικού συστήματος αεροπορικής άμυνας S-125. Ωστόσο, αυτό διαθέτει μόνον μέσο βεληνεκές και δεν μπορεί να υποκαταστήσει το αμφιλεγόμενο ρωσικό σύστημα S-400. Επιπλέον, σχεδιάζεται η συμμετοχή της Τουρκίας στην κατασκευή του μεταφορικού αεροσκάφους Antonov. 

«Τα δυνατά σημεία των δύο χωρών αλληλοσυμπληρώνονται, κατά τρόπο που να λειτουργούν ως γρανάζια», δηλώνει ο Özgür Eksi, αρχισυντάκτης του TurDef, ενός διαδικτυακού περιοδικού που επικεντρώνεται στην αμυντική βιομηχανία. Οι δύο χώρες δεν συγκαταλέγονται στις τεχνολογικά πιο προηγμένες σε σχέση με την βιομηχανία όπλων. Η συνεργασία τους έχει το πλεονέκτημα ότι δεν κυριαρχείται από μία εκ των δύο, αλλά ότι κάθε πλευρά είναι σε θέση να συνεισφέρει κάτι χρήσιμο.

«Η Ουκρανία έχει αυτό που χρειάζεται η Τουρκία», δηλώνει ο Eksi. Η συνεργασία είναι επωφελής και για τις δύο πλευρές: Για την Τουρκία, η οποία είναι μέλος του ΝΑΤΟ από το 1952, και για την Ουκρανία, υποψήφια για ένταξη στο ΝΑΤΟ από το 2018. Η Τουρκία συνεργάζεται με τους κανόνες και τα πρότυπα του ΝΑΤΟ και έτσι βοηθά την Ουκρανία να τα υιοθετήσει σταδιακά. Επιπλέον, η Τουρκία είναι φθηνότερη από άλλους προμηθευτές εντός του ΝΑΤΟ.

Frankfurter Allgemeine Zeitung, Rainer Hermann
HellasJournal

Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση