Τουρκική πολιτική «Αττίλα» και η ελληνική αποτροπή

Ποια η θέση της Ουάσιγκτον και των άλλων συμμάχων

Γράφει ο Περικλής Νεάρχου
Πρέσβυς ε.τ.

Η παράταση για έκτο χρόνο της οικονομικής κρίσεως και η αποδυνάμωση της Ελλάδας, σε συνδυασμό με την αδράνεια επί μία ολόκληρη δεκαετία της Ελληνικής πλευράς στον τομέα των εξοπλισμών, αντιμετωπίζονται από την Τουρκία ως παράθυρο ευκαιρίας για την προώθηση των στόχων της σε Κύπρο και Αιγαίο.
Η Άγκυρα προετοιμάσθηκε επί χρόνια γι αυτό, θέτοντας ως στρατηγικό στόχο την ενίσχυση της στρατιωτικής της ισχύος και ειδικότερα των αεροναυτικών της δυνάμεων και των πυραυλικών της δραστηριοτήτων.
Η στροφή προς τη θάλασσα έγινε επίσημη πολιτική και επιχειρησιακό δόγμα από τα μέσα περίπου της δεκαετίας του ’90.

Η Ελληνική πλευρά, μετά την κρίση των Ιμίων, ανέλαβε ένα μεγάλο εξοπλιστικό πρόγραμμα, με στόχο να διατηρήσει ποιοτικό αεροναυτικό Ελληνικό προβάδισμα για την επόμενη εικοσαετία. Η εφαρμογή όμως του προγράμματος δεινοπάθησε, από τις γνωστές κακοδαιμονίες του πολιτικού συστήματος και τα γνωστά σκάνδαλα, που δυσφήμισαν στο σύνολό τους τις αμυντικές δαπάνες και τη σκοπιμότητά τους. Δεν υπήρξε επίσης συνέχεια και συνέπεια πολιτικής, με περικοπές, αναβολές και αποτελμάτωση των κυριότερων εξοπλιστικών προγραμμάτων. Έμβλημα της καταστάσεως αυτής έγιναν τέσσερα νέα υποβρύχια, τα οποία, εάν παραδίδονταν όλα στις συμφωνημένες προθεσμίες, θα έπαιζαν καθοριστικό ρόλο σήμερα στον συσχετισμό των δυνάμεων.

Μία άλλη δυσάρεστη συνέπεια ήταν το γεγονός ότι δεν επωφελήθηκε η Ελληνική αμυντική βιομηχανία, η οποία ακολούθησε φθίνουσα πορεία, σε αντίθεση με την τουρκική πολεμική βιομηχανία. Οι μεγάλοι τουρκικοί εξοπλισμοί, που υποστηρίζονται σήμερα από τους υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης της τουρκικής οικονομίας, θέτουν στρατηγικό πρόβλημα για την Αθήνα, σε συνδυασμό με τις φιλοδοξίες της Άγκυρας να αναδειχθεί σε περιφερειακή δύναμη. Το πρόβλημα αυτό εκδηλώνεται ήδη άμεσα με την απροκάλυπτη και προκλητική τουρκική εισβολή στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της ελεύθερης Κύπρου.

Η Τουρκική αυτή κίνηση δείχνει σαφώς τις επεκτατικές φιλοδοξίες της Άγκυρας και την αρπακτική πολιτική της. Αγνοεί επιδεικτικά κάθε έννοια διεθνούς δικαίου και επιχειρεί ωμά να επεκτείνει την τουρκική κατοχή και στην ΑΟΖ της ελεύθερης Κύπρου. Προβάλλει ως προσχήματα τα δήθεν δικαιώματα των τουρκοκυπρίων και τις θεωρίες της ότι τα νησιά δεν έχουν τα ίδια δικαιώματα με τις ηπειρωτικές χώρες, σε ό,τι αφορά στην υφαλοκρηπίδα και την ΑΟΖ.

Προφανής στόχος είναι η αρπαγή από την Ελλάδα και την Κύπρο ενός τεράστιου ενεργειακού πλούτου, που θα μπορούσε να προσδώσει σε αυτές άλλη ισχύ και γεωστρατηγική σημασία. Σε ό,τι αφορά ειδικότερα την Κύπρο, η Άγκυρα επιδιώκει να εκβιάσει την Ελληνική πλευρά να δεχθεί στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων την «ισότιμη» συνδιαχείριση με τους τουρκοκύπριους του φυσικού αερίου ως δήθεν δικοινοτικού θέματος. Να παραιτηθεί, με άλλα λόγια, η Κυπριακή Δημοκρατία των κυριαρχικών της δικαιωμάτων και να συμπεριφέρεται ως ισότιμο μέρος του ψευδοκράτους!

Σημειωτέον, οι τουρκικές διεκδικήσεις δεν περιορίζονται στην νοτιο-ανατολική ΑΟΖ της Κύπρου, στην οποία περιφέρεται σήμερα και διεξάγει έρευνες το “Barbaros”. Η Άγκυρα προεξοφλεί επίσης ως «δική της» την ΑΟΖ στα δυτικά της Κύπρου, επιδιώκοντας να περικλείσει ολόκληρο το νησί σε μία τουρκική στρατηγική λαβίδα. Αμφισβητεί επίσης την Ελληνική ΑΟΖ δυτικά της Κύπρου και υποστηρίζει ότι η δική της ΑΟΖ προεκτείνεται νότια μέχρι την Αιγυπτιακή ΑΟΖ.

Οι Τούρκοι θέλουν να αποτρέψουν συμφωνία Ελλάδας – Αιγύπτου
Η Άγκυρα παρακολουθεί για τον λόγο αυτό με μεγάλη ανησυχία την τριμερή συνάντηση κορυφής, στις 8 Νοεμβρίου, μεταξύ Ελλάδας, Κύπρου και Αιγύπτου. Φοβάται ότι η τριμερής συνάντηση θα οδηγήσει σε συμφωνία Ελλάδας και Αιγύπτου για οριοθέτηση της ΑΟΖ και προσπαθεί να εκφοβίσει την Ελλάδα για να μην προχωρήσει σε μία τέτοια συμφωνία. Απειλεί ότι θα αντιδράσει έντονα και ότι δεν θα επιτρέψει την εφαρμογή της.

Η τριμερής συνάντηση πρέπει να δώσει απτά αποτελέσματα και να στείλει μήνυμα στην Άγκυρα ότι οι χώρες της περιοχής δεν είναι διατεθειμένες να ανεχτούν τους ηγεμονισμούς κα τις ωμές παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου στις οποίες επιδίδεται στην Κυπριακή ΑΟΖ. Η Ελλάδα πρέπει να αξιοποιήσει την ευκαιρία όχι μόνο για την κατάληξη σε συμφωνία με την Αίγυπτο για την οριοθέτηση της ΑΟΖ, αλλά και για να θεμελιώσει επίσης με τη φιλική αυτή χώρα –τη μεγαλύτερη του Αραβικού κόσμου- για μία πραγματική στρατηγική συμμαχία.

Το γεγονός ότι η Αίγυπτος του στρατάρχη Αλ Σίσι έχει καλές σχέσεις με το Ισραήλ, το οποίο βρίσκεται επίσης σε ρήξη με την Τουρκία, επιτρέπει την παράλληλη ανάπτυξη, χωρίς προβλήματα και αντιφάσεις, των στρατηγικών σχέσεων μεταξύ Ελλάδας και Ισραήλ και τη διαμόρφωση ενός ευνοϊκού περιφερειακού συνασπισμού δυνάμεων.

Αμφίσημος ο ρόλος των ΗΠΑ
Προφανώς, όσο χρήσιμες και αν είναι οι στρατηγικές σχέσεις με τις χώρες της περιοχής, δεν αρκούν από μόνες τους για την αποτροπή του Τουρκικού Αττίλα. Καταλυτική σημασία μπορεί να έχει ρόλος των ΗΠΑ, ο οποίος όμως παρουσιάζεται αμφίσημος και προβληματικός. Η αμερικανική πολιτική παρά τις αναμφισβήτητα προβλήματα που υπάρχουν στις αμερικανο-τουρκικές σχέσεις, εξακολουθεί να αποδίδει μεγάλη σημασία στον τουρκικό παράγοντα και να μην θέλει να επιδεινώσει μία υπάρχουσα κακή κατάσταση.

Στο πνεύμα αυτό, υποστηρίζει πάντα την Ευρωπαϊκή προοπτική της Άγκυρας, την οποία ταυτίζει με τον φιλο-δυτικό προσανατολισμό και το ΝΑΤΟ. Οι ΗΠΑ υποστηρίζουν όμως παραλλήλως τη «συμμετοχή» της Άγκυρας στα ενεργειακά κοιτάσματα της Ανατολικής Μεσογείου. Η θέση αυτή έχει άραγε σχέση με ανταλλάγματα που συνδέονται με τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή ή αντιπροσωπεύει μία άλλη διάσταση των αμερικανικών εμμονών για τη Ρωσία, η οποία εξάγει σημαντικές ποσότητες φυσικού αερίου στην Τουρκία;
Όποιος και να είναι ο λόγος, η θέση αυτή, στο μέτρο που ισχύει, είναι απαράδεκτη, γιατί είναι σε βάρος της Κύπρου και της Ελλάδας.

Ο Κύπριος Πρόεδρος, Νίκος Αναστασιάδης, επικοινώνησε τηλεφωνικά με τον αμερικανό αντιπρόεδρο, Τζο Μπάιντεν, που επισκέπτεται την Άγκυρα. Θα ασκήσει πράγματι πίεση στον τούρκο Πρόεδρο για να αποσύρει το «Barbaros» από την Κυπριακή ΑΟΖ;
Είναι γνωστές οι τουρκικές θέσεις και είναι βέβαιο ότι ο Ταγίπ Ερντογάν θα συνδέσει το θέμα με υποχώρηση της Ελληνικής πλευράς και αποδοχή των αξιώσεων της Άγκυρας για διακοινοτική «ισότιμη» συνδιαχείριση του θέματος του φυσικού αερίου της ελεύθερης Κύπρου. Θα επαναλάβει επίσης τις γνωστές θέσεις του για την ΑΟΖ των νησιών και για το Αιγαίο.

Σε ό,τι αφορά ειδικότερα στην Κύπρο, η τουρκική πλευρά θα ζητήσει, με άλλα λόγια, να πάρει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων αυτό που διεκδικεί με την εισβολή του «Barbaros» στην Κυπριακή ΑΟΖ. Η αμερικανική θέση δεν είναι ξεκάθαρη στο θέμα αυτό. Ο αμερικανός πρέσβυς στη Λευκωσία έκανε πρόταση στον Κύπριο Πρόεδρο για τη δημιουργία Ταμείου στο οποίο θα κατατίθενται τα έσοδα από το φυσικό αέριο. Στο ίδιο πνεύμα, ο Νορβηγός ειδικός αντιπρόσωπος του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ, Έσπεν Μπαθ Άιντε, υπέβαλε παρόμοιες «συμβιβαστικές» προτάσεις στην Άγκυρα κατά την επίσκεψή του εκεί και θέλει να συζητήσει στην Αθήνα και τη Λευκωσία.

Η ανάγκη αλλαγής πλεύσης και ο Ρωσικός παράγοντας
Οι παραπάνω εξελίξεις είναι πολύ ανησυχητικές. Η Ελληνική πλευρά δεν πρέπει να διολισθήσει σε συζητήσεις που υπονομεύουν την κυριαρχία και τα δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας και υφαρπάζουν από τα χέρια της το στρατηγικό πλεονέκτημα του φυσικού αερίου.
Η Ελληνική πλευρά δεν πρέπει μόνο να μην επανέλθει στις διακοινοτικές συνομιλίες χωρίς προηγούμενη αποχώρηση του “Barbaros” από την Κυπριακή ΑΟΖ και σεβασμό της κυριαρχίας της Κυπριακής Δημοκρατίας, οφείλει επίσης να μην αποδεχθεί συζητήσεις για διακοινοτικοποίηση του φυσικού της αερίου, καθώς και να επανεξετάσει την ακολουθούμενη πολιτική κα στρατηγική στο Κυπριακό.

Θα πρέπει επίσης να ανταποκριθεί στην πρόσκληση του ρώσου προέδρου, Βλαντιμίρ Πούτιν, και να αξιοποιήσει τον ρωσικό παράγοντα για την προάσπιση της Κύπρου. Οι φιλοδοξίες της Άγκυρας στην περιοχή ενοχλούν αφάνταστα τη Μόσχα, από τη Συρία μέχρι το Αιγαίο, τη Θράκη και την Κύπρο. Ενοχλούν επίσης αφάνταστα το Ισραήλ, που δεν θα ήθελε την υποκατάσταση της Κυπριακής Δημοκρατίας από ένα μόρφωμα υπό τον γεωπολιτικό έλεγχο της Άγκυρας. Ενοχλούν την Αίγυπτο, που βρίσκεται σε οξεία σύγκρουση με την Άγκυρα. Ενοχλούν, τέλος, τη Γαλλία αλλά και άλλες χώρες της Ευρώπης και της περιοχής.

Η Κύπρος και η Ελλάδα έχουν στρατηγικούς συμμάχους και μπορούν να αντιμετωπίσουν την τουρκική απειλή ακόμη κι αν είναι αμφίσημη και προβληματική η αμερικανική πολιτική. Αρκεί όμως να αναθεωρηθεί η ακολουθούμενη αυτοκαταστροφική πολιτική στο Κυπριακό και να σταλεί προς κάθε κατεύθυνση το μήνυμα ότι δεν τίθεται υπό διαπραγμάτευση η παραχώρηση κυριαρχικών δικαιωμάτων στην Κύπρο ή την Ελλάδα.

Πηγή περιοδικό «Επίκαιρα», τεύχος 262


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου
 

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση