Ο Ερντογάν αξιοποιεί και πάλι, εντός και εκτός συνόρων, το "αντικουρδικό χαρτί"

Η διέξοδος σε όλα τα αδιέξοδα. Η αναζωπύρωση της θερμής σύγκρουσης με το Εργατικό Κόμμα Κουρδιστάν (ΡΚΚ) το καλοκαίρι του 2015 (λίγους μήνες αφότου οι πλάγιες συνομιλίες της Άγκυρας με τους ανθρώπους του Αμπντουλάχ Οτσαλάν έμοιαζε να οδηγούν σε κλείσιμο του "κουρδικού ζητήματος” της Τουρκίας) βοήθησε τον Ταγίπ Ερντογάν να αλλάξει πλήρως την ατζέντα και να μεταβεί, εν μέσω εθνικής έξαρσης, σε δεύτερη εκλογική αναμέτρηση μέσα στην ίδια χρονιά, οπότε ανακτήθηκε η περιπόθητη αυτοδυναμία για το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης, χωρίς όμως και να επιτευχθεί η εξώθηση του φιλοκουρδικού Κόμματος Δημοκρατίας των Λαών (HDP) εκτός Βουλής.

Η γειτονική χώρα μοιάζει να ξαναζεί "ημέρες του 2015”, μετά την επιχείρηση του τουρκικού στρατού στην ορεινή περιοχή Γκάρα του βόρειου Ιράκ εναντίον των ανταρτών του ΡΚΚ, η οποία και κατέληξε μεταξύ άλλων στον εν ψυχρώ φόνο 13 Τούρκων, οι οποίοι είχαν αιχμαλωτισθεί σε επεισόδια της τελευταίας πενταετίας και κρατούνταν σε μία σπηλιά.

Η συγκεκριμένη επιχείρηση, η οποία ξεκίνησε την περασμένη Τετάρτη, αποτέλεσε την κλιμάκωση στρατιωτικών ενεργειών που αναλαμβάνει η Τουρκία στο βόρειο Ιράκ (με τη σχετική ανοχή της Βαγδάτης και του γειτονικού Ιράν) ήδη από το καλοκαίρι. Ωστόσο τα πραγματικά περιστατικά γύρω από την εξόντωση των 13 ομήρων δύσκολα θα αποσαφηνιστούν. Οι αρχικές ανακοινώσεις της Άγκυρας έκαναν λόγο για άμαχους πολίτες, ενώ πρόκειται για στρατιωτικούς, αστυνομικούς και ανθρώπους των μυστικών υπηρεσιών. Επιπλέον, κουρδικές πηγές αμφισβητούν το αφήγημα της εν ψυχρώ εκτέλεσης των ομήρων, αντιτείνοντας ότι επί πολλά έτη οι Κούρδοι δεσμοφύλακές τους απέφευγαν να τους βλάψουν και κατηγορώντας την Τουρκία ότι αρνήθηκε κάθε διαπραγμάτευση για ανταλλαγή αιχμαλώτων και εξαπέλυσε αεροπορικό βομβαρδισμό κατά του συγκεκριμένου καταφυγίου. Παραδόξως μάλιστα, αφότου έγινε γνωστή η τραγική τύχη των 13 ο υπουργός Άμυνας Χουλουσί Ακάρ ανακοίνωσε τον "επιτυχή” τερματισμό της τουρκικής επιχείρησης, υποστηρίζοντας ότι εξοντώθηκαν 48 Κούρδοι.

Όμως τα πραγματικά περιστατικά λίγο αφορούν την πολιτική διαχείριση του ζητήματος, η οποία ευθύς αμέσως στράφηκε προς δύο κατευθύνσεις: τη σκλήρυνση της καταστολής στο εσωτερικό της Τουρκίας και την ενοχοποίηση του διεθνούς παράγοντα για ανοχή στην τρομοκρατία.

Ο σύμμαχος του Ερντογάν Ντεβλέτ Μπαχτσελί, ηγέτης του Κόμματος Εθνικιστικής Δράσης, έσπευσε να δηλώσει ότι "τίποτα πια δεν είναι το ίδιο και κανείς δεν μπορεί να πλέον κρύβεται”, εκτελώντας και πάλι τον ρόλο του εκμαιευτή εξελίξεων, ενώ η "ιερή αγανάκτηση” που πλέον έχει κυριεύσει τον δημόσιο λόγο της γείτονος ανοιχτά στοχοποιεί τον φυλακισμένο πρώην συμπρόεδρο του HDP Σελαχατίν Ντεμίρτας, η συνεχιζόμενη κράτηση του οποίου έχει καταγγελθεί από την κοινοβουλευτική συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης.

Το ενδεχόμενο να τεθεί εκτός νόμου του HDP, το οποίο δεν έχει κατορθωθεί παρά τις διώξεις να τεθεί εκτός Βουλής, προβάλλει όλο και πιο πιθανό, ενώ και η λοιπή αντιπολίτευση σύρεται σε μια ατζέντα που μόνο τους ήδη κυβερνώντες βοηθά. Υπενθυμίζεται ότι η μεγαλύτερη πολιτική ήττα που έχει υποστεί έως τώρα ο Ερντογάν, ήτοι η απώλεια του μητροπολιτικού Δήμου της Κωνσταντινούπολης κατέστη δυνατή χάρη στη σιωπηρή (και μέχρι τότε αδιανόητη) συνεργασία του HDP με την λοιπή αντιπολίτευση. Ήδη η σύλληψη 718 ατόμων του (φιλο)κουρδικού χώρου, μεταξύ των οποίων και ηγετικά στελέχη του HDP, καταδεικνύει το κύμα καταστολής που έχει εξαπολυθεί.

Όμως ακόμη περισσότερο χρήσιμη στον Ερντογάν είναι η νέα αυτή κρίση, για να οχυρωθεί απέναντι στη Δύση και δη τη νέα κυβέρνηση Μπάιντεν των ΗΠΑ, που αναμένεται να εντείνει τις πιέσεις σε ό,τι αφορά την τουρκο-ρωσική συνεργασία, με εμβληματική περίπτωση την προμήθεια των συστημάτων S-400.

"Oι ΗΠΑ τους έδωσαν όπλα και αυτοί τα χρησιμοποίησαν εναντίον μας” δήλωσε σήμερα ο Ερντογάν, αναφερόμενος στη συνεργασία της Ουάσιγκτον με το κουρδικό στοιχείο στη βόρεια Συρία. Και πρόσθεσε πολύ χαρακτηριστικά: "Αν είναι να βρισκόμαστε μαζί εντός του ΝΑΤΟ, θα συντάσσεστε με εμάς, όχι με τους τρομοκράτες”.

Ο ισχυρός άνδρας της Τουρκίας έχει συνεπώς βρει έναν ισχυρό ρητορικό αντιπερισπασμό στην συζήτηση για το "ποιός είναι ο αναξιόπιστος σύμμαχος”. Κυρίως, όμως έχει βρει ένα αντικείμενο για να παζαρέψει σκληρά τον ρόλο της Τουρκίας νοτίως των συνόρων της σε σχέση με τα σχέδια της κυβέρνησης Μπάιντεν για διαιώνιση της αμερικανικής στρατιωτικής παρουσίας στη βορειοανατολική Συρία.

Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, πάντως, που έχει επίσης ζητήσει την αποφυλάκιση του Ντεμίρτας, απέστειλε δια του εκπροσώπου του, Νεντ Πράις, συλλυπητήρια προς την σύμμαχο της Τουρκίας και τις οικογένειες των ομήρων, προσθέτοντας όμως με νόημα: "Αν επιβεβαιωθούν οι αναφορές για τον θάνατο Τούρκων αμάχων στα χέρια του ΡΚΚ, χαρακτηρισμένης τρομοκρατικής οργάνωσης, καταδικάζουμε την ενέργεια αυτή με τον πιο έντονο τρόπο.

Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση