ΠΓΔΜ: Ο αδύναμος κρίκος στα ρωσο-τουρκικά ενεργειακά σχέδια

Στις 7 Απριλίου 2015 πραγματοποιήθηκε στη Βουδαπέστη συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών Ουγγαρίας, Ελλάδας, Τουρκίας, Σερβίας και ΠΓΔΜ με αντικείμενο την «ενεργειακή ασφάλεια στην Κεντρική και Νοτιοανατολική Ευρώπη», παρουσία εκπροσώπου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Oι πέντε υπουργοί εξέφρασαν την υποστήριξή τους στον υπό σχεδιασμό αγωγό Turkish Stream, ο οποίος θα μεταφέρει φυσικό αέριο της Gazprom με υποθαλάσσια σύνδεση από τη Ρωσία στην Τουρκία. Μετά το ναυάγιο του South Stream και δεδομένης της απροθυμίας της Βουλγαρίας να λειτουργήσει ως χώρα διαμετακόμισης του ρωσικού φυσικού αερίου, Μόσχα και Άγκυρα συμφώνησαν όπως ο αγωγός καταλήγει στα ελληνοτουρκικά σύνορα και από εκεί στη ΠΓΔΜ, τη Σερβία και την Ουγγαρία. Ασφαλώς η υλοποίηση ενός τέτοιου μεγαλεπήβολου έργου με άμεσο αντίκτυπο στον ενεργειακό εφοδιασμό της Ευρώπης προϋποθέτει τουλάχιστον α) ικανή χρηματοδότηση, β) ισχυρή πολιτική στήριξη από τις χώρες διέλευσης και γ) τοπική και περιφερειακή ασφάλεια και σταθερότητα. Εξετάζοντας χρονολογικά τις τελευταίες εξελίξεις στην περιοχή της ΝΑ Ευρώπης αποδεικνύεται ότι η ΠΓΔΜ είναι ο αδύναμος κρίκος στους ενεργειακούς σχεδιασμούς Ρωσίας-Τουρκίας:

Τις βραδυνές ώρες της 21ης Απριλίου, περίπου 40 ένοπλοι μασκοφόροι, φορώντας στολές παραλλαγής με τα διακριτικά του UCK, εισέβαλαν στο μεθοριακό φυλάκιο του Gosince στα βόρεια σύνορα της ΠΓΔΜ, ξυλοφόρτωσαν τους 4 αστυνομικούς και διακήρυξαν την πρόθεσή τους για απόσχιση από την ΠΓΔΜ και ακύρωση της ειρηνευτικής συμφωνίας της Οχρίδας (2001). Η επίθεση πραγματοποιήθηκε στον απόηχο των δηλώσεων του πρωθυπουργού της Αλβανίας Edi Rama περί «αναπόφευκτης ένωσης των Αλβανών της Αλβανίας και του Κοσόβου». [1]

Στις 24 Απριλίου, o νέος πρέσβης των ΗΠΑ στη ΠΓΔΜ Jess Baily, σχολιάζοντας την εγχώρια πολιτική κατάσταση στο τηλεοπτικό σταθμό Telma των Σκοπίων, δήλωσε ότι η κυβέρνηση Gruevski χρειάζεται να διαβεβαιώσει την προσήλωσή της στις δημοκρατικές αξίες προς τους πολίτες και τους διεθνείς εταίρους (ΕΕ και ΝΑΤΟ). Ο Αμερικανός διπλωμάτης με προϋπηρεσία σε Τουρκία και ιρακινό Κουρδιστάν, ο οποίος μάλιστα είχε προκαλέσει την μήνη της αλυτρωτικής σκοπιανής διασποράς όταν αναφέρθηκε σε «Σλάβους» κατά την ακρόαση του από το Κογκρέσο το περασμένο φθινόπωρο, έκανε λόγο ακόμη και για παραιτήσεις στελεχών της κυβέρνησης προκειμένου να βρεθεί διέξοδος από την πολιτική κρίση που μαστίζει τη χώρα [2]. Την άποψη αυτή εξέφρασε λίγες ημέρες αργότερα και η πρέσβης της Γερμανίας στην ΠΓΔΜ, η οποία ανέφερε πως σύμφωνα με τα δυτικά πρότυπα, είναι απαραίτητες παραιτήσεις στελεχών της κυβέρνησης προκειμένου να διευκολυνθούν οι έρευνες σχετικά με την υπόθεση των τηλεφωνικών υποκλοπών. [3] Οι δηλώσεις αυτές επιβεβαίωσαν την αποξένωση του καθεστώτος Gruevski από τη Δύση.

Στις 8 Μαΐου, ο ειδικός απεσταλμένος και συντονιστής των διεθνών ενεργειακών υποθέσεων του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών Amos Hochstein συναντήθηκε με τον υπουργό Επικρατείας Νίκο Παππά, τον υπουργό Εξωτερικών Νίκο Κοτζιά, τον υπουργό Παραγωγικής Ανασυγκρότησης Παναγιώτη Λαφαζάνη προκειμένου να επιβεβαιώσει «τη στήριξη της αμερικανικής κυβέρνησης στην ενεργειακή διαφοροποίηση της Ελλάδας, περιλαμβανομένων προγραμμάτων όπως ο αγωγός TAP, ο διασυνδετήριος αγωγός Ελλάδας – Βουλγαρίας – IGB καθώς και η επέκταση της χρήσης του υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG)» και φέρεται να εξέφρεσε την ανησυχία για το ενδεχόμενο επέκτασης του τουρκικού αγωγού μεταφοράς ρωσικού αερίου στην Ελλάδα.

Tην ίδια ημέρα, ανακοινώθηκε η ματαίωση της προγραμματισμένης συνάντησης του Υπουργού Εξωτερικών, Νίκου Κοτζιά με τον Πρέσβη της Αλβανίας, Dashnor Dervishi. Όπως αποκαλύφθηκε αργότερα από δημοσίευμα της εφημερίδας Καθημερινή, αιτία ήταν η ρηματική διακοίνωση που επέδωσε χθες το υπουργείο Εξωτερικών της Αλβανίας στον Ελληνα πρέσβη Λεωνίδα Ροκανά, με την οποία απαιτεί την τροποποίηση του προγράμματος ερευνών της χώρας μας στο Ιόνιο για υδρογονάνθρακες, με το αιτιολογικό ότι παραβιάζεται η αλβανική υφαλοκρηπίδα. Η ενέργεια αυτή της Αλβανίας, αν και νομικά αβάσιμη, ασκεί πίεση στην ελληνική πλευρά καθώς πραγματοποιείται λίγο πριν την εκπνοή του διεθνούς διαγωνισμού για την παραχώρηση των οικοπέδων και προκαλώντας ενδεχομένως μειωμένο επενδυτικό ενδιαφέρον για μια περιοχή όπου διατυπώνονται αμφισβητήσεις, έστω και αν είναι αβάσιμες. [4]

Eπίσης την ίδια ημέρα, το ρωσικό πρακτορείο Interfax δημοσίευσε συνέντευξη του προέδρου της Σερβίας Tomislav Nikolic από τη Μόσχα όπου βρισκόταν, σύμφωνα με τoν οποίo «η Σερβία δε πρόκειται να προμηθευτεί αέριο από τον Turkish Stream». [5] Η δήλωση αυτή προκάλεσε αναταραχή στο Βελιγράδι με το υπουργικό συμβούλιο να συνεδριάζει εκτάκτως και να εκδίδει επίσημη ανακοίνωση πως οι δηλώσεις του «παρερμηνεύτηκαν». Σημειώνεται ότι τόσο ο Nikolic όσο και ο πρόεδρος της ΠΓΔΜ Gjorge Ivanov ήταν εκ των ελαχίστων αρχηγών κρατών της Ευρώπης που παρακολούθησαν τη στρατιωτική παρέλαση για την 70η επέτειο της νίκης του Κόκκινου Στρατού.

Τα ξημερώματα της 9ης Μαΐου ξέσπασαν σφοδρές μάχες μεταξύ των ειδικών δυνάμεων της αστυνομίας της ΠΓΔΜ και πολυμελούς βαριάς οπλισμένης ομάδας στην αλβανόφωνη συνοικία της πόλης Κουμάνοβο, που βρίσκεται κοντά στα σύνορα με τη Σεβρία και απ΄όπου αναμένεται να διέλθει ο αγωγός Turkish Stream. Οι μάχες μεταξύ των φημολογούμενων Αλβανών αυτονομιστών και των κυβερνητικών δυνάμεων διήρκησαν 28 ώρες με τελικό απολογισμό 22 νεκρούς (8 αστυνομικούς και 14 αλβανοφώνους), στις χειρότερες διεθνοτικές ταραχές από το 2001. Όπως υποστήριξε ο Nikola Gruevski, «η τρομοκρατική ομάδα, αποτελούμενη από περίπου 40 μέλη, εισήλθε στην ΠΓΔΜ από «γειτονική χώρα» (σ.σ. την οποία δεν κατονόμασε) με σκοπό να πραγματοποιήσει επιθέσεις σε αστυνομικά τμήματα, κτίρια στα οποία στεγάζονται θεσμικά όργανα της ΠΓΔΜ, αθλητικές εγκαταστάσεις και εμπορικά κέντρα». Σύμφωνα δε με τον πρωθυπουργό της ΠΓΔΜ, κάποιοι από τους ενόπλους συνδέονται με μια άλλη ομάδα ενόπλων που είχε εισβάλει σε αστυνομικό φυλάκιο στο χωριό Gosince στα σύνορα με το Κοσσυφοπέδιο.

Ο πρόεδρος της ΠΓΔΜ Gjorge Ivanov διέκοψε χθες εσπευσμένα την επίσκεψή του Ρωσία και επέστρεψε στα Σκόπια. Στο δημόσιο διάγγελμά του, μετά τη συνεδρίαση του συμβουλίου ασφαλείας της χώρας, ο Ivanov ζήτησε εκ νέου από τη διεθνή κοινότητα «να άρει τις παρεμποδίσεις» όσον αφορά την ευρωπαϊκή και ευρωατλαντική προοπτική της ΠΓΔΜ, ισχυριζόμενος μάλιστα ότι οι σκοπιανές αρχές είχαν ενημερώσει πρόσφατα 17 συνεργαζόμενες υπηρεσίες πληροφοριών για την εν λόγω «τρομοκρατική ομάδα», χωρίς όμως απτά αποτελέσματα από την ανταλλαγή πληροφοριών.

Πηγή e-amyna

Σημειώσεις:
[1] Τι πυροδοτεί τον νέο γύρο αλβανικού εθνικισμού
[2] Παραλήρημα αλυτρωτισμού από το Nikola Gruevski
[3] Αυστηρό μήνυμα ΗΠΑ, Γερμανίας στον Γκρούεφσκι
[4] Σύννεφα στις σχέσεις με Αλβανία μετά τη διακοίνωση Τιράνων
[5] Serbia «will not get gas from Turkish Stream»


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου
 

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση