Διεξόδους στον ΟΗΕ αναζητεί ο Τσίπρας

Σειρά επαφών με ξένους ηγέτες για σοβαρά διπλωματικά προβλήματα, αλλά με τις ελπίδες θετικής πορείας μάλλον περιορισμένες

Aπό τον Αλέξανδρο Τάρκα

Διεξόδους στα -πολλά και συσσωρευμένα μέσα σε ελάχιστο χρόνο- διπλωματικά προβλήματα της χώρας θα αναζητήσει ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας μέσω σειράς επαφών με ξένους ηγέτες στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ στα τέλη Σεπτεμβρίου, αλλά οι ελπίδες θετικής πορείας είναι μάλλον περιορισμένες.

Ζήτημα προτεραιότητας χαρακτηρίζεται η αποκατάσταση ομαλών σχέσεων με τη Μόσχα, καθώς οι χειρισμοί των τελευταίων εβδομάδων επιδείνωσαν την κρίση που προκλήθηκε μετά την αρχική απόφαση της κυβέρνησης για την απέλαση τεσσάρων στελεχών των ρωσικών υπηρεσιών με στοιχεία για αθέμιτη ανάμειξή τους στα εσωτερικά πράγματα της χώρας μας. Ως τότε -και υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα υπάρξει χρονοτριβή για την ολοκλήρωση των διαδικασιών- αναμένεται ότι θα έχει διαπιστευθεί στη Μόσχα ο νέος πρεσβευτής της Ελλάδας, δίνοντας ούτως ή άλλως την αφορμή για επανεκκίνηση των διμερών σχέσεων, τουλάχιστον, σε υπηρεσιακό επίπεδο.

Η ελληνική πλευρά χρειάζεται τη βελτίωση των σχέσεων με τη Ρωσία, επειδή ως μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ μπορεί να έχει καθοριστικό ρόλο στο Κυπριακό και στη Συμφωνία των Πρεσπών με την ΠΓΔΜ, ενώ κρίσιμης σημασίας είναι πάντοτε οι σχέσεις της με την Τουρκία. Αντιστοίχως εκτιμάται ότι η Ρωσία επιθυμεί να διατηρήσει τα έμμεσα οφέλη από την «παραδοσιακή» στάση της ελληνικής κοινής γνώμης και αρκετών φορέων υπέρ της Μόσχας και μιας ιδιάζουσας θέσης της Ελλάδας εντός της Ε.Ε. και του ΝΑΤΟ.

Βάσει αυτών και σύμφωνα με την άποψη δυτικών διπλωματικών πηγών στην ελληνική πρωτεύουσα, επαναπροσέγγιση Αθήνας - Μόσχας θα υπάρξει στο προσεχές διάστημα, αλλά το μείζον ερώτημα είναι αν η ρωσική πλευρά θα ζητήσει συγκεκριμένα ανταλλάγματα ή θα αρκεστεί στην «ύπαρξη ανοιχτών διαύλων επικοινωνίας» μεταξύ των δύο πλευρών. Η φράση περί «διαύλων», ως αντίβαρο στο ψυχροπολεμικό κλίμα και στις κυρώσεις των ΗΠΑ και της Ε.Ε. κατά της Ρωσίας, έχει διατυπωθεί από τον κ. Τσίπρα τόσο δημόσια όσο και σε εμπιστευτικές συζητήσεις του με ξένους ηγέτες τους προηγούμενους μήνες.


Παράλληλα στο πλαίσιο της Γ.Σ. του ΟΗΕ θα υπάρξει νέος γύρος ελληνοτουρκικών συνεννοήσεων, οι οποίες παρουσιάζουν ποικίλες διακυμάνσεις μετά την αιφνιδιαστική απελευθέρωση των δύο Ελλήνων στρατιωτικών και τις σκληρές δηλώσεις της Άγκυρας κατά των αποφάσεων της Δικαιοσύνης για τους αιτούντες άσυλο στη χώρα μας. Σε αντίθεση με το κλίμα που επικρατούσε πριν από την επίσκεψη του προέδρου Ρ.Τ. Ερντογάν στην Αθήνα πέρυσι τον Δεκέμβριο, Έλληνες και ξένοι αξιωματούχοι εκτιμούν ως «σταθερή και όχι πολύ επικίνδυνη» την κατάσταση στο Αιγαίο.

Ωστόσο δεν ισχύει το ίδιο στο Κυπριακό ύστερα από συγκεκριμένες πληροφορίες ότι η τουρκική πλευρά ετοιμάζεται να απαντήσει στο νόμιμο δικαίωμα της Λευκωσίας για εξόρυξη υδρογονανθράκων με δικές της γεωτρήσεις σε θαλάσσιες περιοχές νότια της Μεγαλονήσου. Δηλαδή ούτε καν κοντά στις ακτές του ψευδοκράτους και κατά τρόπο που δεν θα παρενοχλήσει τη δραστηριότητα της αμερικανικής ExxonMobil και της γαλλικής Total στα δικά τους οικόπεδα εντός της κυπριακής ΑΟΖ. Με τον τρόπο αυτόν η Άγκυρα επιδιώκει να εγκλωβίσει την Κυπριακή Δημοκρατία, χωρίς να συγκρουστεί με τις ΗΠΑ και την Ε.Ε.

Υπενθυμίζεται ότι, όπως πρόσφατα αποκάλυψε η «δημοκρατία», ο πρόεδρος Ερντογάν και ο υπουργός Εξωτερικών Μ. Τσαβούσογλου, σε συζητήσεις με την ελληνική κυβέρνηση, έχουν αναφερθεί, με μάλλον αόριστο και ομιχλώδη τρόπο, σε επικείμενη πρωτοβουλία της Άγκυρας για «συνολική διευθέτηση» ζητημάτων στο Αιγαίο και στη ΝΑ Μεσόγειο. Η πρωτοβουλία «πακέτο» θα ήταν επικίνδυνη επειδή θα οδηγούσε σε συνολική διαπραγμάτευση υπαρκτών και ανύπαρκτων θεμάτων, χωρίς την ασπίδα προστασίας του Διεθνούς Δικαίου και, επιπλέον, ίσως κέρδιζε την υποστήριξη τρίτων κρατών με παροτρύνσεις τους για ελληνική ευελιξία, ώστε να κατευναστεί ο κ. Ερντογάν.

Ο ι επαφές του Έλληνα πρωθυπουργού στη Γ.Σ. του ΟΗΕ θα πραγματοποιηθούν, τέλος, λίγες ημέρες πριν από κρίσιμες εξελίξεις και στα Βαλκάνια. Πρώτο ορόσημο είναι το δημοψήφισμα της 30ής Σεπτεμβρίου στην ΠΓΔΜ που, ανεξαρτήτως αποτελέσματος, θα ανατροφοδοτήσει την αστάθεια στα Σκόπια και στην Αθήνα η οποία προκλήθηκε από την απαράδεκτη Συμφωνία των Πρεσπών.

Ουσιαστικά οι εξελίξεις και στις δύο χώρες θα παραμείνουν όμηροι των επικυρωτικών διαδικασιών της Συμφωνίας ως την προσεχή άνοιξη ή και αργότερα. Το δεύτερο ορόσημο αφορά τις σχέσεις Βελιγραδίου - Πρίστινα για την πιθανή ανταλλαγή εδαφών στο Κοσσυφοπέδιο, που έχει μεν κηρύξει την ανεξαρτησία του και έχει εξασφαλίσει αρκετές διεθνείς αναγνωρίσεις από το 2008 ως σήμερα, αλλά χρειάζεται μια οριστική διευθέτηση με τη Σερβία και τη στήριξη φιλικών χωρών, όπως η Ελλάδα. Σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες, οι επαφές μεταξύ Σέρβων και Κοσοβάρων έχουν προοδεύσει πολύ περισσότερο απ’ ό,τι ανέμενε ή γνώριζε η Αθήνα, με αποτέλεσμα η ελληνική διπλωματία να μην μπορεί να κερδίσει οφέλη από έναν πιθανό μεσολαβητικό της ρόλο ή από μια ευρύτερη συνδιαλλαγή με τον αλβανικό παράγοντα (Τίρανα, Πρίστινα, Σκόπια) στα Βαλκάνια.

* Ο Αλέξανδρος Τάρκας είναι εκδότης του περιοδικού «Άμυνα και Διπλωματία» και σύμβουλος ξένων εταιριών μελέτης επιχειρηματικού ρίσκου για τη ΝΑ Ευρώπη
Δημοκρατία


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση