H φίλη που έγινε εχθρός: Η αντιπαράθεση της Τουρκίας με τη Συρία για την περιφερειακή υπεροχή

RT News

Απόδοση: Ας Μιλήσουμε Επιτέλους

Η Τουρκία, χώρα όμορη με τη Συρία και σύμμαχός της εδώ και αρκετά χρόνια, αναλαμβάνει τώρα ενεργό ρόλο στις προσπάθειες για την ανατροπή του καθεστώτος Assad. Η Άγκυρα υποστηρίζει τις ενέργειες των Δυτικών, παρέχοντας, σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες , μια βάση για την εκπαίδευση Σύριων αντιφρονούντων ανταρτών, και έχει έλθει ακόμα και στο σημείο να συζητά με τις ΗΠΑ τη δημιουργία ζώνης απαγόρευσης πτήσεων.

Αυτό αποτελεί τεράστια στροφή από το 2002, όταν η Τουρκία, τηρώντας αυστηρά τη νέα εξωτερική πολιτική της των "μηδενικών προβλημάτων με τους γείτονές" της, συμμετείχε στην οικοδόμηση ισχυρών οικονομικών, πολιτικών και κοινωνικών δεσμών με αρκετές γειτονικές χώρες.

Όλα πήγαιναν σύμφωνα με το σχέδιο, μέχρι που ξέσπασε στην περιοχή η "Αραβική Άνοιξη".

Τότε η Τουρκία βρέθηκε αντιμέτωπη με ένα δίλημμα: να διατηρήσει την πολιτική της δέσμευση προς τα αυταρχικά αραβικά καθεστώτα, ή να ακολουθήσει έναν διαφορετικό δρόμο;

Στροφή 180 μοιρών

Η Συρία έμελλε να γίνει η χώρα, η οποία ένιωσε έντονα την πλήρη μεταστροφή της πολιτικής της Άγκυρας, όταν η Τουρκία άρχισε να στηρίζει τους αντιφρονούντες Σύριους και ευθυγραμμίστηκε πλήρως με τον πάλαι ποτέ ένθερμο εχθρό της αραβικής αυτής χώρας: τις ΗΠΑ.

Η Τουρκία βρέθηκε στην πρώτη γραμμή της κρίσης στη Συρία τον περασμένο Ιούνιο, όταν χιλιάδες Σύριοι ξεχύθηκαν από διάφορες πόλεις και διέσχισαν τα σύνορα με την Τουρκία, σε μια απόπειρα διαφυγής από την κυβερνητική καταστολή του πλήθους στην πόλη Jisr-al-Shughour. Εκείνη την εποχή, η "Ερυθρά Ημισέληνος" δήλωσε ότι είχε πάρει υπό τη φροντίδα της 30.000 Σύριους πρόσφυγες σε στρατόπεδα μέσα σε τουρκικό έδαφος, κατά μήκος των συριακών συνόρων.

Η απειλή της εξάπλωσης των συγκρούσεων στην Τουρκία ανάγκασε την Άγκυρα να επανεξετάσει την αποστολή στρατευμάτων στη Συρία, με σκοπό να δημιουργήσει μια ουδέτερη ζώνη. Τελικά, κάτι τέτοιο δεν κρίθηκε σκόπιμο, αλλά οι εντάσεις δεν συνέβαλαν στις καλές σχέσεις μεταξύ των δύο γειτόνων.

Η Τουρκία υποστήριξε τότε ότι η συριακή κρίση δεν θα μπορούσε να επιλυθεί μέσω διαπραγματεύσεων, ότι ο Bashar al-Assad δεν ήταν πλέον αξιόπιστος και, χωρίς να χάσει καιρό, ανέλαβε αμέσως δράση.

Η Άγκυρα έχει από τότε αναστείλει την ενεργειακή συνεργασία της με τη Δαμασκό και την απείλησε ότι θα σταματήσει την προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας στη χώρα.

Στη συνέχεια, ακολούθησε το παράδειγμα του Αραβικού Συνδέσμου και ανακοίνωσε μια σειρά από κατασταλτικά μέτρα, τα οποία στόχευαν το καθεστώς του προέδρου Bashar al-Assad, προκαλώντας έτσι τη Δαμασκό να αναστείλει την συμφωνία που είχε συνάψει με την Άγκυρα για ελεύθερο εμπόριο μεταξύ των δύο χωρών.

Το αποτέλεσμα ήταν η απότομη αναστολή των διασυνοριακών εμπορικών δραστηριοτήτων μεταξύ τους. Η άνθηση των εμπορικών δεσμών μεταξύ της βόρειας Συρίας και νοτιο-ανατολικής Τουρκίας διακόπηκε, σαν να μην είχε υπάρξει ποτέ.

Στη συνέχεια ήρθαν τα δημοσιεύματα, που ήθελαν τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ να εκπαιδεύουν Σύριους αντάρτες στη νοτιοανατολική τουρκική πόλη Χακάρι, για να προσθέσουν κι άλλο λάδι στη φωτιά.

Και σύμφωνα με ρεπορτάζ του καναλιού PressTV που δημοσιεύθηκε στην τουρκική εφημερίδα "Milliyet", ο πρώην υπάλληλος του FBI, Sibil Edmonds, δήλωσε ότι το FBI εγκαινίασε επίσης ένα πρόγραμμα εκπαίδευσης Συρίων στην Τουρκία, τον περασμένο Μάιο.

Επίσης ανέφερε ότι οι ΗΠΑ εμπλέκονται σε λαθρεμπόριο όπλων με τη Συρία που οργανώνεται από τη στρατιωτική βάση που διατηρούν οι Δυτικοί στο Ιντσιρλίκ της Τουρκίας. Το δημοσίευμα της τουρκικής εφημερίδας ανέφερε επίσης ότι οι ΗΠΑ παρέχουν χρηματοδοτική στήριξη στους Σύριους αντάρτες.

Η ρωσική εφημερίδα Kommersant επίσης δημοσίευσε σχετικό άρθρο τον περασμένο Νοέμβριο, κάνοντας λόγο για επιχειρήσεις που οργανώνονται και ελέγχονται από τουρκικό έδαφος.

Εν τω μεταξύ, ομάδες ανταρτών που επιτίθενται σε συριακές κυβερνητικές δυνάμεις έχουν συχνά διαφύγει τη σύλληψη από τις συριακές αρχές με το να διέρχονται τα τουρκικά σύνορα.

Τέλος, έγινε και μια άλλη, πρόσφατη κίνηση εκ μέρους της Τουρκίας: οι συζητήσεις με τις ΗΠΑ για μια ζώνη απαγόρευσης πτήσεων πάνω από τη Συρία, μια κίνηση που θυμίζει έντονα το σενάριο της εισβολής στη Λιβύη.

Ο Nikolay Ratrushev, επικεφαλής του Συμβουλίου Ασφαλείας της Ρωσίας, δήλωσε στις 13 Ιανουαρίου στο RT News ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Τουρκία - και οι δύο μέλη του ΝΑΤΟ - συζητούσαν την πιθανότητα μιας ζώνης απαγόρευσης πτήσεων.

Από την "πολιτική των μηδενικών προβλημάτων" στην περιφερειακή υπεροχή

Το 2003 σηματοδοτούσε την έναρξη της χρυσής εποχής των διμερών σχέσεων μεταξύ Τουρκίας και Συρίας, μέσω μια συμφωνίας για το ελεύθερο εμπόριο, που προέβλεπε ένα καθεστώς διακίνησης χωρίς βίζα και την ανταλλαγή αρκετών προεδρικών επισκέψεων. Οι παραμεθόριες περιοχές καλλιέργησαν τόσο στενές σχέσεις μεταξύ τους, που οι οικογένειες που ζούσαν και στις δύο πλευρές θεωρούσαν την ευρύτερη περιοχή κατά μήκος των συνόρων σαν κοινό σπίτι τους.

Για να αλλάξει μια χώρα στάση και να πάει από μια "πολιτική μηδενικών προβλημάτων" με τους γείτονές της σε μια "στάση που δημιουργεί προβλήματα" θα πρέπει να έχει τουλάχιστον ένα σοβαρό λόγο. Και η Τουρκία φαίνεται να έχει μερικούς.

Γεωγραφικά, πολιτικά και θρησκευτικά, η Τουρκία ήταν ανέκαθεν το σταυροδρόμι διάφορων διαμετρικά διαφοροποιημένων κόσμων.

Η Άγκυρα, επίσης, τρέφει εδώ και καιρό μεγάλες φιλοδοξίες να γίνει μια ισχυρή, ηγετική περιφερειακή δύναμη.

Αλλά η επιρροή του Ιράν, του Ισραήλ και της Αιγύπτου μοιάζει να περιπλέκει και παρεμποδίζει την πορεία της Τουρκίας προς τον στόχο της.

Η Αραβική Άνοιξη έχει μετατοπίσει σημαντικά την πάλαι ποτέ ισορροπία δυνάμεων στη Μέση Ανατολή. Κάθε χώρα της περιοχής έχει χάσει ένα μέρος της δύναμής της. Για να είμαστε ακριβείς, όλες, εκτός από την Τουρκία, η οποία, αντίθετα, αύξησε σημαντικά την επιρροή της στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική.

"Η Τουρκία επιδιώκει να έχει ηγετική θέση σε αυτό το κίνημα των πολιτικών αλλαγών και μεταρρυθμίσεων στη Μέση Ανατολή", δήλωσε στο Russia Today ο Δρ Jeremy Salt, εμπειρογνώμονας σε θέματα που αφορούν τη Μέση Ανατολή.

"Έχουμε, επομένως, ένα είδος συμβίωσης ανάμεσα στην Αμερική και την Τουρκία: η Τουρκία βοηθά την Αμερική σε αντάλλαγμα για κάποια πράγματα. Έτσι εξηγείται το πώς η Τουρκία έχει όλο και μεγαλύτερη επιρροή στην περιοχή", μας εξήγησε ο καθηγητής στο Τμήμα Πολιτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου της Μόσχας, Gokhan Bacik.

Ο δρόμος που έχει πάρει πρόσφατα η Τουρκία μπορεί να φαίνεται ολισθηρός, αλλά άσχετα από το πόσο επικίνδυνη είναι αυτή η επιλογή της, όλα δείχνουν ότι θα είναι ένας δρόμος χωρίς επιστροφή.

Πηγή

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση