Η Μέρκελ λύνει… το Σκοπιανό "διαγράφοντας" την Ελλάδα

Γερμανική επιτήρηση και στη διπλωματία!
Απρόσκλητη η Αθήνα στη Σύνοδο του Βερολίνου για τα Δυτικά Βαλκάνια!

Του Σωτήρη Σιδέρη

Η Σύνοδος που διοργάνωσε η Γερμανία στις 28 Αυγούστου για τα Δυτικά Βαλκάνια, το σαφές μήνυμα ότι η ένταξη τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση περνά από την καγκελαρία και η δήλωση που υιοθετήθηκε για την επίλυση της εκκρεμότητας της ονομασίας της ΠΓΔΜ επιβεβαίωσαν τον κυρίαρχο ρόλο του Βερολίνου στην περιοχή, την διπλωματική παραλυσία στην οποία έχει οδηγηθεί η Ελλάδα αλλά και τον διακοσμητικό ρόλο που διαδραματίζουν πλέον τα Ηνωμένα Έθνη στη διαμάχη Αθήνας - Σκοπίων.

Απόδειξη της κατάρρευσης του ρόλου και του κύρους της Ελλάδας στα Βαλκάνια δεν συνιστά μόνο το γεγονός ότι πλέον δεν καλείτε σε Συνόδους, αλλά και το απογοητευτικό συμπέρασμα που συνάγεται, ότι αγνοούνται πλήρως οι θέσεις της για την περιοχή και ειδικότερα ως προς το θέμα της ονομασίας της ΠΓΔΜ. Καίριας σημασίας είναι επίσης το ότι στο ανακοινωθέν της καγκελαρίας δεν γίνεται αναφορά στις διαδικασίες για τα ψηφίσματα ούτε και για τον διαμεσολαβητικό ρόλο του ΟΗΕ. Και ας μην ξεχνάμε ότι το θέμα δεν είναι μόνο η ονομασία το ζήτημα του αλυτρωτισμού, του εθνικισμού και του εξαρχαϊσμού που συνειδητά καλλιεργεί ο Νίκολα Γκρούεφσκι επιδεινώνουν έτι περαιτέρω το κλίμα. Όλα αυτά, βεβαίως, αγνοούνται επιδεικτικά από το Βερολίνο και τους συνυπογράφοντες την κοινή δήλωση. Προφανώς, οι ευθύνες των κ. κ Σαμαρά και Βενιζέλου για τις δυσμενείς εξελίξεις είναι ιστορικές.

Το ψυχροπολεμικό κλίμα στις σχέσεις Ε. Ε - Ρωσίας και η οικονομική κρίση σε συνδυασμό με την προσπάθεια επιβολής της γερμανικής πολιτικής στην περιοχή, απειλούν άμεσα τα ελληνικά εθνικά συμφέροντα στα Βαλκάνια. Είναι αυτονόητο ότι την πρώτη ευθύνη για την απαξίωση της Ελλάδας την φέρνει η ελληνική κυβέρνηση.

ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΜΑΣ... ΟΛΟΙ
Οι ομαδοποιήσεις χωρών πάνω σε συγκεκριμένες δράσεις αποτελούν πλέον παράλληλο ''θεσμό'' στο πλαίσιο της Ε. Ε. Η θεσμοθέτηση των συναντήσεων αυτών και η επισημοποίηση της επιδίωξης του Βερολίνου για «γερμανοποίηση των Βαλκανίων» θα έπρεπε ήδη να έχουν σημάνει συναγερμό στο ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών, ωστόσο τίποτα απολύτως δεν συμβαίνει. Οι εξελίξεις παραπέμπουν ολοένα και περισσότερο στις εξωθεσμικές παρεμβάσεις και ομαδοποιήσεις στην οικονομία, που, υπό την καθοδήγηση του Βερολίνου, οδήγησαν στο θεσμικό έκτρωμα της τρόικας και στην επιτήρηση της Ελλάδας, με τα γνωστά αποτελέσματα. Η στάση, εξάλλου, της Ένωσης στην ανατροπή Γιανουκόβιτς στην Ουκρανία, οι κυρώσεις στην συνέχεια, το αντιρωσικό παραλήρημα των Βαλτικών χωρώ και της Πολωνίας, που ανεβάζουν το θερμόμετρο της έντασης, απλώς υπογραμμίζουν την κρίση θεσμών στην Ε. Ε. Τώρα, ωστόσο, η Γερμανία ενορχηστρώνει την μόνιμη εμπλοκή της στα Βαλκάνια, παρεμβαίνοντας με γνώμονα τα γεωπολιτικά της συμφέροντα και τον «ζωτικό» χώρο της κάτι που είναι θέμα χρόνου να προκαλέσει νέου τύπου προβλήματα στην ευρύτερη περιοχή.

Όπως παρατηρούν διπλωματικές πηγές, η σύνοδος του Βερολίνου, όπως και η προηγούμενη στις 15 Ιουλίου, στο Ντουμπρόβνικ της Κροατίας, κατάφερε καίρια πλήγματα στην ελληνική εξωτερική πολιτική και όχι μόνο. Η Γερμανία, σε συνεργασία με την Κροατία και την Αυστρία, δημιουργεί τις προϋποθέσεις για τον σφιχτό εναγκαλισμό των οικονομιών των χωρών της περιοχής, πράγμα που θα περιπλέξει και άλλο την διαβαλκανική συνεργασία. Όσο για την Ελλάδα, βρίσκεται προ πολλού στο περιθώριο των εξελίξεων, σε μια ιδιότυπη οικονομική και διπλωματική απομόνωση, που δεν οδηγεί παρά στην επιδείνωση της θέσης της.

Οι αλλεπάλληλες κοινές δηλώσεις αναφορικά με την ονομασία στις ΠΓΔΜ και το γεγονός ότι γίνονται παρουσία των Σκοπίων, αλλά χωρίς την συμμετοχή της Ελλάδας, η οποία ούτε καν προσκαλείτε για να παρουσιάσει τις θέσεις της, πέραν του πραξικοπηματικό τους χαρακτήρα, διαμορφώνουν επί της ουσίας μέτωπο κατά της χώρας μας.

Υπό το πρίσμα αυτό, διπλωμάτες που παρακολουθούν χρόνια τις διαπραγματεύσεις κρούουν των κώδωνα του κινδύνου σημειώνοντας ότι η ελληνική κυβέρνηση με την παθητική της στάση προκαλεί βλάβη στα εθνικά συμφέροντα. Τονίζουν, δηλαδή, ότι ήδη από τη σύνοδο του Ντουμπρόβνικ η ελληνική κυβέρνηση θα έπρεπε να είχε δραστηριοποιηθεί να στείλει επιστολές στις κυβερνήσεις της περιοχής και να προβεί σε σκληρά διαβήματα - προκειμένου να υπογραμμίσει την αποφασιστικότητα της σε ότι αφορά στην υπεράσπιση των θέσεών της. Η ίδια πηγή παρατηρεί με φανερή απογοήτευση ότι «ο κύριος Βενιζέλος προέβη σε ρηματική διακοίνωση κατά της Κυπριακής Δημοκρατίας, αλλά δεν τόλμησε να κάνει το ίδιο στην Κροατία η την Γερμανία και την Αυστρία, που στρέφονται κατά της Ελλάδας».

Ανάλογη, βέβαια, προβληματική στάση επέδειξε η ελληνική κυβέρνηση και στο θέμα της Αλβανίας ψηφίζοντας υπέρ της χορήγησης του καθεστώτος της υποψήφιας προς ένταξη στην Ε. Ε χώρας στη γείτονα. Η συνέχεια είναι γνωστή: τα Τίρανα υιοθέτησαν σκληρή στάση έναντι της ελληνικής μειονότητας και παράλληλα οδήγησαν σε κατάρρευση το θέμα της συμφωνίας για τις θαλάσσιες ζώνες.
Υπενθυμίζεται ότι στη σύνοδο του Βερολίνου υιοθετήθηκε η κοινή δήλωση που τονίζει την ανάγκη «να λυθεί επειγόντως» η διαφορά μεταξύ Ελλάδας και ΠΓΔΜ “με διάθεση για συμβιβασμό από όλες τις πλευρές». Οι «ίσες αποστάσεις” προκαλούν, φυσικά, οργή σε διπλωματικούς κύκλους στην Αθήνα, διότι η Ελλάδα έχει δηλώσει τι διάθεση της για συμβιβασμό, σε αντίθεση με τα Σκόπια, που δεν κάνουν το παραμικρό. Και όχι μόνο αυτό, αλλά ο Γκρούεφσκι και τα μέλη της κυβέρνησης του, είτε βρίσκονται στις Βρυξέλλες είτε στο Βερολίνο, επιρρίπτουν ευθύνες για αδιαλλαξία στην Ελλάδα.

Κατά την συνάντηση, στην οποία μετείχαν πρόεδροι, πρωθυπουργοί και υπουργοί Εξωτερικών και Οικονομικών από την Γερμανία, την Αυστρία, την Αλβανία, την Βοσνία - Ερζεγοβίνη, το Κόσοβο, το Μαυροβούνιο, τη Σερβία, την ΠΓΔΜ, την Κροατία και την Σλοβενία, συμφώνησαν τα επόμενα τέσσερα χρόνια να εντείνουν τις προσπάθειες για την προσέγγιση των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων με την Ε. Ε. Ανακοίνωσαν δε ότι το 2015 η Διάσκεψη θα φιλοξενηθεί στο Σάλσμπουργκ της Αυστρίας και το 2016 στη Γαλλία. Η κινητικότητα αυτή καταδεικνύει, ασφαλώς, την αναβάθμιση του ενδιαφέροντος και του ανταγωνισμού των χωρών της Κεντρικής Ευρώπης για τα Βαλκάνια.

ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΟ ΚΕΝΟ
Υπό το πρίσμα αυτό, το κέντρο που κινεί τα νήματα στην περιοχή βρίσκεται στο Βερολίνο. Η συνεχείς παρεμβάσεις της Γερμανίας, για παράδειγμα στις σχέσεις Σερβίας - Κόσοβο, η στήριξη της Αλβανίας, η ανάμειξη στο θέμα της ονομασίας της ΠΓΔΜ αλλά και η αναβάθμιση του ρόλου της Κροατίας έχουν οδηγήσει και τις χώρες της περιοχής στην ''αυλή'' της καγκελαρίας. Και η εξάρτηση της Ελλάδας από την Γερμανία γίνεται όλο και πιο βαριά.

Η στάση της Ελληνικής κυβέρνησης γεννά, πάντως, εύλογα ερωτήματα. Η Παθητικότητα απέναντι στην επιθετική διπλωματία του Βερολίνου, της Κροατίας, ακόμη και της Αλβανίας και της ΠΓΔΜ δεν μπορεί να εξηγηθεί με το πρόσχημα της οικονομικής κρίσης. Ο πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς φέρει προσωπικά ευθύνη για την απαξίωση της χώρας, για την πολιτική και διπλωματική περιθωριοποίηση, για την έλλειψη πρωτοβουλιών τόσο εντός Ε. Ε όσο και στο πλαίσιο των πολυμερών οργανισμών. Και όλα αυτά, ενώ εδώ και μήνες διαφαινόταν το που οδηγούνταν οι εξελίξεις από τις πρωτοβουλίες είτε της Κροατίας είτε της Αυστρίας είτε του Βερολίνου.
Ωστόσο, ο κ. Σαμαράς απουσιάζει από όλα τα μέτωπα, αδυνατεί να κατανοήσει τη φύση των διεργασιών που συντελούνται διεθνώς και πανευρωπαϊκά, δεν ενεργοποιεί την κυβέρνηση, δεν συζητά στο Κοινοβούλιο και, μοιραία, η χώρα έχει υποβαθμιστεί. Συνυπεύθυνος για την παγιωμένη πλέον κατάσταση είναι, φυσικά, ο Ευάγγελος Βενιζέλος. Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και υπουργός Εξωτερικών, ενώ, έστω και για τους τύπους, ενεργοποιείται και δείχνει να διεκδικεί αλλαγές πχ στον ΕΝΦΙΑ η σε άλλα θέματα, ουδέποτε έχει πιέσει τον πρωθυπουργό προκειμένου η κυβέρνηση να συζητήσει σοβαρά τις δραματικές εξελίξεις στον περίγυρο της Ελλάδας-Κυπριακό, ζητήματα ΝΑΤΟ, Ρωσίας και, φυσικά, τα κρίσιμα θέματα εξωτερικής πολιτικής. Ότι κάνει είναι για θεαθήναι δηλαδή.

Ταυτόχρονα όμως εκτιμήσεις διπλωματικών πηγών κάνουν λόγο για κλιμάκωση της πίεσης προς την Ελλάδα τους επόμενους μήνες. Η θέση των κρατών των Βαλκανίων και πολλών χωρών της Κεντρικής Ευρώπης για έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων της ΠΓΔΜ με παράλληλες διαπραγματεύσεις για την ονομασία, είναι πλέον κοινή. Η θέση αυτή αμβλύνει την επίσημη τοποθέτηση της Ε. Ε, που θεωρητικά συντάσσεται με την Ελληνική πλευρά, ότι πρώτα θα επιλυθεί το θέμα της ονομασίας και κατόπιν θα αρχίσουν οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις γιατί είναι αναπότρεπτο η πίεση που ασκείται να επηρεάσει και τις θεσμικές αποφάσεις.

Την ίδια στιγμή, ο αποτυχημένος μεσολαβητής Μάθιου Νίμιτς, ο ρόλος του οποίου είναι διακοσμητικός και απλώς μεταφέρει αποφάσεις όλων, μετά την περιοδεία του σε Σκόπια και Αθήνα τον Ιούλιο ετοιμάζεται να καταθέσει πλήρες πρόγραμμα εντατικών διαπραγματεύσεων, αρχής γενομένης από τα τέλη Σεπτεμβρίου. Αυτό αναμένεται να προκύψει από τις διαβουλεύσεις που θα γίνουν στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ. Το σκηνικό όμως σήμερα σε σχέση με το παρελθόν είναι τελείως διαφορετικό. Το Βαλκανικό μέτωπο, ο ρόλος της Γερμανίας και ο νέος «Ψυχρός Πόλεμος» αναδιαμορφώνουν πλήρως το πλαίσιο εντός του οποίου θα ασκηθούν πιέσεις για το θέμα της ονομασίας. Τα πιο δύσκολα, με άλλα λόγια, είναι μπροστά μας...

Πηγή περιοδικό «Επίκαιρα» τεύχος 253

Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

 

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση