Ανίατα οθωμανικά σύνδρομα

Γράφει ο Α. Λυκαύγης

Η εύκολη (και κατ' ακρίβειαν εύπεπτη) ερμηνεία των εντεινόμενων τουρκικών προκλήσεων -κι εκείθεν κι εντεύθεν του Αιγαίου- παραπέμπει σε «τσαμπουκά». Λάθος πρώτο. Γιατί σ' αυτή τουλάχιστον τη φάση, η Τουρκία «δεν πουλά τσαμπουκά», όπως ακόμη και από κάποιους πολιτικούς ακούσαμε τηλεοπτικώς ν' αναφέρεται. Ως ερμηνεία δηλαδή όσων αφόρητων εξελίσσονται στον σύνολο χώρο της Ανατολικής Μεσογείου. Που μας διαλαμβάνει. Και όπου ακριβώς η Άγκυρα επιδικώκει να επιβάλει κηδεμονευτικό έλεγχο, στα πλαίσια μιας ευανάγνωστης στρατηγικής, η οποία διαπνέεται από σύνδρομα ενός αυτοτροφοδοτούμενου μεγαλοϊδεατισμού. Προκλήσεων που άρχισαν με τη ναυτική επανεισβολή στον (δυστυχώς παντελώς ανοχύρωτο) κυπριακό θαλάσσιο χώρο. Και οι οποίες μετεξελίσσονται ήδη σε ταυτόχρονη συγχορδία ολοένα και διεισδυτικότερων παραβιάσεων στον Αιγαιωτικό.

Μακράν λοιπόν από το να βιώνουμε «μια από τα ίδια»: Αυτές οι πειρατικές ενέργειες και η επικίνδυνη κλιμάκωσή τους (σε βαθμό που εγκυμονεί έως και «θερμή» αντιπαράθεση, με συγκρουσιακή δυναμική) εντάσσονται στα πλαίσια συγκεκριμένου στρατηγικού σχεδιασμού. Με σαφείς στοχοθεσίες. Και ανιχνεύσιμες επιδιώξεις. Οι οποίες και συναιρούνται μονολεκτικά, στον προσδιορισμό «τετελεσμένα». Τα οποία -σε ό,τι τουλάχιστον αφορά την Κύπρο- ήδη επιβάλλονται και σχηματοποιούνται, δημιουργώντας ένα επιπλέον προηγούμενο. Προηγούμενο για όσα με βεβαιότητα θ' αναπαραχθούν. Και τα οποία επικαλύπτονται με σοφιστικώς νομιμοφανείς αιτιάσεις. Ενώ στην ουσία ως νέα τετελεσμένα, στηρίζονται στα ήδη συντελεσθέντα! Και στα οποία η διεθνής κοινότητα έχει εν πολλοίς σιωπηρώς (και όχι μόνον) συναινέσει. Με πλειάδα ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας, περί Διζωνικής Ομοσπονδίας δύο «συνιστώντων» (και κυρίως «πολιτικώς ισοτίμων») πολιτειακών μορφωμάτων. Μεταξύ των οποίων και πρέπει να κατανεμηθεί ο υποθαλάσσιος (ή άλλος) πλούτος!

Σε ό,τι αφορά ειδικότερα στην Ελλάδα, κλιμακώνεται συντονισμένη επιχείρηση ευθείας αμφισβητήσεως συγκεκριμένων ορίων της εθνικής (γεωπολιτικής) κυριαρχίας. Με τρόπο που να δημιουργούνται ζητήματα, σχετικά με τη μελλοντική άσκηση φυσικών και αυτονόητων δικαιωμάτων.
Όπως είναι η ανακήρυξη και τελική οριοθέτηση Αποκλειστικών Οικονομικών Ζωνών. Και η αλήθεια είναι ότι: Όσο ανατάσσονται οι τουρκικές παρεμβατικές προκλήσεις, τόσο ανατεταγμένα εμφανίζονται τα συνήθη έωλα φοβικά σύνδρομα της Αθήνας. Τα οποία είχαν άλλωστε αδυσωπήτως εκδηλωθεί στο ζήτημα των Ιμίων. Που εάν δεν θέλουμε ν' αυταπατόμαστε, απέβησαν ιστορικής κυριολεκτικά σημασίας τομή για τα εφεξής. Πράγμα που επελίπανε την ιταμότητα των τουρκικών συμπεριφορών.

Το άλλο που πρέπει να επισημανθεί (και αναλόγως να συνεκτιμηθεί) ως προς τα δρώμενα, είναι ότι: Αυτά συμβαίνουν τη στιγμή που από τη θεωρία (Νταούτογλου) περί «μηδενικών προβλημάτων» με τις όμορες κυρίως χώρες, η Άγκυρα κατέληξε να βρίσκεται στον εχθρικότερο περίγυρο! Και μάλιστα ιδιαίτερα στη γεωγραφία εκείνη, όπου θα υπεθεμελίωνε τη φιλοδόξως επιχειρούμενη επαναναβίωση του νεο-οθωμανικού ηγεμονικού μοντέλου. Μοντέλου που διέπεται από άσκηση κηδεμονευτικών επιρροών και πολιτικο-πολιτιστικού προστατευτισμού. Από Λιβύη, μέχρις Αίγυπτο κι έως Συρία. Κι ευρύτερα στην Εγγύς Ανατολή. Αυτά πλέον -και στη δίνη των καταιγιστικών ανατροπών που εξελίσσονται- όχι μόνο έχουν ακυρωθεί, αλλά και οδηγούν σε ανασχεδιασμούς κι επανεκτιμήσεις. Και μάλιστα ίσως επέδρασαν στο να στραφεί τελικά η Άγκυρα προς άλλη κατεύθυνση. Ως ευχερέστερη διέξοδο. Κύπρο δηλαδή, Ελλάδα κι ευρύτερα στη βαλκανική εκδοχή του «στρατηγικού βάθους» όπως το αποτύπωσε ο ίδιος ο Νταούτογλου.

Πέραν αυτού, ανακύπτει ως φυσική απορία, το (έστω και απλουστευτικό) ερώτημα: Πού εδράζεται λοιπόν η νεο-σουλτανική αυτή θρασύτητα; Και τι δίδει στον κατ' εξοχήν εκφραστή της (τον Ερντογάν) τη «βεβαιότητα της ατιμωρησίας», ώστε να υψώνει (και να κραδαίνει προειδοποιητικά) τον αλαζόνα δάκτυλο του τουρκικού υψαυχενισμού, ακόμη και μπροστά στο πρόσωπο του πλανητάρχη; Και βεβαίως η απάντηση βρίσκεται νομίζουμε στο απλό γεγονός της ραγδαίας επανακάμψεως του ψυχρού πολέμου στις σχέσεις Ρωσίας με τις ΗΠΑ και την Ευρώπη γενικότερα. Οπόταν και η παλαιόθεν υπερτιμημένη στρατηγική σημασία της Τουρκίας, επανέρχεται. Και μάλιστα διογκούμενη, κάτω από το πρίσμα όσων άλλων διαδραματίζονται στη σύνολη περιοχή. Και λόγω αναδυόμενου (και προελαύνοντος) ισλαμικού «χαλιφάτου». Και λόγω κινουμένης άμμου σε στρατηγικότερες περιοχές. Όπως στην Ουκρανία. Κι αυτό έχει τη δική του και ειδική αξία και βαρύτητα στην αναλυτική εκτίμηση και όσων συντελούνται και όσων επίκεινται. Γιατί: Εάν η Τουρκία τυχόν καταρρεύσει και αναιρεθεί διασπώμενη, τι και πώς καλύπτεται το κενό; Κι αυτή ακριβώς είναι η διατυπούμενη ανησυχία του ΝΑΤΟ και των Αμερικανών ειδικότερα. Με τους Άγγλους να υποδύονται αμεσότερα τους (μετά πάθους) πλασιέ των τουρκικών στρατηγικών θελγήτρων στις ΝΑΤΟϊκές συνάξεις. Και στους προβληματισμούς.

Υπό το φως αυτών των συνοπτικών τομών (και κυρίως των γεγονότων που τις τεκμηριώνουν ακόμη κι επί του εδάφους) ούτε οι ευσεβείς πόθοι για διαφαινόμενη αλλαγή της (όντως εξοργισμένης με το Ερντογάν) αμερικανικής πολιτικής φαίνεται να ευδοκιμούν. Ούτε και οι θεωρίες για «έως και στρατηγική κάλυψη από το Ισραήλ» της κυπριακής επικράτειας, ευσταθούν. Χωρίς όμως να υποτιμώνται οι επιλογές προς αυτή την κατεύθυνση. Αλλά εάν υπάρξει και η παραμικρή κίνηση της Άγκυρας (με κλείσιμο ματιού) προς Τελ Αβίβ, την επιούσαν η επανάζευξη των δύο διαγκωνιζομένων περιφερειακών δυνάμεων θα επαναδομηθεί.

Πηγή


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου
 

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση