Πώς ο Ερντογάν έκανε ό,τι ήθελε τον Τραμπ

Αποκαλύψεις στο βιβλίο του Μπόλτον

Το νέο βιβλίο 577 σελίδων του πρώην συμβούλου εθνικής ασφάλειας του προέδρου των ΗΠΑ, "The Room Where It Happened", αποκαλύπτει ότι ο Τούρκος ομόλογός του Τραμπ, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, είχε έναν αρκετά μεγάλο αντίκτυπο στην πολιτική των ΗΠΑ στη Συρία και αλλού.

Αν και το βιβλίο αναμένεται να κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα, τουρκικές ιστοσελίδες έλαβαν αντίτυπα του απομνημονεύματος του Μπόλτον, την ώρα που ο Λευκός Οίκος προσπαθεί να μπλοκάρει τη δημοσίευσή του με μια διαταγή έκτακτης ανάγκης.

Το βιβλίο παρουσιάζει μια εικόνα στην οποία οι συχνές κλήσεις του Ερντογάν προς τον Τραμπ ήταν πολύ αποτελεσματικές και ουσιαστικά ανάγκασαν τον πρόεδρο των ΗΠΑ να κάνει ό,τι θέλει η Άγκυρα, αν και υπήρχαν επίσης διάφορα μέτωπα στα οποία δεν τα κατάφερε, όπως η έκδοση του ισλαμιστή κληρικού Φετουλάχ Γκιουλέν, τον οποίο ο Ερντογάν κατηγορεί για ενορχήστρωση του αποτυχημένου πραξικοπήματος του 2016, ή η ανικανότητα να σταματήσει τις αμερικανικές αρχές από το να κατηγορήσουν την κρατική Halkbank της Τουρκίας, για συμμετοχή σε ένα περίπλοκο σχέδιο για την παράκαμψη των κυρώσεων προς το Ιράν μεταξύ 2011 και 2016, στο οποίο έγινε παγκοσμίως γνωστός ο Ρεζά Ζαράμπ με το λαθρεμπόριο χρυσού, αλλά και ο τότε διοικητής της Halkbank, που μετά την αποφυλάκισή του διορίστηκε διευθυντής του χρηματιστηρίου της Κωνσταντινούπολης.


Στη σελίδα 191 του βιβλίου του, ο Μπόλτον δήλωσε ότι, κατά τη διάρκεια συνάντησης μεταξύ Ερντογάν και Τραμπ στην Αργεντινή την 1η Δεκεμβρίου 2018, ο πρόεδρος των ΗΠΑ υποσχέθηκε να προσπαθήσει να βοηθήσει τον Τούρκο ομόλογό του στην υπόθεση Halkbank:

"Ο Ερντογάν παρείχε ένα σημείωμα από τη δικηγορική εταιρεία που εκπροσωπεί τη Halkbank, την οποία ο Τραμπ δεν έκανε τίποτα άλλο παρά να αναποδογυρίσει πριν δηλώσει ότι πίστευε ότι η τράπεζα ήταν εντελώς αθώα από όποια παραβίαση των κυρώσεων των ΗΠΑ στο Ιράν. Ο Τραμπ ρώτησε αν θα μπορούσαμε να φτάσουμε στον Αναπληρωτή Γενικό Εισαγγελέα των ΗΠΑ, Ματ Γουίτακερ, το οποίο παρέκαμψα. Ο Τραμπ έπειτα είπε στον Ερντογάν ότι θα φροντίσει τα πράγματα, εξηγώντας ότι οι εισαγγελείς της Νότιας Περιφέρειας δεν ήταν δικοί του, αλλά του Ομπάμα, ένα πρόβλημα που θα επιλυόταν όταν θα αντικαθίσταντο από δικούς του".

Ο Μπόλτον, στο βιβλίο του, το αποκαλεί "ανοησία" διότι "οι εισαγγελείς ήταν υπάλληλοι καριέρας του Υπουργείου Δικαιοσύνης, οι οποίοι θα είχαν προχωρήσει με τον ίδιο τρόπο αν η έρευνα για τη Halkbank ξεκινούσε τον όγδοο χρόνο της προεδρίας Τραμπ, όπως και κατά το όγδοο έτος του Ομπάμα. Ο Τραμπ προσπαθούσε να δείξει ότι είχε τόσο ανεξάρτηση εξουσία όσο ο Ερντογάν, ο οποίος είχε πει είκοσι χρόνια νωρίτερα ως δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης: "Η δημοκρατία είναι σαν τραμ. Το οδηγείτε στη στάση που θέλετε και μετά κατεβαίνετε"".

Ο Τραμπ, λοιπόν, "συνέχισε" σύμφωνα με τον Μπόλτον και είπε: "δεν θα ήθελε να συμβεί κάτι κακό στον Ερντογάν ή στην Τουρκία και ότι θα εργαζόταν πολύ σκληρά για το θέμα. Ο Ερντογάν παραπονέθηκε επίσης για τις κουρδικές δυνάμεις στη Συρία (θέμα το οποίο ο Τραμπ δεν αντιμετώπισε) και στη συνέχεια έθεσε το θέμα του Φετουλάχ Γκιουλέν, ζητώντας για άλλη μια φορά να εκδοθεί στην Τουρκία".

Σύμφωνα με τον Μπόλτον:

"Ο Τραμπ υπέθεσε ότι ο Γκιουλέν θα διαρκούσε μόνο μια μέρα αν επέστρεφε στην Τουρκία. Οι Τούρκοι γέλασαν, αλλά είπαν ότι ο Γκουλέν δεν χρειάζεται να ανησυχεί, καθώς η Τουρκία δεν είχε ποινή θανάτου. Ευτυχώς, η διμερής έληξε λίγο αργότερα. Τίποτα καλό δεν επρόκειτο να έρθει από αυτήν την ανανεωμένο 'ρομάντζο' με έναν ακόμη αυταρχικό ξένο ηγέτη".

Λίγους μήνες πριν από αυτήν τη συνάντηση, μετά τη συνάντηση του Τραμπ με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν, στο Ελσίνκι, τον Ιούλιο του 2018, ο Ερντογάν κάλεσε τον Τραμπ να μιλήσει για τον ευαγγελιστή Αμερικανό πάστορα, Άντριου Μπράνσον, ο οποίος πέρασε δυόμισι χρόνια στη φυλακή στην Τουρκία, και την υποτιθέμενη του "σχέση" με τον Γκιουλέν. Ο Μπόλτον συνέχισε:

"Ο Ερντογάν έθεσε επίσης ένα άλλο αγαπημένο θέμα, το οποίο συζητούσε συχνά με τον Τραμπ: την καταδίκη του Μεχμέτ Ατίλα, ανώτερου υπαλλήλου της κρατικής τουρκικής τράπεζας Halkbank, για οικονομική απάτη που οφείλεται σε μαζικές παραβιάσεις των κυρώσεών μας στο Ιράν. Αυτή η συνεχιζόμενη ποινική έρευνα απειλούσε τον ίδιο τον Ερντογάν λόγω ισχυρισμών ότι αυτός και η οικογένειά του χρησιμοποιούσαν τη Halkbank ή προσωπικούς σκοπούς, κάτι που έτυχε περαιτέρω διευκόλυνσης, όταν ο γαμπρός του έγινε υπουργός Οικονομικών της Τουρκίας. Για τον Ερντογάν, ο Γκιουλέν και το "κίνημά του" ήταν υπεύθυνοι για τις κατηγορίες της Halkbank, οπότε ήταν μέρος μιας συνωμοσίας εναντίον του, για να μην αναφερθούμε στον αυξανόμενο πλούτο της οικογένειάς του. Ήθελε να "πέσει" η υπόθεση Halkbank, πράγμα απίθανο τώρα που οι Αμερικανοί εισαγγελείς είχαν βρει λαβράκι με τις απάτες της τράπεζας. Τελικά, ο Ερντογάν γκρίνιαζε για την επερχόμενη ψήφιση από το Κογκρέσο που θα σταματούσε την πώληση F-35 στην Τουρκία, επειδή η Άγκυρα αγόρασε το σύστημα αεροπορικής άμυνας της Ρωσίας, S-400. Εάν ολοκληρωνόταν, αυτή η αγορά θα προκαλούσε επίσης υποχρεωτικές κυρώσεις κατά της Τουρκίας, σύμφωνα με το καταστατικό του 2017 κατά της Ρωσίας. Ο Ερντογάν είχε πολλά να ανησυχεί".

Στη σελίδα 185, ο Μπόλτον είχε επίσης πολλά να πει για τις συναλλαγές του Τραμπ με τον Ερντογάν, στο θέμα του πάστορα Μπράνσον:

"Ωστόσο, αυτό που ήθελε ο Τραμπ ήταν πολύ περιορισμένο: πότε θα απελευθερωνόταν ο Μπράνσον για να επιστρέψει στην Αμερική, κάτι για το οποίο πίστευε ότι η Τουρκία είχε δεσμευτεί. Ο Ερντογάν είπε μόνο ότι η τουρκική δικαστική διαδικασία συνεχιζόταν, και ο Μπράνσον δεν ήταν στη φυλακή πλέον, αλλά υπό κατ 'οίκον περιορισμό στη Σμύρνη. Ο Τραμπ απάντησε ότι πίστευε ότι ήταν και πολύ χρήσιμο, γιατί περίμενε να ακούσει τον Ερντογάν να του λέει ότι ο Μπράνσον, ο οποίος ήταν απλώς τοπικός ιερέας, ερχόταν σπίτι. Ο Τραμπ τόνισε τη φιλία του με τον Ερντογάν, αλλά υπονοούσε ότι θα ήταν αδύνατο ακόμη και να επιλύσει τα σκληρά ζητήματα που αντιμετωπίζει η σχέση ΗΠΑ-Τουρκίας, εκτός εάν ο Μπράνσον επιστρέψει στις ΗΠΑ. Ο Τραμπ ήταν πραγματικά ταραγμένος. Μετά από ένα ξέσπασμα στον Τίλερσον (πρώτος υπουργός Εξωτερικών της κυβέρνησης Τραμπ, Ρεξ Τίλερσον), και μη ξεκάθαρες εκφράσεις για τον Γκιουλέν (που ο Τραμπ ισχυρίστηκε ότι ήταν η πρώτη φορά που τον είχε ακούσει), είπε απίστευτα (και ανακριβώς), ότι ο Ερντογάν του έλεγε ότι ο Μπράνσον δεν θα επέστρεφε στο σπίτι. Αυτός ήταν ο λόγος για τον οποίο κανείς δεν θα συνεργαζόταν με τον Ερντογάν, παραπονέθηκε ο Τραμπ, ειδικά επειδή ολόκληρη η χριστιανική κοινότητα της Αμερικής ήταν αναστατωμένη για αυτόν τον πάστορα. Είχαν τρελαθεί".

Ο Μπόλτον παρείχε επίσης λεπτομέρειες σχετικά με την πολιτική των ΗΠΑ στη Συρία, την επιρροή του Ερντογάν στην απόφαση απόσυρσης του Τραμπ, τον πόλεμο του Ερντογάν εναντίον Κούρδων της Συρίας και τις προσπάθειές του να υπονομεύσει τον αγώνα ενάντια στο ISIS.

Πέτρος Κράνιας
Capital


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση