Η αποτυχία στο Σκοπιανό να μην επαναληφθεί με τους Αλβανούς

Δεν μπορεί να γίνει αντιληπτή η επιθυμία του κ. Κοτζιά να κλείσει με απίστευτη βιασύνη ζητήματα χρόνια, όπως το Σκοπιανό και το Αλβανικό

Είχα γράψει θετικά σχόλια με την ανάληψη του ΥΠΕΞ από τον Ν. Κοτζιά, επειδή άρχισε να κινείται το υπουργείο, που ήταν στάσιμο επί δεκαετίες, πλην δύο-τριών εξαιρέσεων ολιγόχρονων. Είχα αναφερθεί επίσης με θετικό πρόσημο στη στάση του κατά τις συζητήσεις στην Ελβετία για το Κυπριακό.

Μέχρι εδώ. Τώρα, ομολογώ ότι δεν αντιλαμβάνομαι αφενός την επιθυμία του να κλείσει με απίστευτη βιασύνη ζητήματα χρόνια, όπως το Σκοπιανό και το Αλβανικό, και αφετέρου, δεν είδα, παρά τα διόμισυ χρόνια που πέρασαν, κάτι το ωφέλιμο από τις δεκάδες διμερείς, τριμερείς, τετραμερείς, πολυμερείς συναντήσεις που διοργανώνει ή συμμετέχει.

Κι αυτό είναι που με κάνει να αμφιβάλλω, ότι μπορεί να προκύψει κάτι θετικό, και στη διεξαγόμενη συζήτηση με τους Αλβανούς. Αν μάλιστα ληφθεί υπόψη και η μη κρυπτομένη πλέον αντίθεσή του με την πολιτική Α. Τσίπρα, τα πράγματα θεωρώ ότι δεν θα εξελιχθούν ευνοϊκά για τη Ελλάδα.

Με αφορμή τις εκδηλώσεις, προ ημερών, της Ι.Μ. Δρυινουπόλεως, Πωγωνιανής και Κονίτσης, για να τιμηθεί η υπογραφή της επετείου Αυτονομίας της Β. Ηπείρου, τον Μάιο του 1914, τέσσερις μήνες μετά από την ανακήρυξη της Αυτονομίας και την έναρξη του ένοπλου αγώνα, καλό είναι να υπενθυμίσω ορισμένα γεγονότα, έχοντας δυστυχώς πάντα κατά νου την πρώην αντιδήμαρχο του Μπουτάρη, που αποκάλεσε συνειδητά την Βόρειο ‘Ήπειρο… Νότια Αλβανία.

Όσοι με ευκολία αντιδρούν στη χρήση του όρου "Βόρειος Ήπειρος", τον οποίον και απαγορεύουν, να μη περιόριζαν την εκπαίδευσή τους μόνον σε σοβιετικού τύπου εγχειρίδια, αλλά να έριχναν μια ματιά στο Πρωτόκολλο της Κέρκυρας, της 17ης Μαΐου του 1914, με το οποίο διεθνώς αναγνωρίστηκε η Αυτονομία της Β. Ηπείρου, χωρίς έκτοτε να υπάρχει άλλο διεθνές κείμενο που να την καταλύει.

Πολύ συμπυκνωμένα, μη επιτρέποντος του χώρου, μετά από πολύμηνο ένοπλο αγώνα, δόθηκε η τελευταία μάχη των Βορειοηπειρωτών εναντίον των Αλβανών, από τις 20 έως τις 23 Απριλίου 1914, στη Μονή Tσέπου, όπου υπερίσχυσαν οι αυτονομιακοί, με συνέπεια τα αλβανικά στρατεύματα να υποχωρήσουν προς Βορρά. Από τις εξελίξεις αυτές φάνηκε καθαρά ότι οι Αλβανοί δεν ήταν σε θέση να ελέγξουν ούτε την περιοχή της Κορυτσάς και ούτε να καταλάβουν το Αργυρόκαστρο. Η αλβανική κυβέρνηση, κάτω από τον κίνδυνο οριστικής συντριβής, ζήτησε την παρέμβαση της Διεθνούς Επιτροπής Ελέγχου για σύναψη ανακωχής.

Η Προσωρινή Κυβέρνηση των Ελλήνων ανταποκρίθηκε θετικά στο αίτημα. Τα μέλη της Διεθνούς Επιτροπής, εκπρόσωπος της αλβανικής κυβέρνησης και οι: Γ. Ζωγράφος και Aλέξ. Kαραπάνος, εκπρόσωποι της Αυτονόμου Ηπείρου, συναντήθηκαν στους Αγίους Σαράντα. Από κει πέρασαν στην Κέρκυρα, όπου στις 17 Μαΐου υπέγραψαν Πρωτόκολλο, με το οποίο δικαιωνόταν ο αγώνας των Bορειοηπειρωτών.

Με το "Πρωτόκολλο της Κέρκυρας", όπως καθιερώθηκε να λέγεται, εξασφαλιζόταν ειδική ελευθερία και η συγκρότηση ειδικού σώματος Χωροφυλακής. Κατοχυρωνόταν η χρήση και διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας και απαγορευόταν η είσοδος και η στάθμευση στις δύο επαρχίες "στρατιωτικών μονάδων μη αυτοχθόνων". Η Βόρειος Ήπειρος με τις διατάξεις αυτού του Πρωτοκόλλου αποκτούσε ευρεία αυτονομία μέσα στα όρια της αλβανικής επικράτειας.

Το Πρωτόκολλο συνυπογράφηκε από όλες τις πλευρές. Μόνον οι αντιπρόσωποι της Xειμάρας αρνήθηκαν να προσυπογράψουν τις συμφωνίες και έφυγαν από τη Συνέλευση ζητωκραυγάζοντας το σύνθημα που είχε συνυφανθεί με τους αγώνες και την καθημερινή τους ζωή: "Ένωσις ή Θάνατος".

Μετά τον θριαμβευτικό αγώνα των Βορειοηπειρωτών και την επιτευχθείσα Αυτονομία, οι Δυνάμεις της Εγκάρδιας Συνεννόησης (Βρετανία, Γαλλία και Ρωσία) συγκατατέθηκαν στην κατάληψη των Επαρχιών Αργυρόκαστρου και Κορυτσάς από τον ελληνικό στρατό.

Μεσολάβησαν έκτοτε πολλά, με την Ελλάδα σπαρασσόμενη λόγω του Διχασμού, ώσπου φθάσαμε, με τη λήξη του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου, στην υπογραφή Συνθήκης Ειρήνης των Παρισίων, το 1946, όπου πραγματοποιήθηκε η Διάσκεψη των τεσσάρων νικητριών Δυνάμεων. Στο συμβούλιο των υπουργών των Εξωτερικών η Βόρειος Ήπειρος που απελευθερώθηκε για πολλοστή φορά από τον ελληνικό στρατό, παρέμεινε στην αλβανική επικράτεια (με την επιμονή του υπουργού των Εξωτερικών της Σοβιετικής Ένωσης Mολότωφ).

Η μεθοριακή γραμμή μεταξύ Ελλάδος και Αλβανίας υφίσταται μόνο de facto και όχι de jure. Οι Αλβανοί ζητούν εδώ και καιρό, και προσφάτως με τις συζητήσεις Κοτζιά-Μπουσάτι, ν’ αρχίσουν συζητήσεις επ’ αυτού του θέματος. Να σημειωθεί, ότι μονομερώς η Ελλάδα ήρε το εμπόλεμο προ εικοσαετίας, αλλά συνθήκη ειρήνης με την Αλβανία δεν υπογράψαμε, για να μη δώσουμε το δικαίωμα διεκδίκησης των περιουσιών των εγκληματιών Τσάμηδων, που κατέφυγαν στην Αλβανία, μαζί με τα γερμανικά στρατεύματα όταν υποχωρούσαν.

Το Βορειοηπειρωτικό ζήτημα επομένως, εξακολουθεί να παραμένει ανοιχτό ηθικά και νομικά. Ας μη το λησμονήσει αυτό ο Ν. Κοτζιάς, αν δεν παραιτηθεί, λόγω της διαφωνίας του με τον πρωθυπουργό.

Μακεδών
Voria


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση