Η Τουρκία κατηγορεί την Ελλάδα για παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων

• Η Ελλάδα παραβιάζει την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για τη χρήση της λέξης "τουρκικός"
• O Άρειος Πάγος απορρίπτει αίτημα για επαναλειτουργία της "Τουρκικής Ένωσης Ξάνθης"

Του Ηasan Haci Ata

ΑΘΗΝΑ, 11 Μαρτίου 2012 --- Το Ανώτατο Δικαστήριο της Ελλάδας (Άρειος Πάγος) απέρριψε το αίτημα για επαναλειτουργία της "Τουρκικής Ένωσης του İskeçe (Ξάνθης)", η οποία έκλεισε το 1986 λόγω του ότι η ονομασία περιέχει το επίθετο "τουρκικός".

Η πρόσφατη αυτή απόφαση απογοήτευσε την τουρκομουσουλμανική μειονότητα της Δυτικής Θράκης για δεύτερη φορά, μετά από μια παρόμοια απόφαση, του 2005, η οποία πυροδότησε την οργή και αγανάκτηση των εκπροσώπων της κοινότητας και των δικηγόρων τους.

Η απόφαση του Αρείου Πάγου, εναντίον της επαναλειτουργίας της "Τουρκικής Ένωσης του İskeçe" της Δυτικής Θράκης, αντιτίθεται στην απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ) της 27ης Μαρτίου 2008. Εκτός από την "Τουρκική Ένωση του İskeçe", το ίδιο δικαστήριο αρνήθηκε να αναγνωρίσει και τον "Πολιτιστικό Σύλλογο Τούρκων Γυναικών της Ροδόπης", λόγω του ότι η ονομασία περιείχε το ουσιαστικό "Τούρκων". Οι λεπτομέρειες της δικαστικής απόφασης αναμένονται την ερχόμενη εβδομάδα. Απαντώντας σε ερώτηση βουλευτή πέρυσι, το ελληνικό Υπ. Εσωτερικών δήλωσε ότι η απόφαση του ΕΔΑΔ δεν είναι δεσμευτική. Αναμένεται ότι ο Άρειος Πάγος θα βασιστεί στην ίδια δικαιολογία, όταν θα δημοσιοποιηθούν οι λόγοι για την απόφαση. Εν τω μεταξύ, αξίζει να σημειωθεί ότι αμέσως μετά την απόφαση του ΕΔΑΔ το 2008, ο Έλληνας υπ. Εξωτερικών δήλωσε: "Αντίθετα με την Άγκυρα, η Αθήνα σέβεται τη νομοθεσία της ΕΕ και θα πράξει σύμφωνα με την απόφαση".

Οι προσπάθειες της μειονότητας της Δυτικής Θράκης να ασκήσει το δικαίωμά της να συνέρχεται, να προβαίνει σε κοινές δράσεις και να χρησιμοποιεί τις λέξεις "Τούρκος" και "τουρκικός" στις ονομασίες των συλλόγων και των οργανισμών της - αλλά και οι προσπάθειες από την πλευρά του ελληνικού κράτους να ακυρώσει αυτές τις προσπάθειες - χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής και ανάλυσης. Ο συγκεκριμένος σύλλογος ιδρύθηκε για πρώτη φορά με την ονομασία "Ένωση Νέων Τούρκων της Ξάνθης" στις 14 Απριλίου του 1927. Επανονομάστηκε "Τουρκική Ένωση του İskeçe" το 1936. Το 1983 αφαιρέθηκαν οι πινακίδες του στα τουρκικά και το 1986 το Πρωτοδικείο του İskeçe διέλυσε τον σύλλογο βάσει του προσχήματος ότι η χρήση της λέξης "τουρκικός" στην ονομασία του συλλόγου παραβίαζε τη νομοθεσία και θα γινόταν αιτία διασάλευσης της δημόσιας τάξης.

Μετά από έφεση, η υπόθεση πήγε στον Άρειο Πάγο, οπότε το κλείσιμο του"Τουρκικής 'Ενωσης του İskeçe" έγινε αιτία να υπάρξουν αντιδράσεις εμπειρογνωμόνων όσον αφορά νομικά ζητήματα. Σύμφωνα με τους εμπειρογνώμονες, η απόφαση του δικαστηρίου εστίασε περισσότερο σε νομικές διαδικασίες παρά στην ουσία. Οι ίδιοι εμπειρογνώμονες θεωρούν ότι η ερμηνεία των σχετικών νομικών διαδικασιών είναι ασαφής, μυωπική, περιοριστική και κάθε άλλο παρά πειστική. Η απόφαση του ΕΔΑΔ αγνοήθηκε και τα αιτήματα των εναγόντων δεν έγιναν δεκτά. Κατά τους εμπειρογνώμονες, η απόφαση αντιτίθεται με τους νομοθετικούς κανόνες της ΕΕ και τα διεθνώς αναγνωρισμένα ανθρώπινα δικαιώματα.

Ο βουλευτής του İskeçe, Çetin Mandacı, ο οποίος υπηρέτησε ως πρόεδρος του "Τουρκικής 'Ενωσης του İskeçe" πριν από αρκετά χρόνια, δήλωσε στην εφημερίδα "Zaman της Κυριακής": "Το πολιτικό και δικαστικό σύστημα στην Ελλάδα έχει φανερές ατέλειες. Θεωρώ την απόφαση ως πράξη αίσχους και ως πράξη που υπονομεύει τα ανθρώπινα δικαιώματα. Η νοοτροπία που οδήγησε τη χώρα στο χείλος της οικονομικής κατάρρευσης είναι η ίδια αυτή νοοτροπία που υπαγόρευσε αυτή την απόφαση. Η Ελλάδα έχει ανάγκη από μεταρρυθμίσεις, προκειμένου να αντιμετωπίσει τα προβλήματα που έχουν συσσωρευθεί στους τομείς της δικαιοσύνης και της οικονομίας. Δυστυχώς, οι πολιτικοί δεν φαίνονται να διατεθειμένοι να μάθουν από τις εμπειρίες του παρελθόντος. Η απόφαση αυτή δείχνει, επίσης, ότι οι θεσμοί της ΕΕ έχουν και εκείνοι φανερές ατέλειες. Η απόφαση παραβιάζει την ευρωπαϊκή νομοθεσία και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Δεν θα είναι εύκολο, αλλά ελπίζω ότι το κράτος θα αναθεωρήσει την πολιτική του αυτή της άρνησης στο προσεχές μέλλον".

Ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ (Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος) του Gümülcine (Κομοτηνής), Ahmet Hacıosman, έκανε την εξής δήλωση στην "Ζaman" για την απόφαση του Αρείου Πάγου: "Είναι λυπηρό και αισχρό να βλέπει κανείς την άρνηση αυτού του δικαστηρίου να αποκαταστήσει το όνομα του συλλόγου, το οποίο ήταν σε χρήση για πολλά χρόνια πριν". Υπογραμμίζοντας το γεγονός ότι η απόφαση προκάλεσε την απογοήτευση της τουρκικής μειονότητας στη χώρα, ο Hacıosman πρόσθεσε: "Ο αγώνας για τα δίκαια της μειονότητας συνεχίζεται. Κανείς δεν μπορεί να της αφαιρέσει την ταυτότητά της μέσω μιας τέτοιας απόφασης".

Ο Ahmet Kara, πρόεδρος του του "Τουρκικής Ένωσης του İskeçe" δήλωσε στην "Zaman": "Mας απογοήτευσε πάρα πολύ η απόφαση. Δεν την περιμέναμε. Θα σας ξανακάνουμε δηλώσεις αφού δημοσιοποιηθεί η απόφαση με εκτενείς λεπτομέρειες μέσα στις επόμενες ημέρες. Στη συνέχεια θα πράξουμε ανάλογα, μετά από κοινή σύσκεψη. Ίσως να ξαναπάμε την υπόθεση στο ΕΔΑΔ".

Ο αρθρογράφος της "Zaman", Herkül Millas, ο οποίος κατοικεί στην Αθήνα, αποκήρυξε επίσης την απόφαση. Τονίζοντας ότι η Αθήνα θα βρεθεί αντιμέτωπη με έντονη διεθνή κριτική, δήλωσε επίσης: "Η Αθήνα θα αντιμετωπίσει πιέσεις λόγω αυτής της απόφασης. Θα χρειαστεί να υπερασπιστεί τον εαυτό της σε όλα τα επίπεδα. Για το καλό της, η Ελλάδα θα πρέπει να ανταποκρίνεται στα αιτήματα του ίδιου του λαού της".

Ο Ali Hüseyinoğlu, ο οποίος κάνει διδακτορικό στις διεθνείς σχέσεις στο Πανεπιστήμιο του Sussex της Βρετανίας, υπογραμμίζει ότι η εκστρατεία εναντίον της αναγνώρισης της τουρκικής ταυτότητας της μειονότητας ξεκίνησε λίγο μετά την αρχή της χούντας των συνταγματαρχών, το 1968. Σήμερα έχει μετατραπεί σε επιχείρημα, σύμφωνα με το οποίο υπάρχουν τρεις μειονότητες στην Δυτική Θράκη - Τούρκοι, Ρομά και Πομάκοι. Ο Hüseyinoğlu προσθέτει ότι η Ελλάδα φάσκει και αντιφάσκει, αφού επιτρέπει στους Ρομά και τους Πομάκους να εκπροσωπούνται δημόσια, αλλά αρνείται επίμονα να αναγνωρίσει τα δικαιώματα εκείνων οι οποίοι αυτοπροσδιορίζονται ως Τούρκοι να κάνουν το ίδιο, πράγμα που αποδεικνύει την υποκρισία που χαρακτηρίζει την Ελλάδα.

Σύμφωνα με τον Hüseyinoğlu, "η άρνηση της ελληνικής κυβέρνησης να τηρήσει την απόφαση του ΕΔΑΔ παραβιάζει τα μέτρα που πάρθηκαν με σκοπό την προστασία των δικαιωμάτων των μειονοτήτων στα πλαίσια συνόδων διάφορων διεθνών οργανισμών, όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση, ο ΟΑΣΕ και ο ΟΗΕ. Επιπλέον, η στάση αυτή της Ελλάδας υπονομεύει την εμπιστοσύνη των Τούρκων της Δυτικής Θράκης προς αυτούς τους οργανισμούς, αλλά και άλλους".

Ο Νίκος Αλιβιζάτος, εξέχων συνταγματολόγος και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, δήλωσε στη "Zaman" ότι θα προβεί σε αναλυτικές δηλώσεις, αφού δει τις λεπτομέρειες της απόφασης. Ο Αλιβιζάτος, ο οποίος άσκησε έντονη κριτική στον Άρειο Πάγο μετά την δικαίωση των τουρκικών συλλόγων από το ΕΔΑΔ το 2008, είχε δηλώσει τότε: "Η απόφαση του ΕΔΑΔ, σύμφωνα με την οποία η μειονότητα της Θράκης δεν είναι μόνο μουσουλμανική, αλλά και τουρκική, πάρθηκε παμψηφεί. Αυτό δεν εκπλήσσει όσους είναι εξοικειωμένοι με το συνταγματικό δίκαιο. Η απόφαση του Αρείου Πάγου, η οποία απέρριψε το αίτημα επαναλειτουργίας της Τουρκικής Ένωσης Ξάνθης είναι λυπηρή. Η τιμή, σε αυτή την περίπτωση, ανήκει στον Έλληνα δικαστή του ΕΔΑΔ, η απόφαση του οποίου δικαίωσε το αίτημα των τουρκικών συλλόγων".

Ο εκπρόσωπος Τύπου του ελληνικού Υπουργείου Εξωτερικών, Γρηγόρης Δελαβέκουρας, αρνήθηκε να σχολιάσει την απόφαση του Αρείου Πάγου, όταν ο ανταποκριτής της "Ζaman" ήρθε σε επαφή μαζί του την Τετάρτη.

Παρά την απόφαση του ΕΔΑΔ, ελάχιστα πράγματα έχουν αλλάξει στην πραγματικότητα στην Ελλάδα. Ο τότε Έλληνας υπουργός Εξωτερικών είχε δηλώσει ότι η ελληνική πολιτεία είχε λάβει υπ' όψιν της την απόφαση του ΕΔΑΔ υπέρ του συλλόγου και ήταν διατεθειμένη να πράξει σύμφωνα με αυτήν. Σχολιάζοντας αυτή την αντίφαση, ο Δελαβέκουρας δήλωσε: "Οι δηλώσεις του υπουργού Εξωτερικών, κ. Κουμουτσάκου, ισχύουν ακόμη. Εκφράζουν την θέση της Ελλάδας στο θέμα αυτό".

Σε ερώτησή μας γύρω από τον λόγο για τον οποίο υποχρεώθηκε να κλείσει η "Τουρκική Ένωση του İskeçe", τη στιγμή που σε άλλους συλλόγους της Δυτικής Θράκης επιτρέπεται η χρήση των λέξεων "Ρομά" και "Πομάκοι" ή "πομακικός", ο Δελαβέκουρας είπε ότι, ως εκπρόσωπος Τύπου του Υπουργείου Εξωτερικών, δεν μπορεί να σχολιάσει μια δικαστική απόφαση.

Ο κύριος λόγος για την παραβίαση, από την πλευρά της ελληνικής πολιτείας, των δικαιωμάτων ορισμένων εθνοτικών ομάδων, μεταξύ άλλων και της τουρκικής μειονότητας της Δυτικής Θράκης και αυτής των Μακεδόνων, είναι το γεγονός ότι οι εθνότητες αυτές εκλαμβάνονται ως απειλή. Επιπλέον, από τη δεκαετία του '90 και μετά, οι ελληνικές κυβερνήσεις έχουν υιοθετήσει μια φοβική στάση απέναντι στις γείτονες χώρες, η οποία βασίζεται στον φόβο και την καχυποψία. Αποτέλεσμα αυτής της νοοτροπίας είναι, ακόμα και σήμερα, να θεωρείται η τουρκική μειονότητα της Δυτικής Θράκης ως "δούρειος ίππος" της Τουρκίας, από εθνικιστικούς και άλλους συντηρητικούς κύκλους, αλλά και από τα ΜΜΕ, τα οποία διαμόρφωσαν κατά κάποιον τρόπο την εξωτερική πολιτική της χώρας. Οι σύλλογοι που φέρουν την λέξη "τουρκικός" στις ονομασίες τους έχουν ενοχοποιηθεί στα πλαίσια μιας παρανοϊκής πολιτικής, παρά το γεγονός ότι δεν προώθησαν ποτέ τον διχασμό, δεν έχουν συμμετάσχει σε δραστηριότητες που διασαλεύουν τη δημόσια τάξη, και τα μέλη της παραμένουν υποδειγματικοί πολίτες. Η κυβέρνηση αποδείχθηκε ανίκανη να βρει λύση στα προβλήματα του λαού αυτής της χώρας, όπως αποδείχθηκε και με την τελική κατάληξη της πρωτοβουλίας να εγκαινιαστεί ένα νέο τέμενος στην Αθήνα.

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση