Η Τουρκία επιμένει νεο-οθωμανικά

Διεκδικεί μεγαλύτερη επιρροή στα Βαλκάνια και την Ευρώπη

Γράφει ο Γιώργος Σκαφίδας

Μιλώντας προ ημερών στην αλβανική τηλεόραση (Top Channel), ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε ότι υπάρχουν πολιτικά κόμματα σε Βαλκάνια και Ευρώπη «με τα οποία συμφωνεί απόλυτα» και «μοιράζεται τις ίδιες ιδεολογίες».

Σημείωσε, μάλιστα, ότι πολλές από αυτές τις παρατάξεις «φυσικά και θέλουν να επωφεληθούν» από τις εμπειρίες του ισλαμοσυντηρητικού τουρκικού καθεστώτος, το οποίο τουρκικό καθεστώς από την πλευρά του… φυσικά και θέλει να τους ανταποδώσει τα οφέλη.

«Θα τους βοηθούσαμε με μεγάλη μας χαρά… με απόψεις, γνώσεις, τεχνογνωσία», διεμήνυσε ο 63χρονος Τούρκος ηγέτης προτού σπεύσει να ευχηθεί «καλή επιτυχία» στον «καλό του φίλο» Έντι Ράμα. Κι όλα αυτά, μόλις έξι ημέρες πριν τις αλβανικές εκλογές της 25ης Ιουνίου, εκλογές που «πρόκειται να σηματοδοτήσουν την απαρχή μιας νέας εποχής» για την Αλβανία, όπως προέβλεψε ο ίδιος ο Ερντογάν.

Πίσω στο παρόν, το ισλαμοσυντηρητικό τουρκικό κατεστημένο προφανώς πανηγυρίζει για τη σαρωτική εκλογική επικράτηση του Ράμα στην Αλβανία, ενός Ράμα ο οποίος πλέον, όπως όλα δείχνουν, οδεύει προς αυτοδυναμία (εξασφαλίζοντας περίπου 74 έδρες σε σύνολο 140, από 65 που είχε στην προηγούμενη βουλή).

Ο Αλβανός πρωθυπουργός βρίσκεται άλλωστε παλαιόθεν ψηλά στη λίστα με τους αγαπημένους ηγέτες του Ερντογάν στα Βαλκάνια. Χωρίς φυσικά να είναι ο μόνος. Κοντά στον Τούρκο ηγέτη βρίσκεται και ο Μπακίρ Ιζετμπέκοβιτς, εις εκ των τριών προέδρων της Βοσνίας Ερζεγοβίνης. Διόλου τυχαία, ο 60χρονος Ιζετμπέκοβιτς τυγχάνει πρόεδρος του δεξιού Κόμματος της Δημοκρατικής Δράσης (SDA) το οποίο αποτελεί και την ισχυρότερη μουσουλμανική παράταξη στη Βοσνία. Ο Ερντογάν συνηθίζει, μάλιστα, να τον αποκαλεί και «αδελφό Μπακίρ», υπογραμμίζοντας έτσι ως στόχο την επίτευξη «αδελφικών» δεσμών με τους μουσουλμανικούς πληθυσμούς της πάλαι ποτέ Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Όταν ο Τούρκος πρόεδρος κατηγόρησε πρόσφατα (τον περασμένο Μάρτιο) τις ολλανδικές Αρχές για τη Σφαγή των χιλιάδων Βόσνιων στη Σρεμπρένιτσα το 1995, το έκανε προφανώς απευθυνόμενος όχι μόνο στο δικό του εσωτερικό ακροατήριο αλλά και… στους μουσουλμάνους των Βαλκανίων. Σε πολλά σχολεία της Βοσνίας πάντως, τα τουρκικά διδάσκονται ήδη από το 2015 ως ξένη γλώσσα επιλογής. Το πρακτορείο «Anadolu» υπολογίζει ενδεικτικά σε περισσότερους από 7.000 τους μαθητές που διδάσκονται σήμερα την τουρκική γλώσσα στη Βοσνία.

Πιστός στο νέο-οθωμανικό του όραμα, ο Ερντογάν επιμένει να βλέπει στα Βαλκάνια «Τούρκους» τους οποίους επιδιώκει μάλιστα να θέσει υπό κηδεμονία ως αυτόκλητος προστάτης.

«Έχουμε συγγένεια με τους Αλβανούς. Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι με τους οποίους είμαστε συγγενείς, όχι μόνο στην Αλβανία αλλά και σε ολόκληρη την περιοχή των Βαλκανίων, στη “Μακεδονία”, στη Βοσνία Ερζεγοβίνη», δήλωνε μόλις την περασμένη εβδομάδα μιλώντας στην αλβανική τηλεόραση.

Πρόκειται για τη γνωστή τακτική στη βάση της οποίας η Άγκυρα επιλέγει να βαφτίζει «τουρκική» και τη μουσουλμανική μειονότητα στη Θράκη. Με τη μόνη διαφορά βέβαια ότι στην Ελλάδα (όπως και στη Βουλγαρία) ο νέο-οθωμανισμός συναντάει εμπόδια, ενώ αντιθέτως σε άλλες περιοχές των Βαλκανίων οι σχετικές αντιστάσεις δείχνουν από μειωμένες έως ανύπαρκτες.
Η Τουρκία επιχειρεί να αποκτήσει ενισχυμένο ρόλο στα Βαλκάνια με εφαλτήριο κυρίως τη Βοσνία, και ακολούθως το Κόσοβο, την Αλβανία, τη Νότια Σερβία (την αλβανόφωνη κοιλάδα του Πρέσεβο) αλλά και την ΠΓΔΜ (ενδεικτική των τουρκικών προθέσεων και η πρόσφατη επίσκεψη του Τούρκου ΥΠΕΞ Μεβλούτ Τσαβούσογλου στα Σκόπια).

Το γενικότερο πλαίσιο δείχνει άλλωστε να αφήνει και το πεδίο ελεύθερο για την επιστροφή νέο-οθωμανικών οραμάτων. Οι κλονισμοί στη διαδικασία της ευρωπαϊκής ενοποίησης (μιας ενοποίησης που έχει μπει εκ των πραγμάτων σε δεύτερη μοίρα και αμφισβητείται στη σκιά του Brexit) δημιουργούν κενά στην ευρωπαϊκή προοπτική των δυτικών Βαλκανίων, κενά τα οποία φιλοδοξεί πλέον να καλύψει η Άγκυρα.
«Η ΕΕ χάνει την επιρροή της στα Βαλκάνια. Τουρκία και Σαουδική Αραβία αντιθέτως αυξάνουν τη δική τους επιρροή», προειδοποίησε από την πλευρά του ο Αυστριακός υπουργός Άμυνας Χανς Πέτερ Ντόσκοτσιλ, μέσα από τις σελίδες της γερμανικής «Die Welt», εκφράζοντας «μεγάλη ανησυχία» για στην «υφέρπουσα ισλαμοποίηση» των Βαλκανίων.

Η προώθηση των τουρκικών συμφερόντων στο εξωτερικό γίνεται επισήμως μέσα από μια σειρά οργανισμών που λειτουργούν ως «μακρύ χέρι» της Άγκυρας. Η τουρκική Διεύθυνση Θρησκευτικών Υποθέσεων «Diyanet», η τουρκική Υπηρεσία Συνεργασίας και Συντονισμού «TIKA» (που προσφάτως εγκαινίασε και τα νέα γραφεία της στο Σαράγεβο), καθώς και το νεοπαγές (ιδρυθέν μόλις τον Ιούνιο του 2016) τουρκικό ίδρυμα «Maarif» (Turkish Maarif Foundation, TMV) έχουν αναλάβει την αποστολή να προωθήσουν να συμφέροντα του καθεστώτος Ερντογάν στο εξωτερικό.

Το ίδρυμα «Maarif» έχει θέσει στόχο, λειτουργώντας υπό την καθοδήγηση του υπουργείου Παιδείας της Τουρκίας, να προωθήσει την τουρκική εκπαίδευση εκτός των συνόρων, μέσα από ένα δίκτυο σχολείων που έρχονται να ανταγωνιστούν-αντικαταστήσουν το παγκόσμιο δίκτυο σχολείων Χιζμέτ του αυτοεξόριστου στις ΗΠΑ ιεροκήρυκα (και εχθρού του Ερντογάν) Φετουλάχ Γκιουλέν.

Κατά την πρόσφατη συνέντευξή του στο «Top Channel», ο Ερντογάν κάλεσε μάλιστα τις αλβανικές Αρχές να συνεργαστούν στενά με το ίδρυμα «Maarif» ενάντια στην απειλή ενός γκιουλενιστικού πραξικοπήματος… το οποίο θα μπορούσε να εκδηλωθεί ακόμη και στα Τίρανα. «Είμαστε αποφασισμένοι να στηρίξουμε την Αλβανία κατά κάθε τρόπο, πολιτικά, εμπορικά, πολιτισμικά, στρατιωτικά», διακήρυξε ο Τούρκος πρόεδρος, χωρίς να παραλείψει μάλιστα να σημειώσει ότι οι τουρκικές επενδύσεις στην Αλβανία έχουν αγγίξει τα 3 δισ. ευρώ.

Την ίδια ώρα, η τουρκική Διεύθυνση Θρησκευτικών Υποθέσεων «Diyanet» καυχιέται, από την άλλη, ότι έχει «αναγείρει» περισσότερα από 100 τεμένη και σχολεία σε περίπου 25 χώρες της υφηλίου, μεταξύ αυτών και το φερόμενο ως μεγαλύτερο τζαμί των Βαλκανίων οι εργασίες για την ολοκλήρωση του οποίου συνεχίζονται στην πρωτεύουσα της Αλβανίας.

Η ηγεσία της «Diyanet» ήταν εκείνη που προκάλεσε προ ημερών και την οργισμένη αντίδραση του γερμανικού υπουργείου Εξωτερικών, όταν καταφέρθηκε δημοσίως ενάντια στις πρακτικές ενός διαφορετικού, πιο φιλελεύθερου τεμένους που άνοιξε πρόσφατα τις πύλες του στη γερμανική πρωτεύουσα.

Σε ανάλογο πνεύμα, η τουρκική Υπηρεσία Συνεργασίας και Συντονισμού «TIKA» έχει μέχρι σήμερα αναλάβει να αποκαταστήσει δεκάδες τεμένη με ιστορική αξία σε Αλβανία, ΠΓΔΜ, Βοσνία Ερζεγοβίνη, Κόσοβο κ.α.. Ηγετικά στελέχη της βρέθηκαν τις περασμένες ημέρες και στην Πολωνία… με διάθεση να στηρίξουν οικονομικά την εκεί Μουσουλμανική Θρησκευτική Ένωση (MZR).

Πέρα, ωστόσο, από τεμένη και σχολεία, υπάρχουν καταγγελίες ότι το τουρκικό καθεστώς στηρίζει οικονομικά και σειρά φίλα προσκείμενων σε αυτό πολιτικών δυνάμεων σε Βαλκάνια και Ευρώπη. Ο ίδιος ο Ερντογάν υποστήριξε προ ημερών στην αλβανική τηλεόραση ότι υπάρχει μεν στήριξη αλλά αυτή δεν είναι υλική.

Την ίδια ώρα ωστόσο, η Άγκυρα εμφανίζεται να στηρίζει «ολόψυχα» παρατάξεις όπως είναι για παράδειγμα το εθνικιστικό-μειονοτικό Κόμμα Ισότητας, Ειρήνης και Φιλίας (DEB/ΚΙΕΦ) στη Θράκη. Διεθνή δημοσιεύματα την θέλουν, επίσης, να υποστηρίζει και άλλα ευρωπαϊκά κόμματα πίσω από τα οποία βρίσκονται άτομα τουρκικής καταγωγής, όπως είναι το DENK στην Ολλανδία (το οποίο αμφισβητεί τη Γενοκτονία των Αρμενίων σε αγαστή συμφωνία με το τουρκικό καθεστώς), όπως είναι το κεντροδεξιό «Νέο Κίνημα για το Μέλλον» (NBZ) στην Αυστρία, το κόμμα Ισότητας και Δικαιοσύνης (PEJ) στη Γαλλία και το DOST στη Βουλγαρία. Διόλου τυχαία, πρόκειται για πολιτικές δυνάμεις που όλες τους ιδρύθηκαν τα τελευταία χρόνια.

Οι Αρχές της Βουλγαρίας είχαν μάλιστα κατηγορήσει ανοιχτά τον περασμένο Μάρτιο την Άγκυρα ότι παρεμβαίνει στην προεκλογική εκστρατεία στη χώρα, υποστηρίζοντας μια συγκεκριμένη παράταξη. Και πράγματι, ο Τούρκος υπουργός Εργασίας Μεχμέτ Μουεζίνογλου λέγεται πως είχε βγει ανοιχτά και είχε καλέσει τους Τούρκους της Βουλγαρίας να ψηφίσουν DOST στις εκλογές της 26ης Μαρτίου. Ενδεχομένως ως ανταπόδοση στον Λιουτβί Μεστάν, τον ηγέτη της εν λόγω παράταξης, που έχει βρεθεί πολλές φορές τα τελευταία χρόνια στην Τουρκία για επαφές με την πολιτική ηγεσία, μεταξύ άλλων και με τον ίδιο τον Ερντογάν.

Πηγή MIgnatiou


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση