Η λογική στα χρόνια του παρανοϊού...

Τα δεδομένα και η εναλλακτική προσέγγιση
Εξ ανάγκης 14 μέρες πίσω και... βλέπουμε!

Του Νίκου Γκίκα

Φανταστείτε ένα υποθετικό σενάριο. Κάθε χειμώνα (στο βόρειο ημισφαίριο του πλανήτη μας), να υπάρχουν καθημερινές ανακοινώσεις για τα κρούσματα της γρίπης, πόσοι νόσησαν, πόσοι πέθαναν, πόσοι νοσηλεύονται σε κάποια ΜΕΘ. Γιατί να μην γινόταν κάθε χρόνο αυτό; Γιατί να μην ενημερωνόμαστε για κάτι που μας ταλαιπωρεί (άλλους περισσότερο άλλους λιγότερο) κάθε χρόνο και παίζει σημαντικό ρόλο στις ζωές μας ; Έρχεται και μας βρίσκει πολλές φορές στη χειρότερη στιγμή, όταν τρέχουν οι υποχρεώσεις, οι δουλειές, όταν έχουμε κάποια παρουσίαση, ένα σημαντικό ραντεβού, ένα ταξίδι. Δεν έχει η γρίπη ποσοστό θνητότητας 1% ; Είναι δηλαδή η κοινή γρίπη «χαμηλότερης κατηγορίας» και δεν «πουλάει» ; Μήπως ο covid-19, είναι πιο επικίνδυνος, έχει πιο περίεργο όνομα, τι γίνεται τέλος πάντων;

Επιτρέψτε μου να συστηθώ. Δεν είμαι γιατρός, δεν είμαι λοιμωξιολόγος, ούτε (θέλω να πιστεύω) ένας ακόμη «ξερόλας». Ένας απλός φτωχός και μόνος καουμπόι… λάθος, γεωγράφος, προγραμματιστής και προγνώστης καιρού! Διασκεδάζω όμως πολύ με τις θεωρίες συνωμοσίας, θέλω να τις ακούω από διαστροφή, να για παράδειγμα σαν αυτή που άκουσα τις προάλλες ότι τάχα μου ο ιός μεταλλάχτηκε λόγω του εγκατεστημένου δικτύου 5G (!) με το σκεπτικό ότι υπάρχει μεγάλη συσχέτιση αριθμού κρουσμάτων/θανάτων και εγκατεστημένου δικτύου!

Μου αρέσει η φαντασία και τα συναισθήματα, τα θέλω στη ζωή μου, αλλά δεν παίρνω αποφάσεις σύμφωνα με αυτά. Επιτρέψτε μου λοιπόν αυτό το κείμενο, μιας που έχω λίγο παραπάνω χρόνο να σκεφτώ λόγω των περιορισμένων μετακινήσεων που μας έχουν επιβληθεί. Και είμαι σίγουρος ότι αρκετοί από εσάς έχετε λίγο περισσότερο χρόνο επίσης να διαβάσετε και να σκεφτείτε! Ρίξτε τους γρήγορους ρυθμούς σας και αφιερώστε του λίγο χρόνο.

Έχουμε λοιπόν ένα περίεργο καθεστώς φόβου (για να μην πω πανικού) γι αυτόν τον άγνωστο νέο ιό, η κυβέρνηση έκανε το «αυτονόητο» και το «πολιτικώς ορθό», να κλείσει αρχικά τα εκπαιδευτικά ιδρύματα, στη συνέχεια τους χώρους συναθροίσεων, σιγά-σιγά τους χώρους διασκέδασης, ενώ μαθαίνω πως αναστέλλουν τη λειτουργία τους πολλά ξενοδοχεία. Ακύρωσα επαγγελματικό ταξίδι γι αυτόν τον λόγο. Εν πάσει περιπτώσει, δεν χρειάζεται να απαριθμήσω τα πάντα.

Είναι προφανές. Από τη στιγμή που οι άνθρωποι αποφεύγουν πια να έρχονται σε κοντινή επαφή με άλλους ανθρώπους, όλα σταματούν ή υπολειτουργούν. Μπήκαμε σε μια ιδιότυπη κατάψυξη λοιπόν, άγνωστο για πόσο. Το μόνο που κάνουμε εμμονικά από το πρωί μέχρι το βράδυ, είναι απλώς να μετράμε κρούσματα και θανάτους γυρνώντας γύρω – γύρω από τα έπιπλα σαν…

Προσπαθούμε να παρηγορήσουμε ή να ενθαρρύνουμε ο ένας τον άλλον και αν ξεμυτίσουμε από το σπίτι, αισθανόμαστε λες και πηγαίνουμε σε πόλεμο, αδειάζοντας τα ράφια των σουπερμάρκετ με ιδιαίτερη προτίμηση στα χαρτιά υγείας – ποτέ δεν κατάλαβα γιατί. (Η μάλλον καταλαβαίνω τι επιπτώσεις έχει ο φόβος στον μεταβολισμό).

Αν ήμουν κυβέρνηση, θα κήρυττα 2 εβδομάδες πρόωρες διακοπές, υποχρεωτικές άδειες σε όλους, σαν να ήταν Πάσχα ή Πρωτοχρονιά. Θα καλούσα μια επιστημονική ιατρική επιτροπή (τόσα καλά πανεπιστήμια έχουμε και δεν αστειεύομαι) να ασχοληθεί με το θέμα, πόσο σοβαρός είναι ο συγκεκριμένος ιός και ποιος ο κίνδυνος για την υγεία (έχουμε 134.000 επιβεβαιωμένα περιστατικά παγκοσμίως, νομίζω είναι αρκετό το δείγμα για να καταλάβουμε κάτι περισσότερο από το να μετράμε απλώς νεκρούς και πάσχοντες) και θα υποχρέωνα τα κανάλια να προβάλλουν την πληροφορία στα δελτία ειδήσεων, ή μέσω διαφημιστικών spot.

Αυτό έπρεπε να έχει γίνει εδώ και πολλές εβδομάδες. Θα έκανα κι άλλα πράγματα, στη ροή του λόγου θα τα διαβάζετε – μιας που τόσες ελεύθερες ώρες έχω και τη φαντασίωση του πρωθυπουργού συν τοις άλλοις. (Μην με ξεχάσετε στις επόμενες εκλογές.) Θα σας το πω από τώρα. Αποφεύγω όπως ο Χίος την ευγένεια, την τηλεόραση και ιδίως τα δελτία ειδήσεων.


Ωστόσο, από τον κοινωνικό μου περίγυρο που δυστυχώς ακόμη βλέπει, συμπεραίνω ότι δεν έχουν απαντηθεί συγκεκριμένα ερωτήματα:
1. Πόσο επικίνδυνος είναι στ’ αλήθεια αυτός ο ιός;
2. Τι επιπτώσεις έχει στην υγεία;
3. Είναι δυνατόν να προκαλέσει άλλα προβλήματα υγείας στη συνέχεια;
4. Παγκοσμίως έχουμε γύρω στα 134.000 περιστατικά. Ξέρουμε ποια είναι η πορεία της υγείας έστω ενός δείγματος ανθρώπων;
5. Μπορούμε να έχουμε μια έγκυρη πληροφόρηση για τους τρόπους που μπορεί κάποιος να προστατευθεί, εκτός από το να κλειστεί στο σπίτι του, να μην πλησιάζει άλλους ανθρώπους στα 3 μέτρα και να πλένει τα χέρια του με απολυμαντικά και οινόπνευμα όποτε ακουμπάει κάτι που δεν είναι δικό του; (Διότι το τελευταίο ισχύει και για την κοινή γρίπη). Κάτι περισσότερο;

Οπότε, το μόνο που έχουμε διαθέσιμο από όλες τις μεριές είναι έναν αγνό, ατόφιο και σε μεγάλες δόσεις φόβο, ο οποίος φτάνει στα όρια του πανικού και άπειρη παραπληροφόρηση. Θα το γράψω εδώ, σαν συμπέρασμα από όσα ενυπόγραφα συνέλεξα στο διαδίκτυο:

Το 80% όσων νοσήσουν το περνούν ελαφρά με συμπτώματα ήπιας πνευμονίας, ξηρό βήχα, πιθανό πυρετό, ενώ κάποιοι σχεδόν δεν το αντιλαμβάνονται κιόλας, τόσο ήπια συμπτώματα. Κάνουμε ό,τι και σε ένα κοινό κρυολόγημα ώστε να βοηθήσουμε τον οργανισμό μας. Όποτε νοσούμε στο αναπνευστικό, δημιουργούνται φλεγμονές, εν προκειμένου στους πνεύμονες, τις οποίες γενικά θέλουμε να περιορίσουμε. Σε λίγες μέρες 5-10 θα είμαστε καλά, αλλά προσέχουμε. Σεβόμαστε εαυτούς και περίγυρο και δεν τους υποχρεώνουμε να κολλήσουν.

Υποθέτω πάντως (και θα σας το αποδείξω ευθύς αμέσως) ότι εάν δινόταν κάποια τέτοια απάντηση στα ερωτήματα της παραπάνω παραγράφου, ο κορωναϊός, θα «έπαιζε» για μερικές ημέρες σαν μια είδηση, θα «ησυχάζαμε» και η ζωή μας θα συνεχιζόταν φυσιολογικά. Ωστόσο, για κάποιον περίεργο λόγο, από την πρώτη στιγμή της εμφάνισής του, έπεσαν όλες οι κάμερες επάνω του, κάνοντας στην κυριολεξία «tracking» της πορείας του.

Αν αποδεδειγμένα ήταν ένας πολύ επικίνδυνος ιός, ο οποίος μπορεί πανεύκολα να σκοτώσει ή, να έχει μακροχρόνιες επιπτώσεις στην υγεία του ασθενούς θα το καταλάβαινα. Σχετικά με το πρώτο, οι στατιστικές δεν συμφωνούν. Την στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές, έχουν (σε όλο τον πλανήτη) νοσήσει 134.519 άνθρωποι, εκ των οποίων πέθαναν οι 4.970. Ποσοστό θνητότητας: 3,7% στην συντριπτική τους πλειοψηφία μεγάλης ηλικίας και σε όλες τις περιπτώσεις με πολύ επιβαρυμένο ανοσοποιητικό και ιατρικό ιστορικό.

Το σημαντικότερο; Μιλάμε για επιβεβαιωμένα περιστατικά, δηλαδή κάποιος που νόσησε (και το κατάλαβε!), το δήλωσε είτε πηγαίνοντας στο νοσοκομείο, είτε με άλλον τρόπο. Το τελευταίο, είναι πολύ σημαντικό και παρερμηνεύεται σχεδόν από όλους: Ποσοστό θνητότητας 3.7%, δεν σημαίνει πως, από τους 1000 ανθρώπους που θα «κολλήσουν» το ιό, θα καταλήξουν οι 37! Σημαίνει πως από τους 1000 ανθρώπους που νόσησαν, το κατάλαβαν και το δήλωσαν, κατέληξαν οι 37. (Τα «παιχνίδια» της στατιστικής είναι περίεργα και εύκολα μπορεί να οδηγηθούμε και στο παρανοϊκό συμπέρασμα ότι δηλώνοντάς το αυξάνουμε τις πιθανότητες να… πεθάνουμε!!!).

Όπως είπαμε και πριν, το δήλωσαν. Το ποσοστό θνητότητας δεν εξαρτάται μόνο από την επικινδυνότητα του ίδιου του ιού. Για παράδειγμα, πολλοί, τόσο στη χώρα μας όσο και σε άλλες χώρες, πανικοβλήθηκαν πήγαν στο νοσοκομείο, απασχόλησαν το ιατρικό προσωπικό, περίμεναν στα επείγοντα, επειδή απλώς είχαν βήχα και «δέκατα» ή άλλα συμπτώματα (και τελικά στις περισσότερες περιπτώσεις μπορεί να μην είχαν… κορωναϊό αλλά φεύγοντας…να τον απέκτησαν!).

Τελικά, το σημαντικότερο, χωρίς να το θέλουν στέρησαν από άλλους ανθρώπους τη δυνατότητα να νοσηλευτούν και να θεραπευτούν εφόσον το κάθε σύστημα υγείας, έχει συγκεκριμένη δυναμική και χωρητικότητα. Η «υπερφόρτωση» του συστήματος λόγω του πανικού που καλλιεργήθηκε, δεν είναι λογικό να συμβάλλει στην αύξηση του ποσοστού θνητότητας; Αυτός ακριβώς είναι και ο κύριος λόγος που παρατηρούνται διαφορές από χώρα σε χώρα και αυτός ακριβώς είναι και η αιτία που το ποσοστό είναι αυξημένο σε σχέση με την κοινή… γρίπη του 1%.

Στη χώρα μας, όπου ακόμη το σύστημα δεν έφτασε τα όριά του, το ποσοστό θνητότητας είναι κάτω του 1% και για την ακρίβεια…0.6%. Το ίδιο και σε άλλες χώρες. Συνεπώς η θνητότητα δεν εξαρτάται μόνο από τη σχέση ιού – ανοσοποιητικού, αλλά και από την ίδια την κοινωνία. Έτσι όπως πάμε όμως, με τον πανικό να έχει κυριαρχήσει, το σύστημα δεν θα αντέξει την πίεση, όσες ιδιωτικές κλινικές κι αν επιτάξουν. Και γι αυτό δεν ευθύνεται ο ιός, ο οποίος είναι το ίδιο επικίνδυνος με τη γρίπη.

Φταίνε ξεκάθαρα τα ΜΜΕ και σίγουρα μερίδιο ευθύνης έχει και η κυβέρνηση που δεν προσπαθεί (δια της επιβολής), για την ενημέρωση του κοινού, ώστε να υπάρχει ψυχραιμία. Με χαρά μου άκουσα στο ραδιόφωνο ανακοίνωση του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών, που συνιστά ψυχραιμία και μέτρα προφύλαξης αν και είναι τόσο γενικόλογη που σε αυτό το κλίμα φόβου, δεν αρκεί.

Αντιλαμβανόμαστε λοιπόν ότι ο συγκεκριμένος ιός φαίνεται πως δεν είναι περισσότερο επικίνδυνος από τη γρίπη για την υγεία του καθενός από εμάς. Είναι ωστόσο επικίνδυνος για όλο το σύστημα διότι έχει τρία χαρακτηριστικά που τον διαφοροποιούν από την κοινή γρίπη!

Πρώτον, μεγάλη ασυμπτωματική περίοδος (τουλάχιστον 2 εβδομάδες), κατά την οποία (δεύτερο χαρακτηριστικό) τον μεταδίδεις στους γύρω σου και τρίτον ευκολότερη μετάδοση (2 φορές πιο εύκολη από τη γρίπη λόγω της ανθεκτικότητάς του). Από τη στιγμή που εμφανίζονται «ορφανά κρούσματα», καταλαβαίνουμε πως η κατάσταση ξεφεύγει σιγά-σιγά από τον οποιοδήποτε έλεγχο και η τελευταία «γραμμή άμυνας» είναι πλέον η ατομική υγιεινή. Την οποία, κακά τα ψέματα, έπρεπε ούτως ή άλλως να προσέχουμε λίγο περισσότερο, έτσι δεν είναι;

Την ίδια στιγμή, λαμβάνονται προληπτικά μέτρα και παίρνονται αποφάσεις σύμφωνα με τα επιβεβαιωμένα κρούσματα, τα οποία είναι προφανώς πολύ λιγότερα σε σχέση με τα πραγματικά, με άλλα λόγια εάν βάλουμε μόνο την παράμετρο «ασυμπτωματική μετάδοση» στο σκεπτικό μας, όλη η αντίδραση της κυβέρνησης και του συστήματος, είναι τουλάχιστον 14 ημέρες πίσω!

Να λοιπόν η φαντασίωση ξανά: Ρε σεις, οι επιδημίες είναι στατιστική που σημαίνει πως μοντελοποιούνται! Γιατί δεν κάνετε 2-3 απλές κινήσεις για να φτιάξετε ένα μοντέλο προσομοίωσης και να πάρετε συγκεκριμένες αποφάσεις γύρω από το ζήτημα; Ποιο είναι το ζήτημα; Να προφυλαχθούν αυτοί που πραγματικά θα κινδυνεύσουν!

Έχουμε δύο καλά κι ένα κακό νέο. Το ένα καλό είναι ότι μάλλον δεν μιλάμε για κάτι επικίνδυνο (εκτός αν έχει σοβαρές επιπλοκές στην υγεία τις οποίες δεν έχουμε μάθει ακόμη! (Αν και χλωμό το βλέπω, είναι ήδη 3 μήνες στην «πιάτσα» ο ιός, προσωπικά δεν έχω ακούσει κάτι περίεργο). Το κακό είναι ότι όλοι κάποια στιγμή στο μέλλον θα το κολλήσουμε (είναι στατιστικό αυτό), είτε τώρα, είτε αργότερα, όπως τελικά πιθανώς κολλήσαμε και το κοξάκι (το θυμάστε;) τον SARS, τον MERS, τον H1N1 και ένα σωρό άλλους ιούς ή τις παραλλαγές τους και όποια άλλα καλούδια προήλθαν από παγκολίνους, νυχτερίδες, αράχνες ή… κάποια εργαστήρια.

Το δεύτερο καλό νέο είναι ότι έχουμε ανοσοποιητικό που προσαρμόζεται, δημιουργεί αντισώματα και κάνει πολύ καλή δουλειά για εμάς, αρκεί να δώσουμε χώρο στους εαυτούς μας να ξεκουραστούν, να δυναμώσουν και να έχουν καλή ψυχολογία. Αυτό όμως, όπως και η ατομική υγιεινή, δεν είναι κάτι που θα έπρεπε να το κάνουμε ούτως ή άλλως;

Αυτήν την στιγμή, μόνο αριθμούς ακούμε και οι αριθμοί προέρχονται από «επιβεβαιωμένα κρούσματα». Η μάχη στο να μην πεθάνουν άδικα κάποιοι συνάνθρωποί μας δίνεται σε μία και μόνο παράμετρο, η οποία λέγεται «χωρητικότητα του Συστήματος Υγείας». Και κλείνοντας αυτό το κείμενο, ήρθε ίσως η στιγμή να σκεφτούμε τις καταστροφικές πολιτικές των μνημονίων, όσον αφορά την απαξίωσή του και την υποστελέχωσή του χάριν περικοπών.

Σε βαθμό που κάποιος φοβάται να αρρωστήσει πια. Δεν χρειάζεται να έρθει ένας «παρανοϊός» για να το επιβεβαιώσει. Όσοι, τα τελευταία χρόνια είχαμε εμπειρία από νοσοκομεία, ξέρουμε πολύ καλά για τι πράγμα μιλάμε. Και αυτό είναι αληθινή σιωπηλή δολοφονία για χιλιάδες συνανθρώπους μας που δεν κατάφεραν ποτέ να βρουν γιατρειά για πολλές άλλες και πιο σοβαρές ασθένειες, ακριβώς γι αυτόν τον λόγο. Και για άλλους που ταλαιπωρήθηκαν και ταλαιπωρούνται άδικα.

Λοιπόν, έξω είναι Άνοιξη. Χαρείτε την και κλείστε επιτέλους την τηλεόραση. Αφήστε τα μπαρ και τους κλειστούς χώρους, για τους παραπάνω τύπους, εάν δεν θέλετε να αρρωστήσετε και να χάσετε τόσο όμορφες μέρες. Κι αν συμφωνείτε έστω στη λογική του παραπάνω κειμένου, θα καταλάβετε ότι αυτή τη φορά είναι πραγματικά ζήτημα υγείας και για κάποιους συνανθρώπους μας χωρίς υπερβολή «ζήτημα ζωής και θανάτου» να κάνετε αυτήν την εξαιρετικά απλή κίνηση: Να κλείσετε την τηλεόραση

- Χρήσιμο Link για όσους τους αρέσουν οι αριθμοί (για να μην βλέπετε τηλεόραση): https://www.worldometers.info/coronavirus/coronavirus-death-toll/

- Η εξάπλωση του ιού: https://www.arcgis.com/apps/opsdashboard/index.html?fbclid=IwAR2xq69Os1BV8I5Jek9oH2MChsI403nZum5aoRkTswqzCuA2V2sXC0iGvAc#/bda7594740fd40299423467b48e9ecf6

- Και ένα τρίτο, στο οποίο γίνεται μια ενδελεχής ανάλυση για το τί σημαίνει θνητότητα και πώς περιορίζεται ένας ιός. https://medium.com/@xristos.amc/%CE%BA%CE%BF%CF%81%CE%BF%CE%BD%CE%B1%CF%8A%CF%8C%CF%82-%CE%B3%CE%B9%CE%B1%CF%84%CE%AF-%CE%B8%CE%B1-%CF%80%CF%81%CE%AD%CF%80%CE%B5%CE%B9-%CE%BD%CE%B1-%CE%B4%CF%81%CE%AC%CF%83%CE%BF%CF%85%CE%BC%CE%B5-%CF%84%CF%89%CF%81%CE%B1-baf841655a8f

Defence-Point

ΣΧΟΛΙΟ: Δεν είναι κάτι στο οποίο διαφωνείς κανείς, αλλά καταλήγει από άλλον δρόμο στο ίδιο συμπέρασμα: Ο νούμερο 1 παράγοντας θνητότητας είναι εν τέλει η υπερφόρτωση του συστήματος υγείας και η υπερφόρτωση καλλιεργείται από τον φόβο του αγνώστου που οδηγεί σε πανικό. Ο φόβος του αγνώστου έρχεται από την έλλειψη πληροφόρησης, για όσα παραπάνω έγραψα και την παραπληροφόρηση που καλύπτει τα κενά. Όλα αυτά, είναι χαρακτηριστικά της τηλεόρασης. Κι έτσι, στο τέλος, αναλαμβάνουμε αναγκαστικά μέτρα καραντίνας, με άλλα λόγια η καραντίνα έρχεται σαν αναγκαίο μέτρο, απέναντι στον ίδιο τον πανικό…



Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση