Η ισορροπία του τρόμου Ελλάδας - Τουρκίας σε Αιγαίο και Έβρο

Τα οπλοστάσια των δύο χωρών: Πού υπερτερούμε εμείς και πού οι γείτονες, που είναι οι όγδοοι πιο ισχυροί στρατιωτικά στον κόσμο, αλλά έχουν πολλά τρωτά σημεία, τι ανησυχεί τους Ελληνες επιτελείς

Από τον Ανδρέα Κούτρα

Με την τουρκική προκλητικότητα στο Αιγαίο να χτυπάει «κόκκινο» και τον Ερντογάν να απειλεί στρατιωτικά την Ελλάδα και την Κύπρο αμφισβητώντας κυριαρχικά δικαιώματα και προβάλλοντας διεκδικήσεις στις περιοχές όπου βρίσκονται τα πλούσια ενεργειακά κοιτάσματα (νότια της Κρήτης - κυπριακή ΑΟΖ), ο κίνδυνος ενός «ατυχήματος» ή «θερμού επεισοδίου» είναι πολύ πιθανός.

Ειδικά όταν η επιχείρηση στη Συρία και στο Αφρίν γυρνάει μπούμερανγκ στην Τουρκία και τα προβλήματα στο εσωτερικό της είναι σοβαρά, η ανησυχία και ο προβληματισμός στους Ελληνες επιτελείς είναι αυξημένα. Στρατιωτικές και διπλωματικές πηγές αναφέρουν ότι έχουν ληφθεί τα απαραίτητα μέτρα αποτροπής μιας ενέργειας σε βάρος της Ελλάδας, υπονοώντας σαφώς ότι έχουν αυξηθεί τα μέτρα ασφαλείας στις περιοχές «υψηλού κινδύνου», αλλά η Τουρκία είναι πάντα απρόβλεπτη. Είναι η χώρα που συμπεριφέρεται ως ο «τρομοκράτης» της ευρύτερης περιοχής και διεκδικεί ρόλο περιφερειακής δύναμης, κάτι όμως που δεν της βγαίνει. Η Τουρκία είναι η όγδοη πιο ισχυρή χώρα στρατιωτικά στον κόσμο και μία από τις πιο ισχυρές του ΝΑΤΟ, και πιστεύει ο Ερντογάν ότι με τη δύναμη των όπλων μπορεί να διεκδικήσει εδάφη και να επιβάλει τις θέσεις της.

Σε σύγκριση με την Ελλάδα, το ισοζύγιο των στρατιωτικών δυνάμεων είναι υπέρ της Τουρκίας. Υπάρχουν όμως και πολλά τρωτά σημεία που έχει η γειτονική χώρα και στα οποία θα μπορούσε να υποστεί τεράστιες ζημιές από μια ενδεχόμενη σύγκρουση με την Ελλάδα στο Αιγαίο ή στον Εβρο. Η ισχύς της καταρχάς έχει να κάνει με το ανθρώπινο δυναμικό που βρίσκεται υπό τα όπλα. Υπολογίζεται ότι 410.500 άνδρες (μόνιμοι και οπλίτες) υπηρετούν στις ένοπλες δυνάμεις της Τουρκίας. Αριθμός πολύ μεγαλύτερος σε σύγκριση με κάθε ευρωπαϊκή δύναμη. Η Ελλάδα διαθέτει 180.000.

Η Τουρκία διαθέτει 185.000 άνδρες σε εφεδρεία, ενώ η Ελλάδα 280.000. Αυτός είναι ο λόγος που το υπουργείο Εθνικής Αμυνας προχώρησε το 2017 και συνεχίζει στην ενεργοποίηση του θεσμού των εφέδρων. Θέλει να έχει ενεργές ακόμη περισσότερες δυνάμεις ιδίως στα νησιά του Αιγαίου. Από την άλλη, όμως, η Τουρκία διαθέτει 35.000.000 κατάλληλους προς στράτευση άνδρες έναντι 4.000.000 της Ελλάδας, ενώ κάθε έτος 1.360.000 Τούρκοι φτάνουν σε στρατεύσιμη ηλικία, έναντι 105.000 Ελλήνων. Τα στοιχεία καταδεικνύουν το μέγεθος της χώρας και είναι λογικό, όταν μιλάμε για 80.000.000 πληθυσμό με τάσεις αυξητικές.

Εκείνο όμως που έχει σημασία να επισημανθεί είναι ότι ο πληθυσμός της Τουρκίας δεν είναι ομοιογενής (υπάρχουν εκατομμύρια Κούρδοι και Αλεβίτες), ενώ και μετά το πραξικόπημα, τον Ιούλιο του 2016, υπάρχει αποψίλωση πολλών έμπειρων αξιωματικών και γενικά στελεχών, και μεγάλη πτώση στο ηθικό του τουρκικού στρατεύματος, που επιδεινώθηκε με τις συνεχείς ήττες στο πεδίο μάχης της Συρίας. Αυτό συνιστά ένα σοβαρό μειονέκτημα για τις τουρκικές ένοπλες δυνάμεις. Αντίστοιχα μειονεκτήματα υπάρχουν και στους κλάδους του στρατού, του ναυτικού και της αεροπορίας.

Ξεκινώντας από τον Στρατό, η Ελλάδα διαθέτει συνολικά 1.353 άρματα μάχης έναντι 2.180 της Τουρκίας. Στον Εβρο ο Ελληνικός Στρατός έχει ποιοτικό πλεονέκτημα λόγω του μεγαλύτερου δραστικού βεληνεκούς, των βλητικών δυνατοτήτων και της θωράκισης των αρμάτων μάχης Leopard-2HEL. Από την περιοχή μάλιστα έχουν απομακρυνθεί μεγάλες δυνάμεις τεθωρακισμένων με στόχο να προωθηθούν στα σύνορα με τη Συρία. Η Τουρκία ωστόσο υλοποιεί πρόγραμμα κατασκευής δικών της αρμάτων μάχης (θα ξεκινήσει η κατασκευή των Altay στις αρχές του 2019), ενώ κατασκευάζει επίσης τα δικά της ερπυστριοφόρα ACV και τα επιθετικά ελικόπτερα T-129, που κάνουν ντεμπούτο στο μέτωπο της Συρίας. Επί του παρόντος ο Ελληνικός Στρατός έχει ισχυρή δύναμη επιθετικών ελικοπτέρων με τα AH-64 Apache (σύντομα θα παραλάβει τα Kiowa), όπως και αντιαεροπορικού πυροβολικού, αλλά πάσχει στον τομέα των αερομεταφερόμενων δυνάμεων. Η Τουρκία έχει πολύ μεγαλύτερες μεταφορικές δυνατότητες.

Στο Πολεμικό Ναυτικό θα μπορούσε κανείς να πει ότι η Ελλάδα υπερτερεί ακόμη. Βασικός λόγος είναι ότι διαθέτει τα σύγχρονα υποβρύχια U-214 κλάσης «Παπανικολής», τα οποία πασχίζει να παραλάβει και η Τουρκία, με τον Μπιναλί Γιλντιρίμ να προτρέπει πρόσφατα για επίσπευση του όλου προγράμματος. Τα ελληνικά «αθόρυβα» υποβρύχια μπορούν να στείλουν στον πάτο του Αιγαίου τα τουρκικά παλαιότερα τύπου 209. Το ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό είναι από τα καλύτερα στον κόσμο το προσωπικό του είναι άρτια εκπαιδευμένο και μπορεί να κάνει θαύματα με τους Exoset. Οι Τούρκοι δεν έχουν τις ίδιες δυνατότητες. Η αναβάθμιση του εξοπλισμού μάχης στα πλοία τους ωστόσο συγκαταλέγεται στα «συν» της γειτονικής χώρας, ενώ η Αγκυρα υλοποιεί πρόγραμμα κατασκευής αποβατικών πλοίων και ως το 2021 θα έχει αποκτήσει ελικοπτεροφόρο. Για κάποιους από τα ελληνικά νησιά θα είναι απλά «εύκολος στόχος».

Οσον αφορά την Αεροπορία, αξίζει να ξεκινήσουμε από τους Ελληνες χειριστές. Είναι από τους καλύτερους στον κόσμο. Αντιθέτως, η Τουρκία μετά το «ξήλωμα» που έπεσε από τον Ερντογάν λόγω πραξικοπήματος έχει σοβαρό πρόβλημα έμπειρων πιλότων. Πολλά μαχητικά της δεν μπορούν και δεν θα μπορούν να πετάξουν για πολύ ακόμη ελλείψει πληρωμάτων. Η Ελλάδα διαθέτει 230 μαχητικά έναντι 267 της Τουρκίας. Της γειτονικής χώρας όμως τα μαχητικά είναι αναβαθμισμένα, ενώ η ελληνική Πολεμική Αεροπορία «τρέχει» τώρα να αναβαθμίσει 85 F-16. Η ύπαρξη των Mirage είναι πλεονέκτημα για την Ελλάδα και ακόμη περισσότερο με το βλήμα SCALP, που μπορούν τα γαλλικά αεροσκάφη να ρίξουν από απόσταση 500 χιλιομέτρων. Μην ξεχνάμε όμως ότι σύμφωνα με τους σχεδιασμούς, αν υλοποιηθούν, η Τουρκία θα αρχίσει να παραλαμβάνει μαχητικά αεροσκάφη F-35. Το πρόγραμμα αυτό συνδέεται με την απόκτηση των S-400. Οι ΗΠΑ εκβιάζουν με τα F-35 να μη γίνει η παραλαβή των ρωσικών αντιαεροπορικών συστημάτων, αλλά κάτι τέτοιο δείχνει αδύνατο. Αν οι γείτονες πάρουν S-400, η ισορροπία στο Αιγαίο ανατρέπεται σε βάρος μας.

Γενικά αυτό που ανησυχεί τους Ελληνες επιτελείς είναι ότι, ενώ στην Ελλάδα οι εξοπλισμοί σταμάτησαν επί της ουσίας εδώ και περισσότερο από 10 χρόνια, στην Τουρκία η «κούρσα» εξοπλισμών συνεχίστηκε με πιο έντονους ρυθμούς. Η χώρα του Ερντογάν απέκτησε μάλιστα τεχνογνωσία και «τρέχει» πλέον δικά της εξοπλιστικά προγράμματα· από άρματα μάχης και επιθετικά ελικόπτερα έως πλοία και βλήματα μεγάλου βεληνεκούς.

Οι δυνάμεις του Στρατού Ξηράς

Η Ελλάδα διαθέτει συνολικά 1.353 άρματα μάχης με προσανατολισμό τα περισσότερα προς το μέτωπο του Εβρου. Σε αυτά περιλαμβάνονται τα 353 Leopard-2Α4/HEL με το πυροβόλο των 120 mm και ενισχυμένη αμυντική θωράκιση. Τα υπόλοιπα είναι Leopard-1A5, M48A5 MOLF και Μ60Α3 ΤΤS. Από την άλλη πλευρά, η Τουρκία διαθέτει συνολικά 2.180 άρματα μάχης, εκ των οποίων 320 Leopard-2Α41 και 150 M60T Sabra (αυτά έχουν πυροβόλο 120 mm). Τα υπόλοιπα είναι μικρότερου διαμετρήματος, 105 mm. Πολλές δυνάμεις πάντως έχουν μεταφερθεί από τον Εβρο στο μέτωπο της Συρίας, εκεί όπου οι Τούρκοι έχουν σημαντικές απώλειες, αλλά κανείς δεν γνωρίζει πόσα άρματα μάχης έχουν καταστρέψει οι Κούρδοι. Σημειώνεται ότι για το πρώτο τρίμηνο του 2019 προγραμματίζεται η έναρξη παραγωγής του άρματος μάχης Altay, με τον τουρκικό στρατό σε πρώτη φάση να θέλει 250 μονάδες.

Ο Ελληνικός Στρατός διαθέτει συνολικά 28 επιθετικά ελικόπτερα Apache, εκ των οποίων τα 9 είναι Longbow, ενώ ο τουρκικός έχει επενδύσει στα Super Cobra και βεβαίως στα «εγχώρια» T-129. Ηδη έχουν παραληφθεί τα πρώτα 28. Ενα, μάλιστα, συνετρίβη στο μέτωπο του Αφρίν από πύραυλο των Κούρδων. Η ηγεσία του ΓΕΣ προσβλέπει στα ελικόπτερα ένοπλης αναγνώρισης OH-58D Kiowa Warrior, τα οποία δύνανται να αξιοποιήσουν τον υφιστάμενο οπλισμό των Apache και να χρησιμοποιηθούν για την ενίσχυση της άμυνας στα νησιά. Την ίδια στιγμή η Τουρκία έχει επενδύσει στην προμήθεια μεγάλου αριθμού ελικοπτέρων μέσης μεταφορικής ικανότητας S-70A Blackhawk και AS532UL Cougar, τα οποία αποτελούν βασική προϋπόθεση για την απόκτηση αποτελεσματικής δυνατότητας εναέριας εφόδου και αντιπροσωπεύουν μία από τις σοβαρές απειλές για τον ελληνικό αμυντικό σχεδιασμό. Η Ελλάδα διαθέτει βαρέα μεταφορικά ελικόπτερα CH-47 Chinook, ενώ το πρόγραμμα των NH-90 αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα.

Ο συσχετισμός δυνάμεων στον τομέα του αντιαεροπορικού πυροβολικού είναι υπέρ της Ελλάδας λόγω προσανατολισμού. Ο τουρκικός στρατός περιορίζεται σε συστήματα μικρού βεληνεκούς (SHORADS), ενώ ο ελληνικός διαθέτει πολλά αξιόλογα συστήματα κατευθυνόμενων βλημάτων πολύ μικρού, μικρού και μέσου βεληνεκούς, τα οποία θα αναλάβουν την αναχαίτιση τυχόν εχθρικής αεραποβατικής ενέργειας, αλλά και την προστασία των φίλιων δυνάμεων.

Οι δυνάμεις του Ναυτικού

Το ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό διαθέτει συνολικά 11 υποβρύχια, εκ των οποίων τα 4 είναι τα σύγχρονα 214 με σύστημα πρόωσης ανεξάρτητης του αέρα. Στην κατηγορία αυτή εντάχθηκε ακόμη ένα υποβρύχιο τύπου 209, που αναβαθμίστηκε. Πριν από μερικές ημέρες, μάλιστα, το ΚΥΣΕΑ αποφάσισε την προμήθεια τορπιλών βαρέος τύπου, η οποία εκκρεμούσε. Το ναυτικό της Τουρκίας διαθέτει σήμερα 12 υποβρύχια. Υλοποιεί πρόγραμμα ναυπήγησης έξι υποβρυχίων κλάσης τύπου 214, αλλά παρουσιάζει (ευτυχώς για την Ελλάδα) μεγάλη καθυστέρηση. Εκτιμάται ότι το πρώτο θα παραδοθεί το 2021. Στο μεσοδιάστημα έχει δρομολογήσει πρόγραμμα εκσυγχρονισμού τεσσάρων υποβρυχίων τύπου 209/1400 και των δύο νεότερων υποβρύχιων τύπου 209/1200.

Η Ελλάδα διαθέτει 13 φρεγάτες, 17 πυραυλακάτους, 10 κανονιοφόρους, 6 παράκτια περιπολικά, 4 ναρκοθηρευτικά, 5 αρματαγωγά, 4 πλοία ταχείας μεταφοράς, 3 πλοία γενικής υποστήριξης, 18 ελικόπτερα ανθυποβρυχιακού πολέμου. Η Τουρκία διαθέτει ελαφρώς περισσότερες μονάδες (16 φρεγάτες, 8 κορβέτες, 19 πυραυλακάτους, 16 παράκτια περιπολικά, 11 ναρκοθηρευτικά, 5 αρματαγωγά, 2 πλοία γενικής υποστήριξης, 32 ελικόπτερα ανθυποβρυχιακού πολέμου, 6 αεροσκάφη ναυτικής συνεργασίας), αλλά η αδιάκοπη αναβάθμιση του εξοπλισμού μάχης των κύριων μονάδων του στόλου της τής προσδίδει ποιοτικό προβάδισμα.

Δεν περνάει, βεβαίως, απαρατήρητο το γεγονός ότι η Τουρκία υλοποιεί πρόγραμμα ναυπήγησης σκαφών απόβασης αρμάτων (LCT), μία ενέργεια καθαρά επιθετική απέναντι στα νησιά του Αιγαίου, και παράλληλα έχει σε εξέλιξη τη ναυπήγηση του ελικοπτεροφόρου με κεκλιμένη ράμπα απονήωσης και δυνατότητα υποδοχής 8-10 μαχητικών τύπου F-35B, το οποίο αναμένεται να εισέλθει σε υπηρεσία το έτος 2021. Η Τουρκία διαθέτει επίσης 6 αεροσκάφη ναυτικής συνεργασίας CN-235, τα οποία διαθέτουν αξιόλογο εξοπλισμό εντοπισμού υποβρυχίων ή στόχων επιφανείας και διαχείρισης μάχης, και ετοιμάζεται να παραλάβει ισάριθμα ATR 72-600T MPA, με πανομοιότυπο εξοπλισμό. Από την απέναντι όχθη, η Ελλάδα υλοποιεί το πρόγραμμα αναβάθμισης των 5 αεροσκαφών ναυτικής συνεργασίας P-3 Orion.

Οι δυνάμεις της Αεροπορίας

Την τρέχουσα περίοδο γίνονται διαπραγματεύσεις μεταξύ της Πολεμικής Αεροπορίας και της κατασκευάστριας αμερικανικής εταιρίας των F-16 προκειμένου να αναβαθμιστούν 85 από τα συνολικά 153 αεροσκάφη αυτού του τύπου. Η διαφορά είναι οικονομική και πηγές του ΓΕΑ εκτιμούν πως θα βρεθεί η χρυσή τομή για να εγκριθεί το πρόγραμμα και να προχωρήσει έτσι ώστε να κλείσει η ψαλίδα με την Τουρκία, η οποία μπορεί να μη φαίνεται από τους αριθμούς αλλά υπάρχει. Και το λέμε αυτό γιατί η Πολεμική Αεροπορία διαθέτει συνολικά 230 μαχητικά (μαζί με τα Mirage και τα F-4E) και η τουρκική 267, αλλά της Τουρκίας ένας μεγάλος αριθμός F-16 είναι αναβαθμισμένος. Και οι δύο χώρες αναμένεται να παροπλίσουν τα επόμενα χρόνια πολλά από τα F-4E, αλλά η Τουρκία θα αρχίσει να παραλαμβάνει από το επόμενο έτος F-35A (έχει συμφωνήσει για 100 αεροσκάφη). Αν συμβεί αυτό και δεν προσκρούσει το πρόγραμμα στη ρήξη των σχέσεων Ουάσινγκτον - Αγκυρας, τότε η Τουρκία θα έχει ξεφύγει πολύ όσον αφορά την αεροπορική υπεροχή της. Σχετικά με τα όπλα που φέρουν τα αεροσκάφη, αξίζει να επισημανθεί η ανωτερότητα του SCALP-EG που μπορούν να φέρουν και να εξαπολύσουν τα Mirage 2000-5.

Το επίγειο δίκτυο αεράμυνας της Πολεμικής Αεροπορίας στηρίζεται σε 6 πυροβολαρχίες προηγμένης έκδοσης Patriot PAC-3 και 2 πυροβολαρχίες S-300PMU1. Αντίστοιχα, η τουρκική αεροπορία στηρίζεται σε 8 συστοιχίες βλημάτων MIM-23 HAWK-XXI, οι οποίες αναπτύσσονται σε δύο Μοίρες περιμετρικά της Κωνσταντινούπολης και κατά μήκος των συνόρων με τη Συρία. Το μείζον πρόβλημα, ωστόσο, για την Ελλάδα είναι η συμφωνία Ρωσίας - Τουρκίας για την παραλαβή 4 πυροβολαρχιών S-400 από τον Μάρτιο του 2020. Οι πυροβολαρχίες θα οργανωθούν σε 2 Μοίρες και εκτιμάται ότι η μία εξ αυτών θα τοποθετηθεί στα τουρκικά παράλια. Είναι μία εξέλιξη δυσμενής για τη χώρα μας, αφού η ανάπτυξη του προηγμένου συστήματος S-400 ταράζει σε μεγάλο βαθμό την ισορροπία στο Αιγαίο.

Στον αεροπορικό τομέα θα πρέπει να επισημανθεί ότι η Τουρκία έχει τη δυνατότητα να εκτελέσει αποστολές εναέριου ανεφοδιασμού καυσίμου με τα 7 KC-135R Stratotanker που διαθέτει, ενώ απέκτησε και τη δυνατότητα εκτέλεσης αερομεταφορών στρατηγικής εμβέλειας με τα αεροσκάφη A400M Atlas, τα οποία έρχονται να συμπληρώσουν τα υπό εκσυγχρονισμό C-130 και τα 48 μεταγωγικά αεροσκάφη CN-235M. Αριθμός πολύ μεγαλύτερος των ελληνικών.

Δημοκρατία


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση