Τι γυρεύει ο Ερντογάν στο παζάρι (των Βρυξελλών);

Μια μικρή έστω και επικοινωνιακή «νίκη», μετά την παγίδα που του στήθηκε από την Μόσχα στην Συρία, αναζητά στις Βρυξέλλες ο Ταγίπ Ερντογάν, επιδιώκοντας να εμφανίσει τις συνομιλίες που θα έχει την Δευτέρα με την ηγεσία της ΕΕ, ως αποτέλεσμα της «αποφασιστικής πολιτικής του να ανοίξει τα σύνορα στους μετανάστες προς την Ελλάδα.

Η εικόνα της περασμένης Πέμπτης με τον Τ.Ερντογάν να παζαρεύει επί ώρες με το «μεγάλο αφεντικό» της Συρίας τον Β. Πούτιν προκειμένου τελικά να εξασφαλίζει μια Συμφωνία εκεχειρίας (όπως οι πολλές που έχουν συμφωνηθεί κατά περιόδους) με αντάλλαγμα όμως την αποδοχή των εδαφικών κερδών που έχουν επιτύχει τους τελευταίους μήνες οι Συριακές Κυβερνητικές Δυνάμεις, ήταν αρνητική για τον Τούρκο πρόεδρο που βλέπει το προσωπικό στοίχημα του στην Συρία να καταρρέει. Ο αυτοκινητόδρομος M4 που ήλεγχαν οι δυνάμεις ανταρτών που διάκεινται φιλικά προς την Τουρκία, γίνεται μια ουδέτερη ζώνη 6+6 χιλιομέτρων εκατέρωθεν του δρόμου, ενώ στην συμφωνία δεν γίνεται καμία αναφορά στον κρίσιμο αυτοκινητόδρομο Μ5 (που συνδέει με το Χαλέπι) τον έλεγχο του οποίου πήραν πριν λίγες εβδομάδες οι δυνάμεις του Συριακού Στρατού…

Ο Τ.Ερντογάν απέφυγε την ευθεία πολεμική αναμέτρηση με την Συρία και συνεπώς με την Ρωσία και προς το παρόν φαίνεται να αποτρέπεται ένα νέο κύμα προσφυγών από την περιοχή της Ιντλίμπ το οποίο θα ήταν καταστροφικό για τον Τούρκο πρόεδρο καθώς στο εσωτερικό της χώρας του οι αντιδράσεις εναντίον των Σύριων προσφύγων είναι ήδη πολλές.


Ο Τ.Ερντογάν επιχειρεί έτσι να ανατρέψει αυτή την αρνητική εικόνα και για την Τουρκία και για τον ίδιο στρεφόμενος προς την Ευρώπη, γνωρίζοντας τις αδυναμίες της, ξέροντας που μπορεί να κτυπήσει και σε ποιους να απευθυνθεί.

Έτσι ξεκίνησε με τον στυγνό εκβιασμό και την υλοποίηση της απειλής για άνοιγμα των συνόρων σε μετανάστες και πρόσφυγες. Δεν είχε υπολογίσει την αντίδραση της Αθήνας αλλά και το διαφορετικό κλίμα που υπάρχει πλέον και στην Ευρώπη.

Η αποφασιστική αντιμετώπιση της κατάστασης στον Έβρο από την ελληνική κυβέρνηση και η διπλωματική κινητοποίηση η οποία απέφερε και την επίσκεψη της ηγεσίας της ΕΕ στον Έβρο αλλά και την ισχυρή δήλωση του έκτακτου Συμβουλίου Υπουργών Εξωτερικών που συγκλήθηκε μετά από αίτημα του Ν. Δένδια, έδειξαν ότι ούτε η Ελλάδα ούτε η Ευρώπη είναι έτοιμες να υποκύψουν στον επαναλαμβανόμενο εκβιασμό του Τ.Ερντογάν.

Ο ίδιος τότε κατέφυγε στον πιο πρόθυμο συνομιλητή του στην Ε.Ε. την Γερμανίδα καγκελάριο Α.Μέρκελ η οποία συνεχίζει να ζει με το φοβικό σύνδρομο του 2015 όταν το ρεύμα του 1 εκατομμυρίου μεταναστών και προσφύγων, για τους οποίους η ίδια άνοιξε τις γερμανικές θύρες, επέφερε σοβαρές τεκτονικές ανατροπές στο γερμανικό πολιτικό και κοινωνικό σύστημα.

Στην τηλεφωνική συνομιλία τους, σύμφωνα με τουρκικές πηγές ο Τ. Ερντογάν δήλωσε ότι η Συμφωνία Ε.Ε. -Τουρκίας του 2016 δεν λειτουργεί και πρέπει να αναθεωρηθεί.

Και αμέσως μετά κλείσθηκε το ραντεβού για την ολιγόωρη επίσκεψή του στις Βρυξέλλες την Δευτέρα.

Η Κοινή Δήλωση Ε.Ε. -Τουρκίας του 2016 είναι προφανές ότι δεν λειτουργεί όχι μόνο λόγω των δομικών προβλημάτων που είχε και των ειδικών συνθηκών υπό τις οποίες υπογράφτηκε, αλλά κυρίως επειδή η Τουρκία συστηματικά δεν έκλεισε τις προσφυγικές ροές, δεν αντιμετώπισε τα κυκλώματα διακίνησης, δεν δέχθηκε τις επιστροφές όσων προέβλεπε η Συμφωνία.

Όσο για τις χρηματοδοτήσεις η Τουρκία επιμένει να λαμβάνουν τις χρηματοδοτήσεις απευθείας οι κρατικές δομές και τα υπουργεία και όχι οι οργανώσεις και μηχανισμοί που είναι ανεξάρτητοι από την κρατική εξουσία. Η Τουρκία μπορεί να επικαλείται κατά περίοδο τις συλλήψεις κάποιων μεταναστών και διακινητών που προσπαθούν να περάσουν στην Ελλάδα, δεν έχει εξηγήσει όμως επαρκώς για ποιόν λόγο δεν έχει καθεστώς βίζας σε χώρες από τις οποίες κατ εξοχήν προέρχονται παράνομοι μετανάστες ενώ από χώρες της Βόρειας Αφρικής όπως το Μαρόκο και η Αλγερία τα αεροπορικά εισιτήρια προς την Κωνσταντινούπολη είναι σχεδόν... επιδοτούμενα και έτσι εξηγείται και ο μεγάλος αριθμός μεταναστών από αυτές τις χώρες στα ελληνοτουρκικά σύνορα.

Ο Τ. Ερντογάν θα επιχειρήσει την Δευτέρα να βγει στην αντεπίθεση, να επαναλάβει τα fake news για την Ελλάδα, για τα «βασανιστήρια» την «δολοφονία» και την κακομεταχείριση προσφύγων. Όμως απέναντι του θα έχει μια Ευρώπη η οποία παρά τις αδυναμίες της και ενώ αντιλαμβάνεται και αναγνωρίζει το βάρος που σηκώνει η Τουρκία δεν είναι διατεθειμένη ούτε τεμενάδες να κάνει ούτε να υποκύψει στον εκβιασμό του.

Πιθανότατα η εξεύρεση τρόπων ώστε να ξεπαγώσει μέρος της βοήθειας που είχε προβλεφθεί από το 2016 και η παροχή πρόσθετων κονδυλίων, είναι ένα βήμα που η Ε.Ε. μπορεί να συμφωνήσει.

Όμως άλλες επιδιώξεις του Τ. Ερντογάν όπως η εξασφάλιση απόφασης για την κατάργηση της βίζας για τους Τούρκους πολίτες που ταξιδεύουν στην Ευρώπη και η αναβάθμιση της Συμφωνίας Τελωνειακής Ένωσης, θα πρέπει να θεωρείται μάλλον απίθανο να γίνουν αποδεκτές.

Μια νέα Συμφωνία για το μεταναστευτικό μεταξύ Ε.Ε. και Τουρκίας κάθε άλλο παρά θα είναι εύκολη υπόθεση. Η Ευρώπη είναι όλο και λιγότερο πρόθυμη να προσφέρει αυτά που ζητά ο Ερντογάν και προσανατολίζεται όλο και περισσότερο στην ασφάλεια των εξωτερικών συνόρων ώστε να ελεγχθούν οι ροές και έτσι να εξουδετερωθεί ο διαρκής εκβιασμός της Τουρκίας προς την Ευρώπη.

Μόνο εάν εγκαταλειφθεί από την Τουρκία η πολιτική του εκβιασμού και υπάρξει πλήρης εξασφάλιση ότι δεν θα χρησιμοποιηθούν και πάλι οι μεταναστευτικές /προσφυγικές ροές για να ασκηθεί πίεση στην Ευρώπη, μπορεί να γίνει διαπραγμάτευση μιας νέας λειτουργικής Συμφωνίας Ε.Ε.-Τουρκίας.

Αλλά αυτό έχει να κάνει περισσότερο με τον προσανατολισμό της ίδιας της Τουρκίας. Να αποφασίσει δηλαδή εάν θέλει να είναι εταίρος της Ευρώπης και σύμμαχος της Δύσης και όχι ο πυρήνας ενός νέου «Ανατολικού Ζητήματος»...

Νίκος Μελέτης
Liberal


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση