Έχει μέλλον μετά την πλατεία Taksim η ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας;

Του Κώστα Ράπτη

Θα επιβιώσει η ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας των κραδασμών από την βίαιη καταστολή του “κινήματος της Πλατείας Taksim”; Το ερώτημα είναι κρίσιμο και για την ελληνική διπλωματία η οποία την τελευταία δεκαπενταετία, με κοινή γραμμή των κυβερνήσεων που έχουν εναλλαγεί, προβάλλει ως βασικό άξονά της την επένδυση στην ένταξη της γειτονικής χώρας στην Ε.Ε. για την επίλυση των σημείων τριβής στις διμερείς σχέσεις.

Πάντως, τα τελευταία 24ωρα, η συνωμοσιολογική προσέγγιση του Τούρκου πρωθυπουργού Tayyip Erdogan και η ευρωπαϊκή αντίληψη περί “πολιτικής ορθότητας” έχουν έρθει σε απόλυτη διάσταση, τροφοδοτώντας την ανταλλαγή μηνυμάτων πρωτοφανούς δριμύτητας.

Ήδη από την προηγούμενη εβδομάδα, με αφορμή το επικριτικό για τους χειρισμούς του ψήφισμα του Ευρωκοινοβουλίου, ο Erdogan είχε αμφισβητήσει τη δικαιοδοσία του σώματος αυτού να αποφαίνεται επί των όσων συμβαίνουν στο εσωτερικό μιας χώρας μη μέλους της Ε.Ε. Όμως τη Δευτέρα, σε ομιλία του ενώπιον του “Συμβουλίου Τούρκων Πολιτών Εξωτερικού” ο Erdogan όξυνε περαιτέρω τη ρητορική αντιπαράθεση δηλώνοντας ότι δεν αναγνωρίζει το Ευρωκοινοβούλιο, το οποίο, όπως είπε, “για εμάς δεν θα είναι παρά μία ταμπέλα”.

Πιστός στην άποψή του περί δημοκρατίας, η οποία θέλει τις αντικυβερνητικές διαδηλώσεις να αποτελούν προσπάθεια της μειοψηφίας να επιβληθεί στην πλειοψηφία, ο Erdogan κατηγόρησε την ευρωπαϊκή πλευρά για αντιδημοκρατική αντίληψη, εφόσον υποστηρίζει όσους επιτίθενται στις ελευθερίες των άλλων, αλλά και για υποκρισία. “Μένετε σιωπηλοί για όσα παρόμοια συμβαίνουν στην Γαλλία ή τη Βρετανία και μετά τολμάτε να εκδώσετε ψήφισμα για τις δικές μας δυνάμεις ασφαλείας που ασκούν το καθήκον της επιβολής της τάξης;” αναρωτήθηκε ρητορικά, κόβοντας κάθε γέφυρα.

“Το να αγνοεί το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σημαίνει ότι δεν επιθυμεί την ένταξη της Τουρκίας στην Ε.Ε. Το να αγνοεί τη φωνή του λαού του σημαίνει ότι αποτυγχάνει ως αρχηγός κυβέρνησης” ήταν η απάντηση που εξέδωσε τη Δευτέρα ο πρόεδρος της Ομάδας των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο Hannes Swoboda, ο οποίος κάλεσε τον Erdogan να πάψει να φέρεται διχαστικά.

Ο Βρετανός Φιλελεύθερος Andrew Duff, εκ των παλαιότερων μελών του Ευρωκοινοβουλίου και πρόεδρος της Ένωσης Ευρωπαίων Φεντεραλιστών, άλλοτε θιασώτης της ευρωπαϊκής προοπτικής της Τουρκίας, απηύθυνε γραπτή έκκληση προς την Σύνοδο της G8 που πραγματοποιείται στη Βόρειο Ιρλανδία να εκδώσει ανακοίνωση για την κλιμακούμενη κρίση στην Τουρκία και να καταδικάσει την προκλητική στάση του Erdogan. Επιπλέον υπεραμύνθηκε του δικαιώματος του Ευρωκοινοβουλίου να ασχολείται με το επίπεδο της δημοκρατίας σε μία υποψήφια προς ένταξη στην Ε.Ε. χώρα και ζήτησε τον εκδημοκρατισμό της χωροταξικής νομοθεσίας στην Τουρκία.

(Ο ίδιος σε συνέντευξή του στην τουρκική εφημερίδα Zaman πριν από το ξέσπασμα των ταραχών είχε αναφέρει ότι τόσο η Άγκυρα όσο και η ευρωπαϊκή πλευρά έχουν χάσει το ενδιαφέρον τους για την προοπτική μιας πλήρους ένταξης, την οποία, όπως είπε πολιτικές φυσιογνωμίες όπως ο Ahmet Davutoglu και ο αντιπρόεδρος της τουρκικής κυβέρνησης Cemil Cicek εκμυστηρεύονται κατ΄ιδίαν ότι δεν επιδιώκουν. Είχε δε προειδοποιήσει ότι η φιλοδοξία του Erdogan για μετατροπή του πολιτεύματος σε προεδρικό θα αποδυναμώσει πάρα θα ενισχύσει τη δημοκρατία στη γείτονα, εκτός και αν η Τουρκία γίνει, σε αντιστάθμιση, χώρα ομοσπονδιακή, κατά το αμερικανικό πρότυπο).

Ωστόσο, το μεγαλύτερο βάρος έχουν ασφαλώς τα όσα είπε σε τηλεοπτική συνέντευξή της στο δίκτυο RTL η Γερμανίδα καγκελάριος Angela Merkel η οποία τόνισε ότι “αυτό που συμβαίνει στην Τουρκία δεν συνάδει με την αντίληψή μας για την ελευθερία της γνώμης και την ελευθερία των πολιτών να διαδηλώνουν, μολονότι αυτές αποτελούν ουσιώδεις αρχές μιας ανεπτυγμένης κοινωνίας” . Η Merkel απέφυγε να απαντήσει ευθέως στην ερώτηση αν οι εξελίξεις επηρεάζουν την ενταξιακή προοπτική της Τουρκίας.

Ωστόσο, σε μία συγκυρία κατά την οποία γινόταν λόγος (μετά και τη μεταστροφή της γαλλικής πολιτικής) για άνοιγμα, και μάλιστα επί ιρλανδικής προεδρίας, ενός ακόμη κεφαλαίου των ευρωτουρκικών ενταξιακών διαπραγματεύσεων, οι εικόνες από την Πλατεία Taksim είναι βέβαιο ότι έχουν εξοπλίσει με πολλά επιχειρήματα του “τουρκοσκεπτικιστές”. Αντίθετα, όσοι ακόμη και στην καταστολή των διαδηλώσεων έβλεπαν την ανάγκη να τονωθεί ο εκδημοκρατισμός της Τουρκίας δια της ενθάρρυνσης της ενταξιακής προοπτικής της, αποστομώνονται από τις εκρήξεις του ίδιου του Erdogan.

Πηγή Capital

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση