Η χίμαιρα του νέου Ναυαρίνου

Η Δύση δεν νοεί επίλυση των προβλημάτων, με την Τουρκία στο περιθώριο και τιμωρημένη. Τη θεωρεί μέρος μιας μελλοντικής διευθέτησης τους

Δεν βρισκόμαστε στον 19ο ούτε η Τουρκία θυμίζει την τότε Οθωμανική αυτοκρατορία στο γεωπολιτικό θέατρο της περιοχής και εποχής μας. Ακόμα και η φθίνουσα οικονομική της κατάσταση δεν μπορεί να μας οδηγήσει στο συμπέρασμα πως είναι ευάλωτη σε τιμωρητικές ή εκδικητικές διαθέσεις. Ο Ερντογάν είναι ευάλωτος αυτή τη στιγμή, η Τουρκία όχι. Αυτό τον κάνει άκρως επικίνδυνο. Το φίδι που πεθαίνει δαγκώνει πιο βαθιά. Ακόμα και η αποκαθήλωση του όμως μένει να αποδειχθεί στη πράξη. Προς το παρόν είναι εικασία. Έχουμε πει πως η Τουρκία τούτη την ώρα που μιλάμε είναι σημαντική, πιο σημαντική από την Ελλάδα, για όλους τους διεθνείς δρώντες που έχουν σημασία και βαρύτητα. Για τους Αμερικάνους παραδοσιακά λόγω γεωγραφίας, για τους Γερμανούς λόγω πολυεπίπεδων οικονομικών συμφερόντων και για τον Πούτιν λόγω της χρησιμοποίησης της ως πολιορκητικού κριού αποσύνθεσης του ΝΑΤΟ. Αυτό δεν σημαίνει πως ο Τούρκος πρόεδρος έχει χειραγωγηθεί από το Ρώσο ομόλογο του. Το Δούναι και λαβείν παίζουνε και με επιτυχία μάλιστα προς ώρας.

Αν αύριο ξέσπαγε μια σύντομη σύρραξη μεταξύ Ελλάδας-Τουρκίας όλοι οι παραπάνω δρώντες στη φάση που βρισκόμαστε, απλά θα παρακολουθούσαν την εξέλιξη της σύρραξης περιμένοντας να βγει κάποιος από τους δύο «νικητής», στρώνοντας το τραπέζι των διαπραγματεύσεων με διαιτητικό μενού για τον ηττημένο. Αν βρίσκεται η Ελλάδα σε αυτή τη θέση η κατάσταση θα είναι πιο βολική για όλους. Αν δεν βρίσκεται θα δυσκολευτούν περισσότερο στο έργο της διαμεσολάβησης λόγω όλων των παραπάνω που είπαμε. Αν φτάσουμε ως τη σύρραξη η ήττα δεν πρέπει να υφίσταται στο λεξιλόγιο μας ούτε στην πίσω πλευρά του μυαλού μας. Η κατάσταση θα είναι «doordie» για την περιοχή που θα συμβεί το επεισόδιο, γι’ αυτό οι Ελληνικές κυβερνήσεις διαχρονικά είναι εξαιρετικά διστακτικές στο «πάτημα του κουμπιού» όταν παραβιάζονται «κόκκινες» γραμμές. Εφόσον δεν τις τηρείς καλύτερα να μην τις εξαγγέλλεις καθόλου όμως. Αυτομάτως υποβαθμίζεις τη θέση σου όταν υπάρχει δυσαρμονία θεωρίας πράξης σε τέτοιες οριακές καταστάσεις.

Η μόνη περίπτωση που θα οδηγούσε σε νέο «Ναυαρίνο» προσαρμοσμένο σε σύγχρονη εκδοχή, δηλαδή όχι ναυμαχία αλλά συντονισμένη οικονομική επίθεση που θα παραλύσει την Τουρκική οικονομία ακόμα περισσότερο, είναι ο Ερντογάν να διαπράξει μια «αδιανόητη» ενέργεια η οποία δεν θα μπορεί να δικαιολογηθεί και να εξωραϊστεί από κανένα. Μια τέτοια ενέργεια θα έλυνε αυτομάτως πολλά προβλήματα σε αρκετά μέτωπα για κάποιο διάστημα. Σε αυτό το διάστημα η χώρα μας θα κέρδιζε χρόνο ώστε να προετοιμαστεί σωστά για την επόμενη όξυνση που σίγουρα θα έρθει. Δεν μοιάζει τόσο απελπισμένος μέχρι στιγμής όμως ώστε να τη διαπράξει.

Ευάλωτη οικονομία δεν συνεπάγεται αυτόματα και ευάλωτες ένοπλες δυνάμεις, εφόσον μιλάμε για σύντομη σύρραξη. Είναι εξαιρετικά δύσκολη και επώδυνη απόφαση και αυτό οφείλουμε να το κατανοούμε όλοι, η στρατιωτική εμπλοκή. Πρέπει να σταθμίσεις πολλούς παράγοντες και κυρίως την καταλληλότητα της χρονικής συγκυρίας αλλά και τις πιθανότητες νίκης στο επεισόδιο. Δεν μπαίνεις ποτέ σε «πόλεμο» που δεν μπορείς να κερδίσεις. Ιστορικά αποδεδειγμένο. Εκτός αν κυνηγάς ηρωικές δάφνες μόνο. Στη φάση που βρισκόμαστε η Ελλάδα διατηρεί ακόμα αρκετές ισορροπίες σε στρατιωτικό επίπεδο αλλά και διπλωματικό εσχάτως. Κυρίως όμως έχει γίνει αντιληπτό από όλους στην περιοχή το αναθεωρητικό σχέδιο της Τουρκίας. Αυτό από μόνο του δεν μπορεί να κινητοποιήσει τη δύση προς το παρόν. Χρειάζονται πολύ περισσότερα από μία παράνομη NAVTEX και μία παραβίαση χωρικών υδάτων τα οποία μάλιστα δεν έχουν επεκταθεί.

Μη θρέφουμε ποτέ την αυταπάτη πως ακόμα και ένα νέο «Ναυαρίνο» αν και εφόσον, θα κάνει τη δύση να καταστρέψει όλες τις γέφυρες που τη συνδέουν με την Τουρκία. Δεν θα συμβεί κάτι τέτοιο. Μόνο προσωρινά ίσως. Είναι πλέον ξεκάθαρο πως η δύση δεν νοεί επίλυση των προβλημάτων, με την Τουρκία στο περιθώριο και τιμωρημένη. Τη θεωρεί μέρος μιας μελλοντικής διευθέτησης τους. Στο τέλος τη ημέρας πρέπει να θυμόμαστε πως οι «μεγάλοι» τείνουν να εκτιμούν και να υπολογίζουν λίγο περισσότερο, όχι το φρόνιμο και υπάκουο παιδί αλλά αυτό που ξέρει να κερδίζει στην πράξη αυτό που οραματίζεται, χωρίς μελοδραματισμούς και επικλήσεις στην αλληλεγγύη. Δυστοπικό αλλά ρεαλιστικό.

Χάρης Φιλιππάκης
Αρθρογράφος Ιστορικών
HuffingtonPost



Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση